Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oqtay Əbdülkərim oğlu Əfəndiyev (26 mart 1926, Bakı – 26 fevral 2013, Bakı) — Azərbaycan tarixçisi, şərqşünas, tarix elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan Səfəvişünaslıq məktəbinin banisi.
| Oqtay Əfəndiyev | |
|---|---|
| Oqtay Əbdülkərim oğlu Əfəndiyev | |
| Doğum tarixi | 26 mart 1926 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 26 fevral 2013 (86 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahələri | tarix, şərqşünaslıq |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yeri | AMEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu |
| Təhsili |
|
| Elmi rəhbəri | Boris Zaxoder |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | |
Həyatının erkən dövrü
Oqtay Əfəndiyev 1926-cı il martın 26-da Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur.
Təhsili
O, keçmiş SSRİ-nin ən nüfuzlu ali təhsil ocaqlarından sayılan Moskva Şərqşünaslıq İnstitutunu bitirmişdir.
Akademik fəaliyyəti
SSRİ EA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunun aspiranturasında təhsil almışdır. 1955-ci ildə namizədlik dissertasiyasını, 1969-cu ildə isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmiş, 1993-cü ildə professor elmi adını almışdır. Altmış ilə yaxın bir müddətdə AMEA Tarix İnstitutunda çalışmışdır. 2001-ci ildən etibarən AMEA-nın müxbir üzvü olmuşdur.
O. Əfəndiyev Azərbaycan Səfəvişünaslıq məktəbinin banisidir. İlk dəfə məhz o, Səfəvilər dövlətinin Azərbaycan dövləti olmasını tutarlı elmi faktlar əsasında sübut etmişdir. O. Əfəndiyevin araşdırmalarından əvvəl Azərbaycan dövlətçiliyinin Səfəvi dövrü demək olar ki heç tədqiq edilməmişdi.
O. Əfəndiyev Səfəvi tarixi ilə əlaqədar bir sıra kitablar – monoqrafiyalar və qaynaqlar nəşr etdirmişdir. Bunlardan əlavə, o, Azərbaycan tarixi üzrə 10-a qədər ümumiləşdirici əsərin yazılmasında yaxından iştirak etmiş, müstəqillik illərində çapdan çıxmış yeddicildlik "Azərbaycan tarixi"nin üçüncü cildinin məsul redaktoru və əsas müəlliflərindən olmuşdur.
O. Əfəndiyev öz elmi fəaliyyəti ərzində azərbaycanca, türkcə, rusca, ingiliscə, fransızca, farsca və s. dillərdə 200-dək elmi və ensiklopedik məqalə, məruzə, tezis, tarixi xəritə və s. nəşr etdirmişdir. Bu əsərlərin 50-dən çoxu respublikamızdan kənarda (Türkiyədə, Rusiyada, İranda, Gürcüstanda, Qazaxıstanda, Əfqanıstanda, Fransada, İngiltərədə, ABŞ-da və s.) çap olunmuşdur. O, 30-dək beynəlxalq elmi konfransın iştirakçısı olmuş, Sankt-Peterburqda, Moskvada, Almatı, Tiflisdə, Suxumidə, Batumidə, Londonda, Madisonda, İstanbulda, Kayseridə, Ankarada, Bodrumda, Bağdadda və s. şəhərlərdə keçirilən elmi toplantılarda oxuduğu məruzələrlə Azərbaycan tarix elmini layiqincə təmsil etmişdir. Beynəlxalq ictimaiyyət tarixi keçmişimizlə bağlı bir çox gerçəklikləri məhz onun dilindən eşitmiş və onun qələmindən oxumuşdur.
