Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Savoyya sülaləsi (it. Casa Savoia) dünyada ən qədim kral ailələrindən biridir. Sülalənin əsası 1003-cü ildə Savoyya regionunda qoyulmuşdur, tədrici genişlənmə nəticəsində II Viktor Emanueldən başlayaraq 85 il müddətinə bu sülalənin nümayəndələri olan- I Umberto, III Viktor Emanuel və II Umberto İtaliya krallığını idarə etmişlər. II Umberto cəmi iki həftə hakimiyyədə qaldı, referendum nəticəsində hakimiyyətdən getdi və ölkə respublika elan olundu.
| Savoyya sülaləsi | |
|---|---|
| it. Casa Savoia fr. Maison de Savoie | |
 Savvoya sülaləsinin gerbi | |
| Ölkə | |
| Banisi | I Humbert |
| Sonuncu hökmdar | II Umberto |
| Hazırkı rəhbər | Savoyyalı Viktor Emmanuil |
| Əsası qoyulub | 1003 |
| Soyun kəsilməsi | 1946 |
| Milliyyət | italyan |
| Titullar | |
| Savoyya qrafları, markqrafları və hersoqları Pyemont şahzadələri Sardiniya kralı İtaliya kralı İspaniya kralı Albaniya kralı Monteneqro kralı Xorvatiya kralı Kipr kralı Qüds kralı Kilikiya çarlığı kralları Efiopiya imperatorları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən tarixləri
Sülalənin əsasını (Humbert Biankamano) qoymuşdur. O, 1003-1047-ci illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. Çox tarixçilərə görə, Umberto özü Saksoniyada, yaxınlığında anadan olmuşdur. Onun qraflığı kasıb idi, lakin tədricən diplomatik uğurlar nəticəsində böyüməyə başlayır. Onun iki oğlu Mömin Moris Abbatlığında yepiskop idi. Umbertonun ölümündən sonra hakimiyyətə onun oğlu gəlir. O, böyük qardaşı Amedeusun ölümündən sonra, həyat yoldaşı Susulı Marquassetteni boşayaraq, Turinli Markiziya Adelaida ilə evlənir. Bununlada Turin və Pinerolo Savoyyalıların mülklərinə daxil olur. Bu diplomatik uğur İspaniya, Fransa və İngiltərənin nəzərlərini onun üzərinə yönəltdi. Bundan sonra indiki İsveçrənin Vaud kantonu tutulur. Sonralar paytaxt olacaq Piemont hələ Savoyya mülklərində deyildi. Savoyya adı Sabaudia adından yaranmışdır, Savoyyalı əhalinin etnik mənşəyi isə qədim kelt və romalılara gedib çıxırdı.
Genişlənmə və tərəqqi
VIII Amadeusa qədər Savoyya sülaləsinin torpaqları genişlənmişdi, 1416-cı ildə Müqəddəs Roma İmperatoru Savoyya sülaləsinə Hersoq titulu verdi.
Hərhalda, Avropada renessans dövründə Fransa kralı VIII Karl Savoyya, və İtaliyanı 1494-cü ildə işğal etdi. Belə olduqda, Savoyya sülaləsi Turin şəhərinə yerləşdi və İtaliya krallığı yaranana qədər burda qaldı. Emmanuel Filibert hersoq olduğu zaman onun ailəsinni torpaqlarının çoxu Fransa krallığında idi. O, Fransaya qarşı Habsburqlar sülaləsi ilə əməkdaşlıq edir. O, Müqəddəs Roma imperatoru II Flipp tərəfindən 1555-1559-cu illər arasında Niderlanda canişin təyin olunur. O, burada 1557-ci ildə, Sanit Quentin döyüşündə Fransızlar üzərində qələbə qazanır və Savoyyalıların itirilmiş bir sıra ərazılərini geri qaytarır. XVII ərsdə iqtisadi inkişaf artır, Hersoq II Karl Emanuel Nits portunu və Alp dağları ilə Fransanı birləşdirən yol çəkdirdi. İspan İrsi Uğrunda müharibədə Savoyya Habsburqların tərəfindən döyüşdü və Utrext sülhünə görə Şimal-şərqi İtaliyada xeyli ərazi əldə etdi, ona həmçinin Siciliya da verildi, lakin Savoyyalıların Siciliyada hökmranlığl
İtaliya krallığı
7 ilik Siciliya hökmdarlığı Savoyya sülaləsinin xeyli gücləndirdi. 1720-ci ildə Savoyyalılar Siciliya torpaqlarını 1796-cı ildə Napaleon tərəfindən ağır məğlubiyyətə uğradıldılar. Paris sülhünə görə Piemontdan Fransız qoşunları istədiyi zaman, maneəsiz olaraq keçə bilərdilər. 1798-ci ildə Joubert Turini işğal edir və öz hüquqlarından əl çəkir. Lakin Napoleon Bonapart məğlub edildikdən sonra Genuya respublikası yaradılır.
