Parsond (FranrasyadanParsvant və ya Frasvant qısa forması) və ya Fersond — Ktesinin fikrincə, fars mənşəli midiyalı olan kadusilərin hökmdarı. Parsond Zərdüştün bütün hikmətlərini bilən və öyrədən müqəddəs və sərt bir insan idi.
Parsond |
---|
Adı
Parsondun adı, ehtimal ki, Namri dağları arasında, Ekbatana gedən yolda yerləşən mühüm Parsinda şəhərindən gəlir. Başqa bir versiyaya görə, Parsond Persey adının [en] formasıdır.
Əfrasiab ilə müqaisə
Ernst Hertzfeld hesab edirdi ki, Parsond adı etimoloji cəhətdən Əfrasiabın (Avest. Fraŋrasyan) adı ilə eynidir. Təbəri öz əsərlərində eftalit şahı [ru] və ya Axşunvaz adı ilə törəmə Əfrasiab/Aspandiatdan bəhs edir.Atropatenanın Qazaka şəhərinin turanlı Əfrasiyab tərəfindən salındığı deyilir. Qazakanın yaranması ilə bağlı bu əfsanə Avestanın Yəştlərində təsdiqlənmiş və tez-tez təkrarlanan qədim İran ənənəsini əks etdirir. Sasani ədəbiyyatında, turanlı Franqrasiyan (Əfrasiyab) Çayçasta dərin gölün yaxınlığında Keyxosrovun əlindən ölür. Bəzi tarixçilərin fikrincə, Kiaksarın oğlu Astiaq Əfrasiab adlanırdı.
Tarixi
Aşşur padşahı Sardanapalın varisi Artey Midiyada padşahlıq etdiyi zaman Midiyada cəsarəti və gücü ilə məşhur olan, padşah və farslar arasında ehtiyatlılığı və bədən gözəlliyi ilə yüksək qiymətləndirilən bir Parsond yaşayırdı. O, vəhşi heyvanları tutmaqda, əlbəyaxa döyüşdə, arabada və ya atda döyüşməkdə mahir idi. Bir gün o, Babil Nanarını gördü. Dəbdəbəli paltarda, qulağında sırğalı, təmiz qırxılmış, qadın və zəif idi. Bu adamdan iyrənən Parsond padşahı Nanarın əlindən hakimiyyəti almağa və ona ötürməyə inandırmağa başladı. Lakin padşah babilliləri incitməyə və Ərbək qaydalarını pozmağa cəsarət etmədi. İki və üç dəfə Arteyə bu müraciətləri ünvanlayan və eyni cavabı alan Parsond öz xahişini tələb etməyi dayandırdı. Amma bütün bunlar Nanar üçün sirr olaraq qalmadı. Parsondun niyyətindən xəbər tutaraq, o, hər zaman onun ordusunun ardınca çoxlu sayda kiçik tacirlərə zəngin hədiyyələr vəd etdi, əgər onlardan biri Parsondu tutub onun yanına gətirsə. Bir dəfə ov edən Parsonds padşahdan uzaqlaşaraq Babil yaxınlığında yerləşən düzənliyə getdi. O, qulluqçularını yaxınlıqdakı meşəyə göndərdi və onlara qışqırıb hay-küy salmağı və heyvanları düzənliyə qovmağı əmr etdi. Beləliklə, çoxlu çöl donuzu və maral tutdu. Nəhayət, vəhşi eşşəyin arxasınca düşərək, özünkilərdən ayrıldı və onu tək təqib edərək Babilə, padşah üçün təchizat hazırlayan tacirlərin olduğu yerə qaçdı. Onları görüb susadığı üçün onlardan su istədi. Parsondu gördüklərinə sevinərək, onun yanına getdilər, ona içki tökdülər və bir at götürərək ona yemək təklif etdilər. Bütün günü ovla keçirdikdən sonra bunu məmnuniyyətlə dinlədi və tutulan eşşəyi şahın yanına göndərməyi və meşədə qalan nökərlərə onun harada olduğunu söyləməyi əmr etdi. Tacirlər, hər şeyi edəcəyinə söz verərək, Parsondu oturtdular, qarşısına müxtəlif yeməklər qoydular və onu sərxoş etmək üçün qəsdən seyreltilmədən içmək üçün ən şirin şərab