II Viktor Emanuel (it. Vittorio Emanuele Mariya Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso; 14 mart 1820[…], Turin, Turin əyaləti[d] – 9 yanvar 1878[…], Roma) — 1849–1861 illərdə Sardiniya krallığının kralı, 1861-ci ildən birləşmiş İtaliya Krallığının ilk kralı, "Padre della Patria" (Ata Vətənin atası) olaraq tanınır.
II Viktor Emanuel | |
---|---|
it. Vittorio Emanuele II | |
Əvvəlki | Çarlz Albert |
Sonrakı | I Umberto |
Əvvəlki | Çarlz Albert |
Sonrakı | - |
Əvvəlki | Napoleon Bonapart |
Sonrakı | I Umberto |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia |
Doğum tarixi | 14 mart 1820[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 9 yanvar 1878[…](57 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | xəstəlik |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, monarx, suveren[d] |
Atası | Çarlz Albert |
Anası | |
Həyat yoldaşları | |
Uşaqları | I Umberto I Amadeus |
Ailəsi | Savoyya sülaləsi |
Dini | katolisizm |
Rütbəsi | general |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1820-ci ilin 14 martında anadan olmuşdur. 1878-ci ilin 9 yanvarında isə vəfat etmişdir.1849-cu ilın 23 martından 1861-ci ilə qədər kralı (Piemont-Sardiniya), 1861-ci ildən 1878-ci ilə qədər isə vahid İtaliya krallığının kralı olmuşdur. O, 6-cı əsrdən bəri vahid olmayan İtaliyanın ilk kralı olmuşdur, buna görə də İtalyanlar ona "Della Patria" ləqəbini vermişlər. Bu sözün Azərbaycan dilinə tərcüməsi "Ata" mənasını verir.
Bioqrafiyası
Emanuel Karl Albertin ən böyük oğlu idi. Atası I Karl Alberti Sardiniya kralı, anası isə Avstriya Habsburqlarından olan idi. Onun gəncliyi Florensiya şəhərində keşmişdir. Burada çox erkən vaxtlardan siyasətlə, idmanla və hərb elmi ilə maraqlanmağa başladı. 1842-ci ildə Avstriya şahzadələrindən olan, qohumu ilə evləndi. Sardiniya kralı olana qədər, Savoyya Hersoqu kimi bu vəzifəyə hazırlandı. İtaliya tarixində adlanan 1848–1849-cu il müharibələrində iştirak etmişdir. Onun atası Karl Albert rüsvayçı məğlubiyyətə uğrayandan sonra taxt-tacdan əl çəkdi, onun yerinə Emanuel kral oldu. O, dərhal Avstriya ordu komandanı ilə danışıqlara başladı. Danışıqların sonunda Sardiniyanın xeyrinə yüngül bir sülh sazışının bağlanmasına nail oldu. Bundan sonra Genuyada baş verən üsyanı qədddarlıqla yatırtdı.1852-ci ildə isə Kamillo Kavuru baş nazır təyin etdi. Kamillo Kavur gələcəkdə İtaliyanın birləşdirilməsində () birinci şəxs oldu. Viktor Emanuel isə ikinci şəxs oldu. Viktor Emanuelin xalq arasında nüfuzu yüksək idi. Bunun əsas səbəbləri onun yeni liberal konstitutsuya qəbul etməsi və digər liberal qanunları idi, lakin bu siyasət Avropanın digər monarxları tərəfindən bəyənilmirdi.
Krım müharibəsi
Viktor Emanuelin təkidi nəticəsində Sardiniya krallığı Krım müharibəsində İngiltərə və Fransanın müttəfiqi kimi daxil oldu. Bunu etməkdə əsas məqsəd İngiltərənin və ən əsasda İtaliyada güclü mövqelərə sahib olan Fransanın dəstəyini almaq, beynəlxalq konfranslarda İtaliyanın parçalanmış halda olmasını dünya dövlətlərinə çatdırmaq idi. Müharibəni bitirən sülh danışıqları gedəən zaman, Kamillo Kavur ilə görüş təşkil edir. Görüş şəhərində olur. Əldə olunan razılığa görə gələcək də olacaq Fransa-Avstriya müharibəsində İtaliya Fransanı dəstəkləsə, Fransa Avstriya hakimiyyəti altında olan Lombardiyanı İtaliyaya verəcəkdir, amma əvəzində Sardiniya krallığı Savoyya və Nissanı Fransaya verməli idi.
