Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qars Muzeyi — Türkiyənin Qars şəhərinin ən böyük muzeyi. Min illər boyu bir çox sivilizasiyaya ev sahibliyi edən Qarsda muzey ilk dəfə 1959-cu ildə yaradılmışdır.
| Qars Muzeyi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1959 |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Qars |
| muze.gov.tr/tr/muzeler/k… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Daha sonra arxeoloji qazıntılar davam etdikcə, artefaktların sayı artdıqca, Kümbət məscidinin (Qars kafedralı) binasında muzey yaradıldı.
Tarixi
Tarixi İpək Yolu üzərində yerləşdiyi üçün Qars şəhəri bölgənin ən əhəmiyyətli qədim şəhəridir. Muzey 1959-cu ildə Qars vilayətinin arxeologiyasını, etnoqrafiyasını qorumaq üçün yaradılmışdır.
Daha sonra bölgədə aparılan işlər nəticəsində toplanan əsərlərin artması səbəbi ilə əvvəllər Kümbət Məscidi kimi tanınan Qars kafedralı ilk dəfə olaraq muzey kimi istifadə edilməyə başladı. 1964-1978-ci illər arasında qədim əsərlərin sərgiləndiyi tarixi Qars kafedralı Qars Muzeyinin ilk variantıdır.
İndiki muzey binası 1981-ci ildə açılıb. Əsərlərin toplanması, kolleksiyanın ayrılması və muzeyin şöbələrə bölünməsi illər ərzində baş vermiş və Müasir Qars Muzeyi indiki formasını almışdır.
1981-ci ildə açılan Müasir Qars Muzeyi arxeoloji, etnoqrafik və daş əsərlərinin sərgiləndiyi mühüm muzeylər sırasındadır.
Binası
Muzeyin binası iki mərtəbələdir. Birinci mərtəbədə arxeoloji qazıntılarda tapılan əşyaların sərgiləndiyi Arxeologiya salonu və iş ofisləri, ikinci mərtəbəsində isə bölgənin etnoqrafik tarixinə aid eksponatlar nümayiş olunduğu Etnoqrafiya salonu yerıəşir. Muzeyin bağı açıq səma altında muzey kimi istifadə olunur.
Arxeologiya salonu
Muzeyin bu bölməsi xüsusilə məktəb yaşlı uşaqların ən çox diqqətini çəkən hissədir. Burada metalın ilk dəfə əriyib müxtəlif əşyalara çevrildiyi Tunc dövrünə aid bir çox məişət əşyaları nümayiş etdirilir.
Paleolit dövrü artefaktları
Muzeyin birinci mərtəbəsindəki salonda Paleolit dövrünə aid əsərlər sərgilənir. Burada 1971-ci ildə məşhur türk arxeoloqu Prof. Dr. Kılıç Kökten tərəfindən Kağızmanda aparılan qazıntılar zamanı tapılan daş baltalar, çaxmaqdaşları, mikrolitlər, qırıntılar və kəsici alətlər sərgilənir.
Bundan əlavə, muzeyin bu hissəsində iki milyon il əvvəl Buz dövrünün sonunda yaşamış dinozavrlara aid sümüklər də var.
Tunc dövrü artefaktları
E. ə. III minillikdə, yəni Köhnə Tunc dövründə Qafqazdan Anadoluya gələn hurrilərə aid qara cilalanmış kirəmit kimi tanınan terakota əşyalar, baltalar muzeyin bu zalında nümayiş etdirilir. Bundan əlavə, eyni dövrə aid iynələr, millər kimi tikiş ləvazimatları və broşlar, üzüklər və s. zinət əşyaları burada sərgilənir.
Urartu dövrünün artefaktları
Van gölündən Çıldır gölünə qədər geniş bir ərazidə səltənət quran Urartular dövründən Sarıqamış-Micingirt kəndindən tapılan 2 tunc Urartu qılıncı və tunc döyüş kəməri, tunc bilərziklər, əqiq muncuqlar və terakota boyalı vazalar muzeyin ən əhəmiyyətli əsərlərinlərdin.
Sikkələr
Muzeydə sərgilənən sikkələr yunanlar, romalılar, parfiyalılar, Bizans İmperiyası, Anadolu Səlcuqlu Dövləti və Osmanlı İmperatorluğu dövrlərinə aiddir. Qızıl, gümüş, mis və qurğuşundan hazırlanmış sikkələr xronoloji ardıcıllıqla nümayiş etdirilir.
Digər əsərlər
Muzeyin bu salonunda Son Xristian dövrləri və Səlcuqlular dövrünə aid taxıl qabları, romalılara, bizanslılara məxsus olan bir çox əşyalar təqdim olunur. Muzeydə daşdan hazırlanmış çoxlu artefaktlar da var. Bu əsərlərə heyvan heykəlcikləri və qollarında iki aslan olan Səlcuqlular dövrünə aid daşdan hazırlanmış mifoloji təsvir daxildir.
