Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bosniya (bosn. Bosna, serb. Босна, xorv. Bosna) — Bosniya və Herseqovinanın böyük bir hissəsini təşkil edən tarixi vilayəti. Dinar öndağlığı ilə Ortadunay çökəkliyi ilə ayrılır. Bosinyanın sahəsi 41 min km² təşkil edir. Bu isə Bosniya və Herseqovinanın 80 % ərazisini təşkil edir. Ölkənin cənub hissəsində isə Hersoqovina vilayəti qərarlaşır. Bosniya və Hersoqovina vilayətləri arasında sərhəd dəqiq bəlli olmasa belə İvan-Planinə görə götürülür.
Hər iki vilayət orta əsrlərdən bir-biri ilə sıx bağlıdır. Adəti üzrə Bosniya adı bəzən bütün Bosniya və Hersoqovina adına istifadə edilir. Bosniya və Herseqovina adı Osmanlı imperiyası hakimiyyətinin sonlarına aiddir.
Tarixi
Bosniya vilayəti VII əsrdən serb tayfaları ilə məskunlaşılmışdır. Sonradan onun ərazisinə Serbiya, Xorvatiyanın bir sıra vilayətləri və müstəqil Bosniya əraziləri daxil idi. Bu tip ilk Bosniya dövlətini Ban kulin təşkil etmişdir. Bu dövlət 1180-ci ildə Bizansın vassal asıllığında idi. Bu dövlət XIV əsrin ortalarında I Tvrtkonun hakimiyyət illərində çiçəklənirdi. 1370-ci ilə qədər o, Bosniya ərazisini genişləndirmişdi. Üstəli Macarıstanla sülh müqaviləsi imzalsmışdı. Bu onun müstəqilliyinə olan təhlülənin aradan qalxmasına imkan vermirdi. 1377-ci ildə o həmdə Serbiyanın kralı idi. 1390-cı ildə İlliriyo və Adriatik dənizi adalarının işğalı ilə həmdə Xorvatiya və Dalmasiyanın kralı olur. Bu zaman Bosniya Balkan regionunun diktə edən dövləti idi. Burada yalnız Macarıstan və Osmanlı dövlətindən geri qalırdı. Tvrtko ustslıqla türk hücumlarından qoruna bilirdi. Onun ölümündən sonra Bosniya öz müstəqilliyini itirmişdir. 1463-cü ildə isə Osmanlı dövlətinin tərkibinə keçmişdir. Bundan sonra isə adi bir vilayətə çevrilmişdir. 1853-cü ildən vilayət Bosniya və Herseqovina adlandırılır.
1878-ci ildə Bosniya və Herseqovina Avstriya tətəfindən işğal edilir. 1908-ci ildə vilsyət ləğv edilmişdig. Frans-Ferdinand Bosniyanın paytaxtı Sarayevoda ölürüldükdən sonra Birinci dünya müharibəsi başlamışdır. Avstriya-Macarıstan dağıldıqdan sonra Bosniya və Herseqovina Yuqoslaviya Krallığına daxil edilmişdir. İkinci Dünya müharibəsi dönəmində 1941 - 1945-ci illərdə Bosniya Müstəqil Xorvatiya dövlətinin tərkibinə daxil edilmişdir. Ancaq burada Yuqoslaviya partizan dəstələri faktiki bölgənin bir hissəsini nəzarətdə saxlayırdı. Müharibədən sonra bölgə vahid Bosniya və Herseqovina Sosialist Respublikasınln tərkibi olaraq Yuqoslavir Federativ Sosialist Respublikaslna daxil edilmişdir.
1992-ci ildə Yuqoslaviya dağıldıqdan sonra Bosniya və Herseqovina müstəqil dövlətə çevrilir. Ancaq burada yaşayan serblər və xorvatlar buna qarşı çıxırlar. Bu isə etnik münaqişəyə səbəb olur. Bosniya müharibəsi çoxlu sayda insan itkisinə səbəb olur. Deyton müqaviləsi ilə ölkə Bosniya və Herseqovina Federasiyası və Serb Respublikası olmaqla iki hissəyə bölünmüşdür.
Şəhərləri
Bosniyanın iri şəhərləri:
- Sarayevo — 400 000
- Banya Luka — 200 000
- — 146 000
- Tuzla — 132 000
- — 70 000
- Bixaç — 64 600
- — 46 500
- — 38 000
- — 36 700
- — 35 700
İstinadlar
- Раннефеодальные государства на Балканах VI—XII вв. / Литаврин Г.Г.. — Москва: Наука, 1985. — С. 198.