Həmin vaxtda İtaliyada millətçi hərəkatlar xeyli güclənmişdi. Bu hərəkata Cüzeppe Mazzini başçılıq edirdi. İtaliya millətçilərinin əsas tələbi İtalyanın birləşdirilməsi idi. Onlar həmçinin İtaliyada demokratiyanın inkişafını da tələb edirdilər. 1848-ci illər inqilabı zamanı İtaliyanın birləşdirilməsi alınmadı. Lakin Karl Albert adlı qanunlar məcəlləsi verməyə məcbur oldu. Bu məcəllə hətta İtaliya birləşdirildikdən sonra da qüvvədə qaldı. Bundan sonra İtalyanın baş naziri, mötədil millətçi Kamillo Kavur İtalyanın birləşdirilməsi hərəkatına öndərlik etməyə başladı.
Savoyya sülaləsindən olan II Viktor Emanuel 1861-ci ildə vahid tacını taxdı. Bu zaman İtaliya torpaqlarından yalnız Roma onun hakimiyyəti altında deyildi. Bundan sonra Savoyya sülaləsinin hökmranlığı bütün İtaliya torpaqlarına yayıldı.
Ziddiyətlər
Əsrlər boyunca hökmdarlıq etmiş Savoyya sülaləsinni tarixində xeyli kütləvi qırğın tarixləri vardır. Bunlardan ə dəhşətliləri və Kral I Umbertonun dövründə olmuşdur.
1655-ci ildə, protestant əhali sıxışdırıldığına görə Alp dağları ərazisinə köççək istəyirdilər. Onların qarşısını almaq üçün qoşun göndərmiş və onları kütləvi şəkildə qətlə yetirmişdir. Buna hətta İngiltərə lord-protektoru Oliver Kromvel də etiraz etmiş və İtaliyaya qoşun göndərəcəyi ilə hədələmişdir. Bu hadisə ilə bağlı Con Milton "Piemontda sonuncu qırğın" adlı məşhur sonetini yazmışdır.
Savoyya sülaəsi ilə bağlı digər qanlı qətliam . Çörəyin qiymətinin artmasına etiraz edən əhalinin qarşısını almaq üçün I Umberto öz generalı Bava Beccarısı göndərir. Generalın əmri ilə etiraz edən əhali gülləbaran edilir. Nəticədə xeyli insan öldürülür. Bu hərəkətindən sonra Bava Beccaris kral tərəfindən İgidliyə görə Medalla təltif olunur. Bu əhalinin daha da hiddətinə səbəb olur. Sonda, 1900-cü ildə I Umberto, bu qırğın zamanı öldürülən bir qızın qardaşı olan Gaetano Bresci tərəfindən qətlə yetirilir. Bundan əvvəl isə I Umbertonun qətlinə Giovanni Passannante və Pietro Akkiarito cəhd etsələr də, uğurlu ola bilmirlər.
