Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rus-yapon müharibəsi (yap. 日露戦争 niti ro-senso;9 fevral 1904–5 sentyabr 1905) – Rusiya və Yaponiya arasında Koreya və Mancuriya üzərində hökmranlıq üçün baş vermişdir.
| Rus-yapon müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 27 yanvar (9 fevral), 1904 - 23 avqust (5 sentyabr), 1905. | ||
| Yeri | Mançuriya, Koreya, Sarı dəniz, Yapon dənizi, Saxalin | ||
| Səbəbi | Koreya və Mançuriyada Rusiya və Yaponiya imperiyalarının təsir zonalarının toqquşması | ||
| Nəticəsi | Yaponiyanın qələbəsi, Portsmut sülh müqaviləsi | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Luişun yarımadasının icarə hüququnun Yaponiyaya verilməsi və Cənubi Saxalinin ilhaqı | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Zəmin
XX əsrin əvvəllərində Rusiya və Avropa dövlətlərinin Uzaq Şərqdəki maraqları Meyci inqilabından sonra sürətli inkişafa nail olan Yaponiyanın regiondakı maraqları ilə kəsişməyə başladı.Nəticədə ölkələr arasında rəqabət kəskin artdı.Bu müharibə uzaqmənzilli artilleriya,zirehli gəmi, minadaşıyan gəmi kimi yeni silahların ilk dəfə işlədilməsi ilə də tarixə düşmüşdür. Rus-yapon müharibəsi həm də bir Asiya dövlətinin müasir dövrdə ilk dəfə olaraq Avropa dövlətini məğlubiyyətə uğratması ilə əlamətdardır.
İmperator II Nikolayın hakimiyyətinin ilk yarısında onun bütün Rusiya siyasətində əsas yerlərdən birini "Böyük Asiya proqramı"na əsasən Uzaq Şərq məsələsi tuturdu. Hələ Reveldə imperator II Vilhelmlə görüşü zamanı Rusiya imperatoru birbaşa, açıqca bildirmişdi ki, o Rusiyanın Şərqi Asiyada qüvvətlənməsi və təsir gücünün artmasına öz hakimiyyətinin "Əsas vəzifəsi" kimi baxır. Rusiyanın Uzaq Şərqdə üstünlüyünə ən böyük hədə Yaponiya idi. Qarşıdurmanın qaçılmaz olduğunu öncədən görən II Nikolay nəinki diplomatik yollarla, həmçinin, hərbi yollarla da müxtəlif tədbirlər görürdü. Belə ki, Avstriya ilə anlaşmanın əldə olunması və Almaniya ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılması Rusiyanın mövqelərini möhkəmlədir və həmçinin,Sibir yollarının inşası,donanmanın gücləndirilməsi müharibə ehtimalına qarşı tədbirlərin təmin olunmasına xidmət edirdi.Məlum olduğu kimi, Rusiya və Yaponiya arasında diplomatik münasibətlər hələ 1855-ci ildə pozulmuşdur. Rusiyanın xarici işlər naziri Qorçakov Rusiyanın Yaponiya və Çinlə yaxınlaşmasında maraqlı şəxslərdən biri idi. Qorçakov bu 2 dövlətin dünya siyasətinə gələcək təsirini hiss edirdi və Rusiyanı bu dövlətlə rəqabətdən yayındırmağa çalışırdı. Ancaq Rusiyanın dövlət maraqları onun Uzaq Şərqdə möhkəmlənməsini tələb edirdi. Lakin Rusiya hakimiyyət dairələrində böyük ümid edirdilər ki, Rusiyanın əzəməti qorxusu Yaponiyanı birbaşa hücuma keçməkdən çəkindirəcəkdir. 1867–1868-ci illərdəki burjua inqilabının natamamlığı nəticəsində Yaponiyada daxili bazarın son dərəcə məhdud olması işğalçılıq meyllərini gücləndirmişdi. Hakim dairələr yapon kapitalizminin təşəkkülündən doğan daxili ziddiyətləri özgə torpaqlara təcavüz etmək yolu ilə həll etməyə çalışırdılar.
Müharibənin başlanması
Yaponiyanın müstəmləkə təcavüzünün ilk hədəflərindən biri Koreya olmuşdur. XIX əsrin axırlarında Çini birlikdə istismar etmək və onu "nüfuz dairələrinə" bölmək üçün ilk addımı İngiltərə və ABŞ-nin köməyi ilə Yaponiya atdı. Koreya uğrunda mübarizə 1894-1895-ci illərdə səbəb oldu. 1895-ci ilin aprelində Çinlə Yaponiya arasında imzalanmış Smonsek müqaviləsinə görə Çin Koreyanın müstəqilliyini tanıdı, Tayvan və Lyaodun Yaponiyaya verildi. Çin böyük məbləğdə təzminat ödəməli oldu. Yaponiya ilə müharibədə məğlubiyyət Çinin müstəmləkəçi dövlətlər arasında bölüşdürülməsi prosesini sürətləndirdi. ABŞ Çinin müstəmləkəçi dövlətlər tərəfindən bölüşdürülməsi prosesindən kənarda qalmaq istəmirdi. ABŞ dövlət katibi C.M.Hey 1899-cu ildə verdiyi notada "açıq qapı" adlandırılan doktrinanı elan etdi. Doktrinanın mahiyyəti bundan ibarət idi ki, ölkələr Çinin ayrı-ayrı regionları və portları ilə artıq müqavilə bağlamış digər dövlətlərin hüquqlarına müdaxilə etməmək, başqa ölkələrin maraq dairələrini pozmamaq, öz nüfuz dairələrinə daxil olan gəmilər üçün daha yüksək rüsum təyin etməmək barədə öhdəlik götürməli idilər. Bu doktrinanın meydana çıxması məhz o zaman mümkün oldu ki, ABŞ iqtisadi inkişafda aparıcı Avropa dövlətlərinin səviyyəsinə çatdı və onlarla rəqabət apara bilərdi. Əgər əvvəl elan olunmuş Monro və Olini doktrinaları Avropa ölkələrinin Latın Amerikası qitəsinin işlərinə müdaxiləsinə qarşı yönəlmişdisə, Hey doktrinası ondan fərqli olaraq artıq ABŞ üçün Çində başqa dövlətlərlə bərabər iqtisadi imkanlar tələb edirdi. 1902-ci ildə bütün Avropa dövlətləri Heyin təklifini qəbul etdilər. Rusiyaya gəlincə isə o, bir sıra qeyd-şərtlər etdi, belə ki, onun Çinə daşıdığı malların tarif müdafiəsinə ehtiyac vardı. Çinə hamıdan yaxında yerləşən və bunula da əlaqədar olaraq başqa ölkələr qarşısında üstünlüyə malik olan Yaponiya Amerikanın təklifinə etiraz etmədi. Beləliklə, yalnız Rusiya xüsusi mövqe tuturdu ki,bu da müəyyən mənada ABŞ, İngiltərə və Yaponiyanın Uzaq Şərqdə ona qarşı yaxınlaşmasına təsir göstərdi.
