Paris konqresi — Paris müqaviləsinin imzalanması ilə nəticələnən, Krım müharibəsini bitirmək məqsədi ilə çoxtərəfli beynəlxalq danışıqların aparıldığı konqres. 13 fevral (25) 1856-cı ildə Fransanın paytaxtında çağırılmışdır. Konqresin işində Rusiya, Fransa, İngiltərə, Avstriya, Sardiniya, Osmanlı imperiyası və Prussiyanın diplomatik nümayəndələri iştirak etmişdilər.
Paris konqresi | |
---|---|
ing. Congress of Paris | |
Keçirilmə tarixi | 13 (25) fevral 1856 — 16 (28) aprel 1856 |
Keçirilən yer | , |
İştirakçılar | Fransa İkinci imperiya Britaniya imperiyası Rusiya imperiyası Avstriya imperiyası Osmanlı imperiyası |
Müzakirə edilən məsələlər | Krım müharibəsinə son qoyan sülh müqaviləsinin hazırlanması Dunay knyazlıqlarının taleyi Qara dənizin statusu Dunay çayında ticarətinin taleyi Rusiya imperiyası ilə Osmanlı imperiyası arasındakı sərhədlərin yenidən nəzərdən keçirilməsi |
Nəticələr | Paris sülh müqaviləsi 18 (30) mart 1856 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Konqresin sessiyalarına Fransa Xarici İşlər Naziri, Napoleon Bonapartın oğlu qraf A.Valevski rəhbərlik edirdi. Rusiyanı iki şəxs təmsil edirdi. Birinci şəxs fövqaladə səlahiyyətli qraf A.F.Orlov, ikincisi isə Londonda uzun müddət Rusiya səfiri olmuş F.İ.Brunnov idi. Britaniyanı Lord Vilers Corc Klarendon və Henry Vellesli təmsil edirdi. Avstriya Fon Karl Ferdinant Buolem, Sardiniya krallığı isə Kamillo Kavur timsalında konqresə qoşulmuşdu. Osmanlı imperiyası adından qatılan nümayəndə heyətinə sədrəzəm Mehmed Əmin Əli Paşa rəhbərlik edirdi.
Tarixi
Rusiya "Şərq məsələsi" çərçivəsində Osmanlı imperiyasına son vermək və türkləri Avropadan, həmçinin İstanbul boğazlarından qovmaq istəyirdi. II Yekaterinanın "Yunan lahiyəsi" də "Şərq məsələsi"nə daxil idi. I Aleksandr da Balkan federasiyasını qurmağı arzulayırdı. 1768-1774-cü illərdəki müharibə Rusiyanın Qara dənizdə Osmanlı dövlətinin şəriksiz ağalığına son qoyması və Polşanın birinci bölüşdürülməsi ilə başa çatdı. 1787-1791-ci illər türk-rus müharibəsi Fransa inqilabı ilə dayandırıldı. Bu müharibə də Rusiyanın qalibiyyəti ilə başa çatdı. 1806-1812-ci illər müharibəsində ruslar Bessarabiyanı və Qafqazın bir hissəsini ələ keçirdi və Napoleonun Rusiyaya müdaxiləsi ilə müharibə dayandırıldı. 1829-1829-cu illər müharibəsində çar I Nikolay Yunanıstanın yenicə qazandığı müstəqilliyini himayə edirdi. Həmçinin o, Dunay çayının mənsəbinin sol sahilini də isgal etdi.
