Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Petrovaradin müharibəsi (alm. Varad, serb. Petrovaradin, mac. Petervarad), 5 avqust 1716-cı il tarixində indiki Serbiyanın Novi Sad bölgəsində Osmanlı ordusunun Avstriya ordusuna qarşı döyüşüdür. Müharibədə Avstriya ordusu qalib gəlmişdir.
| Petrovaradin müharibəsi (1716) | |||
|---|---|---|---|
1715-1718 Osmanlı Avstriya-Venesiya vuruşması | |||
 Jan Peter van Bredel (1683-1735) tərəfindən hazırlanmış Die Schlacht bei Petervardein adlı rəsim. | |||
| Tarix | 5 avqust 1716 | ||
| Yeri | Petrovaradin, Serbiya | ||
| Nəticəsi | Habsburq zəfəri | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Müharibənin səbəbi
Osmanlı İmperiyası, 1699-cu ildə Karlovitsa müqaviləsi ilə Venesiya Respublikasına verilən Peloponnes torpaqlarını 1714-cü ilin dekabrından etibarən yerli xalqın köməyi ilə geri almağa başladı. Ancaq Venesiya ilə ittifaq bağlayan Avstriya, Peloponnesin Venesiyaya qaytarılması üçün təzyiq göstərirdi. Osmanlı İmperiyası bu zülmə müharibə elan etməklə cavab verdi. Beləliklə, 1715-1718-ci il Osmanlı Avstriya-Venesiya müharibəsinin ən vacib döyüşü Petrovaradin müharibəsi oldu.
Müharibə
Osmanlı ordusuna sədrəzəm silahdar Əli Paşa (1667-1716), Avstriya ordusuna isə Savoy şahzadəsi Eugen (1663-1736) rəhbərlik edirdi. Döyüş başladıqdan sonra mərkəzdə silahdar Əli Paşa sağ qanadda isə Anadolunun valisi Əhməd Paşa Avstriyalıları geri çəkməyə müvəffəq oldular. Ancaq avstriyalılar sağ qanaddakı geri çəkilməni dayandırmaq üçün ehtiyatda olan Avstriya süvariləri ilə əks hücuma keçdilər. Üstəlik, Dunay çayı üzərindəki Avstriya donanması da top atışları ilə qanadı silkələməyə başladı. Bu vaxt Əhməd Paşanın da vurulması ilə sağ qanadın məğlubiyyət əlamətləri görülməyə başladı. Mərkəzdəki vəziyyəti düzəltməyə çalışan silahdar Əli Paşanın vurulması isə ümumi məğlubiyyətə səbəb oldu. Beləliklə, müdafiə olunan Avstriya ordusu özündən daha böyük bir ordunu məğlub etdi. Tarixçi Jeremy Blaka görə Osmanlı itkisi 30 minə qədərdir.
Meydan döyüşünün müharibəyə təsiri
Meydandakı döyüşdə qalib gələn avstriyalılar, daha sonra əvvəlki müharibədə Avstriya ordusuna uğurla müqavimət göstərən Banat əyalətinin mərkəzi Timişoara qalasını mühasirəyə aldılar. Uzun bir mühasirədən sonra avstriyalılar 15 oktyabr tarixində Osmanlı İmperiyasının əlindəki son Macar qalasını da ələ keçirdilər. Bir il sonra avstriyalılar Belqradı ələ keçirdilər. Osmanlı tərəfi sülh istəyirdi və 1718-ci ildə Pasarofça müqaviləsi bağlandı.
Müharibədən sonra
Osmanlılar bu müharibədə həm Belqradı, həm də Timişoaranı itirdilər. 1735-1739-cu illər Osmanlı Rusiya-Avstriya müharibəsi zamanı Belqradı geri almağı bacardılar. Lakin Timişoara avstriyalıların əlində qaldı.
