Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə Quba şəhəri haqqındadır. Quba rayonu üçün Quba rayonu səhifəsinə baxın. |
Quba – Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati mərkəzi. Quba Bakıdan 168km məsafədə, Böyük Qafqazın Şahdağının şimal-şərq yamaclarında, dəniz səviyyəsindən 600 metr yüksəklikdə, Qudyalçayın sahilində yerləşir.
| Şəhər | |
| Quba | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Rayon | Quba rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | XV əsr |
| Mərkəzin hündürlüyü | 556 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 24 653 nəfər (2023) |
| Milli tərkibi | azərbaycanlılar, tatlar, ləzgilər, ruslar, qrızlar, xınalıqlılar və b. |
| Dini tərkibi | müsəlmanlar (şiələr, sünnilər), xristianlar, yəhudilər |
| Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +994 23 |
| Poçt indeksi | AZ 4000 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Qafqaz Albaniyasında şəhəri haqqında məlumat verən Karl von Pruner həmçinin qədim mənbələrdə Firuz Qubad adlanan şəhərin adı Sasani hökmdarı I Qubadın adından götürüldüyünə inanılır Yaqutun lokallaşdırılmasına görə (1227) "Bab əl-Əbvab, yaxud Dərbənd yaxınlığındakı bu qədim şəhər", ehtimal ki, indiki Qubanın yerində olmuşdur. IX–X və daha əvvəlki ərəb mənbələrində Qubanın adına rast gəlinmir. Lakin A.A.Bakıxanov Şirvanşah Kavus ibn Keyqubadın (ö. hicri 774-cü il; miladi 1372–1373-cü illər) Quba yaxınlığında gözəl türbəsini gördüyünü xəbər verir ki, bu da həmin yerdə daha qədim zamanlarda və XIV əsrdə qəsəbə və ya şəhər olduğunu fərz etməyə imkan verir.
XVI əsrə aid daha sonrakı mənbədə yerli sakinlərin dilindən xəbər verilir ki, "dağın yamacında qala olan Quba çoxdan dağılmışdır. Həmin vaxt (1582-ci il) Quba çoxlu kəndi əhatə edən nahiyənin adı idi". Beləliklə, Quba adı XVI əsrədək gəlib çıxmışdır. Bu dövrdə Quba adı altında nahiyə mövcud olmuş, qala isə dağılmışdı. S. Aşurbəyli belə hesab edir ki, Quba Xilafətin Azərbaycanı və Dağıstanı istila edərkən Mədinə yaxınlığındakı Quba şəhərindən gəlmə ərəb tayfalarının VII əsrdə özləri ilə gətirdikləri eyniadlı toponimlər sırasına daxildir. Bu adın ərəb Xilafətinin istila etdiyi ərazidə geniş yayılma arealı, eləcə də, Quba şəhərini təsvir edən Zeynalabdin Şirvaninin (XIX əsr) aşağıdakı məlumatı bu fərziyyəni təsdiq edir: "Qədimdə ərəb tayfalarından biri Qubaya köçərək burada məskən salmışdır". Firuz Qubada köçüb gələn ərəblər Mədinənin yaxınlığındakı şəhərin adı ilə səsləşən adı eşitdikdə, Məsqət kimi, onu da tanış olan Quba adı ilə adlandırmışlar.
Məsud ibn Namdar Sədunun (indiki Siyəzən) daxil olduğu nahiyədə Qavadan kəndinin adını çəkir. Burada Qavad adına yer, şəhər və s.bildirən "an" suffiksi artırılmışdır. Ola bilər ki, bu elə həmin Firuz Qubad Qubanın qədim adıdır.
XVIII əsrin ortalarında Quba xanlığı yaradılmış.Hüseynəli xanın oğlu Fətəli xanın (1758–1789) dövründə Quba xanlığının mövqeyi artmışdır. 1806-cı ildə Quba xanlığı Rusiyaya birləşdirildi və əyalətə çevrildi. Yenidən təşkil olunmuş Quba qəzası 1840-cı ildə Dərbənd quberniyasına, 1860-cı ildə isə Bakı quberniyasına daxil edildi. 1930-cu ildə Quba Azərbaycanın inzibati rayonlarından birinə çevrildi.