tökdülər. O, qane olub padşahın ordusuna getmək üçün bir at tələb etdi. Onlar gözəl qadınları gətirərək onları ona göstərməyə başladılar və ona burada uzanıb gecəni onlarla keçirməyi və sübh çağı getməyi təklif etdilər. Bu qadınları görən Parsond gecəni çöldə keçirdi. Onlarla ünsiyyətdən və yorğunluqdan onu yuxu bürüdü. Daha sonra tacirlər onun yanında yatmış qadını sürüyərək hamılıqla ona hücum edərək, onu bağlayıb Nanarın yanına aparıblar. Onu görən (Parsond ayıldı və onun nə çətinliyə düşdüyünü anladı) soruşdu: "Özün Parsond, yoxsa qohumlarından kimsə məndən əvvəl bir pislik görüb?" Cavab verdi ki, yox. "Bəlkə gələcəkdə nəsə yaşamaqdan qorxdun?" - "Xeyr, əlbəttə!" “Bəs niyə məni ilk təhqir edən özün oldun? mənə qadın deməyi, Arteydən səltənətimi tələb etməyi, sanki mən həqiqətən dəyərsizəm, sən isə əməlli-başlı adamsan? Mən Arteyə çox minnətdaram ki, o, özünü inandırmağa və Arbakın verdiyi gücü əlimizdən almağa imkan vermədi. Niyə belə etdin, ey pis adam? Parsond, zərrə qədər də qısqanc deyil, belə cavab verdi: "Mən bu hədiyyəni almağa daha layiq olduğumu düşünürdüm, çünki mən səndən daha cəsarətliyəm və səndən daha çox padşaha faydalıyam, təmiz qırxılmış, sürmə gözləri düzülmüş və dəri bulaşmışam. ağ ilə." Buna Nanar dedi: “Və sən utanmırsan ki, sən bu qədər güclüsən, daha zəifi tərəfindən əsir düşmüsən, çünki özün yemək və sevgi ilə zəiflədin! Yaxşı, əmin olacağam ki, tezliklə siz qadınlardan daha ərköyün olacaqsınız və dəriniz onlarınkından daha ağaracaq. O, Bel və Milittaya and içdi. Babillilərin Afrodita adlandırdıqları budur. O, dərhal musiqiçilərin əmanət olunduğu xədimi çağırıb dedi: “Bu adamı götür, bütün bədənini qırx və başından başqa hər şeyi pemza daşı ilə sürt; gündə iki dəfə yuyun və yumurta sarısı ilə ovuşdurun; gözləri çəkilsin, saçları qadınlarınki kimi düzülsün. Qoy sitara və lira çalmağı öyrənsin. Qoy oxumağı öyrənsin ki, hər işdə qadın kimi musiqiçilərlə bərabər mənə də xidmət etsin. Bədəni hamar olanda ömrünü onlarla keçirsin, eyni paltarı geyinsin, eyni sənətlə məşğul olsun. Bunu deyəndə xədim Parsondu götürüb saçını başından başqa hər yeri qırxdırır, ona əmr olunan hər şeyi öyrədir, gündə iki dəfə yuyunaraq ərköyünləşdirir, dərisini hamar edirdi; ustanın əmri ilə onun üçün qadınların həyat tərzi kimi bir həyat tərzi yaratdı. Tezliklə Parsondun bədəni ağ, incə və qadına çevrildi; və o, bütün musiqiçilərdən qat-qat yaxşı oxuyur və cithara çalırdı. Onun Nanarın ziyafətində necə xidmət etdiyini görən heç kim şübhə etməzdi ki, bu qadındır və onunla birlikdə xidmət edənlərin hamısından gözəldir. Midiya kralı Artey isə hər yerdə Parsondu axtarmaqdan və onu diri və ya ölü tapanlara mükafatlar təqdim etməkdən yorulub, ov edərkən şir və ya başqa bir heyvan tərəfindən parçalandığını qərara aldı və ona, ən cəsur yaxınına çox təəssüfləndi. şərik. Parsond Babildə belə bir həyat sürməyə başlayandan yeddi il keçdi. Bir dəfə Nanar xədimlərdən birini qamçı ilə cəzalandırdı, ona ağır işgəncələr