1853-cü ildə I Nikolay yenidən Osmanlıya qarşı tələblər irəli sürməyə başladı. Rusiya çarı Dunay knyazlıqları - Valaxiya və Moldovanı hərbi güc tətbiq etməklə işğal etdi. I Nikolay danışıqlar zamanı Osmanlı imperiyasında yaşayan xristianların da himayə etməsi tələbini qoyurdu. Onun himayə etmək istədikləri arasında Qüdsdəki, Fələstindəki və Anadolunun şərqində yaşayan xristianlar da daxil idi. Bu xristianlar üzərində Fransa da həmçinin müəyyən himayə hüququna iddia edirdi. XVI əsrdən başlayaraq, fransızlar Yaxın Şərqdə əsas qərb xalqı olmuşdu, onlar bir çox halda sultanı pulla və məsləhətçilərlə təmin etmişdilər, nəhəng miqyasda ticarət aparırdılar, onlar həm də xristian missionerlərini adamlarla və maliyyə cəhətdən təmin edirdilər. Onlar həmçinin uzun müddət idi ki, Süveyş kanalının tikintisi barədə Osmanlı sarayı ilə danışıqlar aparmışdılar. III Napoleon çar Nikolaya nifrət etməkdə xüsusi səbəbə malik idi, çünki çar onu macəraçı inqilabçı kimi qiymətləndirmişdi. III Napoleon böyük səylə türk hökumətini rusların Osmanlı daxilindəki xristianları himayə etmək iddiasına müqavimət göstərməyə həvəsləndirməyə çalışırdı.
Rusiya ilə osmanlılar arasında müharibə 1853-cü il oktyabrın 4 (16)-də başladı. 1854-cü il martın 28-də Fransa Böyük Britaniyanın etdiyi kimi türklərin tərəfində müharibəyə qoşuldu. Britaniyalılar Rusiyanın bölgədə möhkəmlənməsini istəmirdilər. Onlar rusların Osmanlını məğlub edərək, Yaxın Şərqdə əsas gücə çevriləcəyindən ehtiyat etdiklərindən türkləri müdafiə etmək qərarına gəldilər. Beləliklə, iki qərb dövləti birlikdə Rusiyaya qarşı ittifaq yaratdılar. 1855-ci il yanvarın 26-da İtaliyanı birləşdirmək məsələsində dəstək almaq istəyən kiçik Sardiniya krallığı da 10 minlik qüvvə ilə müttəfiqlər tərəfində müharibəyə qoşuldu.
Üç il davam edən müharibə Rusiyanın məğlubiyyəti ilə bitdi. Avropa dövlətləri əsas məqsədlərinə Rusiyanı Avropa və Aralıq dənizindən kənarda saxlamaq istəyinə nail oldular.
Konqresin çağırılması və gedişi
Rus diplomatiyasının gərgin səyi nəticəsində Avstriyanın müharibənin nəticələri ilə bağlı Vyanada beynəlxalq konqresin keçirilməsi təşəbbüsü baş tutmadı. Konqresin 1856-cı il 25 fevralda Parisdə keçirilməsi qərara alındı. Konqresin sessiyalarına Fransa Xarici İşlər Naziri, Napoleon Bonapartın oğlu qraf A.Valevski rəhbərlik edirdi. Rusiyanı iki şəxs təmsil edirdi. Birinci şəxs fövqaladə səlahiyyətli qraf A.F.Orlov, ikincisi isə Londonda uzun müddət Rusiya səfiri olmuş F.İ.Brunnov idi. Britaniyanı Lord Vilers Corc Klarendon və Henry Vellesli təmsil edirdi. Avstriya Fon Karl Ferdinant Buolem, Sardiniya krallığı isə Kamillo Kavur timsalında konqresə qoşulmuşdu. Osmanlı imperiyası adından qatılan nümayəndə heyətinə sədrəzəm Mehmed Əmin Əli Paşa rəhbərlik edirdi.
Britaniya və Avstriya Parisdə Rusiyaya münasibətdə ən sərt mövqeni nümayiş etdirirdilər. Onların sərt mövqeyi sonradan III Napoleonun təsiri altında bir qədər yumşaldı. Başlanğıcda ümumiyyətlə belə bir sürətli sülh istəməyən İngiltərə, indi açıq şəkildə Qara dəniz hövzəsində Rusiyanı zəiflətməyə, Qafqazdakı mövqelərinə xələl gətirməyə çalışır, Aland adalarının demilitarizasiyasında israr edirdi. Avstriyalıların dəstəyi ilə İngilislər hətta Qara dəniz sahillərindəki rus istehkamlarının tamamilə dağıdılmasını tələb etdilər, lakin III Napoleonun dəstəyi sayəsində Orlov bu məsələdə qalib gəldi. Avstriya bütün Bessarabiyanın Rusiyadan qoparılmasını və Dunay knyazlıqlarının öz mülklərinə qatılmasını istəyirdi. Ancaq keçmiş müttəfiqlər Dunay knyazlıqlarını heç bir şəkildə avstriyalılara vermək istəmirdilər. Buna görə avstriyalılar 2 dekabr 1855-ci il ultimatumlarına cavab almadıqda Konqresi tərk etdilər. Konqresdə Osmanlı müttəfiqlərin fikirləri açıq şəkildə türklərin maraqlarına zidd olduqda belə, onlarla razılaşmaq məcburiyyətində qaldı. Xüsusilə (lakin heç bir ciddi nəticəsi olmadan) konqresdə Dunay knyazlıqlarının gələcəkdə siyasi birləşməsinə ehtiyac məsələsi nəzərdən keçirildi. Gərgin müzakirələrə baxmayaraq, Paris konqresi bir neçə sənədin imzalanması ilə başa çatdı.
