Bu məqaləni lazımdır. |
İvao Oyama | |
---|---|
yap. 大山巌 | |
| |
Vəzifədədir | |
17 may 1891-ci ildən | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Tokio |
Vəfat tarixi | |
Vəfat səbəbi | Öd kisəsinin iltihabı |
Dəfn yeri | Tokio |
Fəaliyyəti | siyasətçi, hərbi qulluqçu |
Hərbi xidmət | |
Mənsubiyyəti | Yaponiya imperiyası |
Qoşun növü | Yaponiya İmperator ordusu |
Rəhbərlik edib | |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | Qenro (İmperator yanındakı Ağsaqqallar Şurasına üzv) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məlumat
Yaponiyanın 1904–1905-ci il rus imperiyası üzərində fenomenal qələbəsində dəniz müharibələrində əgər əsasən Toqo qalibiyyətli sərkərdə sayılırsa, quru qələbələrində bu şərəfə markiz marşal Oyama layiqdir. Hərçənd ki, general Maresuke Noqi və xüsusilə feldmarşal Talesada Kurokinin və baron Yakosato Okunun adlarını xatırlamamaq da insafsızlıq və ədalətsizlik olardı.
Oyama(1842–1916) markiz və marşal idi. Yaşı 60-ı keçsə də, onun sərkərdəlik dühası 1904–1905-ci il rus-yapon müharibəsində özünü parlaq surətdə əks etdirdi. Oyama 1885–96-cı illərdə Yaponiyanın hərbi naziri idi. Müharibə başlayanda o, Mancuriya və Lyaodun yarımadasında quru qoşunların baş komandanı təyin olundu. Admiral Toqonun Port-Arturu təslim olmağa məcbur etməsində heç şübhəsiz ki, general Noqinin qalanın qurudan beşqat keçilməz hasarlarını dağıdıb müdafiə istehkamlarını tamamilə məhv etməsinin həlledici rolu oldu. Lakin Ernest və Trevor Düpilər yazır: "Mancuriyada rusların böyük qüvvələri vardı. Yaponlar rus ordularını əzib Yalu çayından geri atdılar. Ruslar Lyaoyanda böyük qüvvə cəmləşdirmişdilər. Marşal Oyama bütün yapon quru ordularının komandanı kimi üç birləşmiş qüvvə ilə rus generalı Kuropatkinin yaxşı möhkəmlənmiş mövqelərinə doğru yeridi. Onun ordusu 125 min, ruslar isə 160 minə qədər idilər. Kuropatkin yaponlara qarşı hücuma keçmək istədi. Lakin yerində dayandırıldı. İkinci həmlə təşəbbüsü də boşa çıxdı. Nəticədə ruslar yavaş-yavaş Muqdenə — Şimal tərəfə çəkildilər. Kuropatkinə yeni qüvvələr qoşuldu. Ruslar 200 minlik nəhəng bir ordu ilə mövqe seçməyə gedirdilər. Bilirdilər ki, bu quruda onlar üçün həlledici döyüş olacaq. Şaxe çayında ruslar marşal Oyamanın üzərinə yeridilər. Kuropatkin general Kurokini sıxışdırıb əzmək istəyərkən marşal Oyama 13 oktyabr 1904-cü ildə elə qəzəblə onun üzərinə şığıdı ki, Kuropatkin hücumdan əl çəkib mərkəzə köməyə gəldi. Bu zaman ruslar 40 min, yaponlar isə 20 min itki verdilər. Ruslara hər gün minlərlə kömək gəlirdi. İndi artıq Kuropatkinin sərəncamında 300 minə qədər bir ordu vardı. Topların sayı mindən çox idi. Rusların Uzaq Şərqdəki bütün generalları burada idi. Kuropatkin marşal Oyamaya Port-Arturdan kömək gələnə qədər 1905-ci il yanvarın 26–27-də onu əzmək üçün hücuma keçdi. Lakin onun iki günlük hücumları heç bir nəticə vermədi.
Nəhayət, ruslar üçün fəlakətli 1905-ci il 26 fevral — 10 mart günləri gəlib çatdı. 600 mindən artıq qoşun üz-üzə durmuşdu. Cəbhə xətti 65 kilometr idi. Oyama rusları mühasirəyə almaq üçün general Noqiyə onları sol cinahdan əhatə etməyi tapşırdı və özü rusların falanqasını xeyli kənara atdı. Kuropatkin mühasirəyə düşəcəyindən qorxub ordunun qalıqları ilə Mukdendən şimala — Xarbinə çəkildi. Yüz minə qədər rus əsgər və zabiti məhv edildi. Və bununla da rusların quruda hərbi əməliyyatlarına son qoyuldu.
