Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Tacikistan (tac. Тоҷикистон) və ya rəsmi adı ilə Tacikistan Respublikası (tac. Ҷумҳурии Тоҷикистон) — Mərkəzi Asiyada dövlət. Tacikistan dənizə çıxışı olmayan ölkələrdən biridir və ərazisi Pamir dağlarının ətəklərində yerləşir. Şimalda Qırğızıstan, cənubda Əfqanıstan, qərb və şimal-qərbdə Özbəkistan, şərqdə isə Çinlə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Düşənbə şəhəridir, ümumi sahəsi 143,100 kvadrat kilometrdir. Tacikistan həm də keçmiş postsovet ölkəsidir.
Tacikistan | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ҷумҳурии Тоҷикистон | |||||
| |||||
Tarixi | |||||
• Elan olunub | 9 sentyabr 1991 | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Düşənbə | ||||
İdarəetmə forması | Prezident respublikası | ||||
Prezident | Emoməli Rəhmon[6.XI.1994 ~] | ||||
[ 23.XI.2013 ] | |||||
Sahəsi | Dünyada 94-cü | ||||
• Ümumi | 143,100 km² km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 0.3 | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 8 120 min nəfər (96-cı) | ||||
• Siyahıyaalma (2010) | 7 564 502 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 56 nəf./km² | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 22,3 milyard dollar (140-cı) | ||||
• Adambaşına | 2 700 dollar () | ||||
İİİ (2013) | 0.622 | ||||
Valyuta | Somoni | ||||
İnternet domeni | .tj | ||||
TJ | |||||
BOK kodu | TJK | ||||
Telefon kodu | +992 | ||||
Saat qurşaqları | | ||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Tacikistanın ərazisi əsasən dağlıqdır. Şimalda Fərqanə vadisi, şimal-qərbdə və ölkənin mərkəzində Türküstan, Zərəfşan, Hissar, Alay sıra dağları. Cənub-Şərqdə İsmayıl Səməni piki olan Pamir dağları yerləşir.
Tacikistanın böyük hidroresursları var. Tacikistanda həmçinin zəngin alüminium yataqları da var.
Dünyanın ən hündür bəndi olan SES-i olan Nurek burada yerləşir.
İnzibati ərazi bölgüsü
Tacikistan Respublikası inzibati cəhətdən 1 muxtar vilayət (Dağlıq Bədəxşan), 2 vilayət (Sogd və Xatlon), 13-ü respublika tabeli olmaqla 62 rayon, 17 şəhər (Bostan, Boxtar, Gülüstan, Hisar, Xoruğ, Xücənd, İsfərə, İstərövşən, İstiqlal, Kanibadam, Kulab, Levakənd, Narək, Pəncəkənd, Roğun, Tursunzadə, Vəhdət) və paytaxt Düşənbə şəhərindən ibarətdir.
Təbii ehtiyatları
Tacikistanda olduqca zəngin qızıl, gümüş və antimon yataqları var. Ən böyük gümüş yatağı Sugd əyalətindədir. Bundan başqa Tacikistan strontium, duz, qurğuşun, sink, floraspar və civə istehsal edir. Sovet dönəmində külli miqdarda uranium istehsal edilirdi. Amma müstəqillik dönəmində iqtisadi çətinliklərə görə uranium istehsalı dayandırıldı. Qazaxıstanın ekstensiv alüminium sənayesi tamamilə gətirilmə filizlə işləyir.
Tacikistanda balıqçılığın inkişafı üçün münbit şərait var. 2003-də 158 ton balıq ixrac olunub.
Kənd təsərrüfatı
Tacikistanda kənd təsərrüfatı nisbətən zəif inkişaf edib. Bunun əsas səbəbi yararlı torpaqların sahəsinin olduqca az olması və bununla yanaşı iqtisadi çətinliklərdir. Tacikistan hökuməti torpaq islahatları haqqında qanun versə də, bu qanunun düzgün icra olunmaması bir çox problemlər yaradır. Buda öz növbəsində kənd təsərrüfatının inkişafının qarşısını alır. Tacikistanda əsasən taxıl, kartof, soğan, pomidor, meyvəçilik və düyü becərilir. ərazinin 80 % dan çoxunun irriqasiyaya ehtiyacı var. Tacikistan Qazaxıstan və Özbəkistandan külli miqdarda üzüm idxal edir.