Nəticəsi
Paris konqresinin sonunda 18 mart (30) 1856-cı ildə 1871-ci ilə qədər Avropadakı siyasi quruluşu təyin edən sülh müqaviləsi imzalandı. İmzalanan sənədlərin içərisində sülh müqaviləsinin mətni, Rusiya imperiyası ilə Osmanlı imperiyası arasında konvensiya əsas yer tuturdu. Sülhün şərtlərinə görə, Qara dəniz neytrallaşdırılır, müharibə və sülh dövründə boğazlar ticarət və hərb gəmilərinin üzünə açıq elan olunur, Rusiyanın sahil istehkamları sökülürdü. Rusiya və Osmanlıya Qara dənizdə hərbi donanma saxlamaq qadağan edilirdi. Rusiya Qafqazda işğal etdiyi Osmanlı torpaqlarından geri çəkilmək öhdəliyi də götürürdü.
Xüsusi konvensiyaya görə, Rusiya və Osmanlıya qaçaq-malçılığa qarşı mübarizə məqsədilə 10 kiçik hərbi gəmidən ibarət hərbi dəniz qüvvəsi saxlamağa icazə verilirdi.
Əslində Paris konqresi İngiltərə və Avstriyanın nəzərdə tutduqlarının reallaşmasına imkan vermədi. Çünki nə Balkanlarda, nə də Osmanlının Avropa hissəsində ciddi ərazi dəyişiklikləri həyata keçirilmədi. Bununla belə, Rusiya imperiyası xarici işlər naziri A.Qorçakov Paris sülh müqaviləsini "Rusiyanın tarixində ən biabırçı ləkə" adlandırmışdı.
1856-cı il Paris sülh müqaviləsi, 1815-ci il Vyana müqavilələrinə əsaslanan Avropa sistemini məhv edərək Avropadakı beynəlxalq vəziyyəti tamamilə dəyişdirdi. Paris müqaviləsi 1870-1871-ci illər Fransa–Prussiya müharibəsinə qədər Avropa diplomatiyasının onurğa sütunu oldu.
Konqres 1856-cı il 16 (28) aprel tarixlərində bağlandı.
İstinadlar
- "Paris, Treaty of (1856)". The New Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Inc. Volume 9. 15th ed. pp. 153-154. 2007.
- "Congress of Paris". The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-Paris-Co.html 2009-03-11 at the Wayback Machine. 2008
- The Crimean War 1853- 1856. http://www.onwar.com/aced/data/cite/crimean1853.htm 25 may 2011 at the Wayback Machine. 2008.
- "Крымская война: взгляд с той стороны". warspot.ru (rus). 2020-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-30.
- "Парижский трактат". // . 2015-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-03-18.
- Barchard, David. SETTING THE WORLD TO RIGHTS. http://www.cornucopia.net/highlights35.html 2012-03-21 at the Wayback Machine. 2008
- Phillips, Walter Alison. Congress // Kisholm, Hyu (redaktor). Britannika Ensiklopediyası. 6 (XI). Cambridge University Press. 1911. səh. 938.
- Candan Badem, The Ottoman Crimean War (1853-1856). Leiden-Boston.1970.p.403
Ədəbiyyat
- Adanir, Fikret. "Turkey's entry into the Concert of Europe." European Review 13#3 (2005): pp 395–417.
