Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yerfi — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Eyniadlı bələdiyyənin tərkibindədir.
| Yerfi | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Quba rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 470 (2009) nəfər |
| | |
Tarixi
Türkdilli kəndlərin tat kəndlərindən əvvəl məskunlaşdığını nəzərə alsaq, deməli o cümlədən Yerfi kəndində də iki min il əvvəldən yaşayış məskəni olub. Kəndin tarixi ilə əlaqədar yer adlarına, qəbristanlıqlarda kənd sakinlərinin qazıntı apardıqları zaman tapılmış nümunələrə də diqqət yetirmək lazımdır. Kənddə üç yerdə qəbiristanlıq vardır. Sağ və sol tərəflərdə olan qəbiristanlıqların sel suları yuyan yerlərində çoxlu açılmış qəbirlər var. Tamamilə itən qəbirlər də çoxdur. Bu qəbirlərin kimə, yaxud hansı əqrəbaya aid olması bilinmir. Kəndin qədim hesab edilən ərazisi məhəllələrə ayrılmışdır: Musa məhəlləsi, Çuxur məhəllə, Güney məhəllə, Nurəlilər məhəlləsi, Əlməmmədlilər məhəlləsi. Bu bölgü kəndin digər tərəfində yoxdur, evlər də nəsillərə görə deyil, qarışıqdır. O vaxtkı kəndin qurtaracağında Əlməmmədlilər yaşadığı üçündür ki, bu gün kəndin ortasında qalıb itmiş, yerində mağaza tikilmiş, qəbiristanlıq deyilənlərə görə Əliməmmədlilərə aiddir. Kənddə qazıntı-tikinti zamanı məktəb ərazisində iki metr dərinlikdə ocaq və insan sümükləri, başqa bir həyətdə Ⅶ əsrə aid mis pulların tapılması ərazinin tarixi ilə bağlı məlumat verir. Yerfi kəndinin arxasında Kələva baba adlı zirvəyə yaxın bir yerdə qədim tikililər vardır. Bu tikililərin müdafiə xarakteri daşıdığını deyirlər. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin saytında XI–XII əsrlərə aid yerli əhəmiyyətli müdafiə qüllələri, inventar N4640 kimi göstərilir. Quba xanlığında böyük miqdarda müxtəlif cür silahlar istehsal olunurdu. Xüsusən, Yerfi kəndində qılınc, xəncər və sair hazırlanırdı.
Toponimikası
Yerfi oyk., sadə. Quba r-nun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Babaçayın sahilində, Yan silsiləsinin (Kələqova dağının) ətəyindədir. Kəndin adının qədim türk dillərindəki yar (yarğan dərə) sözü ilə əlaqədar yaranması ehtimal olunur. Kəndin ərazisində eyniadlı dağ da var. Güman etmək lar ki, dağın adı ərazidəki Tufandağın (Qusar r-nu), Tufan-gölün (Qəbələ, Qusar r-ları), Fiy aşırımının (Oğuz r-nu) adları ilə bağlı olub ifıy avar, "tufan" mənasına uyğundur), "tufan olan yer" mənasındadır.
Mədəniyyəti
Yerfi xalçaları dünyada çoxdan məşhurdur. Bura gələnlər, xüsusilə də əcnəbi qonaqlar yerli xalçaçı ustalar tərəfindən əllə toxunmuş xalçaları həvəslə alırlar. Xalçalar dünyanın bir çox muzeylərinin və şəxsi kolleksiyaların bəzəyidir.
Coğrafiyası və iqlimi
- Quba rayonunun cənubunda, dəniz səviyyəsindən 1500 m. yüksəklikdə, Babadağın (3632 m.) ətəyində yerləşir.
Əhalisi
XVIII əsrdə xanlıqlarası vuruşmalar vaxtı başqa yerlərdən Yerfiyə, eləcə də Yerfidən köçmələr olmuşdur. Ağakişililərin Yerfiyə gəlişi 1735–1740-cı illərə, Günəşlilərin ilk nümayəndəsi Günəşin gəlişi isə 1760-cı illərə düşür. Yerfidən gəlib İsmayıllı rayonunun Culyan və Müdrü kəndlərində məskunlaşanların tarixi isə hələ ki, məlum deyil.
1933-cü il yanvarın 1-dən Azərbaycan SSR Qonaqkənd rayonunun Yerfi kənd sovetliyi yaradılıb. Əhalisi 1100 nəfər (223 təsərrüfat, 556 kişi, 554 qadın) qeydə alınıb. Bütün kənd sovetinin əhalisinin 97,3%-i türklər (azərbaycanlılar) təşkil edib.
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 470 nəfər əhali yaşayır.
Tanınmış şəxsləri
Mənbə
- Tahir Həsənli. Yerfililər. Bakı, Kitab Klubu, 2012 (az.)