XX əsrin əvvəllərində Rusiyada kapitalizmin inkişafı xeyli sürətlənmişdi. Burada kapitalizm təhkimçi mülkədarların tədricən burjua təsərrüfatçısına çevrilməsi yolu ilə inkişaf edirdi. Bu isə kəndlilərin əsas kütləsinin uzun müddət mülkədar asılılığından saxlanmasına səbəb olurdu. Sənayeçilər iri fabrik – zavodlar inşa etdirir, dəmiryolu tikintisi coşqun surətlə genişlənir, banklar və səhmdar cəmiyyətləri artırdı. Rusiyada sindikatlar sayca üstünlüyə malik idilər. 1902–1907-ci illərdə burada "Truboprokat" , "Prodamet" ,"Qvozd" , "Prodauqol" və s. inhisarlar meydana gəlmişdir. İnhisarlarla sıx əlaqədə olan iri banklar ölkədə həlledici rol oynamağa başlamışdılar. XX əsrin əvvəllərində ölkədə ictimai-siyasi proseslər dərinləşməyə başlamışdı. Burjua –liberal, sosial-demokrat hərəkatı güclənmiş, ilk siyasi partiyalar yaranmağa başlamışdı.
XX əsrin başlanğıcında Yaponiya iqtisadi cəhətdən Avropanın digər böyük dövlətlərindən və ABŞ-dən hələ geridə qalmaqda idi. 1900–1903-cu illərin dünya iqtisadi böhranı ölkədə kapitalın və istehsalın təmərküzləşməsi prosesini sürətləndirmişdi.
Yaponiya inhisarlarının səciyyəvi cəhətlərindən biri ondan ibarət idi ki, onlar sələmçi-ticarət kapitalı əsasında yaranaraq inkişaf etmişdilər. Bu isə inhisarların quruluşunda və fəaliyətində yarımfeodal üsullarının hökm sürməsi ilə müşaiət edilirdi. II səciyyəvi cəhət inhisarlaşma prosesinin sənayenin inkişafını aşağı səviyyədə olduğu şəraitdə getməsində idi. Ölkənin iqtisadi inkişafında maraqlı olan hakimiyyət dairələri inhisarlara fəal köməklik göstərir və onları müdafiə edirdilər. Yapon kapitalizmi hərbi-feodal səciyəsi daşıyırdı, bu da mahiyyət etibarilə inhisarçı kapitalizm ilə yarımfeodal qalıqların çulğaşmasından ibarət idi.
Müharibənin gedişi
1904-cü ilin fevralın 5-də Yaponiya xarici işlər naziri Cyutaro Komuro Peterburqdakı səfirə teleqraf göndərdi ki, "bu mənasız,boş danışıqları qurtarsın" və Rusiya ilə diplomatik danışıqları kəssin. 6 fevral 1904-cü ildə artıq Yaponiya ilə Rusiya arasında diplomatik əlaqələr kəsildi. 2 gün sonra fevralın 8-dən 9-na keçən gecə Yaponiya müharibə elan etmədən Rusiyaya qarşı hərbi əməliyatlara başladı. Yaponlar Port-Artur və Çemulpo hərbi dəniz bazalarına hücum etdi. ABŞ və İngiltərə Yaponiyanın Rusiyaya qarşı müharibəyə başlamasında maraqlı idi və ona iqtisadi yardım göstərirdi. Rusiyaya isə Fransa kömək edirdi. Almaniya bildirirdi ki, Rusiya-Yaponiya müharibəsinə qarışmayacaq. Eyni zamanda Almaniya Uzaq Şərqdə müharibənin başlanmasını razılıqla qarşıladı. Almaniya bildirdi ki, Avstriya-Macarıstan Balkanlarda Rusiyanın mənafeləri üçün təhlükə yaratmayacaq. Yaponiya müharibəyə işğalçılıq məqsədilə başladığını gizlətmirdi. 1904-cü ilin əvvəlində Yaponiyanın Rusiyaya qarşı müharibəyə başlaması üçün əlverişli şərait yaranmışdı. İngiltərə Türkiyədən tələb etmişdi ki, Qara dəniz boğazlarından Rusiyanın gəmilərini buraxmasın. 1904-cü ildə ABŞ və İngiltərə Yaponiyaya 6%-lə 110 milyon dollar kredit vermişdi. Yaponiya hökuməti krediti gömrük hesabına qaytarmalı idi. 1905-ci ilin martında ABŞ və İngiltərə Yaponiyaya 4,5%-lə 150 milyon dollar kredit verdi ki, Yaponiya bunu tütün satışından əldə etdiyi gəlirlər hesabına qaytarmalı idi. Yaponiyanın hərbi xərclərinin 40%-i xarici yardıma əsaslanırdı.
Müharibənin başa çatması və itkilər
ABŞ və İngiltərə üçün rus-yapon müharibəsi böyük gəlir mənbəyi idi. ABŞ Rusiyanın siyasətini Uzaq Şərqdə öz mənafeləri üçün əsas təhlükə mənbəyi sayırdı. Lakin mənafe ümumiliyi ABŞ-la İngiltərə arasında ziddiyətləri aradan qaldırmadı. Yaponiyanın siyasəti də ABŞ-nin Uzaq Şərqdəki mənafeləri üçün təhlükə yaradırdı. İngiltərə bitərəf olduğunu bildirdi. Fransa isə Uzaq Şərqdə müharibəyə qoşulmaq,xüsusilə İngiltərəyə qarşı hərbi əməliyatlara başlamaq istəmirdi. Lakin yapon diplomatiyası Rusiya ilə Almaniya arasında münasibətlərin kəskinləşməsinə nail olmadı. Ona görə Rusiya hökuməti Yaponiya ilə müharibə zamanı ölkənin qərb sərhədlərinin təhlükəsizliyi üçün narahat deyildi. Bu qanlı savaşlardan Rusiya imperiyası
31458 ölü; 146032 yaralı;
47387 ölü; 173425 yaralı ilə çıxdı.