2012-ci il martın 1-də Qubada baş vermiş etiraza icra hakimiyyəti başçısının yerli əhalini təhqir edən çıxışının YouTube saytına yerləşdirilməsi səbəb olub. Quba rayon icra hakimiyyətinin başçısı Rauf Həbibovun 2011-ci il noyabrın 22-də sosial məsələlərin müzakirəsinə həsr olunmuş müşavirədə səsləndirdiyi bəzi fikirləri qubalılara hörmətsizlik kimi qəbul edən bir neçə min sakin 2012-ci il martın 1-də İcra Hakimiyyətinin inzibati binası qarşısında etiraz aksiyası keçirib. Ümumi kontekstdə sosial vəziyyətlərindən, məmur davranışından narazı insanlar etiraz aksiyası keçirib. Dinc aksiya sonradan zorakı xarakter alıb. Əhali icra başçısının evini, yardımçı tikililərini yandırıb. Sonra daxili qoşun hissələri ilə qarşıdurma olub. Polis gözyaşardıcı qazdan istifadə edib. Deputat Vahid Əhmədovun vasitəçiliyi etirazları səngidib və icra başçısının vəzifədən azad edilməsi barədə rəsmilərin bəyanatı insanların evlərinə dağılmasına səbəb olub.
Mədəniyyəti
Memarlıq abidələri
Azərbaycanın şimal-şərqində yerləşən Quba xalça mərkəzi üç hissəyə-dağlıq, dağətəyi və ovalıq hissələrə bölünür və müasir Quba və Şabran (Dəvəçi) rayonlarının ərazisini əhatə edir.
Dağlıq hissəyə – Qonaqkənd, Xaşı, Cimi, Afurca, Yerfi, Buduq, Qırız, Cek, kəndlərində mərkəzləşmiş məntəqələri aid etmək olar;
Dağətəyi hissədə xalça istehsalı – Əmirxanlı, Əlixanlı, Xəlfələr, Pirəmsan, Bilici, Şahnəzərli, Pirəbədil, Zeyvə, Zöhrami, Sumaqobaq, Xırdagül-çiçi, Sırt-çiçi, Dərə-çiçi məktəbləri; Ovalıq hissədə isə Şabran aran zonasında Çay Qaraqaşlı, Hacı Qaraqaşlı, Süsənli, Qaraqaşlı, Dəvəçi, Mollakamallı və s. kəndlərdə mərkəzləşib. Bu məktəbə həmçinin də Dərbənd ərazisində toxunan xalçalar da daxildir.
Quba xalçalarının bəzəyini həndəsi naxışlardan ibarət ornamentlərin stilizə edilmiş nəbati, bəzən isə heyvan motivləri təşkil edir. Bu məktəbin xalçalarında medalyonlu çeşni üslubu da geniş yayılmışdır. Quba xalçalarının ən parlaq kompozisiyaları " Qədim-Minarə", "Qımıl", "Alpan", "Qollu-çiçi", "Pirəbədil", "Hacıqayıb", "Qırız", "Cek" və s.-dir Bu zonada toxunan "ÇİÇİ", "SIRT ÇİÇİ", "QIMIL", "CİMİ", "YERFİ" xalçaları dünyanın bir sıra müzeylərinin və şəxsi kolleksiyaların bəzəyidir.
Tarixi abidələri
Memarlıq abidələrindən Ağbil türbələri (XVI əsr), Alpan kəndində Subaba türbəsi (XVI əsr), Birinci Nügədi kəndində məscid və minarə (XVII–XIX əsrlər), Xınalıq kəndində bürc, Qudyalçay üzərindəki Tağlı körpü və s. mühafizə olunur. Avropanın ən uca dağ kəndi sayılan Xınalıq kəndində IX əsrə aid Atəşpərəstlər məbədi, Ağbil kəndində XVI əsrə aid türbələr, Quba şəhərində XIX əsrə aid Səkinəxanım, Hacı Cəfər və Cümə məscidləri, Gümbəzli hamam vardır. Bundan başqa Rustov və Zıxır kəndlərində "Ələmu" və "Yeddilər baba" adlı qala və tarixi məscid vardır.