Həmçinin bax
Mənbə
- J. Black, Savaş ve Dünya Sh.:176
- ""Petervaradin Muharebesinde (1716) Habsburgların Osmanlılardan Ele Geçirdiği Silahlar ve Harp Teçhizatı" Tarih Dergisi, Sayı 59, Sayfa 85, dipnot 26, 2014/1:İstanbul., Hakan Karagöz". 2016-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- Prof. Dr. Yaşar Yücel-Prof Dr Ali Sevim:Türkiye tarihi Cilt III,Sabah yayınları,1991,sf 269
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Petrovaradin muharibesi alm Varad serb Petrovaradin mac Petervarad 5 avqust 1716 ci il tarixinde indiki Serbiyanin Novi Sad bolgesinde Osmanli ordusunun Avstriya ordusuna qarsi doyusudur Muharibede Avstriya ordusu qalib gelmisdir Petrovaradin muharibesi 1716 1715 1718 Osmanli Avstriya Venesiya vurusmasiJan Peter van Bredel 1683 1735 terefinden hazirlanmis Die Schlacht bei Petervardein adli resim Tarix 5 avqust 1716Yeri Petrovaradin SerbiyaNeticesi Habsburq zeferiMunaqise terefleri Osmanli imperiyasi AvstriyaKomandan lar Silahdar Eli Pasa Savoy sahzadesi EugenTereflerin quvvesi120 000 73 000Itkiler3 000 6 000 3 027 Vikianbarda elaqeli mediafayllarMuharibenin sebebiOsmanli Imperiyasi 1699 cu ilde Karlovitsa muqavilesi ile Venesiya Respublikasina verilen Peloponnes torpaqlarini 1714 cu ilin dekabrindan etibaren yerli xalqin komeyi ile geri almaga basladi Ancaq Venesiya ile ittifaq baglayan Avstriya Peloponnesin Venesiyaya qaytarilmasi ucun tezyiq gosterirdi Osmanli Imperiyasi bu zulme muharibe elan etmekle cavab verdi Belelikle 1715 1718 ci il Osmanli Avstriya Venesiya muharibesinin en vacib doyusu Petrovaradin muharibesi oldu MuharibeOsmanli ordusuna sedrezem silahdar Eli Pasa 1667 1716 Avstriya ordusuna ise Savoy sahzadesi Eugen 1663 1736 rehberlik edirdi Doyus basladiqdan sonra merkezde silahdar Eli Pasa sag qanadda ise Anadolunun valisi Ehmed Pasa Avstriyalilari geri cekmeye muveffeq oldular Ancaq avstriyalilar sag qanaddaki geri cekilmeni dayandirmaq ucun ehtiyatda olan Avstriya suvarileri ile eks hucuma kecdiler Ustelik Dunay cayi uzerindeki Avstriya donanmasi da top atislari ile qanadi silkelemeye basladi Bu vaxt Ehmed Pasanin da vurulmasi ile sag qanadin meglubiyyet elametleri gorulmeye basladi Merkezdeki veziyyeti duzeltmeye calisan silahdar Eli Pasanin vurulmasi ise umumi meglubiyyete sebeb oldu Belelikle mudafie olunan Avstriya ordusu ozunden daha boyuk bir ordunu meglub etdi Tarixci Jeremy Blaka gore Osmanli itkisi 30 mine qederdir Meydan doyusunun muharibeye tesiriMeydandaki doyusde qalib gelen avstriyalilar daha sonra evvelki muharibede Avstriya ordusuna ugurla muqavimet gosteren Banat eyaletinin merkezi Timisoara qalasini muhasireye aldilar Uzun bir muhasireden sonra avstriyalilar 15 oktyabr tarixinde Osmanli Imperiyasinin elindeki son Macar qalasini da ele kecirdiler Bir il sonra avstriyalilar Belqradi ele kecirdiler Osmanli terefi sulh isteyirdi ve 1718 ci ilde Pasarofca muqavilesi baglandi Muharibeden sonraOsmanlilar bu muharibede hem Belqradi hem de Timisoarani itirdiler 1735 1739 cu iller Osmanli Rusiya Avstriya muharibesi zamani Belqradi geri almagi bacardilar Lakin Timisoara avstriyalilarin elinde qaldi Hemcinin baxXacova doyusu Sentqothard doyusu Pasarofca muqavilesiMenbeJ Black Savas ve Dunya Sh 176 Petervaradin Muharebesinde 1716 Habsburglarin Osmanlilardan Ele Gecirdigi Silahlar ve Harp Techizati Tarih Dergisi Sayi 59 Sayfa 85 dipnot 26 2014 1 Istanbul Hakan Karagoz 2016 04 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 04 Prof Dr Yasar Yucel Prof Dr Ali Sevim Turkiye tarihi Cilt III Sabah yayinlari 1991 sf 269