Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pojarevas sülh müqaviləsi və ya Pasarofça müqaviləsi — 1715-1718-ci il Osmanlı Avstriya-Venesiya müharibəsinə son verən, yuxarı Serbiya, Belqrad və Banat yaylasının Avstriyaya; Dalmasiya, Bosniya və Albaniya sahillərinin Venesiya Respublikasına verilməsi və Peloponnesin Osmanlılarda qalması kimi müddəaları özündə əks etdirən 21 iyul 1718-ci ildə imzalanmış müqavilədir. Müqavilə, Osmanlı sultanı III Əhmədin (1703-1730) zamanında, Serbiyanın Pasarofça ərazisində imzalandı.
| Pasarofça müqaviləsi | |
|---|---|
 | |
| Müqavilənin tipi | Sülh müqaviləsi |
| İmzalanma tarixi | 21 iyul 1718 |
| İmzalanma yeri | Pasarofça, Serbiya |
| İmzalayanlar |  Avstriya  Venesiya Respublikası  Osmanlı imperiyası |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Osmanlı-Venesiya müharibəsi
Venesiyalılar Karlovitsa müqaviləsinin müddəalarını tamamilə pozaraq Çernoqoriya üsyanını təşviq edib, üsyançılara kömək etdiyinə görə və İstanbul-Misir səfərləri edən Osmanlı ticarət və həcc gəmilərinə hücum etdiyinə görə, 1715-ci ildə silahdar Əli Paşa Venesiya Respublikasına müharibə elan edərək Peloponnes səfərinə çıxdı. Bu səfəri Korinf, Anapoli, Modon, Koron, Navarin qalalarını fəth edərək qələbəylə nəticələndirdi. Ancaq Venesiya Respublikasının birliyi olan Avstriya Karlovitsa müqaviləsinə uyğun olaraq Peloponnesin Venesiyalılara qaytarılmasını tələb etdiyi üçün Avstriyaya qarşı müharibə başladı.
Osmanlı-Avstriya müharibəsi
Sədrəzəm silahdar Əli Paşanın komandanlığı altında Osmanlı ordusu Macarıstana girdi. Petrovaradin müharibəsində Savoy şahzadəsi Eugenin komandanlığı altında olan Avstriya ordusu Osmanlı qüvvələrini məğlub etdi (5 avqust 1716) və sədrəzəm silahdar Əli Paşa şəhid oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra Osmanlı İmperiyasının Macarıstandakı son torpaqları olan Banatdakı Timişoara qalası da yıxıldı. Osmanlı ordusunda olan dağılma ilə dağınıq və nizamsız qoşunlar Belqrada geri çəkildi. Ədirnə və İstanbulda çaxnaşma yaşandı. Yeni sədrəzəm Hacı Xəlil Paşa ordunun texnikası ilə məşğul idi, amma 1717-ci ildəki müharibələr məğlubiyyətin həcmini artırdı, 18 avqust 1717-ci ildə Belqrad düşmən əlinə keçdi. Belqraddan Nişə qədər bölgənin müsəlman və türk xalqları ac və çılpaq Ədirnə və İstanbul yoluna getdilər. Yeni sədrəzəm nişançı Mehmed Paşanın rəhbərliyi altında ordu Avstriya cəbhəsində Bosniya və Vidində uğurlar qazandı. İbrahim Paşanın təşəbbüsləri sayəsində avstriyalılarla barışmaq qərarına gəldikdən sonra, 1718-ci ildə sədrəzəm təyin olunan İbrahim Paşa sülh bağladı.
Müqavilənin şərtləri
Osmanlı dövlətini Sıkk-ı Şani Dəftərdarı (Maliyyə müşaviri) silahdar İbrahimin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti təmsil etdi. Pasarofçada Kont Virmondun başçılıq etdiyi Avstriya nümayəndə heyəti və Karlo Ruzzininin başçılıq etdiyi Venesiya Respublikasının nümayəndə heyəti var idi. Bunlardan başqa vasitəçi dövlətləri təmsil edəcək Hollandiya nümayəndəsi Kolyer Kontu və İngiltərə nümayəndəsi Robert Sutton da var idi.
İki aya yaxın davam edən konfransdan sonra, 21 iyul 1718-ci ildə Avstriyalılar ilə 20 maddə və bir əlavə, Venesiya Respublikası ilə 26 maddəlik müqavilə imzalandı.
Müqaviləyə əsasən,
- Avstriya ilə Niş, Banat dağları və Transilvaniya Alp dağları sərhəd müəyyən olundu.