Coğrafiyası və iqlimi
Böyük Qafqazın şimal-şərq yamaclarında, Baş Qafqaz sıra dağlarının suayrıcı xətti ilə Samur-Dəvəçi ovalığı arasında yerləşir. Rayonun relyefi dağətəyi maili düzənliklər, orta və yüksək dağlıq sahələrdən ibarətdir. Şimal-şərq hissədə Qusar maili düzənliyi və Samur-Dəvəçi ovalığı yerləşir. Cənub-qərb sərhəd Baş Qafqaz silsiləsinin suayrıcısı boyu keçir. Baş Qafqaz silsiləsinə paralel olaraq Yan silsilə uzanır. Burada Yarımsa, Yerfi, Mıxtökən, Təngə silsilələri qollar formasında ayrılır. Rayon ərazisində Qızılqaya (3726 m), Babadağ (3629 m), Şahnəzər (2874 m) zirvələri yüksəlir. Geoloji yaşına görə Yura, Təbaşir, Neogen və Antropogen çöküntüləri yayılmışdır. Faydalı qazıntılara yanar şist, çınqıl, qum, gil aiddir, mineral bulaqlar səthə çıxır. Düzənlik və dağətəyi sahələrdə yağıntıları bərabər paylanan mülayim isti, yüksək dağlıqda soyuq və dağ-tundra iqlimi hakimdir. Yanvarda orta temperatur −2 °C-dən −14 °C-yə qədər, iyulda 5 °C-dən 23 °C-yə qədərdir. Yağıntıların illik miqdarı düzənliklərdən dağlara doğru 500 mmm-dən 900 mm-ə qədər artır, əsas hissəsi payızda düşür. Rayonun ərazisindən axan Qudyal, Qaraçay, Vəlvələ çayları Xəzər dənizi hövzəsinə aiddirlər. Əsasən torflu və çimli dağ-çəmən, qonur-meşə, qəhvəyi dağ-meşə torpaqları yayılmışdır. Dağlıq sahələrdə alp və subalp çəmənlikləri geniş sahə tutur, bundan aşağılarda fısdıq, vələs və palıd ağaclarının üstünlük təşkil etdiyi enliyarpaqlı dağ meşələri yayılır.
Əhali
- 1 yanvar 1885-ci ildə Quba şəhərində 13.412 nəfər yaşamışdır.
| Quba şəhərinin etnik tərkibi | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Etnik qrup | 1873-cü il | 1886-cı il | 1897-ci il | 1926-cı il | 1939-cu il | 1959-cu il | 1970-ci il | 1979-cu il | ||||||||
| Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | Əhali | % | |
| türk | 5 900 | 52.9% | 6 486 | 46.6% | 7 134 | 46.4% | 6 168 | 45.3% | 7 839 | 65.4% | 12 545 | 57.0% | 15 436 | 81.8% | 16 444 | 85.5% |
| ləzgi | 221 | 1.4% | 84 | 0.6% | 842 | 7.0% | 1 565 | 7.1% | 1 640 | 8.7% | 1 957 | 10.2% | ||||
| rus | 141 | 1.2% | 291 | 2.1% | 441 | 2.9% | 697 | 5.1% | 2 349 | 19.6% | 1 686 | 7.7% | 1 442 | 7.6% | 593 | 3.1% |
| ukraynalı | 134 | 1.0% | 125 | 1.0% | ||||||||||||
| yəhudi | 5 127 | 45.3% | 6 287 | 45.2% | 6 212 | 40.4% | 6 285 | 46.2% | 105 | 0.9% | 146 | 0.7% | 71 | 0.4% | 60 | 0.3% |
| tatar | 60 | 0.3% | 35 | 0.2% | ||||||||||||