Bundan əlavə bu müharibədə 20000 çinli öldü. 12128 insan Rusiya tərəfdən, 27192 insan isə Yaponiya tərəfdən xəstəliklər nəticəsində həyatını itirib bu müharibədə. Müharibə Rusiyanın Mancuriyadan qoşunlarını çəkməsini bildirən bir müqaviləyə əməl etməməsi ilə başladı. Yaponlar bunu bəhanə edib fevral ayının 9-da gözlənilmədən Lyoyandakı rus əsgərlərinə hücum etdilər və bununla da Rus-yapon savaşı başladı. 1891-1903-cü illər arasında tikilmiş Trans-Sibir dəmiryolu Rusiyanın Mancuriyadakı hərbi birliklərinə silah və əsgəri yardım etmək üçün hələ də yetərsiz idi. Digər yandan rus komandanlığının bacarıqsızlığı bu müharibədə əvvəlcə Lyaoyan müharibəsinin (avqust 1904-cü il) daha sonra isə Mukden dəniz müharibəsinin (fevral-mart 1905-ci il) uduzulmasıyla nəticələndi. 1905-ci ilin may ayında baş verən Susima dəniz müharibəsində də rus eskadrası tamamilə məhv edildi. Həmçinin 1904-cü ilin may ayından mühasirə də olan Port-Artur qalası həmin ilin dekabr ayında yaponlar tərəfindən ələ keçirildi. Susima dəniz müharibəsində Yaponiya admiralı Toqo Heihaçironun rəhbərlik etdiyi yapon donanmasının rus donanmasına yardım etmək üçün 1904-cü ilin oktyabr ayından Rusiyanın Baltik dənizi sahillərinin Liepaja limanından Admiral Z.P.Rojestvenskinin rəhbərliyi altında yola çıxmış və Vladivostoka gəlmək üçün çox uzun bir yol gəlmiş Rus Baltik Filosunu məhv etməsi ilə Rusiya donanması tamamilə məhv edilmişdi. Bu məğlubiyyətdən sonra Rusiya çarı II Nikolay Yaponiya İmperatorluğu ilə danışıqlara başlamaq qərarına gəldi.
Müharibənin yekunu
ABŞ prezidenti Teodor Ruzveltin səyləriylə 9 avqust-5 sentyabr arasında ABŞ-nin Nyu-Hempşir ştatının Portsmut şəhərində sülh müqaviləsi bağlandı. Bu müqaviləyə əsasən Rusiya:
1) Yaponiya İmperatorluğu tərəfindən Koreyanın işğalını təsdiqləyirdi;
2) Lyaodun yarımadasını və Port-Artur qalasını Yaponiya İmperatorluğuna verirdi;
3) Saxalin adasının cənub hissəsi və Kiril adalarını Yaponiya İmperatorluğuna verirdi.
Bununla belə Rusiya İmperiyası Mancuriyanın şimalını yenə əlində saxlamağı bacardı.
Ölkə daxilində müharibəyə münasibət
Müharibə ərəfəsində olduğu kimi müharibə başlananda da Peterburqda ölkənin Uzaq Şərqdə xarici siyasət strategiyası və müharibənin məqsədləri barədə vahid rəy yox idi. Başında stats-katib A.M.Bezobrazov duran və hələ boksçu üsyanının yatırılması zamanı Çinə daxil olan Bezobrazov güruhu adlanan qruplaşma Rusiyanın Mancuriyada və Koreyada nüfuzunun güclənməsinə yönələn qəti kurs uğrunda çıxış edirdi. 1903-cü ilin martında Mancuriyadan qayıtmış Bezobrazov hazırlayıb çara göndərdiyi məruzədə Koreyada konsessiyala malik olmanın Rusiya üçün faydalarını hər cür qeyd edirdi. Bütün bu məsələlər Mancuriya və Koreyada rus konsessiyalarının istismarı üçün şəxsi cəmiyyətin yaradılmasının taleyi həll olunan 26 mart tarixli xüsusi müşavirədə müzakirə olundu. Bu təkliflər Uzaq Şərqdə vəziyyəti mürəkkəbləşdirir və Yaponiya ilə münasibətləri daha da qızışdırırdı. V.N.Lamzdorfun dəstək verdiyi S.Y.Vitte rus qoşunlarının Mancuriyadan çıxarılmasının tərəfdarı idi. Lakin daxili işlər naziri V.K.Pleve Bezobrazovçuların tərəfini tutaraq, şəxsi cəmiyyətlərin yaradılması uğrunda çıxış etdi. Bu məsələnin həlli zamanı Vitte və Lamzdorf təcrid olunmuş vəziyyətə düşdülər və son nəticədə Uzaq Şərqdə Rus Meşə Sənayesi Cəmiyyətinin nizamnaməsi qəbul olundu. Çinin bir sıra şəhərlərindən qoşunların hələlik çıxarılmaması qərara alındı. Tarixdə "yeni kurs" kimi məşhur olan bu siyasətə həm çarın ətrafında və hökumətdə, həm də sahibkarlar arasında olan nüfuzlu şəxslər dəstək verirdilər. Onların arasında böyük knyaz Aleksandr Mixayloviç, Kvantun vilayətinin rəisi Y.İ. Alekseyev, daxili işlər naziri V.K. Pleve, qraf İ.İ. Vorontsov-Daşkov və başqaları vardı. Bu qrupun ideoloqu istefada olan potmistr A.M. Bezobrozov idi. Koreyanın ərazisində gəlirinin yarısının birbaşa çar xəzinəsinə daxil olmalı olduğu konsessiyaların yaradılması kimi avantürist layihələr yolu ilə Bezobrazovçular II Nikolayın dəstəyinə nail oldular. "Yeni kurs" açıq-aşkar avantüra idi və onun dövlət maraqları ilə heç bir əlaqəsi yox idi. Çünki Uzaq Şərqdə vəziyyətin kəskinləşməsinə və Yaponiya ilə müharibəyə doğru aparırdı. Lakin çarın dəstəyini alaraq, o, maliyyə naziri S.Y.Vittenin, xarici işlər naziri V.N.Lamzdorfun təklif etdiyi və hərbi nazir A.N.Kuropatkinin dəstək verdiyi mötədil və ölçülüb-biçilmiş yanaşmanı üstələdi. Vitte nazir postunu itirdi, postunu saxlamış Lamzdorfun mövqeləri isə zəiflədi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Mitchell, T.J.; Smith, G.M. Casualties and Medical Statistics of the Great War. London: HMSO. 1931. 6.
- Dumas, S.; Vedel-Petersen, K.O. Losses of Life Caused By War. Oxford: Oxford University Press. 1923. 57–9.
- Matthew White. "Mid-Range Wars and Atrocities of the Twentieth Century - Russo-Japanese War". Historical Atlas of the Twentieth Century. 2017-09-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-30.
- Каминский Л. С., Новосельский С. А. Потери в прежних войнах (1756—1918). — Л., 1947. — С.39.
- Будко А. А., Селиванов Е. Ф. Военная медицина России в войне с Японией в 1904—1905 гг. // ru:Военно-исторический журнал. — 2004. — № 6. — С.60.
- "…imperial Japan was at the forefront of hegemonic wars in a quest to extend the Japanese hegemony over Korea to the entire Asia-Pacific region – the Sino–Japanese War of 1894–95 to gain dominance in Korea, the Russo–Japanese War of 1904–5 for mastery over Manchuria and Korea" The Two Koreas and the Great Powers, Cambridge University Press, 2006, page 2.