- Mürtəce olaraq Osmanlı dövlətinə sığınan Erdel şahzadəsi II Ferens Rakoçi ailəsi ilə birlikdə Osmanlı-Avstriya sərhəddində oturmaq və təhlükəsizliyi təmin etmək şərti ilə təhvil verilməli idi.
- Venesiyalılar Peloponnes yarımadasını, Korinfiyanı və ətraflarını, Egey körfəzindəki adaları, İon adalarını, Aya Mavri adasını və Kritdəki üç limanı Osmanlı dövlətinə verəcəkdilər.
- İran yoluyla Avropaya gələn tacirlər geri qayıtdıqları zaman Dunay gömrük rüsumlarından azad ediləcəkdilər.
Pasarofça müqaviləsi ilə Osmanlı dövləti Avstriyaya torpaq verməsinə baxmayaraq, Venesiyadan aldı. Timişoara istisna olmaqla, daha sonrakı müqavilələrlə Avstriyaya verdiyi torpaqları geri aldı.
Həmçinin bax
Mənbə
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1955 Son baskı:5.bas.) Osmanlı Tarihi IV. Cilt 1. Kısım: Karlofça Antlaşmasından XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu
- Erim, Nihat (1953) Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri , Ankara:Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi yayınları : Türk Tarih Kurumu Basımevi, Sayfa: 61-71.
- Ingrao, Charles; Samardžić, Nikola ve Pesalj, Jovan (2011) The Peace of Passarowitz, 1718. West Lafayette: Purdue University Press, (ing. İngiliscə)
Xarici keçidlər
- Özcan, Abdulkadir (2007) "Pasarofça Antlaşması" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:31 Sayfa:177-181, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Online:[1]
- (...) A general collection of treatys of peace and commerce, manifestos, declarations of war, and other publick papers, Cilt:IV. Sayfa: 401-480 "Pasarofça Anlaşması"'nın İngilizce metni arşivlerde bulunan bir eski kitapta bulunmaktadır. PDF ve EPUB formlu Online: [2] (ing. İngiliscə)
- Koch, Christophe Guillaume (1797) "Histoire de Traité de Paix de Passorowitz entre l'Empereur, la République de Venise et le Porte", Abrege de l'histoire des traites de paix Cilt:3 Sayfa:39-58 "Pasarofça Anlaşması"'nın Fransızca metni arşivlerde bulunan bir eski kitapta. Online: [3] (fr. Fransızca)
- Австрија–Түркијә мүһарибәләри (16–18 әсрләр) // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 66.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pojarevas sulh muqavilesi ve ya Pasarofca muqavilesi 1715 1718 ci il Osmanli Avstriya Venesiya muharibesine son veren yuxari Serbiya Belqrad ve Banat yaylasinin Avstriyaya Dalmasiya Bosniya ve Albaniya sahillerinin Venesiya Respublikasina verilmesi ve Peloponnesin Osmanlilarda qalmasi kimi muddealari ozunde eks etdiren 21 iyul 1718 ci ilde imzalanmis muqaviledir Muqavile Osmanli sultani III Ehmedin 1703 1730 zamaninda Serbiyanin Pasarofca erazisinde imzalandi Pasarofca muqavilesiMuqavilenin tipi Sulh muqavilesiImzalanma tarixi 21 iyul 1718Imzalanma yeri Pasarofca SerbiyaImzalayanlar Avstriya Venesiya Respublikasi Osmanli imperiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarOsmanli Venesiya muharibesiVenesiyalilar Karlovitsa muqavilesinin muddealarini tamamile pozaraq Cernoqoriya usyanini tesviq edib usyancilara komek etdiyine gore ve Istanbul Misir seferleri eden Osmanli ticaret ve hecc gemilerine hucum etdiyine gore 1715 ci ilde silahdar Eli Pasa Venesiya Respublikasina muharibe elan ederek Peloponnes seferine cixdi Bu seferi Korinf Anapoli Modon Koron Navarin qalalarini feth ederek qelebeyle neticelendirdi Ancaq Venesiya Respublikasinin birliyi olan Avstriya Karlovitsa muqavilesine uygun olaraq Peloponnesin Venesiyalilara qaytarilmasini teleb etdiyi ucun Avstriyaya qarsi muharibe basladi Osmanli Avstriya muharibesiSedrezem silahdar Eli Pasanin komandanligi altinda Osmanli ordusu Macaristana girdi Petrovaradin muharibesinde Savoy sahzadesi Eugenin komandanligi