Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Səfərəli bəy Şıxhəsən bəy oğlu Vəlibəyov (1861, Şuşa – 31 avqust 1902, Şuşa) — Zaqafqaziya (Qori) Müəllimlər Seminariyasının məzunu, görkəmli maarif xadimi, pedaqoq, publisist.
| Səfərəli bəy Vəlibəyov | |
|---|---|
 Səfərəli bəy Vəlibəyov 1894-cü ildə | |
| Doğum tarixi | 1861 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 31 avqust 1902 |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşaqları | Nigar xanım Vəlibəyova, |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, müəllim, tərcüməçi |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Səfərəli bəy Vəlibəyov XIX əsr Azərbaycan pedaqoji tarixinin simalarından biridir. O, Zaqafqaziya (Qori) müəllimlər seminariyasını bitirən ilk üç Azərbaycanlıdan biri olmuş,[] ömrünün 16 ilini pedaqoji işə sərf etmişdir. Bu müddət ərzində C.Məmmədquluzadə, N.Nərimanov, S.S. Axundov kimi şəxsiyyətlər ibtidai təhsillərini Vəlibəyovdan almışdır.
Həyatı
Hacı Vəli bəy Kəbirlinin ikinci oğlu Şıxhəsən bəyin oğlu Səfərəli bəy Vəlibəyov 1861-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdurş.
Molla yanında təhsil alarkən ərəb və fars dillərinə mükəmməl yiyələnmişdir. 1875–1879-cu illərdə Şuşa şəhər rus məktəbində təhsil almışdır.
1879-cu ildə Aleksey Çernyayevski tələbə toplamaq məqsədi ilə Şuşada olarkən gənc Səfərəli bəylə söhbət aparmış, zirək və bacarıqlı olduğunu görüb onu Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasının nəzdində açılmış Azərbaycan bölməsinə aparmış, onu seminariyanın 2-ci sinfinə qəbul etmişdir.
Seminariya həyatı, ordakı təlim-tərbiyə sistemi basqa seminaristlər kimi Səfərəli bəy Vəlibəyovun da mənəvi inkişafına müsbət təsirini göstərmişdir. Gələcək müəllim təhsilin ilk günlərindən başlayaraq özünü qabil və işgüzar bir gənc kimi göstərir, tədris fənlərinə dərindən yiyələnir, dünya ədəbiyyatı nümunələrini mütaliə edir, pedaqoqika elmi haqqında təhsil alır.
Fəaliyyəti
Qori müəllimlər seminariyası nəzdində açılmış ibtidai məktəbə müəllim olmadığına görə Çernyayevski özü rəhbərlik edirdi, məktəbdə şagirdlərə Azərbaycan və Rus dillərində dərs keçilirdi, onlar əsas şöbəyə hazırlanırdılar. Çernyayevski sonralar bu vəzifəni tutmağa Səfərəli bəy Vəlibəyovu hazırlamışdır.
1881-ci ildə seminariyanı bitirən S.Vəlibəyov burada ibtidai məktəbi müəllimi vəzifəsində saxlanılır və 1896-cı ilə qədər seminariyada fəaliyyət göstərir.
1883-cü il yay tətili zamanı Şuşada istirahət edən S. Vəlibəyov burada bir nümunəvi məktəb açaraq uşaqlara savad öyrədirdi. Onun məktəbində müxtəlif təbəqələrdən 25 nəfər şagird təhsil alırdı. O, tədrisi səs üsulu ilə aparırdı və yerli məktəbdarlara da səs üsulunun üstünlüyünü nümayiş edirdi.
S. Vəlibəyov 1896-cı ildə Qoridən Bakıya köçmüş, burada bir il Bakı real məktəbində müəllimlik etmişdir.
1897-ci ildə isə Bakı Gömrükxanasında tərcüməçi vəzifəsində çalışmağa başlamışdır.
Səfərəli bəy Vəlibəyov, ömrünün 42-ci ilində, 1902-ci ildə avqustun 31-də Bakıda ürək xəstəliyindən dünyasını dəyişmişdir.