İtaliyanın birləşdirilməsi uğrunda müharibə
Avstriyaya qarşı Fransa-İtaliya (Sardiniya) kompaniyası () 1859-cu ildə uğurla başlanıldı. Baxmayaraq ki, Avstriyanın cənub qoşunları Sardiniya ordusunu darmadağın etdi, lakin Fransa qoşunları tamamilə diz çökdürdü. Müharibəni bitirən sülhü imzalandı, lakin hələ də Sardiniya Fransadan ona söz verilmiş olan Lombardiyanı gözləyirdi. Bütün bu qarışıqlar içində Kamillo Kavur istefa verdi. II Viktor Emanuel isə danışıqları davam etdirdi. 1860-cı ilin martında II Viktor Emanuel ilə III Napaleon arasında sazış imzalandı(). Savoyya və Nissa Fransaya verildi, əvəzində isə Lombardiya Sardiniyaya verilir. Kamillo Kavur yernidən baş nazir olur. II Viktor Emanuel sonra öz qoşunlarını Papaya qarşı göndərir. Papa qoşunları ilə baş vermiş Papa qoşunları məğlub olur və Papa öz fərmanı ilə II Viktor Emanueli kilsədən qovur. Elə həmin ildə cənuba yürüş edir(). Siciliyanı hər iki hissəsi azad edilir və keçirilmiş referendum nəticəsində Siciliya və şəhərləri başda olmaqla cənub torpaqları Sardiniyaya birləşdirilir. 1860-cı ildə da referendum keçirilir və bura da Sardiniyaya birləşdirilir. Cənubu azad edən Cüzeppe Haribaldı Romaya hücum edir. Papa Romanı qorumaq üçün Avropa monarxlarına müraciət edir. Fransa Romanın müdafiəsi üçün qoşun göndərir. Beləliklə də İtaliyanın II Viktor Emanuel dövründə birləşdirilməsi üçün xeyli işlər görülür. Birləşdirilməmiş yalnız Venesiya, Roma və şəhərləri qalır. 1861-ci ildə isə Parlamentin qərarı ilə İtaliya krallığı yaradılır və II Viktor Emanuel onun ilk kralı olur. Paytaxt isə Turin şəhəri təyin olunur.
İtaliyanın birləşdirilməsinın sona çatması
1866-cı il Prussiya-Avstriya-İtaliya ( də adlanır) müharibəsində İtaliya Prussiyanı müdafiə elədi və Avstriyaya qoşun yeritdi. Avstriya məğlub edildikdən sonra Venesiya şəhəri İtaliya krallığına birləşdirildi. 1870-ci il müharibəsi zamanı III Napaleon İtaliyanın neytral qalması müqabilində Fransa qoşunlarını Romadan çıxardı. Bundan sonra Cüzeppe Haribaldinin başçılığı ilə İtalyan qoşunu bura 1870-ci ilin sentyabrın 20-də daxil olur. 1871-ci ildə 2 iyulda İtaliya krallığının yeni paytaxtı Roma elan olunur. II Viktor Emanuelin sonrakı hakimiyyəti sakit dövr olmuşdur. Bu dövrdə İtaliya daha çox mədəni və iqtisadi problemlərlə məşğül olmuşdur. II Viktor Emanuel 1878-ci ilin 9 yanvarında nümayəndələri ilə görüşməkdən imtina etdi və az sonrada öldü. H ansıkı, onun kilsədən qovulmasına son qoya bilərdi. II Viktor Emanuel Romada dəfn edildi. Ondan sonra hakimiyyətə oğlu I Umberto gəldi.
