Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Persepolis (qədim fars dilində:Parsa, Farsca: تخت جمشید/پارسه, Takht-e Jamshid / Təxt-i Cəmşid) — Əhəmənilər dövlətinin paytaxtı, tarixi şəhər. Hal-hazırda xarabalıq halında olan şəhər İranın Fars ostanındakı Şiraz şəhərinin şimal-şərqində yerləşir.
| Persepolis | |
|---|---|
 Persepolis | |
 | |
| Ölkə |  İran |
| Yerləşir | Fars ostanı |
| Aidiyyatı | Əhəmənilər imperiyası |
| Sifarişçi | I Dara, I Kserks, I Artakserks |
| Tikilmə tarixi | e.ə. VI əsr |
| Kəşf tarixi | 1621 |
| Üslubu | Əhəməni memarlığı |
| Sahəsi |
|
| Vəziyyəti | xarabalıqları qalıb |
| Rəsmi sayt | persepolis.info/en/ |
| Rəsmi adı: Persepolis | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | i,iii,vi |
| Təyin edilib | 1979 |
| İstinad nöm. | 114 |
| Dövlət | İran |
| Region | Asiya |
| | |
 Kompleksin ümumi planı | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Quruluşu
Əhəməni imperiyasının mərkəzi olan Persepolis, e.ə 6. əsrin sonlarına doğru İran şahı I Dara tərəfindən qurulmuşdur. Daradan sonra taxta çıxan I Kserks və Artakserkses (Ardaşir) şəhəri böyüdərək möhtəşəm tikililərlə doldurmuşlardır.
Haqqında
Saray
Persepolisdə şah sarayları daşınma torpaqla düzəldilən, təpəsi 473 metr uzunluğunda, 86 metr genişliyində və 13 metr hündürlüyü olan düzəlmə bir təpə üzərində inşa edilmişdilər. Sarayların olduğu bu terrasa iki geniş pilləkənlə çıxılırdı. Pilləkənlərin yan divarları qabartma heykəllərlə doludur.
I Kserksin taxt salonunda, hər biri 20 metr hündürlükdə olan ve üzərində 2 metr hündürlüyündə başlıqları olan 100 sütun var idi. Başlıqlar buğa və insan şəklində idilər. Sarayın iki böyük sütunla möhkəmləndirilən qapısının hündürlüyü 11 metrdir. Qapıdakı sütunların qarşısında, üzləri insan şəklində olan iki buğa heykəli vardır.
Qarşılama salonu
Daranın Misirdəki daş karxanalarından gətirilən blok daşlarla düzəldilmiş “Apadama” adlı qaşılama salonuna 10.000 nəfər insan yerləşirdi. Bu qədər böyük bir qapalı salon başqa heç bir sarayda görülməmişdir. Xəzinə sarayının geniş dəhlizinə açılan 4 böyük taxta qapısı vardı ve bunlar rəngli və bəzəkli alçılarla bəzədilmişdir.
Persepolisdə böyük sütunlar üzərində, Farsların inanclarını əks etdirən heykəllər vardır. Bunlar xeyir simvolu olan yarı insan bir döyüşçü ilə şər simvolu olan bir canavarın mübarizəsini və xeyir simvolunun zəfərini göstərir.
Şah məzarları
Persepolisin yaxınlığındakı qayalıq dağın yamaclarında bir-birindən 8–10 km uzaqlıqda, qayalar oyularaq düzəldilən və saray görkəmli iki sərdabə məzar vardır. Frigiya kral məzarlarına bənzəyən bu məzarlar “Təxt-i Cəmşid” və “Nəqş-i Rüstəm” adlandırılırlar. Bunlardan biri Daranın məzarıdır.
E.ə.331-ci ildə Makedoniyalı İsgəndər Farsları məğlub edərək şəhəri yandırdı. Bundan sonra şəhər torpaq qalıqları altında qaldı və tarix səhnəsindən çəkildi.
İstinadlar
- Archaeology and Language: The Puzzle of Indo-European Origins. Pimlico, 1998. S. 43.