Tacikistan əsasən alüminium, pambıq, parça, bitki yağları, meyvələr ixrac edir və dəzgahlar, ərzaq, içkilər, elektronika, avtomonillər idxal edir.
İqtisadiyyat
Tacikistan xammalın həcmində, ehtiyatları mineralında (faydalı qazıntılarında) və mənbəyində mühüm və unikal yerə malikdir.
Tacikistan hidroenerji potensialında zəngin ölkə hesab edilir və dünyada səkkizinci yerdədir.
Hazırda respublikada 45000-dən çox müəssisə və təşkilat qeydə aldığı kiçik müəssisələri və orta ədəd biznes daxil olmaqla, Dünya miqyasında tanınan böyük müəssisələr: Tacik alümini zavodu (Таlcо), Nurek hidro enereji stansiyası, Açıq səhmdar şirkəti "Parçalar", səhmdar şirkəti "Abreşim", "Taciktekstilmaş", birgə müəssisə "Zarafşon", "Kabool Taciktekstil" birgə müəssisəsi, "Obi Zulol" birgə müəssisəsi, Açıq səhmdar cəmiyyət "Kolinho", aşağı voltlu təchizatın istehsalı ilə məşğul оlаn Adrasman fabriki, yağ toplayan sənaye kompleksləri v. s. var.
Rəngli metallurgiya kimi belə sferalar, layihələşdirən su enerjisi, kənd təsərrüfatı, kommunikasiya və telekommunikasiyalar, nəqliyyat, dağ-mədən, qida, kimya sənayesi, xalq təsərrüfatlarında aparıcı yerini təşkil edir.
İqtisadi islahatların, xalq təsərrüfatının iqtisadi restrukturlaşdırmalarının dərinləşməyə dünya iqtisadiyyatına beynəlxalq əlaqələrin və inteqrasiyanın inkişafları götürülürməsi üçün nəhəng addımlar atılıb.
Xarici ticarətlər və valyuta sazişləri qıymətlər liberallaşdırmış ticarətdirlər. Respublikada fəaliyyet göstərən ortanın və böyüyün təxminən 70 %-indən kiçik müəssisələr tamamıyla özəlləşdirilir. Beynəlxalq tələbləri qarşılayan ölkənin yeni Vergi və Gömrük Кodeksləri qəbul edilirlər.
Xarici investisiyaların cazibədarlığı üçün əlverişli şərtlər, reklamın bazar strukturlarının və inkişafının dəstəkləri üçün maddi cəhətdən, bank sistemi və maliyə sistemi yaxşılaşdırılır.
Tacik iqtisadiyyatında investisiyanın prioritet istiqamətləri: layihələşdirən su enerjisi, və qiymətli metalların emal edərək daşlar, polymetallik filizləri, telekommunikasiyaların inkişafı və başqa kənd təsərrüfatı məhsullar.
Birgə müəssisələrin və mülkiyyətin başqa nümunələrinin qeydiyyatı üçün prosedura sadələşdirilir. Xarici investorların iştirakı ilə təxminən 300 birgə müəssisəсi fəaliyyət edib.
Bu gün üçün Tacikistan iqtisadiyyatının ən böyük investorları arasında şirkətlərdir- Rusiyadan, ABŞ-dən, Kanadadan, Böyük Britaniyadan, Koreyadan, Almaniyadan, İsveçrədən, İtaliyadan, Macarıstandan və İrandan: Rusyaдан "Birləşdirilən Enerji Sistemləri" Cəmiyyətini, Körfəz Beynəlxalq Minerallarını (qızıl yataqların), Nelson Qızıl Korporasiyasını (qızıl və gümüş yataqları),Birinci Boston Kredit (İsveçrəli füçers şirkəti), Kabool Tekstayl və Adjind Beynəlxalq şirkəti (tekstil parçaları istehsal edir). Respublikada müştərək fəaliyyətdə olan belə böyük müəssisələr, "Zarafşon", "Aprelevka," "Obi Zulol," "Hasid aytisi" "Ravgani Tocik," "İndiqo," "Pulodon," "Ispgeko International," "Tocikazot," "Ozgün Inşaat," "BSK Oriyon," "Birinci mikrofinans bankı," "Assor Perm," "Anis firması" müvəffəqiyyətlə işləyir və s.