verdi. Parsond, bu adamı səxavətli vədlərlə sövq edərək, onu gizli şəkildə Mediaya Arteyə qaçmağa və padşaha söyləməyə inandırdı ki, guya döyüşkən dostunuz Parsond rüsvayçılıq içində yaşayır və həyatını musiqiçilər arasında keçirir. Xədim bunu padşaha danışanda o, həm sevinərək, həm də acı inildəyərək dedi: “Vay! İgid ər rüsvay oldu! Amma mənim yaxşı tanıdığım Parsond necə dözdü ki, düşmən onu ərköyün edib onun bədənini qadınlaşdırdı! Və dərhal Babilə ən etibarlı anqarlardan birini göndərdi (kral elçilərini belə adlandırırdılar). Anqar peyda olub Parsondun ekstradisiyasını tələb etməyə başlayanda Nanar hər şeyi qətiyyətlə inkar edərək, onu yoxa çıxandan bəri heç yerdə görmədiyini bildirdi. Bunu eşidən Artey, birincidən daha vacib və daha səlahiyyətli ikinci anqar göndərdi. Bununla o, bir lövhə göndərdi və Nanara əmr etdi ki, Babil hiylələrindən əl çəksin və musiqiçilərə və xədimlərə təslim etdiyi adamı geri qaytarsın, yoxsa onun başını uçurtmasınlar. Bunu yazdı və eyni zamanda carçıya əmr etdi ki, Nanar Parsondu verməsə, onun kəmərindən tutub edama aparacaq. İkinci qasid Babilə gəldi və Nanara hər şeyi xəbər verdi, o, canından qorxaraq Parsonda xəyanət edəcəyinə söz verdi. Bundan əlavə, o, anqar qarşısında özünə haqq qazandıraraq bildirdi ki, padşahı inandıracaq ki, o, ilk dəfə onu ağır təhqir edən şəxsi ədalətlə cəzalandırıb: axı, əgər padşah, onun vəhşiliyi ilə Nanarın özünə daha çox zərər verərdi. ağa, onu qorumamışdı. Bundan sonra o, anqarı müalicə etdi. Hər ikisi şərab içib söhbət edirdilər. Yemək verildikdə musiqiçilər içəri daxil oldular, yüz əlli qadın, onların arasında Parsond da var idi. Bəziləri cithara, bəziləri fleyta, bəziləri lira çalırdı, lakin qadınla da səhv salınan Parsond gözəlliyi və sənəti ilə hamıdan seçilirdi. Onlar doyduqdan sonra Nanar anqardan soruşdu ki, qadınlardan hansının, onun fikrincə, gözəl görünüşü və oyun sənəti ilə hamıdan üstündür. O, dərhal “bu” deyə cavab verdi və Parsondu göstərdi. Nanar əllərini çırparaq uzun müddət güldü və dedi: "Deməli, bu gecə onunla dincəlmək istəmirsən?" - "Əlbəttə!" anqar cavab verdi. "Amma sənə icazə verməyəcəyəm!" Nanar qışqırdı. "Niyə məndən soruşursan?" qonaq dedi. Nanar isə bir az tərəddüd etdikdən sonra cavab verdi: "Bu, sənin üçün gəldiyin Parsonddur!" İnanmayanda isə and içdi. Sonra anqara dedi: “Görəsən, igid kişi niyə sağ qalıb, qadına çevrilib, başqaları ilə bacarmayıbsa, öz canına qıymayıb. Hökmdar padşah bunu eşidəndə necə qəbul edəcək? Nanar isə dedi: “Mən ona asanlıqla sübut edəcəm ki, heç bir işdə ədaləti pozmamışam”. Belə danışdıqdan sonra yatmağa getdilər. Ertəsi gün səhər babilli Parsondu vaqona mindirərək onu anqarla birlikdə göndərdi. Padşahın olduğu Şuşaya çatanda anqar ona bu adamı göstərdi. Artey uzun müddət itkin düşdü, sonra kişi yerinə qadın görüb dedi: “Təəssüf ki, sən necə dözə bildin ki, belə biabır olub tez ölməyəsən?”