Ailəsi
O, ilk dəfə 1842-ci ildə artıq məhv edilmiş Müqəddəs Roma İmperiyasının imperator (II Leopoldun) nəslindən olan, həmçinin də özünün yaxın qohumu olan Adelaida ilə evlənir. Onun bu evlilikdən 8 övladı olur. Bundan sonra 1869-cu ildə keçmiş məşuqəsi olan Roza Versellana ilə evlənir. Roza Versellanaya xalq arasında "Bela Rosin" deyilirdi. Roza Versellana zadəgan nəslindən olmasa da, 1858-ci ildə kral onu Mirafiori and Fontanafreddanın qrafinyası etmişdi. Bu nikahdan kralın iki oğlu olmuşdur.
- Vittoria Guerrieri (2 dekabr 1848 – 1905), 3 dəfə evlənmişdir.
- Emanuele Alberto Guerrieri (16 mart 1851 – 1894), Mirafiori and Fontanafreddanın sahibi. Bundan başqa kralın başqa məşuqələri də olmuşdur.
— —Laura Bon at Stupinigi, hansıkı kraldan iki uşaq dünyaya gətirmişdir:
- ölü doğulmuş oğlan uşağı (1852).
- Emanuela Maria Alberta Vittoria di Roverbella (6 sentyabr 1853–1880/1890).
— Eurinli Virginia Rho , iki u.aq dwnyaya gətirmişdir:
- Vittorio di Rho (1861 – Turin, 10 oktyabr 1913). Sonradan o, tanınmış fotoqraf oldu.
- Maria Pia di Rho (25 fevral 1866 – Vyana, 19 aprel 1947).
— olan, bilinməyən məşuqə, bir uşağı olmuşdur:
- Donato Etna (15 iyun 1858 – Turin, 11 dekabr 1938). O, sonradan çox məşhur bir hərbçi oldu.
İstinadlar
- Victor Emmanuel II // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Lundy D. R. Vittorio Emanuele II di Savoia-Carignano, Re di Sardegna // The Peerage (ing.).
- Pinto, Paolo (1997). Vittorio Emanuele II: il re avventuriero. Milan: Mondadori.
- Del Boca , Lorenzo, Maledetti Savoia. Casale Monferrato: Piemme.
Mənbə
- Oxsford Lügəti, II Viktor Emanuel maddəsi
- Rövşən Hətəmov, Yeni Tarixdən mühazirələr kursu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Viktor Emanuel it Vittorio Emanuele Mariya Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso 14 mart 1820 Turin Turin eyaleti d 9 yanvar 1878 Roma 1849 1861 illerde Sardiniya kralliginin krali 1861 ci ilden birlesmis Italiya Kralliginin ilk krali Padre della Patria Ata Vetenin atasi olaraq taninir II Viktor Emanuelit Vittorio Emanuele IISavoyya hersoquEvvelkiCarlz AlbertSonrakiI UmbertoSardiniya kraliEvvelkiCarlz AlbertSonraki Italiya kraliEvvelkiNapoleon BonapartSonrakiI UmbertoSexsi melumatlarDogum adi Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di SavoiaDogum tarixi 14 mart 1820 1820 03 14 Dogum yeri Turin Turin eyaleti d Vefat tarixi 9 yanvar 1878 1878 01 09 57 yasinda Vefat yeri Roma Roma eyaleti d Latsio ItaliyaVefat sebebi xestelikDefn yeri PanteonFealiyyeti siyasetci monarx suveren d Atasi Carlz AlbertAnasiHeyat yoldaslariUsaqlari I Umberto I AmadeusAilesi Savoyya sulalesiDini katolisizmRutbesi general Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1820 ci ilin 14 martinda anadan olmusdur 1878 ci ilin 9 yanvarinda ise vefat etmisdir 1849 cu ilin 23 martindan 1861 ci ile qeder krali Piemont Sardiniya 1861 ci ilden 1878 ci ile qeder ise vahid Italiya kralliginin krali olmusdur O 6 ci esrden beri vahid olmayan Italiyanin ilk krali olmusdur buna gore de Italyanlar