Əhəmiyyətli enerji resuslarına baxmayaraq Respublika indi də enerji defisitinə ( bir ildə 600 mln Kvt/saat), malik olmağa davam edir, əsasən, qış dövrü ərzində.
Siyasət
Tacikistan hökuməti prezidentlik forması ilə demokratik, dünyəvi suveren və unitar bir dövlətdir.
Tacikistanda milli bayramlar
- 1 yanvar — Yeni il
- 23 fevral — Tacikistan Respublikasının Silahlı Qüvvələri günü
- 8 mart — Beynəlxalq Qadınlar — Analar günü
- 21–24 mart — Novruz bayramı
- 1 may — Beynəlxalq Əmək günü
- 9 may — Faşizm üzərində Qələbə günü
- 27 iyun — Milli Birlik günü
- 9 sentyabr — Tacikistan Respublikasının Müstəqilliyi günü
- 2 oktyabr — Mehrigan bayramı
- 6 noyabr — Tacikistan Respublikasının Konstitusiyası günü
- 2 gün — Ramazan və Qurban bayramı
Nəqliyyat
Yaxın və uzaq ölkələrlə nəqliyyat Dövlət Hava yolları şirkəti "Tacik Air" və şəxsi havayolu şirkəti "Somon Air" qurudan isə Dövlət Unitar Müəssisə "Rohi Ohani Tocikiston" Taciksitan dəmir yolları ilə və digər beynəlxalq daşınma agentlikləri ilə yerinə yetirilir.
Birinci qatar Düşəmbə şəhərinin dəmiryolu stansiyasına 1929-cu ilin sentyabrında gəlmişdir.
Dəmir yollarının fəliyyətləri bu illərdə başa çatmışdı və istifadəyə verilmişdir:
1899 ilində Suğd vilayətinə, 1929-də Düşənbədə, 1974-də Kurqon-Teppda şəhərində Xatlon vilayəti və 1999-də Kulоb-Qurgan-Teppa dəmir yolu istifadəyə verilmişdir.
Respublikanın dəmir yollarının uzunluğu 1260.6 km edir , 679,9 km əsas yollar təşkil edir, 270,8 km-i Dövlət Unitar Müəssısəsi "Tacik Dəmir Yollarına" aid və digər şirkətlər isə 310.2 km kimi yollara sahibdilər.
Beynəlxalq sərnişin daşınmalar MDB ölkələri ilə əsasən yerinə yetirilir.
Xarici dünya ilə yük və sərnişin daşıma, beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən inkişaf etdirilən nəqliyyat koridorları vasitəsi ilə yerinə yetirilir.
Əhalisi
Tacikistan Respublikasının Prezidenti yanında Tacikistan Statistika Agentliyinin təqdim etdiyi rəsmi məlumatlara əsasən Tacikistan əhalisi 5 fevral 2013-cü il tarixinə 8 milyon nəfərdir.
Etnik tərkibi
Tacikistan dövlətinin etnik tərkibi əsasən fars əsilli taciklərdən ibarətdir.Tacikistanda taciklərdən başqa burada türkdilli (özbək.qırğız,uyğur,Azərbaycanlılar və s,); İrandilli (farslar,kürdlər,osetinlər,tatlar,əfqanlar,yaqnoblular və s.);slavyanlar əsilli ruslar yaşayır.
Xarici siyasəti
Tacikistan Respublikası 2 mart 2013-cü ildə tarixində Ümumdünya Ticarət Təşkilatının tamhüquqlu üzvü olmuşdur.
Qalereya
İstinadlar
- Сайти расмии Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон: Навигарӣ: Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон корҳои бозҳисокунии аҳолиро оид ба муайян намудани санаи таваллуди 8 миллионаи аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба анҷом расонид 2013-04-20 at the Wayback Machine
- http://chartsbin.com/view/edr.