- R.R. Palmer, Joel Colton, Lloyd Kramer. A History of the Modern World since 1815. McGraw Hill. 2002. ISBN .
- Hazen, C. D. et al. Three Peace Congresses of the Nineteenth Century (1917) pp 23–44. online
- Петров А.Н. Русские дипломаты на Парижском конгрессе 1856 года // Исторический вестник, 1891. – Т. 43. - № 1. – С. 98-119 2019-04-26 at the Wayback Machine, № 2. – С. 386-413 2016-03-07 at the Wayback Machine, № 3. – С. 672-705. 2016-03-06 at the Wayback Machine
- Петров А.Н. Русские дипломаты на венских конференциях 1855 года // Исторический вестник, 1890. – Т. 40. - № 4. – С. 22-50 2019-10-03 at the Wayback Machine, № 5. – С. 265-289. 2016-03-08 at the Wayback Machine, № 6. – С. 514-534. 2016-03-08 at the Wayback Machine
- Тарле Е. В.Крымская война
- Baumgart, Winfried, and Ann Pottinger Saab. Peace of Paris, 1856: Studies in War, Diplomacy & Peacemaking (1981), 230 pp
- Figes, Orlando. The Crimean War: A History (2010) pp 411–65.
- Jelavich, Barbara. St. Petersburg and Moscow: tsarist and Soviet foreign policy, 1814-1974 (Indiana University Press, 1974) pp 128–33.
- Mosse, W. E. "The Triple Treaty of 15 April 1856." English Historical Review 67.263 (1952): pp 203–229. in JSTOR
- Taylor, A.J.P. The Struggle for Mastery in Europe: 1848–1918 (1954) pp 83–97
- Temperley, Harold. "The Treaty of Paris of 1856 and Its Execution," Journal of Modern History (1932) 4#3 pp 387–414 in JSTOR
Xarici keçidlər
- Парижский трактат 1856 года в электронной библиотеке Исторического факультета МГУ
- Циркулярная депеша министра иностранных дел России А. М. Горчакова к представителям России при дворах держав, подписавших Парижский трактат 1856 года
- Парижский трактат 2017-11-03 at the Wayback Machine. 30.03.1856. Проект Российского военно-исторического общества «100 главных документов российской истории».
- Циркулярная депеша министра иностранных дел России А. М. Горчакова к представителям России при дворах держав, подписавших Парижский трактат 1856 года 2017-11-03 at the Wayback Machine. 19(31).10.1870. Проект Российского военно-исторического общества «100 главных документов российской истории».
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Paris konqresi Paris muqavilesinin imzalanmasi ile neticelenen Krim muharibesini bitirmek meqsedi ile coxterefli beynelxalq danisiqlarin aparildigi konqres 13 fevral 25 1856 ci ilde Fransanin paytaxtinda cagirilmisdir Konqresin isinde Rusiya Fransa Ingiltere Avstriya Sardiniya Osmanli imperiyasi ve Prussiyanin diplomatik numayendeleri istirak etmisdiler Paris konqresiing Congress of ParisKecirilme tarixi 13 25 fevral 1856 16 28 aprel 1856Kecirilen yer Istirakcilar Fransa Ikinci imperiya Britaniya imperiyasi Rusiya imperiyasi Avstriya imperiyasi Osmanli imperiyasiMuzakire edilen meseleler Krim muharibesine son qoyan sulh muqavilesinin hazirlanmasi Dunay knyazliqlarinin taleyi Qara denizin statusu Dunay cayinda ticaretinin taleyi Rusiya imperiyasi ile Osmanli imperiyasi arasindaki serhedlerin yeniden nezerden kecirilmesiNeticeler Paris sulh muqavilesi 18 30 mart 1856 Vikianbarda elaqeli mediafayllarKonqres zamani muzakire edilen erazinin xeritesi Aciq yasil rengde solda Dunay knyazliqlari erazisi Valaxiya ve Moldaviya Rusiyadan Dunay cayi ile Moldaviya arasinda Cenubi Bessarabiyanin serhedi