. Parsond isə cavab verdi: “Deyirlər, ağa, tale hətta tanrılardan da güclüdür. Amma mən bütün bunlara dözdüm və belə əzablar arasında yaşamağa, ilk növbədə, səni bir daha görmək, sonra Nanarın sənin tərəfindən necə cəzalandırılacağını görmək üçün qaldım; və ölsəm, bunu edə bilməyəcəkdim. Odur ki, mənim ikinci ümidimin gerçəkləşməsini məndən alma, ya Rəbb, pis adamı mənim haqqımda cəzalandır! Artey Babilə çatan kimi bunu edəcəyinə söz verdi. Nəhayət Parsond öz təbii görünüşünü bərpa etdi və padşah Babildə peyda oldu. Parsond hər gün Nanarı cəzalandırmaq üçün onu yüksək səslə çağırırdı. Lakin o, padşahın hüzuruna gələrək ədalətli davrandığını bəyan etdi. O dedi: «Bu adam heç bir pis şey görməmiş, mənə qarşı sənə böhtan atdı ki, məni öldürüb ona Babil üzərində hakimiyyət verəsən». Amma Artey Parsondun tələbini daha ədalətli hesab edib: “Özünüzü mühakimə etmək və belə bir cəza axtarmaq yox, mənə qərar vermək lazım idi. On gündən sonra nəhayət ki, layiq olduğun hökmü sənə elan edəcəm”. Nanar dəhşətli dərəcədə qorxdu və xədimlərdən ən nüfuzlu olan Mitrafernusa müraciət etdi. O, Mitrafernesə Arteydən həyat və Babil üzərində hakimiyyət diləsə, on talant qızıl, on qızıl və iki yüz gümüş kasa, Parsonda isə yüz talant gümüş sikkə və qiymətli paltarlar verəcəyini vəd etdi; padşaha yüz talant qızıl, yüz qızıl və üç yüz gümüş kasa, min talant gümüş sikkələr, saysız-hesabsız paltarlar və bir çox başqa gözəl hədiyyələr vəd etdi. Ən şərəfli xədim padşahın yanına getdi və çoxsaylı xahişlərdən sonra Nanarın ölümə layiq olmadığını söylədi: axırda o, Parsondu öldürmədi, ancaq dəhşətli bir təhqirə təhqirlə cavab verdi. "O, ölüm cəzasına layiq olsa belə, lordum" dedi Mitrafern, "mənə bu lütfü ver, onu istəmək hüququ ver! O, ağasına çoxlu qızıl və gümüş verəcək və Parsond etdiyi əmələ görə yüz talant gümüş ödəyəcək. Padşah bu inanclara boyun əydi və nəhayət qərarını Nanara göndərdi. Onun qarşısında diz çökdü və Parsond başını yelləyərək dedi: "İnsan nəslini məhv etmək üçün qızılı ilk kəşf edənə lənət olsun: onun sayəsində bu babillinin gülüşünə çevrildim". Bütün bunların nə qədər çətin keçdiyini bilən xədim ona dedi: “Qəzəblənmə, yaxşı adam, məni dinlə və Nanaru ilə dost ol: axı lordun istədiyi budur!” Və Parsond, əgər bacarsa, xədimə və Nanarın borcunu qaytarmaq üçün fürsət gözləməyə başladı; belə bir iş tapdı və ödədi.
İstinadlar
- Ernst Herzfeld. Archaeological History of Iran. — British Academy, 1935. — С. 18. — 154 с. — ISBN 978-3-601-00546-9.
- Ernst Herzfeld. Altpersische Inschriften. — D. Reimer, 1938. — С. 337. — 384 с.
- Cochrane's Foreign Quarterly Review. — Whittaker & Company, 1835. — С. 74. — 516 с.
- Ctesias, Jan P. Stronk. Ctesias' Persian History: Introduction, text, and translation. — Wellem Verlag, 2010. — С. 271. — 441 с.
- Дандамаева Мириам Магомедовна. Легенда о трех ассирийских владыках (ранняя греческая традиция о Нине, Семирамиде и Сарданапале) / Вестник древней истории №4 (215). — Москва: Наука, 1995. — С. 31. — 256 с.
- Havelock Ellis. The Soul of Spain. — Houghton, 1915. — С. 263. — 420 с.