Ədəbiyyat
- Correspondence regarding the negotiations between Japan and Russia (1903–1904) Presented to the Imperial diet. March 1904. [Washington? D.C., Gibson brothers? printers. 1904.
- Chapman, John W. M. Russia, Germany and the Anglo-Japanese Intelligence Collaboration, 1896–1906 // Erickson, Mark; Erickson, Ljubica (redaktorlar ). Russia War, Peace and Diplomacy. London: Weidenfeld & Nicolson. 2004. 41–55. ISBN .
- Connaughton, R. M. The War of the Rising Sun and the Tumbling Bear—A Military History of the Russo-Japanese War 1904–5. London. 1988. ISBN .
- Duus, Peter. The Abacus and the Sword: The Japanese Penetration of Korea. University of California Press. 1998. ISBN .
- Esthus, Raymond A. "Nicholas II and the Russo-Japanese War". en:The Russian Review. 40 (4). October 1981: 396–411. doi:10.2307/129919. JSTOR 129919.online 27 iyul 2019 at the Wayback Machine
- Fiebi-von Hase, Ragnhild. The uses of 'friendship': The 'personal regime' of Wilhelm II and Theodore Roosevelt, 1901–1909. 2003. In Mombauer, Deist, 2003. səh. 143–75
- Forczyk, Robert. Russian Battleship vs Japanese Battleship, Yellow Sea 1904–05. Osprey. 2009. ISBN .
- Hwang, Kyung Moon. A History of Korea. London: Palgrave. 2010. ISBN .
- Jukes, Geoffrey. The Russo-Japanese War 1904–1905. Essential Histories. Wellingborough: Osprey Publishing. 2002. ISBN . 31 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 20 September 2020.
- Katō, Yōko. "What Caused the Russo-Japanese War: Korea or Manchuria?". en:Social Science Japan Journal. 10 (1). April 2007: 95–103. doi:10.1093/ssjj/jym033.
- Keegan, John. The First World War. New York City: Alfred A. Knopf. 1999. ISBN .
- Kowner, Rotem. Historical Dictionary of the Russo-Japanese War, also published as The A to Z of the Russo-Japanese War (2009) excerpt 8 mart 2021 at the Wayback Machine
- Mahan, Alfred T. "Reflections, Historic and Other, Suggested by the Battle of the Japan Sea". US Naval Institute Proceedings. 32 (2–118). April 1906. 16 January 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 January 2018.
- McLean, Roderick R. Dreams of a German Europe: Wilhelm II and the Treaty of Björkö of 1905. 2003. In Mombauer, Deist, 2003. səh. 119–41.
- Mombauer, Annika; Deist, Wilhelm, redaktorlar The Kaiser – New Research on Wilhelm II's Role in Imperial Germany. Cambridge University Press. 2003. ISBN .
- Olender, Piotr. Russo-Japanese Naval War 1904–1905: Battle of Tsushima. 2. Sandomierz, Poland: Stratus s.c. 2010. ISBN .
- Paine, S. C. M. The Japanese Empire: Grand Strategy from the Meiji Restoration to the Pacific War. Cambridge University Press. 2017. ISBN .
- Paine, S.C.M. The Sino-Japanese War of 1894–1895: Perceptions, Power, and Primacy. Cambridge University Press. 2003. ISBN . 29 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 20 September 2020.
- Röhl, John C.G. Wilhelm II: Into the Abyss of War and Exile, 1900–1941. Sheila de Bellaigue & Roy Bridge tərəfindən tərcümə olunub. Cambridge University Press. 2014. ISBN . 1 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 September 2020.
- Schimmelpenninck van der Oye, David. The Immediate Origins of the War. 2005. In Steinberg və b. 2005.
- Simpson, Richard. Building The Mosquito Fleet, The US Navy's First Torpedo Boats. South Carolina: Arcadia Publishing. 2001. ISBN .
- Steinberg, John W.; və b., redaktorlar The Russo-Japanese War in Global Perspective: World War Zero. History of Warfare/29. I. en:Leiden: Brill. 2005. ISBN .
- Cox, Gary P. "The Russo-Japanese War in Global Perspective: World War Zero". The Journal of Military History. 70 (1). January 2006: 250–251. doi:10.1353/jmh.2006.0037.
- Steinberg, John W. "Was the Russo-Japanese War World War Zero?". en:The Russian Review. 67 (1). January 2008: 1–7. doi:10.1111/j.1467-9434.2007.00470.x. ISSN 1467-9434. JSTOR 20620667.
- Sondhaus, Lawrence. Naval Warfare, 1815–1914. Routledge. 2001. ISBN .
- Storry, Richard. Japan and the Decline of the West in Asia, 1894–1943. New York City: St. Martins' Press. 1979. ISBN .
- Strachan, Hew. The First World War. 1 - To Arms. Oxford University Press. 2003. ISBN .
- Tikowara, Hesibo. Before Port Arthur in a Destroyer; The Personal Diary of a Japanese Naval Officer. Robert Grant. tərəfindən tərcümə olunub. London: J. Murray. 1907.
- Walder, David. The short victorious war: The Russo-Japanese Conflict, 1904-5. New York: Harper & Row. 1974. ISBN .
- Warner, Denis; Warner, Peggy. The Tide at Sunrise, A History of the Russo-Japanese War 1904–1905. New York City: Charterhouse. 1974. ISBN .
- Watts, Anthony J. The Imperial Russian Navy. London, UK: Arms and Armour Press. 1990. ISBN .
- Wells, David; Wilson, Sandra, redaktorlar The Russo-Japanese War in Cultural Perspective, 1904-05. Macmillan. 1999. ISBN .
- Willmott, H. P. The Last Century of Sea Power: From Port Arthur to Chanak, 1894–1922, Volume 1. Indiana University Press. 2009. ISBN .
Xarici keçidlər
![image]()
Russo-Japanese War // Britannika Ensiklopediyası. 23 (XI). 1911.- da Silva, Joaquín. "Chronology of Japanese Cinema: 1904". EigaNove. 29 April 2016.
- RussoJapaneseWar.com 30 sentyabr 2002 at the Wayback Machine, Russo-Japanese War research society.
- BFcollection.net, Database of Russian Army Jewish soldiers injured, killed, or missing in action from the war.
- BYU.edu, Text of the Treaty of Portsmouth:.
- Flot.com, Russian Navy history of war.
- Frontiers.loc.gov, Russo-Japanese Relations in the Far East. Meeting of Frontiers (en:Library of Congress)
- CSmonitor.com, Treaty of Portsmouth now seen as global turning point from the en:Christian Science Monitor, by Robert Marquand, 30 December 2005.