O. Əfəndiyevin məqalələri başlıca olaraq Azərbaycan Səfəvilər dövlətinin ictimai-siyasi və sosial-iqtisadi tarixinin çoxşaxəli tədqiqinə, həmin dövr tariximizin mənbəşünaslığına və tarixşünaslığına həsr edilmişdir. Bundan başqa, Oqtay Əfəndiyev Azərbaycanın orta əsrlər tarixinin digər dövrlərinin və problemlərinin öyrənilməsinə, Elxanilər, Qaraqoyunlular, Ağqoyunlular və Şirvanşahlar dövlətlərinin araşdırılmasına yönəlmiş məqalələrin də müəllifidir. O, Azərbaycan tarixinə dair farsdilli mənbələrə ("Təkmilətül-əxbar", "Xülasətüt-təvarix", Rəşidəddin "Oğuznamə"si, "Tarixi-elçiyi-Nizamşah", "Zübdətüt-təvarix", "Tarixi-Şah İsmayıl", "Həbibüs-siyər", "Kitabi-Diyarbəkriyyə", Şah Təhmasibin təzkirəsi, N. Tusinin maliyyə risaləsi və s.), Osmanlı (İbrahim Rəhimizadənin əsərləri) və Avropa (Oruc bəy Bayatın, Minadoinin, Membrenin əsərləri və s.) qaynaqlarına aid məqalələri ilə neçə-neçə öyrənilməmiş və lazımi diqqətdən kənarda qalmış ilkin məxəzləri elmi ictimaiyyətə tanıtmışdır. O. Əfəndiyevin tarixşünaslığa dair məqalələri tarixçi alimlərimizin elmi fəaliyyətlərinin təhlilindən və Azərbaycan tarixinə həsr olunmuş ümumiləşdirici əsərlərin və monoqrafiyaların tənqidi dəyərləndirilməsindən ibarətdir. Onun Ə. Quliyevin, Ə. Əlizadənin, S. Aşurbəylinin, V. Bartoldun, F. Sümerin, F. Kırzıoğlunun, S. Erşahinin, R. Rəisniyanın, C. Heyətin və başqalarının elmi axtarışları və əsərləri haqqında yazdığı məqalələr bu səpkidəndir.
Tarixçinin bir sıra tədqiqatları Azərbaycanın dövlətçilik ənənələrinə, Azərbaycanın hərbi və ictimai-siyasi tarixinə həsr edilmişdir. O, Qaraqoyunlu, Ağqoyunlu və Səfəvi dövlətlərinin mülki və əsgəri təşkilatına, Səfəvilərin XV əsrdəki fəaliyyətlərinə, I Şah İsmayılın daxili və xarici siyasətinə, I Şah Təhmasibin şəxsiyyətinə, Şirvanşahlar dövlətinin son dövrünə, Səfəvilər dövlətinin qurulmasında türk tayfalarının roluna, Səfəvi – Osmanlı münasibətlərinə və s. bu kimi məsələlərə dair çoxsaylı məqalələrin müəllifidir. Orta əsrlər dövründə Azərbaycan tarixinin sosial-iqtisadi məsələləri tədqiqatçının diqqətini cəlb edən mühüm amillərdən olmuşdur. Alimin XIII–XVII əsrlərdə Bakıda neft hasilatı, XV–XVI əsrlərdə Azərbaycanda feodal torpaq mülkiyyəti formaları, soyurğal təsisatı, tamğa vergisi, monqol-tatar yürüşləri sonrasında Orta Şərqdə oturaq və köçəri əhali qrupları və s. haqqında məqalələri məhz Azərbaycanın və bütövlükdə Şərq aləminin sosial-iqtisadi tarixi üzrə problemlərin öyrənilməsinə həsr olunmuşdur.
O. Əfəndiyevin Azərbaycanın ayrı-ayrı bölgələrinin – Qarabağın, Gəncənin, Şirvanın, Təbrizin, Ərdəbilin tarixinə dair müxtəlif araşdırmaları mövcuddur.
O. Əfəndiyev həmçinin "Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası"nın, Moskvada dərc edilmiş çoxcildlik "SSRİ tarixi"nin və "Sovet Tarix Ensiklopediyası"nın, İstanbulda yayımlanmış "İslam Ensiklopediyası"nın müəlliflərindən olmuşdur. O. Əfəndiyev "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası"nın redaksiya heyətinin üzvü idi.
O. Əfəndiyev 20-dən artıq kitabın elmi redaktoru olmuşdur. Ağqoyunlu saray tarixçisi Fəzlullah ibn Ruzbehan Xuncinin "Tarixi-aləmarayi-Əmini" əsəri, Şah Təhmasibin təzkirəsi, bir sıra çağdaş tarixçilərin monoqrafiyaları məhz O. Əfəndiyevin redaktəsi altında elmi ictimaiyyətə və geniş oxucu auditoriyasına təqdim edilmişdir.
Uzun illər ərzində AMEA Tarix İnstitutunun "Azərbaycanın orta əsrlər tarixi" şöbəsinə rəhbərlik edən O. Əfəndiyev 6 elmlər doktoru və 12 elmlər namizədi yetişdirmişdir.