- Archibald Henry Sayce. Lectures on the Origin and Growth of Religion: As Illustrated by the Religion of the Ancient Babylonians. — Williams and Norgate, 1887. — С. 157. — 578 с. — ISBN 978-0-7905-0229-8.
- Algernon Herbert. Nimrod: A Discourse on Certain Passages of History and Fable. — R. Priestley, 1828. — С. 359.
- Władysław Dulęba. The Cyrus Legend in the Šāhnāme. — Enigma Press, 1995. — С. 63, 80. — 132 с. —
- Dimitŭr Tabakov. Хоризонтът на познанията: Българите през вековете. — Пропелер 92, 1999. — С. 165. — 295 с. — ISBN 978-954-9669-39-8.
- Касумова С. Азербайджан в III-VII вв. (этнокультурная и социально-экономическая история). — Баку: Элм, 1993. — С. 23. — 140 с.
- The Monthly Magazine, Or, British Register. — R. Phillips, 1817. — С. 29
- Николай Дамасский. История. // Вестник древней истории №3. — Москва: Наука, 1960. — С. 250—252. — 278 с
- Николай Дамасский. История (Парсонд) 2021-09-28 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Parsond FranrasyadanParsvant ve ya Frasvant qisa formasi ve ya Fersond Ktesinin fikrince fars menseli midiyali olan kadusilerin hokmdari Parsond Zerdustun butun hikmetlerini bilen ve oyreden muqeddes ve sert bir insan idi ParsondAdiParsondun adi ehtimal ki Namri daglari arasinda Ekbatana geden yolda yerlesen muhum Parsinda seherinden gelir Basqa bir versiyaya gore Parsond Persey adinin en formasidir Efrasiab ile muqaiseErnst Hertzfeld hesab edirdi ki Parsond adi etimoloji cehetden Efrasiabin Avest Fraŋrasyan adi ile eynidir Teberi oz eserlerinde eftalit sahi ru ve ya Axsunvaz adi ile toreme Efrasiab Aspandiatdan behs edir Atropatenanin Qazaka seherinin turanli Efrasiyab terefinden salindigi deyilir Qazakanin yaranmasi ile bagli bu efsane Avestanin Yestlerinde tesdiqlenmis ve tez tez tekrarlanan qedim Iran enenesini eks etdirir Sasani edebiyyatinda turanli Franqrasiyan Efrasiyab Caycasta derin golun yaxinliginda Keyxosrovun elinden olur Bezi tarixcilerin fikrince Kiaksarin oglu Astiaq Efrasiab adlanirdi TarixiAssur padsahi Sardanapalin varisi Artey Midiyada padsahliq etdiyi zaman Midiyada cesareti ve gucu ile meshur olan padsah ve farslar arasinda ehtiyatliligi ve beden gozelliyi ile yuksek qiymetlendirilen bir Parsond yasayirdi O vehsi heyvanlari tutmaqda elbeyaxa doyusde arabada ve ya atda doyusmekde mahir idi Bir gun o Babil Nanarini gordu Debdebeli paltarda qulaginda sirgali temiz qirxilmis qadin ve zeif idi Bu adamdan iyrenen Parsond padsahi Nanarin elinden hakimiyyeti almaga ve ona oturmeye inandirmaga basladi Lakin padsah babillileri incitmeye ve Erbek qaydalarini pozmaga cesaret etmedi Iki ve uc defe Arteye bu muracietleri unvanlayan ve eyni cavabi alan Parsond oz xahisini teleb etmeyi dayandirdi Amma butun bunlar Nanar ucun sirr olaraq qalmadi Parsondun niyyetinden xeber tutaraq o her zaman onun ordusunun ardinca coxlu sayda kicik tacirlere zengin hediyyeler ved etdi eger onlardan biri Parsondu tutub onun yanina getirse Bir defe ov eden Parsonds padsahdan uzaqlasaraq Babil yaxinliginda yerlesen duzenliye getdi O qulluqcularini yaxinliqdaki meseye gonderdi ve onlara qisqirib hay kuy salmagi ve heyvanlari duzenliye qovmagi emr etdi Belelikle coxlu col donuzu ve maral tutdu Nehayet vehsi esseyin arxasinca duserek ozunkilerden ayrildi ve onu tek teqib ederek Babile padsah ucun