- C. M. Mustafayev. Azərbaycanın şimal xanlıqları və Rusiya: XVIII əsrin sonu — XIX əsrin əvvəlləri. Bakı, Elm, 1989. səh. 20
- Tahir Həsənli. "Yerfi kəndinin təbiəti", "Şəfəq" qəzeti, Quba – 06 iyul 2011, № 17 (8041), səh. 3
- Tahir Həsənli. "Yerfinin keçmişi haqqında", "Şəfəq" qəzeti, Quba – 30 iyul 2011, № 19 (8043), səh. 4
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- YERFİ SİLSİLƏSİ
- Yerfi silsiləsi (esse). Rövşən Yerfi
- Tahir Həsənli
- Tahir Həsənli. "Yerfililər" (elektron kitab)
- Tahir Həsənlinin "Yerfililər" kitabını yüklə
- Tahir Həsənli. "Yerfi töhfələri" (elektron kitab)
- Tahir Həsənlinin "Yerfi töhfələri" kitabını yüklə
- Azərbaycan Respublikası Quba Rayon İcra Hakimiyyəti
İstinadlar
- . 2012-01-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-04.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
 | Quba rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yerfi Azerbaycan Respublikasinin Quba rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Eyniadli belediyyenin terkibindedir Yerfi41 06 08 sm e 48 28 52 s u Olke AzerbaycanRayon Quba rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 470 2009 neferXeriteni goster gizle YerfiTarixi Yerfi Maral Rehmanzade 1963 Turkdilli kendlerin tat kendlerinden evvel meskunlasdigini nezere alsaq demeli o cumleden Yerfi kendinde de iki min il evvelden yasayis meskeni olub Kendin tarixi ile elaqedar yer adlarina qebristanliqlarda kend sakinlerinin qazinti apardiqlari zaman tapilmis numunelere de diqqet yetirmek lazimdir Kendde uc yerde qebiristanliq vardir Sag ve sol tereflerde olan qebiristanliqlarin sel sulari yuyan yerlerinde coxlu acilmis qebirler var Tamamile iten qebirler de coxdur Bu qebirlerin kime yaxud hansi eqrebaya aid olmasi bilinmir Kendin qedim hesab edilen erazisi mehellelere ayrilmisdir Musa mehellesi Cuxur mehelle Guney mehelle Nureliler mehellesi Elmemmedliler mehellesi Bu bolgu kendin diger terefinde yoxdur evler de nesillere gore deyil qarisiqdir O vaxtki kendin qurtaracaginda Elmemmedliler yasadigi ucundur ki bu gun kendin ortasinda qalib itmis yerinde magaza tikilmis qebiristanliq deyilenlere gore Elimemmedlilere aiddir Kendde qazinti tikinti zamani mekteb erazisinde iki metr derinlikde ocaq ve insan sumukleri basqa bir heyetde esre aid mis pullarin tapilmasi erazinin tarixi ile bagli melumat verir Yerfi kendinin arxasinda Keleva baba adli zirveye yaxin bir yerde qedim tikililer vardir Bu tikililerin mudafie xarakteri dasidigini deyirler Azerbaycan Respublikasinin Medeniyyet Nazirliyinin saytinda XI XII esrlere aid yerli ehemiyyetli mudafie qulleleri inventar N4640 kimi gosterilir Quba xanliginda boyuk miqdarda muxtelif cur silahlar istehsal olunurdu Xususen Yerfi kendinde qilinc xencer ve sair hazirlanirdi ToponimikasiYerfi oyk sade Quba r nun eyniadli i e v de kend Babacayin sahilinde Yan silsilesinin Keleqova daginin eteyindedir Kendin adinin qedim turk dillerindeki yar yargan dere sozu ile elaqedar yaranmasi ehtimal olunur Kendin erazisinde eyniadli dag da var Guman etmek lar ki dagin adi erazideki Tufandagin Qusar r nu Tufan golun Qebele Qusar r lari Fiy asiriminin Oguz r nu adlari ile bagli olub ifiy avar tufan menasina uygundur tufan olan yer menasindadir MedeniyyetiYerfi xalcalari dunyada coxdan meshurdur Bura gelenler xususile de ecnebi qonaqlar yerli xalcaci ustalar terefinden elle toxunmus xalcalari hevesle alirlar Xalcalar dunyanin bir cox muzeylerinin ve sexsi kolleksiyalarin bezeyidir Cografiyasi ve iqlimiQuba rayonunun cenubunda deniz seviyyesinden 1500 m yukseklikde Babadagin 3632 m eteyinde yerlesir EhalisiXVIII esrde xanliqlarasi vurusmalar vaxti basqa yerlerden Yerfiye elece de Yerfiden kocmeler olmusdur Agakisililerin Yerfiye gelisi 1735 1740 ci illere Guneslilerin ilk numayendesi Gunesin gelisi ise 1760 ci illere dusur Yerfiden gelib Ismayilli rayonunun Culyan ve Mudru kendlerinde meskunlasanlarin tarixi ise hele ki melum deyil 1933 cu il yanvarin 1 den Azerbaycan SSR Qonaqkend rayonunun Yerfi kend sovetliyi yaradilib Ehalisi 1100 nefer 223 teserrufat 556 kisi 554 qadin qeyde alinib Butun kend sovetinin ehalisinin 97 3 i turkler azerbaycanlilar teskil edib 2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 470 nefer ehali yasayir Taninmis sexsleri Cabbar Haciyev Hacibaba Abbasov Niyetsah Nemetov Rovsen Yerfi Tofiq Nureli Vaqif ElixanliMenbeTahir Hesenli Yerfililer Baki Kitab Klubu 2012 az C M Mustafayev Azerbaycanin simal xanliqlari ve Rusiya XVIII esrin sonu XIX esrin evvelleri Baki Elm 1989 seh 20 Tahir Hesenli Yerfi kendinin tebieti Sefeq qezeti Quba 06 iyul 2011 17 8041 seh 3 Tahir Hesenli Yerfinin kecmisi haqqinda Sefeq qezeti Quba 30 iyul 2011 19 8043 seh 4Hemcinin baxQuba rayonuXarici kecidlerYERFI SILSILESI Yerfi silsilesi esse Rovsen Yerfi Tahir Hesenli Tahir Hesenli Yerfililer elektron kitab Tahir Hesenlinin Yerfililer kitabini yukle Tahir Hesenli Yerfi tohfeleri elektron kitab Tahir Hesenlinin Yerfi tohfeleri kitabini yukle Azerbaycan Respublikasi Quba Rayon Icra HakimiyyetiIstinadlar 2012 01 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 04 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629 Quba rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin