Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məhəmməd Biriya və ya Məhəmməd Bağırzadə (tam adı Məhəmməd Hacı Qulam oğlu Biriya; 1914, Təbriz – 1985, Təbriz) — Azərbaycan Demokrat Firqəsinın maarif naziri.
| Məhəmməd Biriya | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1914 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1985 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, siyasətçi |
Həyatı
Məhəmməd Bağırzadə (Biriya) 1914-cü ildə Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində dünyaya gəlib. Atası sənətkar olub. 1920-ci ildə Quzey Azərbaycana muhacirət edib. İlk təhsilini Bakıda alıb. 1929-cu ildə anası vəfat etdikdən sonra yenidən Təbrizə qayıdıb. Şair milləti zülmünə qarşı mubarizəyə dəvət edib.
1945-ci ildə Azərbaycan Demokrat Firqəsi hökumət qurandan sonra maarif naziri seçilən Məhəmməd Biriya məktəblərdə Azərbaycan dilinin tədrisinin proqramını yaradıb. 1941–1946-cı illərdə Respublikamızın ziyalıları tərəfindən Təbrizdə nəşr olunmuş "Vətən yolunda" qəzetində bir çox şerləri dərc olunmuşdur.
Şairin şeirlərini Bakıda 1944-cü ildə "Ürək sözü" adıyla 5 min tirajla çap ediblər.
1947-ci ildə Azərbaycan Demokrat Firqəsi dağılandan sonra Şimali Azərbaycana gəlmişdir. Sovet dövründə Sibirə sürgün olunub. Azərbaycan maarifinin inkişafında böyük rol oynayıb.
1947-ci il dekabrın 28-də Biriyanı gizli həbs edilib. 7 aydan çox davam edən istintaqdan sonra 10 il həbs cəzası kəsərək indiki Qazaxıstan Respublikasının Karaqanda şəhərindəki 415 saylı islah əmək düşərgəsinə göndərilib. Şair həbsxanada da "dinc durmadığına" görə onu tez-tez məhbuslardan ayırmağa, ayrı-ayrı həbs düşərgələrinə göndərməyə məcbur olublar. Hətta 20 noyabr 1950-ci ildə həbsxana məhkəməsi yenidən 10 il, Luqovsk həbs düşərgəsində olduğu zaman isə, yəni 23 avqust 1951-ci ildə ciddi nəzarətdə saxlamaqla bir il həbs cəzasına məhkum edilib.
30 avqust 1956-cı ildə Məhəmməd Bağırzadə Biriyanın qondarma cinayət işinə yenidən baxılıb və "əməlində cinayət tərkibi olmadığına görə işə xitam verilib".
1985-ci il fevralın 19-da döyüşkən şair ziddiyətli ömrünü Təbrizdəki kimsəsizlər evində başa vurub.
Əlyazması
Moskva, Sovetlər İttifaqının baş naziri Malenkov cənablarına İranlı şair Məhəmməd Biriya tərəfindən ərizə yazılmışdır. Bu yazının original surəti Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin arxivində saxlanılmaqdadır. Həmin nüsxənin üzündən latın əlifbasına Piruz Dilənçi koçürmüşdür .
İstinadlar
- Cəmil Həsənli. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг. Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 167. 2023-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-03.
- . 2013-10-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed Biriya ve ya Mehemmed Bagirzade tam adi Mehemmed Haci Qulam oglu Biriya 1914 Tebriz 1985 Tebriz Azerbaycan Demokrat Firqesinin maarif naziri Mehemmed BiriyaDogum tarixi 1914Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 1985Vefat yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranFealiyyeti sair siyasetciHeyatiMehemmed Bagirzade Biriya 1914 cu ilde Cenubi Azerbaycanin Tebriz seherinde dunyaya gelib Atasi senetkar olub 1920 ci ilde Quzey Azerbaycana muhaciret edib Ilk tehsilini Bakida alib 1929 cu ilde anasi vefat etdikden sonra yeniden Tebrize qayidib Sair milleti zulmune qarsi mubarizeye devet edib 1945 ci ilde Azerbaycan Demokrat Firqesi hokumet qurandan sonra maarif naziri secilen Mehemmed Biriya mekteblerde Azerbaycan dilinin tedrisinin proqramini yaradib 1941 1946 ci illerde Respublikamizin ziyalilari terefinden Tebrizde nesr olunmus Veten yolunda qezetinde bir cox serleri derc olunmusdur Sairin seirlerini Bakida 1944 cu ilde Urek sozu adiyla 5 min tirajla cap edibler 1947 ci ilde Azerbaycan Demokrat Firqesi dagilandan sonra Simali Azerbaycana gelmisdir Sovet dovrunde Sibire surgun olunub Azerbaycan maarifinin inkisafinda boyuk rol oynayib 1947 ci il dekabrin 28 de Biriyani gizli hebs edilib 7 aydan cox davam eden istintaqdan sonra 10 il hebs cezasi keserek indiki Qazaxistan Respublikasinin Karaqanda seherindeki 415 sayli islah emek dusergesine gonderilib Sair hebsxanada da dinc durmadigina gore onu tez tez mehbuslardan ayirmaga ayri ayri hebs dusergelerine gondermeye mecbur olublar Hetta 20 noyabr 1950 ci ilde hebsxana mehkemesi yeniden 10 il Luqovsk hebs dusergesinde oldugu zaman ise yeni 23 avqust 1951 ci ilde ciddi nezaretde saxlamaqla bir il hebs cezasina mehkum edilib 30 avqust 1956 ci ilde Mehemmed Bagirzade Biriyanin qondarma cinayet isine yeniden baxilib ve emelinde cinayet terkibi olmadigina gore ise xitam verilib 1985 ci il fevralin 19 da doyusken sair ziddiyetli omrunu Tebrizdeki kimsesizler evinde basa vurub ElyazmasiMoskva Sovetler Ittifaqinin bas naziri Malenkov cenablarina Iranli sair Mehemmed Biriya terefinden erize yazilmisdir Bu yazinin original sureti Milli Tehlukesizlik Nazirliyinin arxivinde saxlanilmaqdadir Hemin nusxenin uzunden latin elifbasina Piruz Dilenci kocurmusdur IstinadlarCemil Hesenli SSSR Iran Azerbajdzhanskij krizis i nachalo holodnoj vojny 1941 1946 gg Moskva Geroi Otechestva 2006 seh 167 2023 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 03 2013 10 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 01 10