Faşizm və monarxiyanın sonu
Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Versal-Vaşinqton sistemi İtaliyaya gözlədiklərini vermədi. Buda İtaliyada [[faşizmin güclənməsin səbəb oldu. Belə bir şəraitdə Benito Mussolini meydana çıxdı. Onun Romaya yürüş elan etməsindən sonra kral III Viktor Emanuel onu baş nazir təyin etdi. Mussolini getdikcə bütün hakimiyyəti öz əlincə cəmləşdirdi. Kral formal olaraq hakimiyyət sahibi idi. Mussolini 1936-cı ildə Həbəşistanı tutdu və III Viktor Emanueli Həbəşistan İmperatoru elan etdi, 1939-cu ildə Albaniya tacı da III Viktor Emanuelə verildi. Mussolininin təhriki ilə İtaliya İkinci Dünya Müharibəsinə Almaniya ilə müttəfiq kimi girdi. Lakin 1943-cü ildə İtalyanın gücü tükəndi. İtaliya iki yerə bölündü. Şimalda Mussolini hələ də müharibəni davam etdirirdi, cənubda isə III Viktor Emanuel Müttəfiqlərlə sülh imzaladı. İtaliyada monarxiyanın qalması üçün III Viktor Emanuel öz taxtından oğlu II Umbertonun xeyrinə əl çəkdi. Lakin monarxiyanı xilas etmək münkün olmadı. 1946-cı il, may ayında keçirilən referenduma görə İtaliyada monarxiya ləğv edildi.
Savoyya sülaləsi bu gün
Turin şəhərində Savoyyalıların kraliyyət sarayı Dünya Mirası kimi qorunur. Hal-Hazırda Savoyya sülaləsinin liderliyi uğrunda iki əmioğlu (onun ləqəbi İtaliya kralıdır) və Aostalı mübarizə aparır. Hətta, Fransanın kralı VI Flippin toyunda (2004, 21 may) Hersoq Aostalı Amadeusu ikinci dəfə yumruqlayaraq döymüşdür. 2006-cı il, iyun 16-da Varennada həbs edildi. Səbəb kimi isə fahişə yığılması və korrupsiya idi. Məhkəmədə buraxıldı və ev dustağı edildi. İyul 20-dən ev dustaqlığındanda azad edildi, lakin İtalyanı tərk etmək qadağan edildi.
və oğlu Emanuel Flibertonu təmsil edən vəkillər heyəti 2007-ci ildə İtaliya prezidenti Corco Napolitanoya müraciət ünvanladı. Müraciətdə Savoyya sülaləsinə dəymiş ziyanın geri qaytarılması və Şahzadə Markodan Quirinale sarayının və Ada villasının alınaraq, Savoyya sülaləsinə qaytaılmasını tələb etdi. İtaliya hökuməti isə cavabında onların heç bir şey tələb etməyə haqqlarının olmadığını və yeri gəldikdə İtaliya hökumətinin onlardan Benito Mussolini ilə gizli danışıqlara getdiklərinə görə təzminat tələb etməyə haqqlarının olduğunu bildirdi.
Savoyya monarxlarının iqamətgahları
1997-ci ildə UNESCO Turindəki və şəhərətrafındakı Savoyya saraylarını (14 iqamətgah) Ümumdünya irsi siyahısınadaxil etməyə qərar verdi, bunlardan aşağıdakıları fərqləndirmək olar:
- Palasso Reale
- Palasso Madama
- Palasso carignano
- Valentino qalası
- Rakkoniji qalası
- Monkalyeridə qala
- Stupiniji
 |  |  | ||
| İsveçrədə Şilon qalası | Orta əsr monaxlarından birinin Turində iqamətgahı | Nyon, İsveçrə Cenevrə gölünün sahilində qəsr |
Sülalə titullarının inkişafı
Hökmdarların siyahısı
Əsas sülalə budağı
- Savoyyalı I Umberto "Biancamano" ("Ağ əl") : 1003–1047 or 1048
- : 1048–1051 or 1056
- : 1051 or 1056–1060
- : 1060–1078
- : 1060–1080
- Savoyyalı II Umberto : 1080–1103
- : 1103–1148
- : 1148–1189
- : 1189–1233
- : 1233–1253
- : 1253–1263
- : 1263–1268
- : 1268–1285
- : 1285–1323
- : 1323–1329
- : 1329–1343
- : 1343–1383
- : 1383–1391
- Savoyyalı VIII Amadeus : 1391–1416
Savoyya hersoqları
- VIII Amadeus : 1416–1440
- Hersoq Louis : 1440–1465
- Hersoq IX Amadeus : 1465–1472
- Hersoq I Filibert : 1472–1482
- Hersoq I Çarlz : 1482–1490
- Hersoq II Karl : 1490–1496
- Savoyyalı Hersoq II Flipp : 1496–1497
- Hersoq II Flibert : 1497–1504
- Savoyyalı Hersoq III Karl : 1504–1553
- Hersoq Emanuel Flibert : 1553–1580
- Hersoq I Karl Emanuel : 1580–1630
- Hersoq I Viktor Amadeus: 1630–1637
- Hersoq I Frans Hyantikth : 1637–1638
- Heroq II Karl Emanuel : 1638–1675
- Sardiniyalı II Viktor Amadeus : 1675–1720, 1730–1732, Sardiniyanın birinci kralı 1720–1730
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Семёнов И. С. Христианские династии Европы Науч. ред. Е. И. Куксина. Предисл. О. Н. Наумов. — М.: ОЛМА-ПРЕСС, 2002. — 494 с. — 3 000 экз. — .