Marşal markiz İvao Oyama böyük qələbələrinə görə 1905-ci ildə şahzadə təyin olundu. 1912-ci ildə isə ömürlük QENRO rütbəsinə, yəni imperator yanındakı Ağsaqqallar Şurasına üzv seçildi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ivao Oyamayap 大山巌Ivao OyamageneralVezifededir17 may 1891 ci ildenSexsi melumatlarDogum tarixi 1842Dogum yeri TokioVefat tarixi 1916Vefat sebebi Od kisesinin iltihabiDefn yeri TokioFealiyyeti siyasetci herbi qulluqcuHerbi xidmetMensubiyyeti Yaponiya imperiyasiQosun novu Yaponiya Imperator ordusuRehberlik edib Yaponiya Imperator ordusuDoyusler Bosin muharibesi Cin yapon muharibesi Rus yapon muharibesiRutbesi Qenro Imperator yanindaki Agsaqqallar Surasina uzv Vikianbarda elaqeli mediafayllarMelumatYaponiyanin 1904 1905 ci il rus imperiyasi uzerinde fenomenal qelebesinde deniz muharibelerinde eger esasen Toqo qalibiyyetli serkerde sayilirsa quru qelebelerinde bu serefe markiz marsal Oyama layiqdir Hercend ki general Maresuke Noqi ve xususile feldmarsal Talesada Kurokinin ve baron Yakosato Okunun adlarini xatirlamamaq da insafsizliq ve edaletsizlik olardi Ivoma Oyamanin Tokiodaki heykeli Oyama 1842 1916 markiz ve marsal idi Yasi 60 i kecse de onun serkerdelik duhasi 1904 1905 ci il rus yapon muharibesinde ozunu parlaq suretde eks etdirdi Oyama 1885 96 ci illerde Yaponiyanin herbi naziri idi Muharibe baslayanda o Mancuriya ve Lyaodun yarimadasinda quru qosunlarin bas komandani teyin olundu Admiral Toqonun Port Arturu teslim olmaga mecbur etmesinde hec subhesiz ki general Noqinin qalanin qurudan besqat kecilmez hasarlarini dagidib mudafie istehkamlarini tamamile mehv etmesinin helledici rolu oldu Lakin Ernest ve Trevor Dupiler yazir Mancuriyada ruslarin boyuk quvveleri vardi Yaponlar rus ordularini ezib Yalu cayindan geri atdilar Ruslar Lyaoyanda boyuk quvve cemlesdirmisdiler Marsal Oyama butun yapon quru ordularinin komandani kimi uc birlesmis quvve ile rus generali Kuropatkinin yaxsi mohkemlenmis movqelerine dogru yeridi Onun ordusu 125 min ruslar ise 160 mine qeder idiler Kuropatkin yaponlara qarsi hucuma kecmek istedi Lakin yerinde dayandirildi Ikinci hemle tesebbusu de bosa cixdi Neticede ruslar yavas yavas Muqdene Simal terefe cekildiler Kuropatkine yeni quvveler qosuldu Ruslar 200 minlik neheng bir ordu ile movqe secmeye gedirdiler Bilirdiler ki bu quruda onlar ucun helledici doyus olacaq Saxe cayinda ruslar marsal Oyamanin uzerine yeridiler Kuropatkin general Kurokini sixisdirib ezmek isteyerken marsal Oyama 13 oktyabr 1904 cu ilde ele qezeble onun uzerine sigidi ki Kuropatkin hucumdan el cekib merkeze komeye geldi Bu zaman ruslar 40 min yaponlar ise 20 min itki verdiler Ruslara her gun minlerle komek gelirdi Indi artiq Kuropatkinin serencaminda 300 mine qeder bir ordu vardi Toplarin sayi minden cox idi Ruslarin Uzaq Serqdeki butun generallari burada idi Kuropatkin marsal Oyamaya Port Arturdan komek gelene qeder 1905 ci il yanvarin 26 27 de onu ezmek ucun hucuma kecdi Lakin onun iki gunluk hucumlari hec bir netice vermedi Nehayet ruslar ucun felaketli 1905 ci il 26 fevral 10 mart gunleri gelib catdi 600 minden artiq qosun uz uze durmusdu Cebhe xetti 65 kilometr idi Oyama ruslari muhasireye almaq ucun general Noqiye onlari sol cinahdan ehate etmeyi tapsirdi ve ozu ruslarin falanqasini xeyli kenara atdi Kuropatkin muhasireye duseceyinden qorxub ordunun qaliqlari ile Mukdenden simala Xarbine cekildi Yuz mine qeder rus esger ve zabiti mehv edildi Ve bununla da ruslarin quruda herbi emeliyyatlarina son qoyuldu Marsal markiz Ivao Oyama boyuk qelebelerine gore 1905 ci ilde sahzade teyin olundu 1912 ci ilde ise omurluk QENRO rutbesine yeni imperator yanindaki Agsaqqallar Surasina uzv secildi