aciq yasil rengde gosterilmisdir Konqresin sessiyalarina Fransa Xarici Isler Naziri Napoleon Bonapartin oglu qraf A Valevski rehberlik edirdi Rusiyani iki sexs temsil edirdi Birinci sexs fovqalade selahiyyetli qraf A F Orlov ikincisi ise Londonda uzun muddet Rusiya sefiri olmus F I Brunnov idi Britaniyani Lord Vilers Corc Klarendon ve Henry Vellesli temsil edirdi Avstriya Fon Karl Ferdinant Buolem Sardiniya kralligi ise Kamillo Kavur timsalinda konqrese qosulmusdu Osmanli imperiyasi adindan qatilan numayende heyetine sedrezem Mehmed Emin Eli Pasa rehberlik edirdi TarixiRusiya Serq meselesi cercivesinde Osmanli imperiyasina son vermek ve turkleri Avropadan hemcinin Istanbul bogazlarindan qovmaq isteyirdi II Yekaterinanin Yunan lahiyesi de Serq meselesi ne daxil idi I Aleksandr da Balkan federasiyasini qurmagi arzulayirdi 1768 1774 cu illerdeki muharibe Rusiyanin Qara denizde Osmanli dovletinin seriksiz agaligina son qoymasi ve Polsanin birinci bolusdurulmesi ile basa catdi 1787 1791 ci iller turk rus muharibesi Fransa inqilabi ile dayandirildi Bu muharibe de Rusiyanin qalibiyyeti ile basa catdi 1806 1812 ci iller muharibesinde ruslar Bessarabiyani ve Qafqazin bir hissesini ele kecirdi ve Napoleonun Rusiyaya mudaxilesi ile muharibe dayandirildi 1829 1829 cu iller muharibesinde car I Nikolay Yunanistanin yenice qazandigi musteqilliyini himaye edirdi Hemcinin o Dunay cayinin mensebinin sol sahilini de isgal etdi 1853 cu ilde I Nikolay yeniden Osmanliya qarsi telebler ireli surmeye basladi Rusiya cari Dunay knyazliqlari Valaxiya ve Moldovani herbi guc tetbiq etmekle isgal etdi I Nikolay danisiqlar zamani Osmanli imperiyasinda yasayan xristianlarin da himaye etmesi telebini qoyurdu Onun himaye etmek istedikleri arasinda Qudsdeki Felestindeki ve Anadolunun serqinde yasayan xristianlar da daxil idi Bu xristianlar uzerinde Fransa da hemcinin mueyyen himaye huququna iddia edirdi XVI esrden baslayaraq fransizlar Yaxin Serqde esas qerb xalqi olmusdu onlar bir cox halda sultani pulla ve meslehetcilerle temin etmisdiler neheng miqyasda ticaret aparirdilar onlar hem de xristian missionerlerini adamlarla ve maliyye cehetden temin edirdiler Onlar hemcinin uzun muddet idi ki Suveys kanalinin tikintisi barede Osmanli sarayi ile danisiqlar aparmisdilar III Napoleon car Nikolaya nifret etmekde xususi sebebe malik idi cunki car onu maceraci inqilabci kimi qiymetlendirmisdi III Napoleon boyuk seyle turk hokumetini ruslarin Osmanli daxilindeki xristianlari himaye etmek iddiasina muqavimet gostermeye heveslendirmeye calisirdi Rusiya ile osmanlilar arasinda muharibe 1853 cu il oktyabrin 4 16 de basladi 1854 cu il martin 28 de Fransa Boyuk Britaniyanin etdiyi kimi turklerin terefinde muharibeye qosuldu Britaniyalilar Rusiyanin bolgede mohkemlenmesini istemirdiler Onlar ruslarin Osmanlini meglub ederek Yaxin Serqde esas guce cevrileceyinden ehtiyat etdiklerinden turkleri mudafie etmek qerarina geldiler Belelikle iki qerb dovleti birlikde Rusiyaya qarsi ittifaq yaratdilar 1855 ci il yanvarin 26 da Italiyani birlesdirmek meselesinde destek almaq isteyen kicik Sardiniya kralligi da 10 minlik quvve ile muttefiqler terefinde muharibeye qosuldu Uc il davam eden muharibe Rusiyanin meglubiyyeti ile bitdi Avropa dovletleri esas meqsedlerine Rusiyani Avropa