ona Della Patria leqebini vermisler Bu sozun Azerbaycan diline tercumesi Ata menasini verir BioqrafiyasiEmanuel Karl Albertin en boyuk oglu idi Atasi I Karl Alberti Sardiniya krali anasi ise Avstriya Habsburqlarindan olan idi Onun gencliyi Florensiya seherinde kesmisdir Burada cox erken vaxtlardan siyasetle idmanla ve herb elmi ile maraqlanmaga basladi 1842 ci ilde Avstriya sahzadelerinden olan qohumu ile evlendi Sardiniya krali olana qeder Savoyya Hersoqu kimi bu vezifeye hazirlandi Italiya tarixinde adlanan 1848 1849 cu il muharibelerinde istirak etmisdir Onun atasi Karl Albert rusvayci meglubiyyete ugrayandan sonra taxt tacdan el cekdi onun yerine Emanuel kral oldu O derhal Avstriya ordu komandani ile danisiqlara basladi Danisiqlarin sonunda Sardiniyanin xeyrine yungul bir sulh sazisinin baglanmasina nail oldu Bundan sonra Genuyada bas veren usyani qedddarliqla yatirtdi 1852 ci ilde ise Kamillo Kavuru bas nazir teyin etdi Kamillo Kavur gelecekde Italiyanin birlesdirilmesinde birinci sexs oldu Viktor Emanuel ise ikinci sexs oldu Viktor Emanuelin xalq arasinda nufuzu yuksek idi Bunun esas sebebleri onun yeni liberal konstitutsuya qebul etmesi ve diger liberal qanunlari idi lakin bu siyaset Avropanin diger monarxlari terefinden beyenilmirdi Krim muharibesiViktor Emanuel qosunlari Krim muharibesi ucun gozden kecirderken Viktor Emanuelin tekidi neticesinde Sardiniya kralligi Krim muharibesinde Ingiltere ve Fransanin muttefiqi kimi daxil oldu Bunu etmekde esas meqsed Ingilterenin ve en esasda Italiyada guclu movqelere sahib olan Fransanin desteyini almaq beynelxalq konfranslarda Italiyanin parcalanmis halda olmasini dunya dovletlerine catdirmaq idi Muharibeni bitiren sulh danisiqlari gedeen zaman Kamillo Kavur ile gorus teskil edir Gorus seherinde olur Elde olunan raziliga gore gelecek de olacaq Fransa Avstriya muharibesinde Italiya Fransani desteklese Fransa Avstriya hakimiyyeti altinda olan Lombardiyani Italiyaya verecekdir amma evezinde Sardiniya kralligi Savoyya ve Nissani Fransaya vermeli idi Viktor EmanuelItaliyanin birlesdirilmesi ugrunda muharibeAvstriyaya qarsi Fransa Italiya Sardiniya kompaniyasi 1859 cu ilde ugurla baslanildi Baxmayaraq ki Avstriyanin cenub qosunlari Sardiniya ordusunu darmadagin etdi lakin Fransa qosunlari tamamile diz cokdurdu Muharibeni bitiren sulhu imzalandi lakin hele de Sardiniya Fransadan ona soz verilmis olan Lombardiyani gozleyirdi Butun bu qarisiqlar icinde Kamillo Kavur istefa verdi II Viktor Emanuel ise danisiqlari davam etdirdi 1860 ci ilin martinda II Viktor Emanuel ile III Napaleon arasinda sazis imzalandi Savoyya ve Nissa Fransaya verildi evezinde ise Lombardiya Sardiniyaya verilir Kamillo Kavur yerniden bas nazir olur II Viktor Emanuel sonra oz qosunlarini Papaya qarsi gonderir Papa qosunlari ile bas vermis Papa qosunlari meglub olur ve Papa oz fermani ile II Viktor Emanueli kilseden qovur Ele hemin ilde cenuba yurus edir Siciliyani her iki hissesi azad edilir ve kecirilmis referendum neticesinde Siciliya ve seherleri