- Francesco Cognasso: I Savoia nella politica europea. Milano, 1941 (Storia e politica).
- Robert Katz: The Fall of the House of Savoy. A Study in the Relevance of the Commonplace or the Vulgarity of History, London 1972.
- Eugene L. Cox: The Eagles of Savoy. The House of Savoy in thirteenth-century Europe. Princeton, N.J., 1974.
- Denis Mack Smith: Italy and its Monarchy, New Haven, 1992.
- Toby Osborne: Dynasty and Diplomacy in the Court of Savoy. Political Culture and the Thirty Years' War (Cambridge Studies in Italian History and Culture), Cambridge 2002.
- Paolo Cozzo: La geografia celeste dei duchi di Savoia. Religione, devozioni e sacralità in uno Stato di età moderna (secoli XVI—XVII), Bologna, il Mulino, 2006, 370 pp.
- Enrico Castelnuovo (a cura di): La Reggia di Venaria e i Savoia. Arte, magnificenza e storia di una corte europea. Vol. 1-2. Turin, Umberto Allemandi & C., 2007, 364 + 309 pp.
- Walter Barberis (a cura di): I Savoia. I secoli d’oro di una dinastia europea. Torino, Giulio Einaudi Editore, 2007, 248 pp.
Xarici keçidlər
- Fondation for Medieval Genealogy: Savoyya sülaləsi (ing.)
- Miroslav Marekanın saytı: Savoyya sülaləsi (ing.)
- Official website of the Duke of Aosta (ing.)
- (ital.)
- Ordini Dinastici della Real Casa Savoia (ital.)
- (ing.)
- (ing.)
- Titles of the rulers of Savoy and Sardinia (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Savoyya sulalesi it Casa Savoia dunyada en qedim kral ailelerinden biridir Sulalenin esasi 1003 cu ilde Savoyya regionunda qoyulmusdur tedrici genislenme neticesinde II Viktor Emanuelden baslayaraq 85 il muddetine bu sulalenin numayendeleri olan I Umberto III Viktor Emanuel ve II Umberto Italiya kralligini idare etmisler II Umberto cemi iki hefte hakimiyyede qaldi referendum neticesinde hakimiyyetden getdi ve olke respublika elan olundu Savoyya sulalesiit Casa Savoia fr Maison de SavoieSavvoya sulalesinin gerbiOlke Italiya kralligiBanisi I HumbertSonuncu hokmdar II UmbertoHazirki rehber Savoyyali Viktor EmmanuilEsasi qoyulub 1003Soyun kesilmesi 1946Milliyyet italyanTitullarSavoyya qraflari markqraflari ve hersoqlari Pyemont sahzadeleri Sardiniya krali Italiya krali Ispaniya krali Albaniya krali Monteneqro krali Xorvatiya krali Kipr krali Quds krali Kilikiya carligi krallari Efiopiya imperatorlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarSavoyya orta esr hokmdarlarinin coxunun defn olundugu Otkomb AbbatligiMonkaleride qesrTurin seherkenarinda Alen qesriErken tarixleriSulalenin esasini Humbert Biankamano qoymusdur O 1003 1047 ci illerde hakimiyyetde olmusdur Cox tarixcilere gore Umberto ozu Saksoniyada yaxinliginda anadan olmusdur Onun qrafligi kasib idi lakin tedricen diplomatik ugurlar neticesinde boyumeye baslayir Onun iki oglu Momin Moris Abbatliginda yepiskop idi Umbertonun olumunden sonra hakimiyyete onun oglu gelir O boyuk qardasi Amedeusun olumunden sonra heyat yoldasi Susuli Marquassetteni bosayaraq Turinli Markiziya Adelaida