Müxtəlif sivilizasiyalara aid məzar daşları da diqqəti cəlb edir. Muzeydə əksəriyyətinin Səlcuqlu və Osmanlı dövrünə aid memarlıq tikililəri olduğu güman edilən yazılı kitabələr də o dövrdən günümüzə qədər həyatın izlərini daşıyır.
Etnoqrafiya salonu
Muzeyin ikinci mərtəbəsində nümayiş etdirilən etnoqrafik əsərlər XVIII-XIX-cu əsrlərdə Osmanlı dövrünə aid yerli əhalinin geyimləri, mətbəx əşyaları, kilimlər, xalçalar, silahlar və əlyazma Quranlardan ibarətdir. Bundan əlavə, burada çox zəngin digər kolleksiyalar da var.
Etnoqrafik əşyalar
Qars və onun ətrafında toplanmış toxuculuq nümunələri arasında xalçalar, kilimlər, yəhər torbaları, at çulları, təsərrüfat xalçaları, yastıqqlar, namaz üçün xalçalar, çantalar, eləcə də mis və tuncdan qazan, nimçə, çanaq, küp, manqal, kasa, süzgəc, qaşıq kimi mətbəx ləvazimatları, həmçinin qızıl və gümüş işləməli xəncərlər və qılınclar, çaxmaqlı və top tapançaları, dəmir və tunc baltalar, döyüş topu və barıt var. Həmçinin gümüş bilərziklər, baş örtükləri, boyunbağılar, əlyazma və çap olunmuş antikvar kitablar, fərmanlar (sənədlər), qəzetlər və yazı alətləri kimi yazılı əsərlər burada sərgilənir.
Muzey bağı
Muzeyin bağında Rusiya hərbi heyətinin 1921-ci ildə Qars müqaviləsi zamanı xeyirxahlıq əlaməti olaraq Kazım Qarabəkir paşaya bağışladıqları tarixi Ağ vaqon var.
Bağın əsas küçəyə baxan tərəfində Qarsda və ətrafında müxtəlif türk tayfalarının istifadə etdiyi qoç, qoyun, quzu və atları əks etdirən daş əsərlər, Səlcuqlulara və Osmanlılara aid yazılı kitabələr və memarlıq nümunələri sərgilənir.
İstinadlar
- https://kars.ktb.gov.tr/TR-54869/kars-arkeoloji-ve-etnografya-muzesi.html.
- "Arxivlənmiş surət". 2024-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-26.
- "Arxivlənmiş surət". 2024-01-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2024-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-26.
Xarici keçidlər
- Kültür Bakanlığı- Kars Müzesi Sayfası
- Doğunun Denizi-Van Gölü ve Doğu Anadolu, (Ed. Bülent Özükan), Boyut Yayın Grubu, İstanbul 2004, s. 36.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qars Muzeyi Turkiyenin Qars seherinin en boyuk muzeyi Min iller boyu bir cox sivilizasiyaya ev sahibliyi eden Qarsda muzey ilk defe 1959 cu ilde yaradilmisdir Qars MuzeyiEsasi qoyulub 1959Olke TurkiyeYerlesir Qars40 36 47 sm e 43 06 36 s u muze gov tr tr muzeler k Vikianbarda elaqeli mediafayllar Daha sonra arxeoloji qazintilar davam etdikce artefaktlarin sayi artdiqca Kumbet mescidinin Qars kafedrali binasinda muzey yaradildi TarixiTarixi Ipek Yolu uzerinde yerlesdiyi ucun Qars seheri bolgenin en ehemiyyetli qedim seheridir Muzey 1959 cu ilde Qars vilayetinin arxeologiyasini etnoqrafiyasini qorumaq ucun yaradilmisdir Daha sonra bolgede aparilan isler neticesinde toplanan eserlerin artmasi sebebi ile evveller Kumbet Mescidi kimi taninan Qars kafedrali ilk defe olaraq muzey kimi istifade edilmeye basladi 1964 1978 ci iller arasinda qedim eserlerin sergilendiyi tarixi Qars kafedrali Qars Muzeyinin ilk variantidir Indiki muzey binasi 1981 ci ilde acilib Eserlerin toplanmasi kolleksiyanin ayrilmasi ve muzeyin sobelere bolunmesi iller erzinde bas vermis ve Muasir Qars Muzeyi indiki formasini almisdir 1981 ci ilde acilan Muasir Qars Muzeyi arxeoloji etnoqrafik ve das eserlerinin sergilendiyi muhum muzeyler sirasindadir BinasiMuzeyin binasi iki mertebeledir Birinci mertebede arxeoloji qazintilarda tapilan esyalarin sergilendiyi Arxeologiya salonu ve is ofisleri ikinci mertebesinde ise bolgenin etnoqrafik tarixine aid eksponatlar numayis olundugu Etnoqrafiya salonu yeriesir Muzeyin bagi aciq sema altinda muzey kimi istifade olunur Arxeologiya salonuMuzeyin bu bolmesi xususile mekteb yasli usaqlarin en cox diqqetini ceken hissedir Burada metalin ilk defe eriyib muxtelif esyalara