- Stanford.edu, Lyrics, translation and melody of the song "On the hills of Manchuria" (Na sopkah Manchzhurii).
- Google Map with battles of Russo-Japanese War and other important events.
- See more Russo-Japanese War Maps at the Persuasive Cartography, The PJ Mode Collection, en:Cornell University Library
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rus yapon muharibesi yap 日露戦争 niti ro senso 9 fevral 1904 5 sentyabr 1905 Rusiya ve Yaponiya arasinda Koreya ve Mancuriya uzerinde hokmranliq ucun bas vermisdir Rus yapon muharibesiTarix 27 yanvar 9 fevral 1904 23 avqust 5 sentyabr 1905 Yeri Mancuriya Koreya Sari deniz Yapon denizi SaxalinSebebi Koreya ve Mancuriyada Rusiya ve Yaponiya imperiyalarinin tesir zonalarinin toqqusmasiNeticesi Yaponiyanin qelebesi Portsmut sulh muqavilesiErazi deyisikliyi Luisun yarimadasinin icare huququnun Yaponiyaya verilmesi ve Cenubi Saxalinin ilhaqiMunaqise terefleriYaponiya imperiyasi Rusiya imperiyasi Monteneqro KnyazligiKomandan lar Imperator Meyci Ivao Oyama Maresuke Noqi Toqo Heyhaciro Kuroki Tamemoto Oku Yasukata Kamimura Hikonojo Deva Sigeto Sotokici Uriu II Nikolay Yevgeni Alekseyev Aleksey Kuropatkin Nikolay Linevic Mixail Zasulic Aleksandr Kaulbars Alexander Bilderling Georgi Stakelberq Aleksandr Fok Pavel Missenko Anatoli Stessel Roman Kondratenko Boyuk Knyaz Aleksey Aleksandrovic Oskar Stark Stepan Makarov Vilhelm Vitgeft Robert Viren Zinoviy Rojdestvenski Nikolay Neboqatov Oskar Enquist Karl YessenTereflerin quvvesi1 200 000 cemi 650 000 en cox oldugu vaxt 1 365 000 cemi 700 000 en cox oldugu vaxt Itkileroldurulen 47 152 47 400 yarali kontuziya alan 173 425 yaralardan olen 11 424 11 500 xestelikden olen 21 802 27 200 umumi berpa olunmayan itkiler 58 000 86 100 oldurulen 34 000 52 623 yarali kontuziya alan 151 944 xestelenen 405 910 yaralardan olen 9300 18 830 xestelikden olen 10 462 esir dusen 74 369 umumi berpa olunmayan itkiler 43 300 120 000 Vikianbarda elaqeli mediafayllarZeminXX esrin evvellerinde Rusiya ve Avropa dovletlerinin Uzaq Serqdeki maraqlari Meyci inqilabindan sonra suretli inkisafa nail olan Yaponiyanin regiondaki maraqlari ile kesismeye basladi Neticede olkeler arasinda reqabet keskin artdi Bu muharibe uzaqmenzilli artilleriya zirehli gemi minadasiyan gemi kimi yeni silahlarin ilk defe isledilmesi ile de tarixe dusmusdur Rus yapon muharibesi hem de bir Asiya dovletinin muasir dovrde ilk defe olaraq Avropa dovletini meglubiyyete ugratmasi ile elametdardir Imperator II Nikolayin hakimiyyetinin ilk yarisinda onun butun Rusiya siyasetinde esas yerlerden birini Boyuk Asiya proqrami na esasen Uzaq Serq meselesi tuturdu Hele Revelde imperator II Vilhelmle gorusu zamani Rusiya imperatoru birbasa aciqca bildirmisdi ki o Rusiyanin Serqi Asiyada quvvetlenmesi ve tesir gucunun artmasina oz hakimiyyetinin Esas vezifesi kimi baxir Rusiyanin Uzaq Serqde ustunluyune en boyuk hede Yaponiya idi Qarsidurmanin qacilmaz oldugunu onceden goren II Nikolay neinki diplomatik yollarla hemcinin herbi yollarla da muxtelif tedbirler gorurdu Bele ki Avstriya ile anlasmanin elde olunmasi ve Almaniya ile munasibetlerin yaxsilasdirilmasi Rusiyanin movqelerini mohkemledir ve hemcinin Sibir yollarinin insasi donanmanin guclendirilmesi muharibe ehtimalina qarsi tedbirlerin temin olunmasina xidmet edirdi Melum oldugu kimi Rusiya ve Yaponiya arasinda diplomatik munasibetler hele 1855 ci ilde pozulmusdur Rusiyanin xarici isler naziri Qorcakov Rusiyanin Yaponiya ve Cinle yaxinlasmasinda maraqli sexslerden biri idi Qorcakov bu 2 dovletin dunya siyasetine gelecek tesirini hiss edirdi ve Rusiyani bu dovletle reqabetden yayindirmaga calisirdi Ancaq Rusiyanin dovlet maraqlari onun Uzaq Serqde mohkemlenmesini teleb edirdi Lakin Rusiya hakimiyyet dairelerinde boyuk umid edirdiler ki Rusiyanin ezemeti qorxusu Yaponiyani birbasa hucuma kecmekden cekindirecekdir 1867 1868 ci illerdeki burjua inqilabinin natamamligi neticesinde Yaponiyada daxili bazarin son derece mehdud olmasi isgalciliq meyllerini guclendirmisdi Hakim daireler yapon kapitalizminin tesekkulunden dogan daxili ziddiyetleri ozge torpaqlara tecavuz etmek yolu ile hell etmeye calisirdilar Muharibenin baslanmasiYaponiyanin mustemleke tecavuzunun ilk hedeflerinden biri Koreya olmusdur XIX esrin axirlarinda Cini birlikde istismar etmek ve onu nufuz dairelerine bolmek ucun ilk addimi Ingiltere ve ABS nin komeyi ile Yaponiya atdi Koreya ugrunda mubarize 1894 1895 ci illerde sebeb oldu 1895 ci ilin aprelinde Cinle Yaponiya arasinda imzalanmis Smonsek muqavilesine gore Cin Koreyanin musteqilliyini tanidi Tayvan ve Lyaodun Yaponiyaya verildi Cin boyuk meblegde tezminat odemeli oldu Yaponiya ile muharibede meglubiyyet Cinin mustemlekeci dovletler arasinda bolusdurulmesi prosesini suretlendirdi ABS Cinin mustemlekeci dovletler terefinden bolusdurulmesi prosesinden kenarda qalmaq istemirdi ABS dovlet katibi C M Hey 1899 cu ilde verdiyi notada aciq qapi adlandirilan doktrinani elan etdi Doktrinanin mahiyyeti bundan ibaret idi ki olkeler Cinin ayri ayri regionlari ve portlari ile artiq muqavile baglamis diger dovletlerin huquqlarina mudaxile etmemek basqa olkelerin maraq dairelerini pozmamaq oz nufuz dairelerine daxil olan gemiler ucun daha yuksek rusum teyin etmemek barede ohdelik goturmeli idiler Bu doktrinanin meydana cixmasi mehz o zaman mumkun oldu ki ABS iqtisadi inkisafda aparici Avropa