Nüfuzlu alim bir müddət həm də pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, müxtəlif vaxtlarda Bakı Dövlət Universitetində və Türkiyənin Mərmərə Universitetində mühazirələr oxumuşdur. O. Əfəndiyev 1994–2004-cü illərdə Xəzər Universitetində çalışmış, burada fəaliyyət göstərən direktoru olmuşdur.
O. Əfəndiyevin 70 illik yubileyi Xəzər Universitetində, 85 illik yubileyi isə Dünya Azərbaycanlıları Konqresində təntənəli mərasimlə qeyd olunmuşdur.
1996-cı ildə Xəzər Universiteti, 2007-ci ildə isə AMEA Tarix İnstitutu tərəfindən alimin biblioqrafiyası nəşr edilmişdir.
2006–2007-ci illərdə görkəmli alim Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının tarix üzrə ekspert şurasının sədri olmuşdur.
O. Əfəndiyev xarici ölkələrdə ən çox istinad olunan tarixçilərimizdən biridir. İ. P. Petruşevski, H. R. Roemer, Jan Pol Ru, F. Sümer, Y. E. Bregel, İ. Melikoff, A. Allouç, S. Kitaqava, O. Altştadt, K. K. Kutsiya, E. Qrüner, A. Yaman, M. Temizkan, N. Çetinkaya, Y. İ. Vasilyeva, L. P. Smirnova və dünyaca məşhur bir sıra digər əcnəbi tədqiqatçılar onun əsərlərinə dönə-dönə müraciət etmiş, öz tədqiqatları zamanı Oqtay Əfəndiyevin ortaya qoyduğu elmi nəticələrdən bəhrələnmişlər.
O. Əfəndiyev bütün bu nailiyyətləri Azərbaycanın, keçmiş SSRİ-nin, bəzi Avropa ölkələrinin və Türkiyənin arxivlərində, əlyazma kolleksiyalarında və kitab fondlarında keçirdiyi gərgin axtarışların sayəsində əldə etmişdir.
Villem Floorun, H. Halmın, Petruşevskinin, R. Romerin, Jean-Paul Roux, F. Sumer, Y. E. Bregel, I. Melikovun, A. Allouch, S. Kitagawa, O. Altstadt, K. Kutsia, E. Gruner , A. Yaman, M. Temizkan, N. Chetinkaya, E. I. Vasilieva, L. P. Smirnova və başqalarının elmi işlərində Oqtay Əfəndiyevin əsərlərinə istinadlar verilmişdir.
Oqtay Əbdülkərim oğlu Əfəndiyev 2013-cü il fevral ayının 26-dan 27-nə keçən gecə, 87 yaşında Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Əsərləri
- XVI əsrin əvvəllərində Azərbaycan Səfəvilər dövlətinin yaranması (rusca), Bakı, 1961.
- Ze Role de Tribus de Za Zangue Turque dan Za Creation de Z'Etat Safavi de "Turcica", t. VI, Paris-Strasbourg, 1975.
- Фазлуллах Ибн Рузбихан Хунджи. Тарих-и алам-арайи Амини, Баку, 1987.
- The Nomads and The Settled Population of the Middle East in the Past-Mongolian Period. Central Asian Survey, vol.12, № 4, Madison,1993.
- Azərbaycan Səfəvilər dövləti XVI əsrdə [1] , Bakı, 1981 (rusca); Bakı, 1993 və 2007 (azərbaycanca).
- Oruc bəy Bayatın – İranlı Don Juanın kitabı, (A. Fərzəliyevlə birlikdə), Bakı, 1988 (rusca).
- Venesiyalılar Şah I Təhmasibin sarayında, Bakı, 2005(azərbaycanca və rusca).
- Rusiya və Avropa Oruc bəy Bayatın – İranlı Don Juanın gözü ilə (A. Fərzəliyevlə birlikdə), Sankt-Peterburq, 2007 (rusca).
- İsgəndər bəy Münşi, Tarixi-aləmarayi-Abbasi – (N. Musalı ilə birlikdə, ön söz, tərcümə, şərhlər və göstəricilər). I cild. Bakı, 2009 (azərbaycanca).
Təltif və mükafatları
- ""Şərəf nişanı" ordeni" — 1986;
- "Şərəfli əməyə görə" medal — 1982;
- Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni — 2004.