- http://whc.unesco.org/en/list/114.
- . 2009-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-03.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
http://bucatarih.sitemynet.com/harikalar/parsa.html 2007-10-10 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Persepolis qedim fars dilinde Parsa Farsca تخت جمشید پارسه Takht e Jamshid Text i Cemsid Ehemeniler dovletinin paytaxti tarixi seher Hal hazirda xarabaliq halinda olan seher Iranin Fars ostanindaki Siraz seherinin simal serqinde yerlesir PersepolisPersepolis29 56 06 sm e 52 53 24 s u Olke IranYerlesir Fars ostaniAidiyyati Ehemeniler imperiyasiSifarisci I Dara I Kserks I ArtakserksTikilme tarixi e e VI esrKesf tarixi 1621Uslubu Ehemeni memarligiSahesi 12 5 haVeziyyeti xarabaliqlari qalibResmi sayt persepolis info en UNESCO Umumdunya IrsiResmi adi PersepolisTipiMedeniKriteriyai iii viTeyin edilib1979Istinad nom 114DovletIranRegionAsiyaPersepolisKompleksin umumi plani Vikianbarda elaqeli mediafayllarQurulusuEhemeni imperiyasinin merkezi olan Persepolis e e 6 esrin sonlarina dogru Iran sahi I Dara terefinden qurulmusdur Daradan sonra taxta cixan I Kserks ve Artakserkses Ardasir seheri boyuderek mohtesem tikililerle doldurmuslardir HaqqindaSaray Persepolisde sah saraylari dasinma torpaqla duzeldilen tepesi 473 metr uzunlugunda 86 metr genisliyinde ve 13 metr hundurluyu olan duzelme bir tepe uzerinde insa edilmisdiler Saraylarin oldugu bu terrasa iki genis pillekenle cixilirdi Pillekenlerin yan divarlari qabartma heykellerle doludur I Kserksin taxt salonunda her biri 20 metr hundurlukde olan ve uzerinde 2 metr hundurluyunde basliqlari olan 100 sutun var idi Basliqlar buga ve insan seklinde idiler Sarayin iki boyuk sutunla mohkemlendirilen qapisinin hundurluyu 11 metrdir Qapidaki sutunlarin qarsisinda uzleri insan seklinde olan iki buga heykeli vardir Qarsilama salonu Daranin Misirdeki das karxanalarindan getirilen blok daslarla duzeldilmis Apadama adli qasilama salonuna 10 000 nefer insan yerlesirdi Bu qeder boyuk bir qapali salon basqa hec bir sarayda gorulmemisdir Xezine sarayinin genis dehlizine acilan 4 boyuk taxta qapisi vardi ve bunlar rengli ve bezekli alcilarla bezedilmisdir Persepolisde boyuk sutunlar uzerinde Farslarin inanclarini eks etdiren heykeller vardir Bunlar xeyir simvolu olan yari insan bir doyuscu ile ser simvolu olan bir canavarin mubarizesini ve xeyir simvolunun zeferini gosterir Sah mezarlari Persepolisin yaxinligindaki qayaliq dagin yamaclarinda bir birinden 8 10 km uzaqliqda qayalar oyularaq duzeldilen ve saray gorkemli iki serdabe mezar vardir Frigiya kral mezarlarina benzeyen bu mezarlar Text i Cemsid ve Neqs i Rustem adlandirilirlar Bunlardan biri Daranin mezaridir E e 331 ci ilde Makedoniyali Isgender Farslari meglub ederek seheri yandirdi Bundan sonra seher torpaq qaliqlari altinda qaldi ve tarix sehnesinden cekildi PersepolisIstinadlarArchaeology and Language The Puzzle of Indo European Origins Pimlico 1998 S 43 ISBN 0 7126 6612 5 http whc unesco org en list 114 2009 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 02 03 Hemcinin baxEhemeni ImperiyasiXarici kecidlerhttp bucatarih sitemynet com harikalar parsa html 2007 10 10 at the Wayback Machine