- Ведомости Маджлиси Оли Республики Таджикистан 1995 год, 21, ст. 239; 2000 год, 11, ст. 513; 2003 год, 4, ст.153
- Laos və Tacikistan ÜTT-nin tamhüquqlu üzvləri oldular 2020-08-06 at the Wayback Machine. wto.az, 02.03.2013 (az.)
Xarici keçidlər
- Государственный комитет статистики РТ
- http://tajembaz.tj/az/ 2012-04-14 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Tacikistan tac Toҷikiston ve ya resmi adi ile Tacikistan Respublikasi tac Ҷumҳurii Toҷikiston Merkezi Asiyada dovlet Tacikistan denize cixisi olmayan olkelerden biridir ve erazisi Pamir daglarinin eteklerinde yerlesir Simalda Qirgizistan cenubda Efqanistan qerb ve simal qerbde Ozbekistan serqde ise Cinle hemserheddir Paytaxti ve en boyuk seheri Dusenbe seheridir umumi sahesi 143 100 kvadrat kilometrdir Tacikistan hem de kecmis postsovet olkesidir TacikistanҶumҳurii ToҷikistonBayraq GerbHimn source source track track track track track track track track track track Surudi millii Ҷumҳurii ToҷikistonTarixi Elan olunub 9 sentyabr 1991Resmi dilleri Tacik dili rus diliPaytaxt DusenbeIdareetme formasi Prezident respublikasiPrezident Emomeli Rehmon 6 XI 1994 23 XI 2013 Sahesi Dunyada 94 cu Umumi 143 100 km km Su sahesi 0 3Ehalisi Ehali 8 120 min nefer 96 ci Siyahiyaalma 2010 7 564 502 nef Sixliq 56 nef km UDM AQP Umumi 22 3 milyard dollar 140 ci Adambasina 2 700 dollar III 2013 0 622Valyuta SomoniInternet domeni tjTJBOK kodu TJKTelefon kodu 992Saat qursaqlari UTC 05 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarTacikistan Rudaki Parki Dusenbe TacikistanCografiyasiEsas meqale Tacikistan cografiyasiTacikistanda dag silsilesi Tacikistanin erazisi esasen dagliqdir Simalda Ferqane vadisi simal qerbde ve olkenin merkezinde Turkustan Zerefsan Hissar Alay sira daglari Cenub Serqde Ismayil Semeni piki olan Pamir daglari yerlesir Tacikistanin boyuk hidroresurslari var Tacikistanda hemcinin zengin aluminium yataqlari da var Dunyanin en hundur bendi olan SES i olan Nurek burada yerlesir Inzibati erazi bolgusuTacikistan Respublikasi inzibati cehetden 1 muxtar vilayet Dagliq Bedexsan 2 vilayet Sogd ve Xatlon 13 u respublika tabeli olmaqla 62 rayon 17 seher Bostan Boxtar Gulustan Hisar Xorug Xucend Isfere Isterovsen Istiqlal Kanibadam Kulab Levakend Narek Pencekend Rogun Tursunzade Vehdet ve paytaxt Dusenbe seherinden ibaretdir Tebii ehtiyatlariTacikistanda olduqca zengin qizil gumus ve antimon yataqlari var En boyuk gumus yatagi Sugd eyaletindedir Bundan basqa Tacikistan strontium duz qurgusun sink floraspar ve cive istehsal edir Sovet doneminde kulli miqdarda uranium istehsal edilirdi Amma musteqillik doneminde iqtisadi cetinliklere gore uranium istehsali dayandirildi Qazaxistanin ekstensiv aluminium senayesi tamamile getirilme filizle isleyir Tacikistanda baliqciligin inkisafi ucun munbit serait var 2003 de 158 ton baliq ixrac olunub Kend teserrufatiTacikistanda kend teserrufati nisbeten zeif inkisaf edib Bunun esas sebebi yararli torpaqlarin sahesinin olduqca az olmasi ve bununla yanasi iqtisadi cetinliklerdir Tacikistan hokumeti torpaq islahatlari haqqinda qanun verse de bu qanunun duzgun icra olunmamasi bir