techizat hazirlayan tacirlerin oldugu yere qacdi Onlari gorub susadigi ucun onlardan su istedi Parsondu gorduklerine sevinerek onun yanina getdiler ona icki tokduler ve bir at goturerek ona yemek teklif etdiler Butun gunu ovla kecirdikden sonra bunu memnuniyyetle dinledi ve tutulan esseyi sahin yanina gondermeyi ve mesede qalan nokerlere onun harada oldugunu soylemeyi emr etdi Tacirler her seyi edeceyine soz vererek Parsondu oturtdular qarsisina muxtelif yemekler qoydular ve onu serxos etmek ucun qesden seyreltilmeden icmek ucun en sirin serab tokduler O qane olub padsahin ordusuna getmek ucun bir at teleb etdi Onlar gozel qadinlari getirerek onlari ona gostermeye basladilar ve ona burada uzanib geceni onlarla kecirmeyi ve subh cagi getmeyi teklif etdiler Bu qadinlari goren Parsond geceni colde kecirdi Onlarla unsiyyetden ve yorgunluqdan onu yuxu burudu Daha sonra tacirler onun yaninda yatmis qadini suruyerek hamiliqla ona hucum ederek onu baglayib Nanarin yanina apariblar Onu goren Parsond ayildi ve onun ne cetinliye dusduyunu anladi sorusdu Ozun Parsond yoxsa qohumlarindan kimse menden evvel bir pislik gorub Cavab verdi ki yox Belke gelecekde nese yasamaqdan qorxdun Xeyr elbette Bes niye meni ilk tehqir eden ozun oldun mene qadin demeyi Arteyden seltenetimi teleb etmeyi sanki men heqiqeten deyersizem sen ise emelli basli adamsan Men Arteye cox minnetdaram ki o ozunu inandirmaga ve Arbakin verdiyi gucu elimizden almaga imkan vermedi Niye bele etdin ey pis adam Parsond zerre qeder de qisqanc deyil bele cavab verdi Men bu hediyyeni almaga daha layiq oldugumu dusunurdum cunki men senden daha cesaretliyem ve senden daha cox padsaha faydaliyam temiz qirxilmis surme gozleri duzulmus ve deri bulasmisam ag ile Buna Nanar dedi Ve sen utanmirsan ki sen bu qeder guclusen daha zeifi terefinden esir dusmusen cunki ozun yemek ve sevgi ile zeifledin Yaxsi emin olacagam ki tezlikle siz qadinlardan daha erkoyun olacaqsiniz ve deriniz onlarinkindan daha agaracaq O Bel ve Milittaya and icdi Babillilerin Afrodita adlandirdiqlari budur O derhal musiqicilerin emanet olundugu xedimi cagirib dedi Bu adami gotur butun bedenini qirx ve basindan basqa her seyi pemza dasi ile surt gunde iki defe yuyun ve yumurta sarisi ile ovusdurun gozleri cekilsin saclari qadinlarinki kimi duzulsun Qoy sitara ve lira calmagi oyrensin Qoy oxumagi oyrensin ki her isde qadin kimi musiqicilerle beraber mene de xidmet etsin Bedeni hamar olanda omrunu onlarla kecirsin eyni paltari geyinsin eyni senetle mesgul olsun Bunu deyende xedim Parsondu goturub sacini basindan basqa her yeri qirxdirir ona emr olunan her seyi oyredir gunde iki defe yuyunaraq erkoyunlesdirir derisini hamar edirdi ustanin emri ile onun ucun qadinlarin heyat terzi kimi bir heyat terzi yaratdi Tezlikle Parsondun bedeni ag ince ve qadina cevrildi ve o butun musiqicilerden qat qat yaxsi oxuyur ve cithara calirdi Onun Nanarin ziyafetinde nece xidmet etdiyini goren hec kim subhe etmezdi ki bu qadindir ve onunla birlikde xidmet edenlerin hamisindan gozeldir Midiya krali Artey ise her yerde Parsondu axtarmaqdan ve onu diri ve ya olu tapanlara mukafatlar teqdim etmekden yorulub ov ederken sir ve ya basqa bir heyvan terefinden parcalandigini qerara aldi ve ona en cesur yaxinina cox teessuflendi serik Parsond Babilde bele bir