dovletlerinin seviyyesine catdi ve onlarla reqabet apara bilerdi Eger evvel elan olunmus Monro ve Olini doktrinalari Avropa olkelerinin Latin Amerikasi qitesinin islerine mudaxilesine qarsi yonelmisdise Hey doktrinasi ondan ferqli olaraq artiq ABS ucun Cinde basqa dovletlerle beraber iqtisadi imkanlar teleb edirdi 1902 ci ilde butun Avropa dovletleri Heyin teklifini qebul etdiler Rusiyaya gelince ise o bir sira qeyd sertler etdi bele ki onun Cine dasidigi mallarin tarif mudafiesine ehtiyac vardi Cine hamidan yaxinda yerlesen ve bunula da elaqedar olaraq basqa olkeler qarsisinda ustunluye malik olan Yaponiya Amerikanin teklifine etiraz etmedi Belelikle yalniz Rusiya xususi movqe tuturdu ki bu da mueyyen menada ABS Ingiltere ve Yaponiyanin Uzaq Serqde ona qarsi yaxinlasmasina tesir gosterdi XX esrin evvellerinde Rusiyada kapitalizmin inkisafi xeyli suretlenmisdi Burada kapitalizm tehkimci mulkedarlarin tedricen burjua teserrufatcisina cevrilmesi yolu ile inkisaf edirdi Bu ise kendlilerin esas kutlesinin uzun muddet mulkedar asililigindan saxlanmasina sebeb olurdu Senayeciler iri fabrik zavodlar insa etdirir demiryolu tikintisi cosqun suretle genislenir banklar ve sehmdar cemiyyetleri artirdi Rusiyada sindikatlar sayca ustunluye malik idiler 1902 1907 ci illerde burada Truboprokat Prodamet Qvozd Prodauqol ve s inhisarlar meydana gelmisdir Inhisarlarla six elaqede olan iri banklar olkede helledici rol oynamaga baslamisdilar XX esrin evvellerinde olkede ictimai siyasi prosesler derinlesmeye baslamisdi Burjua liberal sosial demokrat herekati guclenmis ilk siyasi partiyalar yaranmaga baslamisdi XX esrin baslangicinda Yaponiya iqtisadi cehetden Avropanin diger boyuk dovletlerinden ve ABS den hele geride qalmaqda idi 1900 1903 cu illerin dunya iqtisadi bohrani olkede kapitalin ve istehsalin temerkuzlesmesi prosesini suretlendirmisdi Yaponiya inhisarlarinin seciyyevi cehetlerinden biri ondan ibaret idi ki onlar selemci ticaret kapitali esasinda yaranaraq inkisaf etmisdiler Bu ise inhisarlarin qurulusunda ve fealiyetinde yarimfeodal usullarinin hokm surmesi ile musaiet edilirdi II seciyyevi cehet inhisarlasma prosesinin senayenin inkisafini asagi seviyyede oldugu seraitde getmesinde idi Olkenin iqtisadi inkisafinda maraqli olan hakimiyyet daireleri inhisarlara feal komeklik gosterir ve onlari mudafie edirdiler Yapon kapitalizmi herbi feodal seciyesi dasiyirdi bu da mahiyyet etibarile inhisarci kapitalizm ile yarimfeodal qaliqlarin culgasmasindan ibaret idi Muharibenin gedisi1904 cu ilin fevralin 5 de Yaponiya xarici isler naziri Cyutaro Komuro Peterburqdaki sefire teleqraf gonderdi ki bu menasiz bos danisiqlari qurtarsin ve Rusiya ile diplomatik danisiqlari kessin 6 fevral 1904 cu ilde artiq Yaponiya ile Rusiya arasinda diplomatik elaqeler kesildi 2 gun sonra fevralin 8 den 9 na kecen gece Yaponiya muharibe elan etmeden Rusiyaya qarsi herbi emeliyatlara basladi Yaponlar Port Artur ve Cemulpo herbi deniz bazalarina hucum etdi ABS ve Ingiltere Yaponiyanin Rusiyaya qarsi muharibeye baslamasinda maraqli idi ve ona iqtisadi yardim gosterirdi Rusiyaya ise Fransa komek edirdi Almaniya bildirirdi ki Rusiya Yaponiya muharibesine qarismayacaq Eyni zamanda Almaniya Uzaq Serqde muharibenin baslanmasini raziliqla qarsiladi Almaniya bildirdi ki Avstriya Macaristan Balkanlarda Rusiyanin menafeleri ucun tehluke yaratmayacaq Yaponiya muharibeye isgalciliq meqsedile basladigini gizletmirdi 1904 cu ilin evvelinde Yaponiyanin Rusiyaya qarsi muharibeye baslamasi ucun elverisli serait yaranmisdi Ingiltere Turkiyeden teleb etmisdi ki Qara deniz bogazlarindan Rusiyanin gemilerini buraxmasin 1904 cu ilde ABS ve Ingiltere Yaponiyaya 6 le 110 milyon dollar kredit vermisdi Yaponiya hokumeti krediti gomruk hesabina qaytarmali idi 1905 ci ilin martinda ABS ve Ingiltere Yaponiyaya 4 5 le 150 milyon dollar kredit verdi ki Yaponiya bunu tutun satisindan elde etdiyi gelirler hesabina qaytarmali idi Yaponiyanin herbi xerclerinin 40 i xarici yardima esaslanirdi Muharibenin basa catmasi ve itkilerABS ve Ingiltere ucun rus yapon muharibesi boyuk gelir menbeyi idi ABS Rusiyanin siyasetini Uzaq Serqde oz menafeleri ucun esas tehluke menbeyi sayirdi Lakin menafe umumiliyi ABS la Ingiltere arasinda ziddiyetleri aradan qaldirmadi Yaponiyanin siyaseti de ABS nin Uzaq Serqdeki menafeleri ucun tehluke yaradirdi Ingiltere biteref oldugunu bildirdi Fransa ise Uzaq Serqde muharibeye qosulmaq xususile Ingiltereye qarsi herbi emeliyatlara baslamaq istemirdi Lakin yapon diplomatiyasi Rusiya ile Almaniya arasinda munasibetlerin keskinlesmesine nail olmadi Ona gore Rusiya hokumeti Yaponiya ile muharibe zamani olkenin qerb serhedlerinin tehlukesizliyi ucun narahat deyildi Bu qanli savaslardan Rusiya imperiyasi 31458 olu 146032 yarali Yaponiya Imperatorlugu ise 47387 olu 173425 yarali ile cixdi Bundan elave bu muharibede 20000 cinli oldu 12128 insan Rusiya terefden 27192 insan ise Yaponiya terefden xestelikler neticesinde heyatini itirib bu muharibede Muharibe Rusiyanin Mancuriyadan qosunlarini cekmesini bildiren bir muqavileye emel etmemesi ile basladi Yaponlar bunu behane edib fevral ayinin 9 da gozlenilmeden Lyoyandaki rus esgerlerine hucum etdiler ve bununla da Rus yapon savasi basladi 1891 1903 cu iller arasinda tikilmis Trans Sibir demiryolu Rusiyanin Mancuriyadaki herbi birliklerine silah ve esgeri yardim etmek ucun hele