Yaradıcılığı
- Ədəbiyyatşünaslıq elmi, xüsusilə ədəbiyyat tarixçiliyi və poetika əsasən orta əsrlərin təzkirəçilik ənənələri üzərində davam edirdi. Səfərəli bəy Vəlibəyov, Seyid Əzim Şirvani, Həsənəliağa xan Qaradağski (Qaradaği), Hüseyin Əfəndi Qayıbov, Mir Möhsün Nəvvab Qarabaği kimi ziyalıların müxtəlif illərdə tərtib etdikləri təzkirə, məcmuə və kitablarda ayrı-ayrı şairlərin tərcümeyi-halı, yaradıcılığının başlıca qayəsi barədə qısa, kokret məlumat verilir, Azərbaycan ədəbiyyatı ümumşərq ədəbiyyatından fərqləndirilirdi.
Mükafatlar
Öz pedaqoji və maarifçi fəaliyyətinə görə Səfərəli bəy Vəlibəyov bir neçə orden və medalla təltif olunmuşdur:
- III dərəcəli "" (1888-ci ildə)
- III dərəcəli "" (1895-ci ildə)
- "İmperator III Aleksandr hökmdarlığının xatirəsinə" medalı (1896-cı ildə)
- Buxara əmirliyinin I dərəcəli "Buxara ulduzu" ordeni (1899-cu ildə)
- İranın IV dərəcəli "Şiri Xurşid ordeni" (1902-ci ildə)
Ailəsi
Səfərəli bəy İran şahzadəsi Bəhmən Mirzə Qacar Qovanlının qızı Xurşid xanım ilə ailə qurmuşdur. Nigar xanım və Sürəyya xanım adlı qızları dünyaya gəlmişdir.
- Xanımı Xurşid xanım Qovanlı-Qacar — Qacar şahzadəsi. Zəri xanım Bəhmən mirzə qızı Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Xurşid хаnım Səfərəli bəy Şıxhəsən bəy oğlu Vəlibəyov (Səfərəli bəy Vəlibəyovla) dünyа еvinə girmişdi. Nigar xanım Vəlibəyova, аdlı qızlаrı vаrdı.
- Ədib və müəllim Süleyman Sani Axundovun dayısıdır.
İstinadlar
- H. Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 211–214.
- Mehriban Şirzadova. Y.A. Komenskinin "Ana qucağı məktəbi" əsəri və onun əsas ideyalarının Azərbaycanda yayılması. Bakı: Elm və təhsil, 2018. — səh. 34.
- Əlifağa Bağırov. Görkəmli maarif xadimi Səfərəli Vəlibəyov // Azərbaycan Məktəbi. — 1962. — № 7. — С. 38
- Rusiya Dövlət Tarix Arxivi — Fond 21
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Sefereli bey Sixhesen bey oglu Velibeyov 1861 Susa 31 avqust 1902 Susa Zaqafqaziya Qori Muellimler Seminariyasinin mezunu gorkemli maarif xadimi pedaqoq publisist Sefereli bey VelibeyovSefereli bey Velibeyov 1894 cu ildeDogum tarixi 1861Dogum yeri Susa Susa qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 31 avqust 1902 1902 08 31 Vefat yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiHeyat yoldasiUsaqlari Nigar xanim Velibeyova Tehsili Susa seher mektebi Zaqafqaziya Muellimler SeminariyasiFealiyyeti yazici muellim tercumeciMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sefereli bey Velibeyov XIX esr Azerbaycan pedaqoji tarixinin simalarindan biridir O Zaqafqaziya Qori muellimler seminariyasini bitiren ilk uc Azerbaycanlidan biri olmus menbe gosterin omrunun 16 ilini pedaqoji ise serf etmisdir Bu muddet erzinde C Memmedquluzade N Nerimanov S S Axundov kimi sexsiyyetler ibtidai tehsillerini Velibeyovdan almisdir HeyatiSefereli bey Velibeyov 1888 ci ilde Haci Veli bey Kebirlinin ikinci oglu Sixhesen beyin oglu Sefereli bey Velibeyov 1861 ci ilde Susa seherinde anadan olmusdurs Molla yaninda tehsil alarken ereb ve fars dillerine mukemmel yiyelenmisdir 1875 1879 cu illerde Susa seher rus mektebinde tehsil almisdir 1879 cu ilde Aleksey Cernyayevski telebe toplamaq meqsedi ile Susada olarken genc Sefereli beyle sohbet aparmis zirek ve bacariqli oldugunu gorub onu