heyat surmeye baslayandan yeddi il kecdi Bir defe Nanar xedimlerden birini qamci ile cezalandirdi ona agir isgenceler verdi Parsond bu adami sexavetli vedlerle sovq ederek onu gizli sekilde Mediaya Arteye qacmaga ve padsaha soylemeye inandirdi ki guya doyusken dostunuz Parsond rusvayciliq icinde yasayir ve heyatini musiqiciler arasinda kecirir Xedim bunu padsaha danisanda o hem sevinerek hem de aci inildeyerek dedi Vay Igid er rusvay oldu Amma menim yaxsi tanidigim Parsond nece dozdu ki dusmen onu erkoyun edib onun bedenini qadinlasdirdi Ve derhal Babile en etibarli anqarlardan birini gonderdi kral elcilerini bele adlandirirdilar Anqar peyda olub Parsondun ekstradisiyasini teleb etmeye baslayanda Nanar her seyi qetiyyetle inkar ederek onu yoxa cixandan beri hec yerde gormediyini bildirdi Bunu esiden Artey birinciden daha vacib ve daha selahiyyetli ikinci anqar gonderdi Bununla o bir lovhe gonderdi ve Nanara emr etdi ki Babil hiylelerinden el ceksin ve musiqicilere ve xedimlere teslim etdiyi adami geri qaytarsin yoxsa onun basini ucurtmasinlar Bunu yazdi ve eyni zamanda carciya emr etdi ki Nanar Parsondu vermese onun kemerinden tutub edama aparacaq Ikinci qasid Babile geldi ve Nanara her seyi xeber verdi o canindan qorxaraq Parsonda xeyanet edeceyine soz verdi Bundan elave o anqar qarsisinda ozune haqq qazandiraraq bildirdi ki padsahi inandiracaq ki o ilk defe onu agir tehqir eden sexsi edaletle cezalandirib axi eger padsah onun vehsiliyi ile Nanarin ozune daha cox zerer vererdi aga onu qorumamisdi Bundan sonra o anqari mualice etdi Her ikisi serab icib sohbet edirdiler Yemek verildikde musiqiciler iceri daxil oldular yuz elli qadin onlarin arasinda Parsond da var idi Bezileri cithara bezileri fleyta bezileri lira calirdi lakin qadinla da sehv salinan Parsond gozelliyi ve seneti ile hamidan secilirdi Onlar doyduqdan sonra Nanar anqardan sorusdu ki qadinlardan hansinin onun fikrince gozel gorunusu ve oyun seneti ile hamidan ustundur O derhal bu deye cavab verdi ve Parsondu gosterdi Nanar ellerini cirparaq uzun muddet guldu ve dedi Demeli bu gece onunla dincelmek istemirsen Elbette anqar cavab verdi Amma sene icaze vermeyeceyem Nanar qisqirdi Niye menden sorusursan qonaq dedi Nanar ise bir az tereddud etdikden sonra cavab verdi Bu senin ucun geldiyin Parsonddur Inanmayanda ise and icdi Sonra anqara dedi Goresen igid kisi niye sag qalib qadina cevrilib basqalari ile bacarmayibsa oz canina qiymayib Hokmdar padsah bunu esidende nece qebul edecek Nanar ise dedi Men ona asanliqla subut edecem ki hec bir isde edaleti pozmamisam Bele danisdiqdan sonra yatmaga getdiler Ertesi gun seher babilli Parsondu vaqona mindirerek onu anqarla birlikde gonderdi Padsahin oldugu Susaya catanda anqar ona bu adami gosterdi Artey uzun muddet itkin dusdu sonra kisi yerine qadin gorub dedi Teessuf ki sen nece doze bildin ki bele biabir olub tez olmeyesen Parsond ise cavab verdi Deyirler aga tale hetta tanrilardan da gucludur Amma men butun bunlara dozdum ve bele ezablar arasinda yasamaga ilk novbede seni bir daha gormek sonra Nanarin senin terefinden nece cezalandirilacagini gormek ucun qaldim ve olsem bunu ede bilmeyecekdim Odur ki menim ikinci umidimin gerceklesmesini menden alma ya Rebb pis adami menim haqqimda cezalandir Artey Babile catan kimi bunu edeceyine