cox problemler yaradir Buda oz novbesinde kend teserrufatinin inkisafinin qarsisini alir Tacikistanda esasen taxil kartof sogan pomidor meyvecilik ve duyu becerilir erazinin 80 dan coxunun irriqasiyaya ehtiyaci var Tacikistan Qazaxistan ve Ozbekistandan kulli miqdarda uzum idxal edir Tacikistan esasen aluminium pambiq parca bitki yaglari meyveler ixrac edir ve dezgahlar erzaq ickiler elektronika avtomoniller idxal edir IqtisadiyyatTacikistanda metallurgiya kompleksi Tacikistan xammalin hecminde ehtiyatlari mineralinda faydali qazintilarinda ve menbeyinde muhum ve unikal yere malikdir Tacikistan hidroenerji potensialinda zengin olke hesab edilir ve dunyada sekkizinci yerdedir Hazirda respublikada 45000 den cox muessise ve teskilat qeyde aldigi kicik muessiseleri ve orta eded biznes daxil olmaqla Dunya miqyasinda taninan boyuk muessiseler Tacik alumini zavodu Talco Nurek hidro enereji stansiyasi Aciq sehmdar sirketi Parcalar sehmdar sirketi Abresim Taciktekstilmas birge muessise Zarafson Kabool Taciktekstil birge muessisesi Obi Zulol birge muessisesi Aciq sehmdar cemiyyet Kolinho asagi voltlu techizatin istehsali ile mesgul olan Adrasman fabriki yag toplayan senaye kompleksleri v s var Rengli metallurgiya kimi bele sferalar layihelesdiren su enerjisi kend teserrufati kommunikasiya ve telekommunikasiyalar neqliyyat dag meden qida kimya senayesi xalq teserrufatlarinda aparici yerini teskil edir Iqtisadi islahatlarin xalq teserrufatinin iqtisadi restrukturlasdirmalarinin derinlesmeye dunya iqtisadiyyatina beynelxalq elaqelerin ve inteqrasiyanin inkisaflari goturulurmesi ucun neheng addimlar atilib Xarici ticaretler ve valyuta sazisleri qiymetler liberallasdirmis ticaretdirler Respublikada fealiyyet gosteren ortanin ve boyuyun texminen 70 inden kicik muessiseler tamamiyla ozellesdirilir Beynelxalq telebleri qarsilayan olkenin yeni Vergi ve Gomruk Kodeksleri qebul edilirler Xarici investisiyalarin cazibedarligi ucun elverisli sertler reklamin bazar strukturlarinin ve inkisafinin destekleri ucun maddi cehetden bank sistemi ve maliye sistemi yaxsilasdirilir Tacik iqtisadiyyatinda investisiyanin prioritet istiqametleri layihelesdiren su enerjisi ve qiymetli metallarin emal ederek daslar polymetallik filizleri telekommunikasiyalarin inkisafi ve basqa kend teserrufati mehsullar Birge muessiselerin ve mulkiyyetin basqa numunelerinin qeydiyyati ucun prosedura sadelesdirilir Xarici investorlarin istiraki ile texminen 300 birge muessisesi fealiyyet edib Bu gun ucun Tacikistan iqtisadiyyatinin en boyuk investorlari arasinda sirketlerdir Rusiyadan ABS den Kanadadan Boyuk Britaniyadan Koreyadan Almaniyadan Isvecreden Italiyadan Macaristandan ve Irandan Rusyadan Birlesdirilen Enerji Sistemleri Cemiyyetini Korfez Beynelxalq Minerallarini qizil yataqlarin Nelson Qizil Korporasiyasini qizil ve gumus yataqlari Birinci Boston Kredit Isvecreli fucers sirketi Kabool Tekstayl ve Adjind Beynelxalq sirketi tekstil parcalari istehsal edir Respublikada musterek fealiyyetde olan bele boyuk muessiseler Zarafson Aprelevka Obi Zulol Hasid aytisi Ravgani Tocik Indiqo Pulodon Ispgeko International Tocikazot