Zaqafqaziya Muellimler Seminariyasinin nezdinde acilmis Azerbaycan bolmesine aparmis onu seminariyanin 2 ci sinfine qebul etmisdir Seminariya heyati ordaki telim terbiye sistemi basqa seminaristler kimi Sefereli bey Velibeyovun da menevi inkisafina musbet tesirini gostermisdir Gelecek muellim tehsilin ilk gunlerinden baslayaraq ozunu qabil ve isguzar bir genc kimi gosterir tedris fenlerine derinden yiyelenir dunya edebiyyati numunelerini mutalie edir pedaqoqika elmi haqqinda tehsil alir FealiyyetiQori muellimler seminariyasi nezdinde acilmis ibtidai mektebe muellim olmadigina gore Cernyayevski ozu rehberlik edirdi mektebde sagirdlere Azerbaycan ve Rus dillerinde ders kecilirdi onlar esas sobeye hazirlanirdilar Cernyayevski sonralar bu vezifeni tutmaga Sefereli bey Velibeyovu hazirlamisdir 1881 ci ilde seminariyani bitiren S Velibeyov burada ibtidai mektebi muellimi vezifesinde saxlanilir ve 1896 ci ile qeder seminariyada fealiyyet gosterir 1883 cu il yay tetili zamani Susada istirahet eden S Velibeyov burada bir numunevi mekteb acaraq usaqlara savad oyredirdi Onun mektebinde muxtelif tebeqelerden 25 nefer sagird tehsil alirdi O tedrisi ses usulu ile aparirdi ve yerli mektebdarlara da ses usulunun ustunluyunu numayis edirdi S Velibeyov 1896 ci ilde Qoriden Bakiya kocmus burada bir il Baki real mektebinde muellimlik etmisdir 1897 ci ilde ise Baki Gomrukxanasinda tercumeci vezifesinde calismaga baslamisdir Sefereli bey Velibeyov omrunun 42 ci ilinde 1902 ci ilde avqustun 31 de Bakida urek xesteliyinden dunyasini deyismisdir YaradiciligiEdebiyyatsunasliq elmi xususile edebiyyat tarixciliyi ve poetika esasen orta esrlerin tezkirecilik eneneleri uzerinde davam edirdi Sefereli bey Velibeyov Seyid Ezim Sirvani Heseneliaga xan Qaradagski Qaradagi Huseyin Efendi Qayibov Mir Mohsun Nevvab Qarabagi kimi ziyalilarin muxtelif illerde tertib etdikleri tezkire mecmue ve kitablarda ayri ayri sairlerin tercumeyi hali yaradiciliginin baslica qayesi barede qisa kokret melumat verilir Azerbaycan edebiyyati umumserq edebiyyatindan ferqlendirilirdi MukafatlarOz pedaqoji ve maarifci fealiyyetine gore Sefereli bey Velibeyov bir nece orden ve medalla teltif olunmusdur III dereceli Muqeddes Stanislav ordeni 1888 ci ilde III dereceli Muqeddes Anna ordeni 1895 ci ilde Imperator III Aleksandr hokmdarliginin xatiresine medali 1896 ci ilde Buxara emirliyinin I dereceli Buxara ulduzu ordeni 1899 cu ilde Iranin IV dereceli Siri Xursid ordeni 1902 ci ilde AilesiSefereli bey Iran sahzadesi Behmen Mirze Qacar Qovanlinin qizi Xursid xanim ile aile qurmusdur Nigar xanim ve Sureyya xanim adli qizlari dunyaya gelmisdir Xanimi Xursid xanim Qovanli Qacar Qacar sahzadesi Zeri xanim Behmen mirze qizi Susa seherinde anadan olmusdu Xursid hanim Sefereli bey Sixhesen bey oglu Velibeyov Sefereli bey Velibeyovla dunya evine girmisdi Nigar xanim Velibeyova adli qizlari vardi Edib ve muellim Suleyman Sani Axundovun dayisidir IstinadlarH Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 211 214 Mehriban Sirzadova Y A Komenskinin Ana qucagi mektebi eseri ve onun esas ideyalarinin Azerbaycanda yayilmasi Baki Elm ve tehsil 2018 seh 34 Elifaga Bagirov Gorkemli maarif xadimi Sefereli Velibeyov Azerbaycan Mektebi 1962 7 S 38 Rusiya Dovlet Tarix Arxivi Fond 21