de yetersiz idi Diger yandan rus komandanliginin bacariqsizligi bu muharibede evvelce Lyaoyan muharibesinin avqust 1904 cu il daha sonra ise Mukden deniz muharibesinin fevral mart 1905 ci il uduzulmasiyla neticelendi 1905 ci ilin may ayinda bas veren Susima deniz muharibesinde de rus eskadrasi tamamile mehv edildi Hemcinin 1904 cu ilin may ayindan muhasire de olan Port Artur qalasi hemin ilin dekabr ayinda yaponlar terefinden ele kecirildi Susima deniz muharibesinde Yaponiya admirali Toqo Heihacironun rehberlik etdiyi yapon donanmasinin rus donanmasina yardim etmek ucun 1904 cu ilin oktyabr ayindan Rusiyanin Baltik denizi sahillerinin Liepaja limanindan Admiral Z P Rojestvenskinin rehberliyi altinda yola cixmis ve Vladivostoka gelmek ucun cox uzun bir yol gelmis Rus Baltik Filosunu mehv etmesi ile Rusiya donanmasi tamamile mehv edilmisdi Bu meglubiyyetden sonra Rusiya cari II Nikolay Yaponiya Imperatorlugu ile danisiqlara baslamaq qerarina geldi Muharibenin yekunuEsas meqale Portsmut sulh muqavilesiPortsmut danisiqlari 1905 ABS prezidenti Teodor Ruzveltin seyleriyle 9 avqust 5 sentyabr arasinda ABS nin Nyu Hempsir statinin Portsmut seherinde sulh muqavilesi baglandi Bu muqavileye esasen Rusiya 1 Yaponiya Imperatorlugu terefinden Koreyanin isgalini tesdiqleyirdi 2 Lyaodun yarimadasini ve Port Artur qalasini Yaponiya Imperatorluguna verirdi 3 Saxalin adasinin cenub hissesi ve Kiril adalarini Yaponiya Imperatorluguna verirdi Bununla bele Rusiya Imperiyasi Mancuriyanin simalini yene elinde saxlamagi bacardi Olke daxilinde muharibeye munasibetMuharibe erefesinde oldugu kimi muharibe baslananda da Peterburqda olkenin Uzaq Serqde xarici siyaset strategiyasi ve muharibenin meqsedleri barede vahid rey yox idi Basinda stats katib A M Bezobrazov duran ve hele bokscu usyaninin yatirilmasi zamani Cine daxil olan Bezobrazov guruhu adlanan qruplasma Rusiyanin Mancuriyada ve Koreyada nufuzunun guclenmesine yonelen qeti kurs ugrunda cixis edirdi 1903 cu ilin martinda Mancuriyadan qayitmis Bezobrazov hazirlayib cara gonderdiyi meruzede Koreyada konsessiyala malik olmanin Rusiya ucun faydalarini her cur qeyd edirdi Butun bu meseleler Mancuriya ve Koreyada rus konsessiyalarinin istismari ucun sexsi cemiyyetin yaradilmasinin taleyi hell olunan 26 mart tarixli xususi musavirede muzakire olundu Bu teklifler Uzaq Serqde veziyyeti murekkeblesdirir ve Yaponiya ile munasibetleri daha da qizisdirirdi V N Lamzdorfun destek verdiyi S Y Vitte rus qosunlarinin Mancuriyadan cixarilmasinin terefdari idi Lakin daxili isler naziri V K Pleve Bezobrazovcularin terefini tutaraq sexsi cemiyyetlerin yaradilmasi ugrunda cixis etdi Bu meselenin helli zamani Vitte ve Lamzdorf tecrid olunmus veziyyete dusduler ve son neticede Uzaq Serqde Rus Mese Senayesi Cemiyyetinin nizamnamesi qebul olundu Cinin bir sira seherlerinden qosunlarin helelik cixarilmamasi qerara alindi Tarixde yeni kurs kimi meshur olan bu siyasete hem carin etrafinda ve hokumetde hem de sahibkarlar arasinda olan nufuzlu sexsler destek verirdiler Onlarin arasinda boyuk knyaz Aleksandr Mixaylovic Kvantun vilayetinin reisi Y I Alekseyev daxili isler naziri V K Pleve qraf I I Vorontsov Daskov ve basqalari vardi Bu qrupun ideoloqu istefada olan potmistr A M Bezobrozov idi Koreyanin erazisinde gelirinin yarisinin birbasa car xezinesine daxil olmali oldugu konsessiyalarin yaradilmasi kimi avanturist layiheler yolu ile Bezobrazovcular II Nikolayin desteyine nail oldular Yeni kurs aciq askar avantura idi ve onun dovlet maraqlari ile hec bir elaqesi yox idi Cunki Uzaq Serqde veziyyetin keskinlesmesine ve Yaponiya ile muharibeye dogru aparirdi Lakin carin desteyini alaraq o maliyye naziri S Y Vittenin xarici isler naziri V N Lamzdorfun teklif etdiyi ve herbi nazir A N Kuropatkinin destek verdiyi motedil ve olculub bicilmis yanasmani usteledi Vitte nazir postunu itirdi postunu saxlamis Lamzdorfun movqeleri ise zeifledi Hemcinin baxRusiya Yaponiya munasibetleriIstinadlarMitchell T J Smith G M Casualties and Medical Statistics of the Great War London HMSO 1931 6 Dumas S Vedel Petersen K O Losses of Life Caused By War Oxford Oxford University Press 1923 57 9 Matthew White Mid Range Wars and Atrocities of the Twentieth Century Russo Japanese War Historical Atlas of the Twentieth Century 2017 09 10 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 30 Kaminskij L S Novoselskij S A Poteri v prezhnih vojnah 1756 1918 L 1947 S 39 Budko A A Selivanov E F Voennaya medicina Rossii v vojne s Yaponiej v 1904 1905 gg ru Voenno istoricheskij zhurnal 2004 6 S 60 imperial Japan was at the forefront of hegemonic wars in a quest to extend the Japanese hegemony over Korea to the entire Asia Pacific region the Sino Japanese War of 1894 95 to gain dominance in Korea the Russo Japanese War of 1904 5 for mastery over Manchuria and Korea The Two Koreas and the Great Powers Cambridge University Press 2006 page 2 EdebiyyatCorrespondence regarding the negotiations between Japan and Russia 1903 1904 Presented to the Imperial diet March 1904 Washington D C Gibson brothers printers 1904 Chapman John W M Russia Germany and the Anglo Japanese Intelligence Collaboration 1896 1906 Erickson Mark Erickson Ljubica redaktorlar Russia War Peace and Diplomacy London Weidenfeld amp Nicolson 2004 41 55 ISBN 0 297 84913 1 Connaughton R M The War of the Rising Sun and the Tumbling Bear A