Ozgun Insaat BSK Oriyon Birinci mikrofinans banki Assor Perm Anis firmasi muveffeqiyyetle isleyir ve s Ehemiyyetli enerji resuslarina baxmayaraq Respublika indi de enerji defisitine bir ilde 600 mln Kvt saat malik olmaga davam edir esasen qis dovru erzinde SiyasetEsas meqale Tacikistanin dovlet qurulusu Tacikistan hokumeti prezidentlik formasi ile demokratik dunyevi suveren ve unitar bir dovletdir Tacikistanda milli bayramlar1 yanvar Yeni il 23 fevral Tacikistan Respublikasinin Silahli Quvveleri gunu 8 mart Beynelxalq Qadinlar Analar gunu 21 24 mart Novruz bayrami 1 may Beynelxalq Emek gunu 9 may Fasizm uzerinde Qelebe gunu 27 iyun Milli Birlik gunu 9 sentyabr Tacikistan Respublikasinin Musteqilliyi gunu 2 oktyabr Mehrigan bayrami 6 noyabr Tacikistan Respublikasinin Konstitusiyasi gunu 2 gun Ramazan ve Qurban bayramiNeqliyyatYaxin ve uzaq olkelerle neqliyyat Dovlet Hava yollari sirketi Tacik Air ve sexsi havayolu sirketi Somon Air qurudan ise Dovlet Unitar Muessise Rohi Ohani Tocikiston Taciksitan demir yollari ile ve diger beynelxalq dasinma agentlikleri ile yerine yetirilir Birinci qatar Dusembe seherinin demiryolu stansiyasina 1929 cu ilin sentyabrinda gelmisdir Demir yollarinin feliyyetleri bu illerde basa catmisdi ve istifadeye verilmisdir 1899 ilinde Sugd vilayetine 1929 de Dusenbede 1974 de Kurqon Teppda seherinde Xatlon vilayeti ve 1999 de Kulob Qurgan Teppa demir yolu istifadeye verilmisdir Respublikanin demir yollarinin uzunlugu 1260 6 km edir 679 9 km esas yollar teskil edir 270 8 km i Dovlet Unitar Muessisesi Tacik Demir Yollarina aid ve diger sirketler ise 310 2 km kimi yollara sahibdiler Beynelxalq sernisin dasinmalar MDB olkeleri ile esasen yerine yetirilir Xarici dunya ile yuk ve sernisin dasima beynelxalq teskilatlar terefinden inkisaf etdirilen neqliyyat koridorlari vasitesi ile yerine yetirilir EhalisiEsas meqale Tacikistan ehalisi Tacikistan Respublikasinin Prezidenti yaninda Tacikistan Statistika Agentliyinin teqdim etdiyi resmi melumatlara esasen Tacikistan ehalisi 5 fevral 2013 cu il tarixine 8 milyon neferdir Etnik terkibi Tacikistan dovletinin etnik terkibi esasen fars esilli taciklerden ibaretdir Tacikistanda taciklerden basqa burada turkdilli ozbek qirgiz uygur Azerbaycanlilar ve s Irandilli farslar kurdler osetinler tatlar efqanlar yaqnoblular ve s slavyanlar esilli ruslar yasayir Xarici siyasetiTacikistan Respublikasi 2 mart 2013 cu ilde tarixinde Umumdunya Ticaret Teskilatinin tamhuquqlu uzvu olmusdur QalereyaIstinadlarSajti rasmii Agentii omori nazdi Prezidenti Ҷumҳurii Toҷikiston Navigarӣ Agentii omori nazdi Prezidenti Ҷumҳurii Toҷikiston korҳoi bozҳisokunii aҳoliro oid ba muajyan namudani sanai tavalludi 8 millionai aҳolii Ҷumҳurii Toҷikiston ba anҷom rasonid 2013 04 20 at the Wayback Machine http chartsbin com view edr Vedomosti Madzhlisi Oli Respubliki Tadzhikistan 1995 god 21 st 239 2000 god 11 st 513 2003 god 4 st 153 Laos ve Tacikistan UTT nin tamhuquqlu uzvleri oldular 2020 08 06 at the Wayback Machine wto az 02 03 2013 az Xarici kecidlerGosudarstvennyj komitet statistiki RT http tajembaz tj az 2012 04 14 at the Wayback Machine