ile evlenir Bununlada Turin ve Pinerolo Savoyyalilarin mulklerine daxil olur Bu diplomatik ugur Ispaniya Fransa ve Ingilterenin nezerlerini onun uzerine yoneltdi Bundan sonra indiki Isvecrenin Vaud kantonu tutulur Sonralar paytaxt olacaq Piemont hele Savoyya mulklerinde deyildi Savoyya adi Sabaudia adindan yaranmisdir Savoyyali ehalinin etnik menseyi ise qedim kelt ve romalilara gedib cixirdi Genislenme ve tereqqiVIII Amadeusa qeder Savoyya sulalesinin torpaqlari genislenmisdi 1416 ci ilde Muqeddes Roma Imperatoru Savoyya sulalesine Hersoq titulu verdi Herhalda Avropada renessans dovrunde Fransa krali VIII Karl Savoyya ve Italiyani 1494 cu ilde isgal etdi Bele olduqda Savoyya sulalesi Turin seherine yerlesdi ve Italiya kralligi yaranana qeder burda qaldi Emmanuel Filibert hersoq oldugu zaman onun ailesinni torpaqlarinin coxu Fransa kralliginda idi O Fransaya qarsi Habsburqlar sulalesi ile emekdasliq edir O Muqeddes Roma imperatoru II Flipp terefinden 1555 1559 cu iller arasinda Niderlanda canisin teyin olunur O burada 1557 ci ilde Sanit Quentin doyusunde Fransizlar uzerinde qelebe qazanir ve Savoyyalilarin itirilmis bir sira erazilerini geri qaytarir XVII ersde iqtisadi inkisaf artir Hersoq II Karl Emanuel Nits portunu ve Alp daglari ile Fransani birlesdiren yol cekdirdi Ispan Irsi Ugrunda muharibede Savoyya Habsburqlarin terefinden doyusdu ve Utrext sulhune gore Simal serqi Italiyada xeyli erazi elde etdi ona hemcinin Siciliya da verildi lakin Savoyyalilarin Siciliyada hokmranliglItaliya kralligi7 ilik Siciliya hokmdarligi Savoyya sulalesinin xeyli guclendirdi 1720 ci ilde Savoyyalilar Siciliya torpaqlarini 1796 ci ilde Napaleon terefinden agir meglubiyyete ugradildilar Paris sulhune gore Piemontdan Fransiz qosunlari istediyi zaman maneesiz olaraq kece bilerdiler 1798 ci ilde Joubert Turini isgal edir ve oz huquqlarindan el cekir Lakin Napoleon Bonapart meglub edildikden sonra Genuya respublikasi yaradilir Hemin vaxtda Italiyada milletci herekatlar xeyli guclenmisdi Bu herekata Cuzeppe Mazzini basciliq edirdi Italiya milletcilerinin esas telebi Italyanin birlesdirilmesi idi Onlar hemcinin Italiyada demokratiyanin inkisafini da teleb edirdiler 1848 ci iller inqilabi zamani Italiyanin birlesdirilmesi alinmadi Lakin Karl Albert Statuto Albertino adli qanunlar mecellesi vermeye mecbur oldu Bu mecelle hetta Italiya birlesdirildikden sonra da quvvede qaldi Bundan sonra Italyanin bas naziri motedil milletci Kamillo Kavur Italyanin birlesdirilmesi herekatina onderlik etmeye basladi Savoyya sulalesinden olan II Viktor Emanuel 1861 ci ilde vahid tacini taxdi Bu zaman Italiya torpaqlarindan yalniz Roma onun hakimiyyeti altinda deyildi Bundan sonra Savoyya sulalesinin hokmranligi butun Italiya torpaqlarina yayildi ZiddiyetlerEsrler boyunca hokmdarliq etmis Savoyya sulalesinni tarixinde xeyli kutlevi qirgin tarixleri vardir Bunlardan e dehsetlileri ve Kral I Umbertonun dovrunde olmusdur 1655 ci ilde protestant ehali sixisdirildigina