| gürcü | 10 | 0.1% | 26 | 0.2% | 9 | 0.1% | 15 | 0.1% | 14 | 0.1% | 9 | 0.0% | 3 | 0.0% | ||
| avar | 52 | 0.3% | 1 | 0.0% | 1 | 0.0% | ||||||||||
| kürd | 1 | 0.0% | ||||||||||||||
| tat | 1 | 0.0% | 30 | 0.1% | 6 | 0.0% | ||||||||||
| alman | 4 | 0.0% | 9 | 0.1% | 13 | 0.1% | 39 | 0.3% | ||||||||
| fars | 151 | 1.0% | 16 | 0.1% | ||||||||||||
| şahdağlı | 43 | 0.3% | ||||||||||||||
| polyak | 6 | 0.0% | ||||||||||||||
| digər | 62 | 0.5% | 267 | 1.7% | 158 | 1.2% | 529 | 4.4% | 5 916 | 26.9% | 127 | 0.7% | 52 | 0.3% | ||
| cəmi | 11 324 | 100% | 13 917 | 100% | 15 363 | 100% | 13 613 | 100% | 11 986 | 100% | 22 003 | 100% | 18 871 | 100% | 19 237 | 100% |
| Şəhərin əhalisi əsasən azərbaycanlılardan, qismən ləzgilərdən, az sayda ruslardan, yəhudilərdən və digər etnik qruplardan ibarətdir. | ||||||||||||||||
Texniki problemlərə görə qrafiklər müvəqqəti olaraq söndürülüb. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Qalereya
Xarici keçidlər
- Gülağa Məmmədov 'Gözəl Quba'1976
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2018-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-01.
- Mинopcкий. Иcтopия Шиpвaнa, c.50–51, 58–59, 61–63, 67–68, 75–76,213
- Йaгyт, т.III, c.929.
- Бaкиxaнoв. c.86.
- Asik Celebi. Monazir al-Avalim, Ayasofya, N°3466 Nuri Osmaniye JVe3032, Istanbul, v.247a; v.272v
- Axмeд Зeки. Иcтopичecкaя гeoгpaфия, c.40.
- H.K.Kepeмoв. Пyтeшecтвeнник и гeoгpaф Зeйнaлaбдин Шиpвaни. Бaкy, 1958, c.50.
- Mинopcкий и Kaэн, c. 117.
- S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2007
- Quba hadisələrinin istintaqı ilə bağlı rəsmi məlumat, 10 nəfər həbs edilib Amerikanın Səsi radiosu
- Кавказский Статистический комитет. Е.Кондратенко. 1886. "Кавказский календарь на 1887 год", стр. 193
- Ruslar və Ukraynalılar birlikdə.
- Yəhudilər və Dağ yəhudiləri birlikdə.
- 1897-ci il siyahıya alması zamanı əhalinin yalnız ana dili və etiqad etdiyi din qeydə alınmış, etnik fərqliliyi qeydə alınmamışdır. İudaistlərin 3.775 nəfəri yəhudi, 2.437 nəfəri isə tat dilini ana dili olaraq göstərmişdir.
- Rusiya imperiyası əhalisinin siyahıya alınması (1897).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1926).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1939).
- .
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1970).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1979).
- SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1989).
 | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Quba seheri haqqindadir Quba rayonu ucun Quba rayonu sehifesine baxin Quba Azerbaycan Respublikasinin Quba rayonunun inzibati merkezi Quba Bakidan 168km mesafede Boyuk Qafqazin Sahdaginin simal serq yamaclarinda deniz seviyyesinden 600 metr yukseklikde Qudyalcayin sahilinde yerlesir SeherQuba41 21 55 sm e 48 31 35 s u Olke AzerbaycanRayon Quba rayonuTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub XV esrMerkezin hundurluyu 556 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 24 653 nefer 2023 Milli terkibi azerbaycanlilar tatlar lezgiler ruslar qrizlar xinaliqlilar ve b Dini terkibi muselmanlar sieler sunniler xristianlar yehudilerResmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 994 23Poct indeksi AZ 4000Quba Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiQafqaz Albaniyasinda seheri haqqinda melumat veren Karl von Pruner hemcinin qedim menbelerde Firuz Qubad adlanan seherin adi Sasani hokmdari I Qubadin adindan goturulduyune inanilir Yaqutun lokallasdirilmasina gore 1227 Bab el Ebvab yaxud Derbend yaxinligindaki bu qedim seher ehtimal ki indiki Qubanin yerinde olmusdur IX X ve daha evvelki ereb menbelerinde Qubanin adina rast gelinmir Lakin A A Bakixanov Sirvansah Kavus ibn Keyqubadin o hicri 774 cu il miladi 1372 1373 cu iller Quba yaxinliginda gozel turbesini gorduyunu xeber verir ki bu da hemin yerde daha qedim zamanlarda ve XIV esrde qesebe ve ya seher oldugunu ferz etmeye imkan verir XVI esre aid daha sonraki menbede yerli sakinlerin dilinden xeber verilir ki dagin yamacinda qala olan Quba coxdan dagilmisdir Hemin vaxt 1582 ci il Quba coxlu kendi ehate eden nahiyenin adi idi Belelikle Quba adi XVI esredek gelib cixmisdir Bu dovrde Quba adi altinda nahiye movcud olmus qala ise dagilmisdi S Asurbeyli bele hesab edir ki Quba Xilafetin Azerbaycani ve Dagistani istila ederken Medine yaxinligindaki Quba seherinden gelme ereb tayfalarinin VII esrde ozleri ile getirdikleri eyniadli toponimler sirasina daxildir Bu adin ereb Xilafetinin istila etdiyi erazide genis yayilma areali elece de Quba seherini tesvir eden Zeynalabdin Sirvaninin XIX esr asagidaki melumati bu ferziyyeni tesdiq edir Qedimde ereb tayfalarindan biri Qubaya kocerek burada mesken salmisdir Firuz Qubada kocub gelen erebler Medinenin yaxinligindaki seherin adi ile seslesen adi esitdikde Mesqet kimi onu da tanis olan Quba adi ile adlandirmislar Mesud ibn Namdar Sedunun indiki Siyezen daxil oldugu nahiyede Qavadan kendinin adini cekir Burada Qavad adina yer seher ve s bildiren an suffiksi artirilmisdir Ola biler ki bu ele hemin Firuz Qubad Qubanin qedim adidir XVIII esrin ortalarinda Quba xanligi yaradilmis Huseyneli xanin oglu Feteli xanin 1758 1789 dovrunde Quba xanliginin movqeyi artmisdir 1806 ci ilde Quba xanligi Rusiyaya birlesdirildi ve eyalete cevrildi Yeniden teskil olunmus Quba qezasi 1840 ci ilde Derbend quberniyasina 1860 ci ilde ise Baki quberniyasina daxil edildi 1930 cu ilde Quba Azerbaycanin inzibati rayonlarindan birine cevrildi 2012 ci il martin 1 de Qubada bas vermis etiraza icra hakimiyyeti bascisinin yerli ehalini tehqir eden cixisinin YouTube saytina yerlesdirilmesi sebeb olub Quba rayon icra hakimiyyetinin bascisi Rauf Hebibovun 2011 ci il