ve Araliq denizinden kenarda saxlamaq isteyine nail oldular Konqresin cagirilmasi ve gedisiKonfrans istirakcilari Rus diplomatiyasinin gergin seyi neticesinde Avstriyanin muharibenin neticeleri ile bagli Vyanada beynelxalq konqresin kecirilmesi tesebbusu bas tutmadi Konqresin 1856 ci il 25 fevralda Parisde kecirilmesi qerara alindi Konqresin sessiyalarina Fransa Xarici Isler Naziri Napoleon Bonapartin oglu qraf A Valevski rehberlik edirdi Rusiyani iki sexs temsil edirdi Birinci sexs fovqalade selahiyyetli qraf A F Orlov ikincisi ise Londonda uzun muddet Rusiya sefiri olmus F I Brunnov idi Britaniyani Lord Vilers Corc Klarendon ve Henry Vellesli temsil edirdi Avstriya Fon Karl Ferdinant Buolem Sardiniya kralligi ise Kamillo Kavur timsalinda konqrese qosulmusdu Osmanli imperiyasi adindan qatilan numayende heyetine sedrezem Mehmed Emin Eli Pasa rehberlik edirdi Britaniya ve Avstriya Parisde Rusiyaya munasibetde en sert movqeni numayis etdirirdiler Onlarin sert movqeyi sonradan III Napoleonun tesiri altinda bir qeder yumsaldi Baslangicda umumiyyetle bele bir suretli sulh istemeyen Ingiltere indi aciq sekilde Qara deniz hovzesinde Rusiyani zeifletmeye Qafqazdaki movqelerine xelel getirmeye calisir Aland adalarinin demilitarizasiyasinda israr edirdi Avstriyalilarin desteyi ile Ingilisler hetta Qara deniz sahillerindeki rus istehkamlarinin tamamile dagidilmasini teleb etdiler lakin III Napoleonun desteyi sayesinde Orlov bu meselede qalib geldi Avstriya butun Bessarabiyanin Rusiyadan qoparilmasini ve Dunay knyazliqlarinin oz mulklerine qatilmasini isteyirdi Ancaq kecmis muttefiqler Dunay knyazliqlarini hec bir sekilde avstriyalilara vermek istemirdiler Buna gore avstriyalilar 2 dekabr 1855 ci il ultimatumlarina cavab almadiqda Konqresi terk etdiler Konqresde Osmanli muttefiqlerin fikirleri aciq sekilde turklerin maraqlarina zidd olduqda bele onlarla razilasmaq mecburiyyetinde qaldi Xususile lakin hec bir ciddi neticesi olmadan konqresde Dunay knyazliqlarinin gelecekde siyasi birlesmesine ehtiyac meselesi nezerden kecirildi Gergin muzakirelere baxmayaraq Paris konqresi bir nece senedin imzalanmasi ile basa catdi NeticesiParis konqresinin sonunda 18 mart 30 1856 ci ilde 1871 ci ile qeder Avropadaki siyasi qurulusu teyin eden sulh muqavilesi imzalandi Imzalanan senedlerin icerisinde sulh muqavilesinin metni Rusiya imperiyasi ile Osmanli imperiyasi arasinda konvensiya esas yer tuturdu Sulhun sertlerine gore Qara deniz neytrallasdirilir muharibe ve sulh dovrunde bogazlar ticaret ve herb gemilerinin uzune aciq elan olunur Rusiyanin sahil istehkamlari sokulurdu Rusiya ve Osmanliya Qara denizde herbi donanma saxlamaq qadagan edilirdi Rusiya Qafqazda isgal etdiyi Osmanli torpaqlarindan geri cekilmek ohdeliyi de gotururdu Xususi konvensiyaya gore Rusiya ve Osmanliya qacaq malciliga qarsi mubarize meqsedile 10 kicik herbi gemiden ibaret herbi deniz quvvesi saxlamaga icaze verilirdi Eslinde Paris konqresi Ingiltere ve Avstriyanin nezerde tutduqlarinin reallasmasina imkan vermedi Cunki ne Balkanlarda ne de Osmanlinin Avropa hissesinde ciddi erazi deyisiklikleri heyata kecirilmedi Bununla bele Rusiya imperiyasi xarici isler naziri A Qorcakov Paris sulh muqavilesini Rusiyanin tarixinde en biabirci leke adlandirmisdi 1856 ci il Paris sulh