Military History of the Russo Japanese War 1904 5 London 1988 ISBN 0 415 00906 5 Duus Peter The Abacus and the Sword The Japanese Penetration of Korea University of California Press 1998 ISBN 978 0 520 92090 3 Esthus Raymond A Nicholas II and the Russo Japanese War en The Russian Review 40 4 October 1981 396 411 doi 10 2307 129919 JSTOR 129919 online 27 iyul 2019 at the Wayback Machine Fiebi von Hase Ragnhild The uses of friendship The personal regime of Wilhelm II and Theodore Roosevelt 1901 1909 2003 In Mombauer Deist 2003 seh 143 75 Forczyk Robert Russian Battleship vs Japanese Battleship Yellow Sea 1904 05 Osprey 2009 ISBN 978 1 84603 330 8 Hwang Kyung Moon A History of Korea London Palgrave 2010 ISBN 978 0230205468 Jukes Geoffrey The Russo Japanese War 1904 1905 Essential Histories Wellingborough Osprey Publishing 2002 ISBN 978 1 84176 446 7 31 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 20 September 2020 Katō Yōko What Caused the Russo Japanese War Korea or Manchuria en Social Science Japan Journal 10 1 April 2007 95 103 doi 10 1093 ssjj jym033 Keegan John The First World War New York City Alfred A Knopf 1999 ISBN 0 375 40052 4 Kowner Rotem Historical Dictionary of the Russo Japanese War also published as The A to Z of the Russo Japanese War 2009 excerpt 8 mart 2021 at the Wayback Machine Mahan Alfred T Reflections Historic and Other Suggested by the Battle of the Japan Sea US Naval Institute Proceedings 32 2 118 April 1906 16 January 2018 tarixinde Istifade tarixi 1 January 2018 McLean Roderick R Dreams of a German Europe Wilhelm II and the Treaty of Bjorko of 1905 2003 In Mombauer Deist 2003 seh 119 41 Mombauer Annika Deist Wilhelm redaktorlar The Kaiser New Research on Wilhelm II s Role in Imperial Germany Cambridge University Press 2003 ISBN 978 052182408 8 Olender Piotr Russo Japanese Naval War 1904 1905 Battle of Tsushima 2 Sandomierz Poland Stratus s c 2010 ISBN 978 83 61421 02 3 Paine S C M The Japanese Empire Grand Strategy from the Meiji Restoration to the Pacific War Cambridge University Press 2017 ISBN 978 1 107 01195 3 Paine S C M The Sino Japanese War of 1894 1895 Perceptions Power and Primacy Cambridge University Press 2003 ISBN 0 521 81714 5 29 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 20 September 2020 Rohl John C G Wilhelm II Into the Abyss of War and Exile 1900 1941 Sheila de Bellaigue amp Roy Bridge terefinden tercume olunub Cambridge University Press 2014 ISBN 978 052184431 4 1 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 September 2020 Schimmelpenninck van der Oye David The Immediate Origins of the War 2005 In Steinberg ve b 2005 Simpson Richard Building The Mosquito Fleet The US Navy s First Torpedo Boats South Carolina Arcadia Publishing 2001 ISBN 0 7385 0508 0 Steinberg John W ve b redaktorlar The Russo Japanese War in Global Perspective World War Zero History of Warfare 29 I en Leiden Brill 2005 ISBN 978 900414284 8 Cox Gary P The Russo Japanese War in Global Perspective World War Zero The Journal of Military History 70 1 January 2006 250 251 doi 10 1353 jmh 2006 0037 Steinberg John W Was the Russo Japanese War World War Zero en The Russian Review 67 1 January 2008 1 7 doi 10 1111 j 1467 9434 2007 00470 x ISSN 1467 9434 JSTOR 20620667 Sondhaus Lawrence Naval Warfare 1815 1914 Routledge 2001 ISBN 978 0 415 21477 3 Storry Richard Japan and the Decline of the West in Asia 1894 1943 New York City St Martins Press 1979 ISBN 978 033306868 7 Strachan Hew The First World War 1 To Arms Oxford University Press 2003 ISBN 978 019926191 8 Tikowara Hesibo Before Port Arthur in a Destroyer The Personal Diary of a Japanese Naval Officer Robert Grant terefinden tercume olunub London J Murray 1907 Walder David The short victorious war The Russo Japanese Conflict 1904 5 New York Harper amp Row 1974 ISBN 0060145161 Warner Denis Warner Peggy The Tide at Sunrise A History of the Russo Japanese War 1904 1905 New York City Charterhouse 1974 ISBN 9780883270318 Watts Anthony J The Imperial Russian Navy London UK Arms and Armour Press 1990 ISBN 0 85368 912 1 Wells David Wilson Sandra redaktorlar The Russo Japanese War in Cultural Perspective 1904 05 Macmillan 1999 ISBN 0 333 63742 9 Willmott H P The Last Century of Sea Power From Port Arthur to Chanak 1894 1922 Volume 1 Indiana University Press 2009 ISBN 978 0 25300 356 0 Xarici kecidlerVikianbarda Rus yapon muharibesi ile elaqeli mediafayllar var Russo Japanese War Britannika Ensiklopediyasi 23 XI 1911 da Silva Joaquin Chronology of Japanese Cinema 1904 EigaNove 29 April 2016 RussoJapaneseWar com 30 sentyabr 2002 at the Wayback Machine Russo Japanese War research society BFcollection net Database of Russian Army Jewish soldiers injured killed or missing in action from the war BYU edu Text of the Treaty of Portsmouth Flot com Russian Navy history of war Frontiers loc gov Russo Japanese Relations in the Far East Meeting of Frontiers en Library of Congress CSmonitor com Treaty of Portsmouth now seen as global turning point from the en Christian Science Monitor by Robert Marquand 30 December 2005 Stanford edu Lyrics translation and melody of the song On the hills of Manchuria Na sopkah Manchzhurii Google Map with battles of Russo Japanese War and other important events See more Russo Japanese War Maps at the Persuasive Cartography The PJ Mode Collection en Cornell University Library