gore Alp daglari erazisine koccek isteyirdiler Onlarin qarsisini almaq ucun qosun gondermis ve onlari kutlevi sekilde qetle yetirmisdir Buna hetta Ingiltere lord protektoru Oliver Kromvel de etiraz etmis ve Italiyaya qosun gondereceyi ile hedelemisdir Bu hadise ile bagli Con Milton Piemontda sonuncu qirgin adli meshur sonetini yazmisdir Savoyya sulaesi ile bagli diger qanli qetliam Coreyin qiymetinin artmasina etiraz eden ehalinin qarsisini almaq ucun I Umberto oz generali Bava Beccarisi gonderir Generalin emri ile etiraz eden ehali gullebaran edilir Neticede xeyli insan oldurulur Bu hereketinden sonra Bava Beccaris kral terefinden Igidliye gore Medalla teltif olunur Bu ehalinin daha da hiddetine sebeb olur Sonda 1900 cu ilde I Umberto bu qirgin zamani oldurulen bir qizin qardasi olan Gaetano Bresci terefinden qetle yetirilir Bundan evvel ise I Umbertonun qetline Giovanni Passannante ve Pietro Akkiarito cehd etseler de ugurlu ola bilmirler Fasizm ve monarxiyanin sonuMerkezde Savoyya gerbi olan 1861 1946 ci illerde Italiya Kralligi bayragi Birinci Dunya Muharibesinden sonra Versal Vasinqton sistemi Italiyaya gozlediklerini vermedi Buda Italiyada fasizmin guclenmesin sebeb oldu Bele bir seraitde Benito Mussolini meydana cixdi Onun Romaya yurus elan etmesinden sonra kral III Viktor Emanuel onu bas nazir teyin etdi Mussolini getdikce butun hakimiyyeti oz elince cemlesdirdi Kral formal olaraq hakimiyyet sahibi idi Mussolini 1936 ci ilde Hebesistani tutdu ve III Viktor Emanueli Hebesistan Imperatoru elan etdi 1939 cu ilde Albaniya taci da III Viktor Emanuele verildi Mussolininin tehriki ile Italiya Ikinci Dunya Muharibesine Almaniya ile muttefiq kimi girdi Lakin 1943 cu ilde Italyanin gucu tukendi Italiya iki yere bolundu Simalda Mussolini hele de muharibeni davam etdirirdi cenubda ise III Viktor Emanuel Muttefiqlerle sulh imzaladi Italiyada monarxiyanin qalmasi ucun III Viktor Emanuel oz taxtindan oglu II Umbertonun xeyrine el cekdi Lakin monarxiyani xilas etmek munkun olmadi 1946 ci il may ayinda kecirilen referenduma gore Italiyada monarxiya legv edildi Savoyya sulalesi bu gunTurin seherinde Savoyyalilarin kraliyyet sarayi Dunya Mirasi kimi qorunur Hal Hazirda Savoyya sulalesinin liderliyi ugrunda iki emioglu onun leqebi Italiya kralidir ve Aostali mubarize aparir Hetta Fransanin krali VI Flippin toyunda 2004 21 may Hersoq Aostali Amadeusu ikinci defe yumruqlayaraq doymusdur 2006 ci il iyun 16 da Varennada hebs edildi Sebeb kimi ise fahise yigilmasi ve korrupsiya idi Mehkemede buraxildi ve ev dustagi edildi Iyul 20 den ev dustaqligindanda azad edildi lakin Italyani terk etmek qadagan edildi ve oglu Emanuel Flibertonu temsil eden vekiller heyeti 2007 ci ilde Italiya prezidenti Corco Napolitanoya muraciet unvanladi Muracietde Savoyya sulalesine deymis ziyanin geri qaytarilmasi ve Sahzade Markodan Quirinale sarayinin ve Ada villasinin alinaraq Savoyya sulalesine qaytailmasini teleb etdi Italiya hokumeti ise