Ailəsi
Oqtay Əfəndiyevin atası Əbdülkərim Yusif oğlu XX əsrin əvvəllərində Qafqazın qabaqcıl maarif və elm ocağı sayılan Qori müəllimlər seminariyasını bitirib, bir neçə il ərzində doğma yurdu Göyçay bölgəsində müəllimlik etmiş, xalq maarifi sahəsində böyük xidmətlər göstərib. Tarix elminə və Şərq dillərinə yiyələnmək üçün Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olub, bu ali təhsil müəssisəsini uğurla bitirmişdir. Bundan sonra bir müddət, Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda tarix və coğrafiya elmləri üzrə mühazirələr oxuyub. Ölkəmizin bir çox tanınmış alimləri (akademik Ə. S. Sumbatzadə, tarix elmləri doktoru, professor M. X. Şərifli və b.) vaxtilə Əbdülkərim Yusif oğlunun tələbələri olublar. Əbdülkərim Yusif oğlu 38 yaşında vəfat edib. Atası dünyasını dəyişərkən Oqtay Əfəndiyevin cəmi 8 yaşı vardı. Oqtay Əfəndiyev anası Kübra xanımın, dayısı Rəsul Rzanın himayəsi altında tərbiyə və təhsil alıb. Oqtay Əfəndiyevin anası Kübra xanımın Azərbaycanda tibb elminin, səhiyyənin inkişafı prosesində mühüm rolu olub.
Tanınmış Azərbaycan şairi Rəsul Rza Oqtay Əfəndiyevin dayısıdır.
İstinadlar
- Ислам А. Ученый, веpнувший pодному наpоду шаха Исмаила и его госудаpство (интервью с О. Эфендиевым) // Зеркало. — 2013. — 19 января.
- Musalı N. Böyük tarixçi, unudulmaz ustad // 525-ci qəzet. — 2013. — 4 iyun.
- "Azərbaycan Səfəvişünaslığında Oqtay Əfəndiyev mərhələsi". 525.az. 1 June 2021 tarixində arxivləşdirilib.
- M. Floor, =Willem. Safavid Government Institutions. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. 2001. səh. 9.
- "BĀJ". Encyclopædia Iranica. 1988. 2021-06-02 tarixində .
- Melikoff, Iren. Les origines du soufisme anatolien. Turcica. 1988. 18.
- "Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası üzvlərinin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında". www.e-qanun.az. 14 February 2004. 2 June 2021 tarixində .
Mənbələr
- "Vətəndaş həmrəyliyi" qəzeti, 29.03.2013;
- "Xəzər-xəbər" jurnalı, aprel 2013, № 317.
Xarici keçidlər
- Dr. Namiq Musalı. Ünlü Tarihçi Prof. Dr. Oktay Efendiyev’in Hakk’a Yürüyüşünün Ardından.
- AMEA-nın müxbir üzvləri. Oqtay Əbdülkərim oğlu Əfəndiyev 2010-12-09 at the Wayback Machine;
- AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri doktoru, professor Oqtay Əfəndiyev vəfat edib 2013-06-18 at the Wayback Machine;
- Professor Oqtay Əfəndiyevin 90 illik yubileyi qeyd olundu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Oqtay Ebdulkerim oglu Efendiyev 26 mart 1926 Baki 26 fevral 2013 Baki Azerbaycan tarixcisi serqsunas tarix elmleri doktoru professor AMEA nin muxbir uzvu Azerbaycan Sefevisunasliq mektebinin banisi Oqtay EfendiyevOqtay Ebdulkerim oglu EfendiyevDogum tarixi 26 mart 1926 1926 03 26 Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 26 fevral 2013 2013 02 26 86 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm saheleri tarix serqsunasliqElmi derecesi tarix elmleri doktoruIs yeri AMEA A Bakixanov adina Tarix InstitutuTehsili Moskva Serqsunasliq Institutu 1950 Elmi rehberi Boris ZaxoderUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlariHeyatinin erken dovruOqtay Efendiyev 1926 ci il martin 26 da Baki seherinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Tehsili O kecmis SSRI nin en nufuzlu ali tehsil ocaqlarindan sayilan Moskva