muqavilesi 1815 ci il Vyana muqavilelerine esaslanan Avropa sistemini mehv ederek Avropadaki beynelxalq veziyyeti tamamile deyisdirdi Paris muqavilesi 1870 1871 ci iller Fransa Prussiya muharibesine qeder Avropa diplomatiyasinin onurga sutunu oldu Konqres 1856 ci il 16 28 aprel tarixlerinde baglandi Istinadlar Paris Treaty of 1856 The New Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Inc Volume 9 15th ed pp 153 154 2007 Congress of Paris The Columbia Encyclopedia Sixth Edition http www encyclopedia com doc 1E1 Paris Co html 2009 03 11 at the Wayback Machine 2008 The Crimean War 1853 1856 http www onwar com aced data cite crimean1853 htm 25 may 2011 at the Wayback Machine 2008 Krymskaya vojna vzglyad s toj storony warspot ru rus 2020 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 30 Parizhskij traktat 2015 06 10 tarixinde Istifade tarixi 2016 03 18 Barchard David SETTING THE WORLD TO RIGHTS http www cornucopia net highlights35 html 2012 03 21 at the Wayback Machine 2008 Phillips Walter Alison Congress Kisholm Hyu redaktor Britannika Ensiklopediyasi 6 XI Cambridge University Press 1911 seh 938 Candan Badem The Ottoman Crimean War 1853 1856 Leiden Boston 1970 p 403EdebiyyatAdanir Fikret Turkey s entry into the Concert of Europe European Review 13 3 2005 pp 395 417 R R Palmer Joel Colton Lloyd Kramer A History of the Modern World since 1815 McGraw Hill 2002 ISBN 0 07 250280 0 Hazen C D et al Three Peace Congresses of the Nineteenth Century 1917 pp 23 44 online Petrov A N Russkie diplomaty na Parizhskom kongresse 1856 goda Istoricheskij vestnik 1891 T 43 1 S 98 119 2019 04 26 at the Wayback Machine 2 S 386 413 2016 03 07 at the Wayback Machine 3 S 672 705 2016 03 06 at the Wayback Machine Petrov A N Russkie diplomaty na venskih konferenciyah 1855 goda Istoricheskij vestnik 1890 T 40 4 S 22 50 2019 10 03 at the Wayback Machine 5 S 265 289 2016 03 08 at the Wayback Machine 6 S 514 534 2016 03 08 at the Wayback Machine Tarle E V Krymskaya vojna Baumgart Winfried and Ann Pottinger Saab Peace of Paris 1856 Studies in War Diplomacy amp Peacemaking 1981 230 pp Figes Orlando The Crimean War A History 2010 pp 411 65 Jelavich Barbara St Petersburg and Moscow tsarist and Soviet foreign policy 1814 1974 Indiana University Press 1974 pp 128 33 Mosse W E The Triple Treaty of 15 April 1856 English Historical Review 67 263 1952 pp 203 229 in JSTOR Taylor A J P The Struggle for Mastery in Europe 1848 1918 1954 pp 83 97 Temperley Harold The Treaty of Paris of 1856 and Its Execution Journal of Modern History 1932 4 3 pp 387 414 in JSTORXarici kecidlerParizhskij traktat 1856 goda v elektronnoj biblioteke Istoricheskogo fakulteta MGU Cirkulyarnaya depesha ministra inostrannyh del Rossii A M Gorchakova k predstavitelyam Rossii pri dvorah derzhav podpisavshih Parizhskij traktat 1856 goda Parizhskij traktat 2017 11 03 at the Wayback Machine 30 03 1856 Proekt Rossijskogo voenno istoricheskogo obshestva 100 glavnyh dokumentov rossijskoj istorii Cirkulyarnaya depesha ministra inostrannyh del Rossii A M Gorchakova k predstavitelyam Rossii pri dvorah derzhav podpisavshih Parizhskij traktat 1856 goda 2017 11 03 at the Wayback Machine 19 31 10 1870 Proekt Rossijskogo voenno istoricheskogo obshestva 100 glavnyh dokumentov rossijskoj istorii