Bu səhifədə iş davam etməkdədir Müdaxilə etməyə tələsməyin əgər kömək etmək istəyirsinizsə ya da səhifə yarımçıq qalıbsa

Sadıq Padeqan

12 dekabr 1945 – 12 dekabr 1946
Şəxsi məlumatlar
Fəaliyyəti	siyasətçi
Hərbi xidmət
Döyüşlər	21 Azər hərəkatı (1945)

Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Haqqında

Tağı Şahin, Məhəmməd Biriya, Hacı Mirzə Əli Şəbüstəri, Seyid Cəfər Pişəvəri, Sadıq Padeqan və Salamulla Cavid.

Sadıq Padeqan 1899-cu ildə Təbrizdə anadan olub. 1920-ci ildə Məhəmməd Xiyabani hərəkatıa qoşulub. Hərəkat dağıldıqdan sonra SSRİ-yə köçüb və Moskavada ali iqtisadi təhsil alıb. 1938-ci ilə qədər Naxçıvanda kooperasiya sistemində işləyib. Daha sonra Təbrizə geri qayıdıb.

1941-ci ildə yaradılmış Tudə Partiyasına üzv olub. 1945-ci ilə qədər İXP-nin Təbriz əyalət təşkilatının başçısı olub.

1941-ci ilin oktyabr ayında Təbrizdə Azərbaycan cəmiyyəti yaradıldı. Cəmiyyəti quranlar Hacı Əli Şəbüstəri, Əli Maşınçı, İsmayıl Şəms, Hilal Nasiri və digərləri idilər.

1945-ci ilin sentyabrın 6-da Tudə Partiyasının Azərbaycan təşkilatının əyalət plenumunda qərara alınır ki, partiyanın Azərbaycan təşkilatının üzvləri Azərbaycan Demokrat Firqəsinə keçsinlər. Bunu təmin etmək üçün Sadıq Padeqan, Zeynalabidin Qiyami, Məmməd Hüseyn Burhani, Yədulla Kələntəri və Əbülhəsən Vaqifdən ibarət komissiya yaradılıb.

1945-ci il sentyabrın 14-də Təbrizdə baş tutmuş görüşdə Azərbaycan Demokrat Partiyasının qurulması ilə bağlı Sadıq Padeqanın da üzv olduğu 14 nəfərlik Təşkilat Komitəsi yaradılıb.

1945-ci ilin oktyabrın 2-də Azərbaycan Demokrat Partiyasının birinci təsis qurultayı keçirildi.Bu qurultayda keçmiş Tudə üzvləri də partiyaya qoşuldular. Burada ADP-nin nizamnaməsi qəbul olundu, 3 sentyabr müraciətnaməsinin müddəaları bir daha təsdiqləndi. Qurultay tərəfindən Seyid Cəfər Pişəvəri ADF Mərkəzi Komitəsinin sədri, Mirzə Əli Şəbüstəri və Sadıq Padeqan isə onun müavinləri seçildilər. ADF MK-nın İcraiyyə Heyətinin üzvlüyünə Seyid Cəfər Pişəvəri, Mirzə Əli Şəbüstəri, Sadıq Padeqan, Məhəmməd Biriya, Salamulla Cavid seçildilər.

1945-ci il noyabrın 20-də Təbriz Ərk teatrının binasında Azərbaycan Xalq Konqresi fəaliyyətə başladı. Noyabrın 21-də konqres nümayəndələrindən, seçkiləri bitirib hökuməti yaradana qədər, qərarların icrasını təmin etmək üçün, Milli heyət yaradıldı. Sadıq Padeqan da Milli heyətə seçilən 39 nəfərdən biri olub.

1946-cı il aprelin 28-də Seyid Cəfər Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Tehrana danışıqlar üçün gedən nümayəndə heyətinin üzvü olub.

1946-cı il avqust ayının 1-də Salamulla Cavidin rəhbərliyi ilə, Hacı Mirzə Əli Şəbüstəri, Sadıq Padeqan, general Mahmud Pənahiyan, polkovnik Murtəzavi, mayor Toğraidən ibarət olan nümayəndə heyəti Tehrana danışıqlara gedib.

1946-cı il dekabrın 5-də Miyana istiqamətində hücum edən şah qoşunları fədailər tərəfindən dayandırıldı. Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən insanlar silahlanmaq və şah qoşununa qarşı mübarizə aparmaq üçün Milli Hökumətə müraciətlər edirdilər. Bundan sonra Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Müdafiə Komitəsi quruldu. Bu komitəyə Hacı Mirzə Əli Şəbüstəri, Qazi Məhəmməd, Qulam Yəhya, Mahmud Pənahiyan və Sadiq Padeqan üzv oldular. Komitənin ilk işi Təbrizdə hərbi vəziyyət elan edib, könüllü dəstələr qurmaq oldu. Könüllü dəstələrə ilk etapda 600 nəfər üzv oldu. Bundan sonra Pişəvəri yenidən hərbi dəstək üçün Sovet İttifaqına müraciət etdi. Lakin bu istəyi cavabsız qaldı.

1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan SSR ərazisinə keçib.

1947-ci ildə Seyid Cəfər Pişəvəri dünyasını dəyişdikdən sonra Azərbaycan Demokrat Firqəsinin sədri olub. 1954-cü il sentyabr ayında bu vəzifəni tərk edib.