altinda olan Avstriya ordusu Osmanli quvvelerini meglub etdi 5 avqust 1716 ve sedrezem silahdar Eli Pasa sehid oldu Bu meglubiyyetden sonra Osmanli Imperiyasinin Macaristandaki son torpaqlari olan Banatdaki Timisoara qalasi da yixildi Osmanli ordusunda olan dagilma ile daginiq ve nizamsiz qosunlar Belqrada geri cekildi Edirne ve Istanbulda caxnasma yasandi Yeni sedrezem Haci Xelil Pasa ordunun texnikasi ile mesgul idi amma 1717 ci ildeki muharibeler meglubiyyetin hecmini artirdi 18 avqust 1717 ci ilde Belqrad dusmen eline kecdi Belqraddan Nise qeder bolgenin muselman ve turk xalqlari ac ve cilpaq Edirne ve Istanbul yoluna getdiler Yeni sedrezem nisanci Mehmed Pasanin rehberliyi altinda ordu Avstriya cebhesinde Bosniya ve Vidinde ugurlar qazandi Ibrahim Pasanin tesebbusleri sayesinde avstriyalilarla barismaq qerarina geldikden sonra 1718 ci ilde sedrezem teyin olunan Ibrahim Pasa sulh bagladi Muqavilenin sertleriOsmanli dovletini Sikk i Sani Defterdari Maliyye musaviri silahdar Ibrahimin basciliq etdiyi numayende heyeti temsil etdi Pasarofcada Kont Virmondun basciliq etdiyi Avstriya numayende heyeti ve Karlo Ruzzininin basciliq etdiyi Venesiya Respublikasinin numayende heyeti var idi Bunlardan basqa vasiteci dovletleri temsil edecek Hollandiya numayendesi Kolyer Kontu ve Ingiltere numayendesi Robert Sutton da var idi Iki aya yaxin davam eden konfransdan sonra 21 iyul 1718 ci ilde Avstriyalilar ile 20 madde ve bir elave Venesiya Respublikasi ile 26 maddelik muqavile imzalandi Muqavileye esasen Avstriya ile Nis Banat daglari ve Transilvaniya Alp daglari serhed mueyyen olundu Murtece olaraq Osmanli dovletine siginan Erdel sahzadesi II Ferens Rakoci ailesi ile birlikde Osmanli Avstriya serheddinde oturmaq ve tehlukesizliyi temin etmek serti ile tehvil verilmeli idi Venesiyalilar Peloponnes yarimadasini Korinfiyani ve etraflarini Egey korfezindeki adalari Ion adalarini Aya Mavri adasini ve Kritdeki uc limani Osmanli dovletine verecekdiler Iran yoluyla Avropaya gelen tacirler geri qayitdiqlari zaman Dunay gomruk rusumlarindan azad edilecekdiler Pasarofca muqavilesi ile Osmanli dovleti Avstriyaya torpaq vermesine baxmayaraq Venesiyadan aldi Timisoara istisna olmaqla daha sonraki muqavilelerle Avstriyaya verdiyi torpaqlari geri aldi Hemcinin baxPetrovaradin muharibesi Karlovitsa muqavilesiMenbeUzuncarsili Ismail Hakki 1955 Son baski 5 bas Osmanli Tarihi IV Cilt 1 Kisim Karlofca Antlasmasindan XVIII Yuzyilin Sonlarina Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0015 4 Erim Nihat 1953 Devletlerarasi Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri Ankara Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi yayinlari Turk Tarih Kurumu Basimevi Sayfa 61 71 Ingrao Charles Samardzic Nikola ve Pesalj Jovan 2011 The Peace of Passarowitz 1718 West Lafayette Purdue University Press ISBN 978 1 55753 594 8 ing Ingilisce Xarici kecidlerOzcan Abdulkadir 2007 Pasarofca Antlasmasi Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 31 Sayfa 177 181 Ankara Turkiye Diyanet Vakfi Online 1 A general collection of treatys of peace and commerce manifestos declarations of war and other publick papers Cilt IV Sayfa 401 480 Pasarofca Anlasmasi nin Ingilizce metni arsivlerde bulunan bir eski kitapta bulunmaktadir PDF ve EPUB formlu Online 2 ing Ingilisce Koch Christophe Guillaume 1797 Histoire de Traite de Paix de Passorowitz entre l Empereur la Republique de Venise et le Porte Abrege de l histoire des traites de paix Cilt 3 Sayfa 39 58 Pasarofca Anlasmasi nin Fransizca metni arsivlerde bulunan bir eski kitapta Online 3 fr Fransizca Avstriјa Tүrkiјә mүһaribәlәri 16 18 әsrlәr Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 66