cevrildiyi Tunc dovrune aid bir cox meiset esyalari numayis etdirilir Paleolit dovru artefaktlari Muzeyin birinci mertebesindeki salonda Paleolit dovrune aid eserler sergilenir Burada 1971 ci ilde meshur turk arxeoloqu Prof Dr Kilic Kokten terefinden Kagizmanda aparilan qazintilar zamani tapilan das baltalar caxmaqdaslari mikrolitler qirintilar ve kesici aletler sergilenir Bundan elave muzeyin bu hissesinde iki milyon il evvel Buz dovrunun sonunda yasamis dinozavrlara aid sumukler de var Tunc dovru artefaktlari E e III minillikde yeni Kohne Tunc dovrunde Qafqazdan Anadoluya gelen hurrilere aid qara cilalanmis kiremit kimi taninan terakota esyalar baltalar muzeyin bu zalinda numayis etdirilir Bundan elave eyni dovre aid iyneler miller kimi tikis levazimatlari ve broslar uzukler ve s zinet esyalari burada sergilenir Urartu dovrunun artefaktlari Van golunden Cildir golune qeder genis bir erazide seltenet quran Urartular dovrunden Sariqamis Micingirt kendinden tapilan 2 tunc Urartu qilinci ve tunc doyus kemeri tunc bilerzikler eqiq muncuqlar ve terakota boyali vazalar muzeyin en ehemiyyetli eserlerinlerdin Sikkeler Muzeyde sergilenen sikkeler yunanlar romalilar parfiyalilar Bizans Imperiyasi Anadolu Selcuqlu Dovleti ve Osmanli Imperatorlugu dovrlerine aiddir Qizil gumus mis ve qurgusundan hazirlanmis sikkeler xronoloji ardicilliqla numayis etdirilir Diger eserler Muzeyin bu salonunda Son Xristian dovrleri ve Selcuqlular dovrune aid taxil qablari romalilara bizanslilara mexsus olan bir cox esyalar teqdim olunur Muzeyde dasdan hazirlanmis coxlu artefaktlar da var Bu eserlere heyvan heykelcikleri ve qollarinda iki aslan olan Selcuqlular dovrune aid dasdan hazirlanmis mifoloji tesvir daxildir Muxtelif sivilizasiyalara aid mezar daslari da diqqeti celb edir Muzeyde ekseriyyetinin Selcuqlu ve Osmanli dovrune aid memarliq tikilileri oldugu guman edilen yazili kitabeler de o dovrden gunumuze qeder heyatin izlerini dasiyir Etnoqrafiya salonuMuzeyin ikinci mertebesinde numayis etdirilen etnoqrafik eserler XVIII XIX cu esrlerde Osmanli dovrune aid yerli ehalinin geyimleri metbex esyalari kilimler xalcalar silahlar ve elyazma Quranlardan ibaretdir Bundan elave burada cox zengin diger kolleksiyalar da var Etnoqrafik esyalar Qars ve onun etrafinda toplanmis toxuculuq numuneleri arasinda xalcalar kilimler yeher torbalari at cullari teserrufat xalcalari yastiqqlar namaz ucun xalcalar cantalar elece de mis ve tuncdan qazan nimce canaq kup manqal kasa suzgec qasiq kimi metbex levazimatlari hemcinin qizil ve gumus islemeli xencerler ve qilinclar caxmaqli ve top tapancalari demir ve tunc baltalar doyus topu ve barit var Hemcinin gumus bilerzikler bas ortukleri boyunbagilar elyazma ve cap olunmus antikvar kitablar fermanlar senedler qezetler ve yazi aletleri kimi yazili eserler burada sergilenir Muzey bagiMuzeyin baginda Rusiya herbi heyetinin 1921 ci ilde Qars muqavilesi zamani xeyirxahliq elameti olaraq Kazim Qarabekir pasaya bagisladiqlari tarixi Ag vaqon var Bagin esas kuceye baxan terefinde Qarsda ve etrafinda muxtelif turk tayfalarinin istifade etdiyi qoc qoyun quzu ve atlari eks etdiren das eserler Selcuqlulara ve Osmanlilara aid yazili kitabeler ve memarliq numuneleri sergilenir Istinadlarhttps kars ktb gov tr TR 54869 kars arkeoloji ve etnografya muzesi html Arxivlenmis suret 2024 01 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 01 26 Arxivlenmis suret 2024 01 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 01 29 Arxivlenmis suret 2023 12 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 01 29 Arxivlenmis suret 2024 01 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 01 26 Xarici kecidlerKultur Bakanligi Kars Muzesi Sayfasi Dogunun Denizi Van Golu ve Dogu Anadolu Ed Bulent Ozukan Boyut Yayin Grubu Istanbul 2004 s 36