Serqsunasliq Institutunu bitirmisdir Akademik fealiyyetiSSRI EA nin Serqsunasliq Institutunun aspiranturasinda tehsil almisdir 1955 ci ilde namizedlik dissertasiyasini 1969 cu ilde ise doktorluq dissertasiyasini mudafie etmis 1993 cu ilde professor elmi adini almisdir Altmis ile yaxin bir muddetde AMEA Tarix Institutunda calismisdir 2001 ci ilden etibaren AMEA nin muxbir uzvu olmusdur O Efendiyev Azerbaycan Sefevisunasliq mektebinin banisidir Ilk defe mehz o Sefeviler dovletinin Azerbaycan dovleti olmasini tutarli elmi faktlar esasinda subut etmisdir O Efendiyevin arasdirmalarindan evvel Azerbaycan dovletciliyinin Sefevi dovru demek olar ki hec tedqiq edilmemisdi O Efendiyev Sefevi tarixi ile elaqedar bir sira kitablar monoqrafiyalar ve qaynaqlar nesr etdirmisdir Bunlardan elave o Azerbaycan tarixi uzre 10 a qeder umumilesdirici eserin yazilmasinda yaxindan istirak etmis musteqillik illerinde capdan cixmis yeddicildlik Azerbaycan tarixi nin ucuncu cildinin mesul redaktoru ve esas muelliflerinden olmusdur O Efendiyev oz elmi fealiyyeti erzinde azerbaycanca turkce rusca ingilisce fransizca farsca ve s dillerde 200 dek elmi ve ensiklopedik meqale meruze tezis tarixi xerite ve s nesr etdirmisdir Bu eserlerin 50 den coxu respublikamizdan kenarda Turkiyede Rusiyada Iranda Gurcustanda Qazaxistanda Efqanistanda Fransada Ingilterede ABS da ve s cap olunmusdur O 30 dek beynelxalq elmi konfransin istirakcisi olmus Sankt Peterburqda Moskvada Almati Tiflisde Suxumide Batumide Londonda Madisonda Istanbulda Kayseride Ankarada Bodrumda Bagdadda ve s seherlerde kecirilen elmi toplantilarda oxudugu meruzelerle Azerbaycan tarix elmini layiqince temsil etmisdir Beynelxalq ictimaiyyet tarixi kecmisimizle bagli bir cox gerceklikleri mehz onun dilinden esitmis ve onun qeleminden oxumusdur O Efendiyevin meqaleleri baslica olaraq Azerbaycan Sefeviler dovletinin ictimai siyasi ve sosial iqtisadi tarixinin coxsaxeli tedqiqine hemin dovr tariximizin menbesunasligina ve tarixsunasligina hesr edilmisdir Bundan basqa Oqtay Efendiyev Azerbaycanin orta esrler tarixinin diger dovrlerinin ve problemlerinin oyrenilmesine Elxaniler Qaraqoyunlular Agqoyunlular ve Sirvansahlar dovletlerinin arasdirilmasina yonelmis meqalelerin de muellifidir O Azerbaycan tarixine dair farsdilli menbelere Tekmiletul exbar Xulasetut tevarix Resideddin Oguzname si Tarixi elciyi Nizamsah Zubdetut tevarix Tarixi Sah Ismayil Hebibus siyer Kitabi Diyarbekriyye Sah Tehmasibin tezkiresi N Tusinin maliyye risalesi ve s Osmanli Ibrahim Rehimizadenin eserleri ve Avropa Oruc bey Bayatin Minadoinin Membrenin eserleri ve s qaynaqlarina aid meqaleleri ile nece nece oyrenilmemis ve lazimi diqqetden kenarda qalmis ilkin mexezleri elmi ictimaiyyete tanitmisdir O Efendiyevin tarixsunasliga dair meqaleleri tarixci alimlerimizin elmi fealiyyetlerinin tehlilinden ve Azerbaycan tarixine hesr olunmus umumilesdirici eserlerin ve monoqrafiyalarin tenqidi deyerlendirilmesinden ibaretdir Onun E Quliyevin E Elizadenin S Asurbeylinin V Bartoldun F Sumerin F Kirzioglunun S Ersahinin R Reisniyanin C Heyetin ve basqalarinin elmi axtarislari ve eserleri haqqinda yazdigi meqaleler bu sepkidendir Tarixcinin bir sira tedqiqatlari Azerbaycanin dovletcilik enenelerine Azerbaycanin herbi ve ictimai siyasi tarixine hesr edilmisdir O Qaraqoyunlu Agqoyunlu ve Sefevi dovletlerinin mulki ve esgeri teskilatina Sefevilerin XV esrdeki fealiyyetlerine I Sah Ismayilin daxili ve xarici siyasetine I Sah Tehmasibin sexsiyyetine Sirvansahlar dovletinin son dovrune Sefeviler dovletinin qurulmasinda turk tayfalarinin roluna Sefevi Osmanli munasibetlerine ve s bu kimi meselelere dair coxsayli meqalelerin muellifidir Orta esrler dovrunde Azerbaycan tarixinin sosial iqtisadi meseleleri tedqiqatcinin diqqetini celb eden muhum amillerden olmusdur Alimin XIII XVII esrlerde Bakida neft hasilati XV XVI esrlerde Azerbaycanda feodal torpaq mulkiyyeti formalari soyurgal tesisati tamga vergisi monqol tatar yurusleri sonrasinda Orta Serqde oturaq ve koceri ehali qruplari ve s haqqinda meqaleleri mehz Azerbaycanin ve butovlukde Serq aleminin sosial iqtisadi tarixi uzre problemlerin oyrenilmesine hesr olunmusdur O Efendiyevin Azerbaycanin ayri ayri bolgelerinin Qarabagin Gencenin Sirvanin Tebrizin Erdebilin tarixine dair muxtelif arasdirmalari movcuddur O Efendiyev hemcinin Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi nin Moskvada derc edilmis coxcildlik SSRI tarixi nin ve Sovet Tarix Ensiklopediyasi nin Istanbulda yayimlanmis Islam Ensiklopediyasi nin muelliflerinden olmusdur O Efendiyev Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi nin redaksiya heyetinin uzvu idi O Efendiyev 20 den artiq kitabin elmi redaktoru olmusdur Agqoyunlu saray tarixcisi Fezlullah ibn Ruzbehan Xuncinin Tarixi alemarayi Emini eseri Sah Tehmasibin tezkiresi bir sira cagdas tarixcilerin monoqrafiyalari mehz O Efendiyevin redaktesi altinda elmi ictimaiyyete ve genis oxucu auditoriyasina teqdim edilmisdir Uzun iller erzinde AMEA Tarix Institutunun Azerbaycanin orta esrler tarixi sobesine rehberlik eden O Efendiyev 6 elmler doktoru ve 12 elmler namizedi yetisdirmisdir Nufuzlu alim bir muddet hem de pedaqoji fealiyyetle mesgul olmus muxtelif vaxtlarda Baki Dovlet Universitetinde ve Turkiyenin Mermere Universitetinde muhazireler oxumusdur O Efendiyev 1994 2004 cu illerde Xezer Universitetinde calismis burada fealiyyet gosteren direktoru olmusdur O Efendiyevin 70 illik yubileyi Xezer Universitetinde 85 illik yubileyi ise Dunya Azerbaycanlilari Konqresinde tenteneli merasimle qeyd olunmusdur 1996 ci ilde Xezer Universiteti 2007 ci ilde ise AMEA Tarix Institutu terefinden alimin biblioqrafiyasi nesr edilmisdir 2006 2007 ci illerde gorkemli alim Azerbaycan Respublikasi Prezidenti yaninda Ali Attestasiya Komissiyasinin tarix uzre ekspert surasinin sedri olmusdur O Efendiyev xarici olkelerde en cox istinad olunan tarixcilerimizden biridir I P Petrusevski H R Roemer Jan Pol Ru F Sumer Y E Bregel I Melikoff A Allouc S Kitaqava O Altstadt K K Kutsiya E Qruner A Yaman M Temizkan N Cetinkaya Y I Vasilyeva L P Smirnova ve dunyaca meshur bir sira diger ecnebi tedqiqatcilar onun eserlerine done done muraciet etmis oz tedqiqatlari zamani Oqtay Efendiyevin ortaya qoydugu elmi neticelerden behrelenmisler O Efendiyev butun bu nailiyyetleri Azerbaycanin kecmis SSRI nin bezi Avropa olkelerinin ve Turkiyenin arxivlerinde elyazma kolleksiyalarinda ve kitab fondlarinda kecirdiyi gergin axtarislarin sayesinde elde etmisdir Villem Floorun H Halmin Petrusevskinin R Romerin Jean Paul Roux F Sumer Y E Bregel I Melikovun A Allouch S Kitagawa O Altstadt