noyabrin 22 de sosial meselelerin muzakiresine hesr olunmus musavirede seslendirdiyi bezi fikirleri qubalilara hormetsizlik kimi qebul eden bir nece min sakin 2012 ci il martin 1 de Icra Hakimiyyetinin inzibati binasi qarsisinda etiraz aksiyasi kecirib Umumi kontekstde sosial veziyyetlerinden memur davranisindan narazi insanlar etiraz aksiyasi kecirib Dinc aksiya sonradan zoraki xarakter alib Ehali icra bascisinin evini yardimci tikililerini yandirib Sonra daxili qosun hisseleri ile qarsidurma olub Polis gozyasardici qazdan istifade edib Deputat Vahid Ehmedovun vasiteciliyi etirazlari sengidib ve icra bascisinin vezifeden azad edilmesi barede resmilerin beyanati insanlarin evlerine dagilmasina sebeb olub MedeniyyetiMemarliq abideleri Azerbaycanin simal serqinde yerlesen Quba xalca merkezi uc hisseye dagliq dageteyi ve ovaliq hisselere bolunur ve muasir Quba ve Sabran Deveci rayonlarinin erazisini ehate edir Dagliq hisseye Qonaqkend Xasi Cimi Afurca Yerfi Buduq Qiriz Cek kendlerinde merkezlesmis menteqeleri aid etmek olar Dageteyi hissede xalca istehsali Emirxanli Elixanli Xelfeler Piremsan Bilici Sahnezerli Pirebedil Zeyve Zohrami Sumaqobaq Xirdagul cici Sirt cici Dere cici mektebleri Ovaliq hissede ise Sabran aran zonasinda Cay Qaraqasli Haci Qaraqasli Susenli Qaraqasli Deveci Mollakamalli ve s kendlerde merkezlesib Bu mektebe hemcinin de Derbend erazisinde toxunan xalcalar da daxildir Quba xalcalarinin bezeyini hendesi naxislardan ibaret ornamentlerin stilize edilmis nebati bezen ise heyvan motivleri teskil edir Bu mektebin xalcalarinda medalyonlu cesni uslubu da genis yayilmisdir Quba xalcalarinin en parlaq kompozisiyalari Qedim Minare Qimil Alpan Qollu cici Pirebedil Haciqayib Qiriz Cek ve s dir Bu zonada toxunan CICI SIRT CICI QIMIL CIMI YERFI xalcalari dunyanin bir sira muzeylerinin ve sexsi kolleksiyalarin bezeyidir Tarixi abideleriMemarliq abidelerinden Agbil turbeleri XVI esr Alpan kendinde Subaba turbesi XVI esr Birinci Nugedi kendinde mescid ve minare XVII XIX esrler Xinaliq kendinde burc Qudyalcay uzerindeki Tagli korpu ve s muhafize olunur Avropanin en uca dag kendi sayilan Xinaliq kendinde IX esre aid Atesperestler mebedi Agbil kendinde XVI esre aid turbeler Quba seherinde XIX esre aid Sekinexanim Haci Cefer ve Cume mescidleri Gumbezli hamam vardir Bundan basqa Rustov ve Zixir kendlerinde Elemu ve Yeddiler baba adli qala ve tarixi mescid vardir Cografiyasi ve iqlimiQubanin gorunusu Boyuk Qafqazin simal serq yamaclarinda Bas Qafqaz sira daglarinin suayrici xetti ile Samur Deveci ovaligi arasinda yerlesir Rayonun relyefi dageteyi maili duzenlikler orta ve yuksek dagliq sahelerden ibaretdir Simal serq hissede Qusar maili duzenliyi ve Samur Deveci ovaligi yerlesir Cenub qerb serhed Bas Qafqaz silsilesinin suayricisi boyu kecir Bas Qafqaz silsilesine paralel olaraq Yan silsile uzanir Burada Yarimsa Yerfi Mixtoken Tenge silsileleri qollar formasinda ayrilir Rayon erazisinde Qizilqaya 3726 m Babadag 3629 m Sahnezer 2874 m zirveleri yukselir Geoloji yasina gore Yura Tebasir Neogen ve Antropogen cokuntuleri yayilmisdir Faydali qazintilara yanar sist cinqil qum gil aiddir mineral bulaqlar sethe cixir Duzenlik ve dageteyi sahelerde yagintilari beraber paylanan mulayim isti yuksek dagliqda soyuq ve