basda olmaqla cenub torpaqlari Sardiniyaya birlesdirilir 1860 ci ilde da referendum kecirilir ve bura da Sardiniyaya birlesdirilir Cenubu azad eden Cuzeppe Haribaldi Romaya hucum edir Papa Romani qorumaq ucun Avropa monarxlarina muraciet edir Fransa Romanin mudafiesi ucun qosun gonderir Belelikle de Italiyanin II Viktor Emanuel dovrunde birlesdirilmesi ucun xeyli isler gorulur Birlesdirilmemis yalniz Venesiya Roma ve seherleri qalir 1861 ci ilde ise Parlamentin qerari ile Italiya kralligi yaradilir ve II Viktor Emanuel onun ilk krali olur Paytaxt ise Turin seheri teyin olunur Italiyanin birlesdirilmesinin sona catmasi1866 ci il Prussiya Avstriya Italiya de adlanir muharibesinde Italiya Prussiyani mudafie eledi ve Avstriyaya qosun yeritdi Avstriya meglub edildikden sonra Venesiya seheri Italiya kralligina birlesdirildi 1870 ci il muharibesi zamani III Napaleon Italiyanin neytral qalmasi muqabilinde Fransa qosunlarini Romadan cixardi Bundan sonra Cuzeppe Haribaldinin basciligi ile Italyan qosunu bura 1870 ci ilin sentyabrin 20 de daxil olur 1871 ci ilde 2 iyulda Italiya kralliginin yeni paytaxti Roma elan olunur II Viktor Emanuelin sonraki hakimiyyeti sakit dovr olmusdur Bu dovrde Italiya daha cox medeni ve iqtisadi problemlerle mesgul olmusdur II Viktor Emanuel 1878 ci ilin 9 yanvarinda numayendeleri ile gorusmekden imtina etdi ve az sonrada oldu H ansiki onun kilseden qovulmasina son qoya bilerdi II Viktor Emanuel Romada defn edildi Ondan sonra hakimiyyete oglu I Umberto geldi AilesiO ilk defe 1842 ci ilde artiq mehv edilmis Muqeddes Roma Imperiyasinin imperator II Leopoldun neslinden olan hemcinin de ozunun yaxin qohumu olan Adelaida ile evlenir Onun bu evlilikden 8 ovladi olur Bundan sonra 1869 cu ilde kecmis mesuqesi olan Roza Versellana ile evlenir Roza Versellanaya xalq arasinda Bela Rosin deyilirdi Roza Versellana zadegan neslinden olmasa da 1858 ci ilde kral onu Mirafiori and Fontanafreddanin qrafinyasi etmisdi Bu nikahdan kralin iki oglu olmusdur Vittoria Guerrieri 2 dekabr 1848 1905 3 defe evlenmisdir Emanuele Alberto Guerrieri 16 mart 1851 1894 Mirafiori and Fontanafreddanin sahibi Bundan basqa kralin basqa mesuqeleri de olmusdur Laura Bon at Stupinigi hansiki kraldan iki usaq dunyaya getirmisdir olu dogulmus oglan usagi 1852 Emanuela Maria Alberta Vittoria di Roverbella 6 sentyabr 1853 1880 1890 Eurinli Virginia Rho iki u aq dwnyaya getirmisdir Vittorio di Rho 1861 Turin 10 oktyabr 1913 Sonradan o taninmis fotoqraf oldu Maria Pia di Rho 25 fevral 1866 Vyana 19 aprel 1947 olan bilinmeyen mesuqe bir usagi olmusdur Donato Etna 15 iyun 1858 Turin 11 dekabr 1938 O sonradan cox meshur bir herbci oldu IstinadlarVictor Emmanuel II Encyclopaedia Britannica ing Lundy D R Vittorio Emanuele II di Savoia Carignano Re di Sardegna The Peerage ing Pinto Paolo 1997 Vittorio Emanuele II il re avventuriero Milan Mondadori Del Boca Lorenzo Maledetti Savoia Casale Monferrato Piemme MenbeOxsford Lugeti II Viktor Emanuel maddesi Rovsen Hetemov Yeni Tarixden muhazireler kursu