Mənbə

İstinadlar

Həsənli, 1998. səh. 247
Həsənli, 1998. səh. 204
Rəhimli, 2009. səh. 72
Mustafayev, 1998. səh. 82
Yenisey, 2009. səh. 135
Pişəvəri, 2005. səh. 26
Çeşmazər, 1986. səh. 35
Pişəvəri, 1946. səh. 37
Həsənli, 2023. səh. 303
Həsənli, 1998. səh. 225
Həsənli, 2023. səh. 307
Həsənli, 2006. səh. 116
Həsənli, 1998. səh. 245
Ələkbərli, 2021. səh. 120
Əhməd, 1998. səh. 43
Həsənli, 1998. səh. 269
Pişəvəri, 2005. səh. 255
Həsənli, 1998. səh. 272
Çeşmazər, 1986. səh. 70
Əhməd, 1998. səh. 57
Həsənli, 2006. səh. 345
Jahanshahloo, Nosratollah. We and The Foreigners (ingilis). I. West Germany. 1982. 333.
Rəhimli, 2003. səh. 133
Cavid, 2005. səh. 59
Həsənli, 2006. səh. 437
Sultanlı, 2010. səh. 83
Həsənli, 2006. səh. 438
Həsənli, 2006. səh. 441
Balayev, 2018. səh. 48
Rəhimli, 2009. səh. 162
Balayev, 2018. səh. 91

Ədəbiyyat

Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN .
Cavid, Salamulla. O günün həsrəti ilə (PDF) (az.). Bakı: Yurd nəşriyyatı. 2005. səh. 63. 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-21.
Çeşmazər, Mirqasım. Azərbaycan Demokrat Partiyasının yaranması və fəaliyyəti (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1986. səh. 121. Archived from the original on 2023-05-02. İstifadə tarixi: 2025-01-21.
Ələkbərli, Faiq. Azərbaycan türk fəlsəfi və ictimai fikir tarixi: XIX-XX əsrlər (az.). III. Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2021. səh. 684. ISBN . 2024-12-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-25.
Əhməd, Vüqar. M.C.Pişəvəri: “Həyatı, mühiti və yaradıcılığı" (az.). Bakı: Göytürk nəşriyyatı. 1998. səh. 248.
Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan:Tehran - Bakı - Moskva arasında (PDF) (az.). Bakı: Diplomat nəşriyyatı. 1998. səh. 324. 2024-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-11-28.
Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN . 2024-12-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-21.
Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan: Tarixin yol ayrıcında (1939–1945) (az.). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2023. səh. 496. ISBN .
Mustafayev, Vidadi. Cənubi Azərbaycan Milli Şüur (XX əsrin birinci yarısında) (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1998. səh. 200. 2024-04-17 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-10.
Pişəvəri, Seyid Cəfər. Azərbaycan xalqının milli azadlıq yolunda mübarizəsi tarixindən qızıl səhifələr (PDF) (az.). Təbriz: Elmiyyə Mətbəəsi. 1946. səh. 163. 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-21.
Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 2024-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-21.
Rəhimli, Əkrəm. Mübarizə burulğanlarında keçən ömür: Seyid Cəfər Pişəvəri (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2009. səh. 400. ISBN .
Sultanlı, Vaqif. Güney Azərbaycan tarixi siyasi və kulturoloji müstəvidə (məqalələr toplusu) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. səh. 172.

[FOOTNOTEHəsənli1998247-1] Həsənli, 1998. səh. 247

[FOOTNOTEHəsənli1998204-2] Həsənli, 1998. səh. 204

[FOOTNOTERəhimli200972-3] Rəhimli, 2009. səh. 72

[FOOTNOTEMustafayev199882-4] Mustafayev, 1998. səh. 82

[FOOTNOTEYenisey2009135-5] Yenisey, 2009. səh. 135

[FOOTNOTEPişəvəri200526-6] Pişəvəri, 2005. səh. 26

[FOOTNOTEÇeşmazər198635-7] Çeşmazər, 1986. səh. 35

[FOOTNOTEPişəvəri194637-8] Pişəvəri, 1946. səh. 37

[FOOTNOTEHəsənli2023303-9] Həsənli, 2023. səh. 303

[FOOTNOTEHəsənli1998225-10] Həsənli, 1998. səh. 225

[FOOTNOTEHəsənli2023307-11] Həsənli, 2023. səh. 307

[FOOTNOTEHəsənli2006116-12] Həsənli, 2006. səh. 116

[FOOTNOTEHəsənli1998245-13] Həsənli, 1998. səh. 245

[FOOTNOTEƏləkbərli2021120-14] Ələkbərli, 2021. səh. 120

[FOOTNOTEƏhməd199843-15] Əhməd, 1998. səh. 43

[FOOTNOTEHəsənli1998269-16] Həsənli, 1998. səh. 269

[FOOTNOTEPişəvəri2005255-17] Pişəvəri, 2005. səh. 255

[FOOTNOTEHəsənli1998272-18] Həsənli, 1998. səh. 272

[FOOTNOTEÇeşmazər198670-19] Çeşmazər, 1986. səh. 70

[FOOTNOTEƏhməd199857-20] Əhməd, 1998. səh. 57

[FOOTNOTEHəsənli2006345-21] Həsənli, 2006. səh. 345

[22] Jahanshahloo, Nosratollah. We and The Foreigners (ingilis). I. West Germany. 1982. 333.

[FOOTNOTERəhimli2003133-23] Rəhimli, 2003. səh. 133

[FOOTNOTECavid200559-24] Cavid, 2005. səh. 59

[FOOTNOTEHəsənli2006437-25] Həsənli, 2006. səh. 437

[FOOTNOTESultanlı201083-26] Sultanlı, 2010. səh. 83

[FOOTNOTEHəsənli2006438-27] Həsənli, 2006. səh. 438

[FOOTNOTEHəsənli2006441-28] Həsənli, 2006. səh. 441

[FOOTNOTEBalayev201848-29] Balayev, 2018. səh. 48

[FOOTNOTERəhimli2009162-30] Rəhimli, 2009. səh. 162

[FOOTNOTEBalayev201891-31] Balayev, 2018. səh. 91