dag tundra iqlimi hakimdir Yanvarda orta temperatur 2 C den 14 C ye qeder iyulda 5 C den 23 C ye qederdir Yagintilarin illik miqdari duzenliklerden daglara dogru 500 mmm den 900 mm e qeder artir esas hissesi payizda dusur Rayonun erazisinden axan Qudyal Qaracay Velvele caylari Xezer denizi hovzesine aiddirler Esasen torflu ve cimli dag cemen qonur mese qehveyi dag mese torpaqlari yayilmisdir Dagliq sahelerde alp ve subalp cemenlikleri genis sahe tutur bundan asagilarda fisdiq veles ve palid agaclarinin ustunluk teskil etdiyi enliyarpaqli dag meseleri yayilir Ehali1 yanvar 1885 ci ilde Quba seherinde 13 412 nefer yasamisdir Quba seherinin etnik terkibiEtnik qrup 1873 cu il 1886 ci il 1897 ci il 1926 ci il 1939 cu il 1959 cu il 1970 ci il 1979 cu ilEhali Ehali Ehali Ehali Ehali Ehali Ehali Ehali turk 5 900 52 9 6 486 46 6 7 134 46 4 6 168 45 3 7 839 65 4 12 545 57 0 15 436 81 8 16 444 85 5 lezgi 221 1 4 84 0 6 842 7 0 1 565 7 1 1 640 8 7 1 957 10 2 rus 141 1 2 291 2 1 441 2 9 697 5 1 2 349 19 6 1 686 7 7 1 442 7 6 593 3 1 ukraynali 134 1 0 125 1 0 yehudi 5 127 45 3 6 287 45 2 6 212 40 4 6 285 46 2 105 0 9 146 0 7 71 0 4 60 0 3 tatar 60 0 3 35 0 2 gurcu 10 0 1 26 0 2 9 0 1 15 0 1 14 0 1 9 0 0 3 0 0 avar 52 0 3 1 0 0 1 0 0 kurd 1 0 0 tat 1 0 0 30 0 1 6 0 0 alman 4 0 0 9 0 1 13 0 1 39 0 3 fars 151 1 0 16 0 1 sahdagli 43 0 3 polyak 6 0 0 diger 62 0 5 267 1 7 158 1 2 529 4 4 5 916 26 9 127 0 7 52 0 3 cemi 11 324 100 13 917 100 15 363 100 13 613 100 11 986 100 22 003 100 18 871 100 19 237 100 Seherin ehalisi esasen azerbaycanlilardan qismen lezgilerden az sayda ruslardan yehudilerden ve diger etnik qruplardan ibaretdir Texniki problemlere gore qrafikler muveqqeti olaraq sondurulub Il Sayi1897 15 3631926 13 256 Il Sayi1939 11 9861959 15 947 Il Sayi1970 18 8711979 19 437 Il Sayi1989 20 7912012 23 900QalereyaXarici kecidlerVikianbarda Quba ile elaqeli mediafayllar var Gulaga Memmedov Gozel Quba 1976Istinadlar Arxivlenmis suret 2018 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 01 Minopckij Ictopiya Shipvana c 50 51 58 59 61 63 67 68 75 76 213 Jagyt t III c 929 Bakixanov c 86 Asik Celebi Monazir al Avalim Ayasofya N 3466 Nuri Osmaniye JVe3032 Istanbul v 247a v 272v Axmed Zeki Ictopicheckaya geogpafiya c 40 H K Kepemov Pyteshectvennik i geogpaf Zejnalabdin Shipvani Baky 1958 c 50 Minopckij i Kaen c 117 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti Baki 2007 Quba hadiselerinin istintaqi ile bagli resmi melumat 10 nefer hebs edilib Amerikanin Sesi radiosu Kavkazskij Statisticheskij komitet E Kondratenko 1886 Kavkazskij kalendar na 1887 god str 193 Ruslar ve Ukraynalilar birlikde Yehudiler ve Dag yehudileri birlikde 1897 ci il siyahiya almasi zamani ehalinin yalniz ana dili ve etiqad etdiyi din qeyde alinmis etnik ferqliliyi qeyde alinmamisdir Iudaistlerin 3 775 neferi yehudi 2 437 neferi ise tat dilini ana dili olaraq gostermisdir Rusiya imperiyasi ehalisinin siyahiya alinmasi 1897 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1926 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1939 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1970 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1979 SSRI ehalisinin siyahiya alinmasi 1989 Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin