Yan Amos Komenski (28 mart 1592, Nivnise, Cənubi Moraviya — 15 noyabr 1670, Amsterdam) — çex pedaqoqu, humanist, ictimai xadim, pedaqogika elminin banisi.
YAN KOMENSKİ | |
---|---|
Yan Amos Komenski | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Moraviya, Çexiya |
Vəfat tarixi | 15 noyabr, 1670 |
Vəfat yeri | Amsterdam, Hollandiya |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | müəllim, pedaqoq, filosof, alim, ilahiyyatçı, dilçi, yazıçı, arxivçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyat və fəaliyyəti
- Yan Komenski 1592-ci il mart ayının 28-də çex qardaşları protestant icması üzvünün ailəsində anadan olub. İbtidai təhsilini həmin icma məktəbində alıb.
- 1608-1610-cu illərdə latın məktəbində, daha sonra Herborn akademiyasında, ndə oxuyub. Bu universitetdə "Bütün əşyaların teatrı" adlı özünəməxsus ensiklopediya yaratmağa başlayıb (1614-1627). Eyni vaxtda "Çex dilinin xəzinəsi" adlı çex dili lüğəti üzrə iş aparıb (1612-1656).
- 1614-cü ildə Komenski — Prşerovda icmanın müəllimi işləyib. 1618-1621-ci ilərdə yaşayaraq İntibah dövrünün humanistlərinin – , H. Vivesin və b.-əsərlərini öyrənib.
- 1627-ci ildə Komenski çex dilində didaktikaya həsr olunmuş elmi əsər yazmağa başlayır. Katolik kilsənin təqiblərindən qaçaraq Komenski Polşaya (Leşno şəhərinə) emiqrasiya edir. Burada o, gimnaziyada dərs deyir, öz "Didaktika"sını (çex dilində) bitirir (1632), onu yenidən işləyib latın dilinə tərcümə edir ("Böyük didaktika", 1632), bir neçə dərslik: "Dillərə açıq qapı" (1631), "Astronomiya" (1632), "Fizika" (1633), ailə tərbiyəsi məsələlərinə həsr olunmuş ilk rəhbərlik kitabını yazır — "Analıq məktəbi" (1632).
- Komenski ciddi şəkildə pansofiya ideyası üzərində (hər kəsi hər şeyə təlim etmə) çalışır.
- Həmin əsrin 40-cı illərində bir sıra dərslik nəşr edir. 1650-ci ildə Komenski Macarıstana məktəb işini qurmaq üçün dəvət alır. Burada Komenski pansofik məktəb üzərində işlər aparır. Bu məktəbin elmi müddəalarını, tədris planını, cədvəli özünün "Pansofik məktəb" əsərində işləyib hazırlayır (1651).
- Təhsil prosesini canlandırmaq, uşaqlarda biliyə, elmə olan həvəsi oyatmaq üçün Komenski tədris materialını dramatikləşdirmək metodundan istifadə edir. Birinci olaraq Komenski xüsusi məktəb üçün bir sıra pyes yazır. Bu tədris metodu və tədris pyeslərini o "Dillərə açıq qapı" və "Məktəb-oyun" (1656) kitablarında toplayır. Macarıstanda Komenski ilk şəkilli tədris kitabını, dərsliyi tərtib edir – "Rəsmlərdə əşyalar aləmi" (1658).
- Amsterdama köçdükdən sonra Komenski hələ 1644-cü ildə başlamış əsaslı əsəri üstündə işini davam etdirir. Bu əsərdə ("Bəşəri əməllərin islah edilməsinə dair ümumi tövsiyə") Komenski insan cəmiyyətinin islahının planını verir. Əsərin ilk iki hissəsi 1662-ci ildə, qalan 5 hissənin əlyazmaları isə XX əsrin 30-cu illərində tapılıb. Tam şəkildə əsər 1966-cı ildə latın dilində Praqada nəşr olunub.
- Uzun ömrünün yekununu Komenski "Yeganə lazım olan" əsərində toplamışdır (1668).
- Komenskinin pedaqoji fikirləri əsasında Uşinskinin "Rodnoye slovo" kitabə işlənib.
- Uşinskinin pedaqoji prinsiplərinin əsasında isə Səfərəli bəy Vəlibəyov və Çernyayevski tərəfindən "Vətən dili" kitabları tərtibini tapmışdır.
İstinadlar
Mənbələr
- http://www.referatix.ru/view/50456/Yan_Amos_Kamenskii.html
- Избранные педагогические сочинения. Т. 2. Отдельные произведения
- афоризмы и цитаты Яна Амоса Каменского
- Красновский А. А., Я. А. Коменский, М., 1953;
- Материалы науч. сессии АПН РСФСР, посвященной 300-летию опубликования собрания дидактических трудов Я. А. Коменского (13-14 декабря 1957 г.), М., 1959;
- Альт Р., Прогрессивный характер педагогики Коменского, пер. с нем., М., 1959;
- Лордкипанидзе Д., Ян Амос Коменский, М., 1970;
- KvačaIa J., J. A. Comenius. Sein Leben und seine Schriften, B., 1892;
- Heyberger A.. J. A. Comenius (Komenský). Sa vie et son oeuvre d 'éducation. P., 1928;
- Novák J., Hendrich J., J. A. Komenský. Jeho život a spisy, Praha, 1932: Young R. F., Comenius in England, Oxf., 1932;
- Kopecký J., Patočka J., Куrašek J., J. A. Komonský. Nástin života a díla, Praha, 1957;
- Kurdybacha Ł., Działałnošć Jana Amosa Komenskiego w Polsce, Warsz., 1957;
- Sesja naukowa w Lesznie w czterechsetna rocznica powstania Gimnazjum_ i w trzechsetna wydania "Opera didactica omnia" J. A. Komeńskiego, red. Kurdybacha, Wrocław — Warsz., 1957;
- Soupis del J. A. Komenského v ćeskoslovenských knihovnách, archivech a museJich, Praha, 1959;
- Schaller K., Die Pädagogik des Johann Amos Comenius und die Anfänge des pädagogischen Realismus im 17. Jahrhundert, Hdlb., 1962;
- "Acta Comeniana", Archiv pro bádání о životé о díle Jana Amose Komenského, t. 25, Praha, 1969;
- Floss P., J. A. Komenský. Od divadia věcí k dramatu člověka, Ostrava, 1970;
- Kožik F., Svétlo v temnotách. Bolestný a brdinský život J. A. Komenského, [Praha, 1970];
- Łibrt С., Bibliografie české historie, t. 5, Praha, 1912, č. 17324-30638;
- Mehriban Şirzadova. Y.A. Komenskinin "Ana qucağı məktəbi" əsəri və onun əsas ideyalarının Azərbaycanda yayılması. Bakı: Elm və təhsil, 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yan Amos Komenski 28 mart 1592 Nivnise Cenubi Moraviya 15 noyabr 1670 Amsterdam cex pedaqoqu humanist ictimai xadim pedaqogika elminin banisi YAN KOMENSKIYan Amos KomenskiDogum tarixi 28 mart 1592Dogum yeri Moraviya CexiyaVefat tarixi 15 noyabr 1670Vefat yeri Amsterdam HollandiyaTehsili Heydelberq Universiteti 1613 1614 Fealiyyeti muellim pedaqoq filosof alim ilahiyyatci dilci yazici arxivci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyat ve fealiyyetiVia Lucis 1668Yan Komenski 1592 ci il mart ayinin 28 de cex qardaslari protestant icmasi uzvunun ailesinde anadan olub Ibtidai tehsilini hemin icma mektebinde alib 1608 1610 cu illerde latin mektebinde daha sonra Herborn akademiyasinda nde oxuyub Bu universitetde Butun esyalarin teatri adli ozunemexsus ensiklopediya yaratmaga baslayib 1614 1627 Eyni vaxtda Cex dilinin xezinesi adli cex dili lugeti uzre is aparib 1612 1656 1614 cu ilde Komenski Prserovda icmanin muellimi isleyib 1618 1621 ci ilerde yasayaraq Intibah dovrunun humanistlerinin H Vivesin ve b eserlerini oyrenib 1627 ci ilde Komenski cex dilinde didaktikaya hesr olunmus elmi eser yazmaga baslayir Katolik kilsenin teqiblerinden qacaraq Komenski Polsaya Lesno seherine emiqrasiya edir Burada o gimnaziyada ders deyir oz Didaktika sini cex dilinde bitirir 1632 onu yeniden isleyib latin diline tercume edir Boyuk didaktika 1632 bir nece derslik Dillere aciq qapi 1631 Astronomiya 1632 Fizika 1633 aile terbiyesi meselelerine hesr olunmus ilk rehberlik kitabini yazir Analiq mektebi 1632 Komenski ciddi sekilde pansofiya ideyasi uzerinde her kesi her seye telim etme calisir Hemin esrin 40 ci illerinde bir sira derslik nesr edir 1650 ci ilde Komenski Macaristana mekteb isini qurmaq ucun devet alir Burada Komenski pansofik mekteb uzerinde isler aparir Bu mektebin elmi muddealarini tedris planini cedveli ozunun Pansofik mekteb eserinde isleyib hazirlayir 1651 Tehsil prosesini canlandirmaq usaqlarda biliye elme olan hevesi oyatmaq ucun Komenski tedris materialini dramatiklesdirmek metodundan istifade edir Birinci olaraq Komenski xususi mekteb ucun bir sira pyes yazir Bu tedris metodu ve tedris pyeslerini o Dillere aciq qapi ve Mekteb oyun 1656 kitablarinda toplayir Macaristanda Komenski ilk sekilli tedris kitabini dersliyi tertib edir Resmlerde esyalar alemi 1658 Amsterdama kocdukden sonra Komenski hele 1644 cu ilde baslamis esasli eseri ustunde isini davam etdirir Bu eserde Beseri emellerin islah edilmesine dair umumi tovsiye Komenski insan cemiyyetinin islahinin planini verir Eserin ilk iki hissesi 1662 ci ilde qalan 5 hissenin elyazmalari ise XX esrin 30 cu illerinde tapilib Tam sekilde eser 1966 ci ilde latin dilinde Praqada nesr olunub Uzun omrunun yekununu Komenski Yegane lazim olan eserinde toplamisdir 1668 Komenskinin pedaqoji fikirleri esasinda Usinskinin Rodnoye slovo kitabe islenib Usinskinin pedaqoji prinsiplerinin esasinda ise Sefereli bey Velibeyov ve Cernyayevski terefinden Veten dili kitablari tertibini tapmisdir IstinadlarMenbelerhttp www referatix ru view 50456 Yan Amos Kamenskii html Izbrannye pedagogicheskie sochineniya T 2 Otdelnye proizvedeniya aforizmy i citaty Yana Amosa Kamenskogo Krasnovskij A A Ya A Komenskij M 1953 Materialy nauch sessii APN RSFSR posvyashennoj 300 letiyu opublikovaniya sobraniya didakticheskih trudov Ya A Komenskogo 13 14 dekabrya 1957 g M 1959 Alt R Progressivnyj harakter pedagogiki Komenskogo per s nem M 1959 Lordkipanidze D Yan Amos Komenskij M 1970 KvacaIa J J A Comenius Sein Leben und seine Schriften B 1892 Heyberger A J A Comenius Komensky Sa vie et son oeuvre d education P 1928 Novak J Hendrich J J A Komensky Jeho zivot a spisy Praha 1932 Young R F Comenius in England Oxf 1932 Kopecky J Patocka J Kurasek J J A Komonsky Nastin zivota a dila Praha 1957 Kurdybacha L Dzialalnosc Jana Amosa Komenskiego w Polsce Warsz 1957 Sesja naukowa w Lesznie w czterechsetna rocznica powstania Gimnazjum i w trzechsetna wydania Opera didactica omnia J A Komenskiego red Kurdybacha Wroclaw Warsz 1957 Soupis del J A Komenskeho v ceskoslovenskych knihovnach archivech a museJich Praha 1959 Schaller K Die Padagogik des Johann Amos Comenius und die Anfange des padagogischen Realismus im 17 Jahrhundert Hdlb 1962 Acta Comeniana Archiv pro badani o zivote o dile Jana Amose Komenskeho t 25 Praha 1969 Floss P J A Komensky Od divadia veci k dramatu cloveka Ostrava 1970 Kozik F Svetlo v temnotach Bolestny a brdinsky zivot J A Komenskeho Praha 1970 Librt S Bibliografie ceske historie t 5 Praha 1912 c 17324 30638 Mehriban Sirzadova Y A Komenskinin Ana qucagi mektebi eseri ve onun esas ideyalarinin Azerbaycanda yayilmasi Baki Elm ve tehsil 2018