cavabinda onlarin hec bir sey teleb etmeye haqqlarinin olmadigini ve yeri geldikde Italiya hokumetinin onlardan Benito Mussolini ile gizli danisiqlara getdiklerine gore tezminat teleb etmeye haqqlarinin oldugunu bildirdi Savoyya monarxlarinin iqametgahlari1997 ci ilde UNESCO Turindeki ve seheretrafindaki Savoyya saraylarini 14 iqametgah Umumdunya irsi siyahisinadaxil etmeye qerar verdi bunlardan asagidakilari ferqlendirmek olar Palasso Reale Palasso Madama Palasso carignano Valentino qalasi Rakkoniji qalasi Monkalyeride qala StupinijiIsvecrede Silon qalasi Orta esr monaxlarindan birinin Turinde iqametgahi Nyon Isvecre Cenevre golunun sahilinde qesrSulale titullarinin inkisafiSavoyya hersoqu Sardiniya krali Italiya kraliHokmdarlarin siyahisiEsas sulale budagi Savoyyali I Umberto Biancamano Ag el 1003 1047 or 1048 1048 1051 or 1056 1051 or 1056 1060 1060 1078 1060 1080 Savoyyali II Umberto 1080 1103 1103 1148 1148 1189 1189 1233 1233 1253 1253 1263 1263 1268 1268 1285 1285 1323 1323 1329 1329 1343 1343 1383 1383 1391 Savoyyali VIII Amadeus 1391 1416Savoyya hersoqlari VIII Amadeus 1416 1440 Hersoq Louis 1440 1465 Hersoq IX Amadeus 1465 1472 Hersoq I Filibert 1472 1482 Hersoq I Carlz 1482 1490 Hersoq II Karl 1490 1496 Savoyyali Hersoq II Flipp 1496 1497 Hersoq II Flibert 1497 1504 Savoyyali Hersoq III Karl 1504 1553 Hersoq Emanuel Flibert 1553 1580 Hersoq I Karl Emanuel 1580 1630 Hersoq I Viktor Amadeus 1630 1637 Hersoq I Frans Hyantikth 1637 1638 Heroq II Karl Emanuel 1638 1675 Sardiniyali II Viktor Amadeus 1675 1720 1730 1732 Sardiniyanin birinci krali 1720 1730IstinadlarEdebiyyatSemyonov I S Hristianskie dinastii Evropy Nauch red E I Kuksina Predisl O N Naumov M OLMA PRESS 2002 494 s 3 000 ekz ISBN 5 224 02516 8 Francesco Cognasso I Savoia nella politica europea Milano 1941 Storia e politica Robert Katz The Fall of the House of Savoy A Study in the Relevance of the Commonplace or the Vulgarity of History London 1972 Eugene L Cox The Eagles of Savoy The House of Savoy in thirteenth century Europe Princeton N J 1974 Denis Mack Smith Italy and its Monarchy New Haven 1992 Toby Osborne Dynasty and Diplomacy in the Court of Savoy Political Culture and the Thirty Years War Cambridge Studies in Italian History and Culture Cambridge 2002 Paolo Cozzo La geografia celeste dei duchi di Savoia Religione devozioni e sacralita in uno Stato di eta moderna secoli XVI XVII Bologna il Mulino 2006 370 pp Enrico Castelnuovo a cura di La Reggia di Venaria e i Savoia Arte magnificenza e storia di una corte europea Vol 1 2 Turin Umberto Allemandi amp C 2007 364 309 pp Walter Barberis a cura di I Savoia I secoli d oro di una dinastia europea Torino Giulio Einaudi Editore 2007 248 pp Xarici kecidlerFondation for Medieval Genealogy Savoyya sulalesi ing Miroslav Marekanin sayti Savoyya sulalesi ing Official website of the Duke of Aosta ing ital Ordini Dinastici della Real Casa Savoia ital ing ing Titles of the rulers of Savoy and Sardinia ing