soz verdi Nehayet Parsond oz tebii gorunusunu berpa etdi ve padsah Babilde peyda oldu Parsond her gun Nanari cezalandirmaq ucun onu yuksek sesle cagirirdi Lakin o padsahin huzuruna gelerek edaletli davrandigini beyan etdi O dedi Bu adam hec bir pis sey gormemis mene qarsi sene bohtan atdi ki meni oldurub ona Babil uzerinde hakimiyyet veresen Amma Artey Parsondun telebini daha edaletli hesab edib Ozunuzu muhakime etmek ve bele bir ceza axtarmaq yox mene qerar vermek lazim idi On gunden sonra nehayet ki layiq oldugun hokmu sene elan edecem Nanar dehsetli derecede qorxdu ve xedimlerden en nufuzlu olan Mitrafernusa muraciet etdi O Mitrafernese Arteyden heyat ve Babil uzerinde hakimiyyet dilese on talant qizil on qizil ve iki yuz gumus kasa Parsonda ise yuz talant gumus sikke ve qiymetli paltarlar vereceyini ved etdi padsaha yuz talant qizil yuz qizil ve uc yuz gumus kasa min talant gumus sikkeler saysiz hesabsiz paltarlar ve bir cox basqa gozel hediyyeler ved etdi En serefli xedim padsahin yanina getdi ve coxsayli xahislerden sonra Nanarin olume layiq olmadigini soyledi axirda o Parsondu oldurmedi ancaq dehsetli bir tehqire tehqirle cavab verdi O olum cezasina layiq olsa bele lordum dedi Mitrafern mene bu lutfu ver onu istemek huququ ver O agasina coxlu qizil ve gumus verecek ve Parsond etdiyi emele gore yuz talant gumus odeyecek Padsah bu inanclara boyun eydi ve nehayet qerarini Nanara gonderdi Onun qarsisinda diz cokdu ve Parsond basini yelleyerek dedi Insan neslini mehv etmek ucun qizili ilk kesf edene lenet olsun onun sayesinde bu babillinin gulusune cevrildim Butun bunlarin ne qeder cetin kecdiyini bilen xedim ona dedi Qezeblenme yaxsi adam meni dinle ve Nanaru ile dost ol axi lordun istediyi budur Ve Parsond eger bacarsa xedime ve Nanarin borcunu qaytarmaq ucun furset gozlemeye basladi bele bir is tapdi ve odedi IstinadlarErnst Herzfeld Archaeological History of Iran British Academy 1935 S 18 154 s ISBN 978 3 601 00546 9 Ernst Herzfeld Altpersische Inschriften D Reimer 1938 S 337 384 s Cochrane s Foreign Quarterly Review Whittaker amp Company 1835 S 74 516 s Ctesias Jan P Stronk Ctesias Persian History Introduction text and translation Wellem Verlag 2010 S 271 441 s Dandamaeva Miriam Magomedovna Legenda o treh assirijskih vladykah ran nyaya gre cheskaya tradiciya o Nine Semiramide i Sardanapale Vestnik drevnej istorii 4 215 Moskva Nauka 1995 S 31 256 s Havelock Ellis The Soul of Spain Houghton 1915 S 263 420 s Archibald Henry Sayce Lectures on the Origin and Growth of Religion As Illustrated by the Religion of the Ancient Babylonians Williams and Norgate 1887 S 157 578 s ISBN 978 0 7905 0229 8 Algernon Herbert Nimrod A Discourse on Certain Passages of History and Fable R Priestley 1828 S 359 Wladyslaw Duleba The Cyrus Legend in the Sahname Enigma Press 1995 S 63 80 132 s ISBN 978 83 86110 19 3 Dimitŭr Tabakov Horizontt na poznaniyata Blgarite prez vekovete Propeler 92 1999 S 165 295 s ISBN 978 954 9669 39 8 Kasumova S Azerbajdzhan v III VII vv etnokulturnaya i socialno ekonomicheskaya istoriya Baku Elm 1993 S 23 140 s The Monthly Magazine Or British Register R Phillips 1817 S 29 Nikolaj Damasskij Istoriya Vestnik drevnej istorii 3 Moskva Nauka 1960 S 250 252 278 s Nikolaj Damasskij Istoriya Parsond 2021 09 28 at the Wayback Machine