- Чиркович Сима. История сербов. — М.: Весь мир, 2009. — С. 18. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bosniya bosn Bosna serb Bosna xorv Bosna Bosniya ve Herseqovinanin boyuk bir hissesini teskil eden tarixi vilayeti Dinar ondagligi ile Ortadunay cokekliyi ile ayrilir Bosinyanin sahesi 41 min km teskil edir Bu ise Bosniya ve Herseqovinanin 80 erazisini teskil edir Olkenin cenub hissesinde ise Hersoqovina vilayeti qerarlasir Bosniya ve Hersoqovina vilayetleri arasinda serhed deqiq belli olmasa bele Ivan Planine gore goturulur Bosniya ve Herseqovinanin vilayetleri Her iki vilayet orta esrlerden bir biri ile six baglidir Adeti uzre Bosniya adi bezen butun Bosniya ve Hersoqovina adina istifade edilir Bosniya ve Herseqovina adi Osmanli imperiyasi hakimiyyetinin sonlarina aiddir TarixiEsas meqale Bosniyanin orta esrlerde genislenmesi Bosniya vilayeti VII esrden serb tayfalari ile meskunlasilmisdir Sonradan onun erazisine Serbiya Xorvatiyanin bir sira vilayetleri ve musteqil Bosniya erazileri daxil idi Bu tip ilk Bosniya dovletini Ban kulin teskil etmisdir Bu dovlet 1180 ci ilde Bizansin vassal asilliginda idi Bu dovlet XIV esrin ortalarinda I Tvrtkonun hakimiyyet illerinde ciceklenirdi 1370 ci ile qeder o Bosniya erazisini genislendirmisdi Usteli Macaristanla sulh muqavilesi imzalsmisdi Bu onun musteqilliyine olan tehlulenin aradan qalxmasina imkan vermirdi 1377 ci ilde o hemde Serbiyanin krali idi 1390 ci ilde Illiriyo ve Adriatik denizi adalarinin isgali ile hemde Xorvatiya ve Dalmasiyanin krali olur Bu zaman Bosniya Balkan regionunun dikte eden dovleti idi Burada yalniz Macaristan ve Osmanli dovletinden geri qalirdi Tvrtko ustsliqla turk hucumlarindan qoruna bilirdi Onun olumunden sonra Bosniya oz musteqilliyini itirmisdir 1463 cu ilde ise Osmanli dovletinin terkibine kecmisdir Bundan sonra ise adi bir vilayete cevrilmisdir 1853 cu ilden vilayet Bosniya ve Herseqovina adlandirilir 1878 ci ilde Bosniya ve Herseqovina Avstriya tetefinden isgal edilir 1908 ci ilde vilsyet legv edilmisdig Frans Ferdinand Bosniyanin paytaxti Sarayevoda oluruldukden sonra Birinci dunya muharibesi baslamisdir Avstriya Macaristan dagildiqdan sonra Bosniya ve Herseqovina Yuqoslaviya Kralligina daxil edilmisdir Ikinci Dunya muharibesi doneminde 1941 1945 ci illerde Bosniya Musteqil Xorvatiya dovletinin terkibine daxil edilmisdir Ancaq burada Yuqoslaviya partizan desteleri faktiki bolgenin bir hissesini nezaretde saxlayirdi Muharibeden sonra bolge vahid Bosniya ve Herseqovina Sosialist Respublikasinln terkibi olaraq Yuqoslavir Federativ Sosialist Respublikaslna daxil edilmisdir 1992 ci ilde Yuqoslaviya dagildiqdan sonra Bosniya ve Herseqovina musteqil dovlete cevrilir Ancaq burada yasayan serbler ve xorvatlar buna qarsi cixirlar Bu ise etnik munaqiseye sebeb olur Bosniya muharibesi coxlu sayda insan itkisine sebeb olur Deyton muqavilesi ile olke Bosniya ve Herseqovina Federasiyasi ve Serb Respublikasi olmaqla iki hisseye bolunmusdur SeherleriBosniyanin iri seherleri Sarayevo 400 000 Banya Luka 200 000 146 000 Tuzla 132 000 70 000 Bixac 64 600 46 500 38 000 36 700 35 700IstinadlarRannefeodalnye gosudarstva na Balkanah VI XII vv Litavrin G G Moskva Nauka 1985 S 198 Chirkovich Sima Istoriya serbov M Ves mir 2009 S 18 ISBN 978 5 7777 0431 3