K Kutsia E Gruner A Yaman M Temizkan N Chetinkaya E I Vasilieva L P Smirnova ve basqalarinin elmi islerinde Oqtay Efendiyevin eserlerine istinadlar verilmisdir Oqtay Ebdulkerim oglu Efendiyev 2013 cu il fevral ayinin 26 dan 27 ne kecen gece 87 yasinda Baki seherinde vefat etmisdir EserleriXVI esrin evvellerinde Azerbaycan Sefeviler dovletinin yaranmasi rusca Baki 1961 Ze Role de Tribus de Za Zangue Turque dan Za Creation de Z Etat Safavi de Turcica t VI Paris Strasbourg 1975 Fazlullah Ibn Ruzbihan Hundzhi Tarih i alam araji Amini Baku 1987 The Nomads and The Settled Population of the Middle East in the Past Mongolian Period Central Asian Survey vol 12 4 Madison 1993 Azerbaycan Sefeviler dovleti XVI esrde 1 Baki 1981 rusca Baki 1993 ve 2007 azerbaycanca Oruc bey Bayatin Iranli Don Juanin kitabi A Ferzeliyevle birlikde Baki 1988 rusca Venesiyalilar Sah I Tehmasibin sarayinda Baki 2005 azerbaycanca ve rusca Rusiya ve Avropa Oruc bey Bayatin Iranli Don Juanin gozu ile A Ferzeliyevle birlikde Sankt Peterburq 2007 rusca Isgender bey Munsi Tarixi alemarayi Abbasi N Musali ile birlikde on soz tercume serhler ve gostericiler I cild Baki 2009 azerbaycanca Teltif ve mukafatlari Seref nisani ordeni 1986 Serefli emeye gore medal 1982 Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordeni 2004 AilesiOqtay Efendiyevin atasi Ebdulkerim Yusif oglu XX esrin evvellerinde Qafqazin qabaqcil maarif ve elm ocagi sayilan Qori muellimler seminariyasini bitirib bir nece il erzinde dogma yurdu Goycay bolgesinde muellimlik etmis xalq maarifi sahesinde boyuk xidmetler gosterib Tarix elmine ve Serq dillerine yiyelenmek ucun Azerbaycan Dovlet Universitetinin Serqsunasliq fakultesine daxil olub bu ali tehsil muessisesini ugurla bitirmisdir Bundan sonra bir muddet Azerbaycan Pedaqoji Institutunda tarix ve cografiya elmleri uzre muhazireler oxuyub Olkemizin bir cox taninmis alimleri akademik E S Sumbatzade tarix elmleri doktoru professor M X Serifli ve b vaxtile Ebdulkerim Yusif oglunun telebeleri olublar Ebdulkerim Yusif oglu 38 yasinda vefat edib Atasi dunyasini deyiserken Oqtay Efendiyevin cemi 8 yasi vardi Oqtay Efendiyev anasi Kubra xanimin dayisi Resul Rzanin himayesi altinda terbiye ve tehsil alib Oqtay Efendiyevin anasi Kubra xanimin Azerbaycanda tibb elminin sehiyyenin inkisafi prosesinde muhum rolu olub Taninmis Azerbaycan sairi Resul Rza Oqtay Efendiyevin dayisidir IstinadlarIslam A Uchenyj vepnuvshij podnomu napodu shaha Ismaila i ego gosudapstvo intervyu s O Efendievym Zerkalo 2013 19 yanvarya Musali N Boyuk tarixci unudulmaz ustad 525 ci qezet 2013 4 iyun Azerbaycan Sefevisunasliginda Oqtay Efendiyev merhelesi 525 az 1 June 2021 tarixinde arxivlesdirilib M Floor Willem Safavid Government Institutions Costa Mesa California Mazda Publishers 2001 seh 9 BAJ Encyclopaedia Iranica 1988 2021 06 02 tarixinde Melikoff Iren Les origines du soufisme anatolien Turcica 1988 18 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi uzvlerinin Sohret ordeni ile teltif edilmesi haqqinda www e qanun az 14 February 2004 2 June 2021 tarixinde Menbeler Vetendas hemreyliyi qezeti 29 03 2013 Xezer xeber jurnali aprel 2013 317 Xarici kecidlerDr Namiq Musali Unlu Tarihci Prof Dr Oktay Efendiyev in Hakk a Yuruyusunun Ardindan AMEA nin muxbir uzvleri Oqtay Ebdulkerim oglu Efendiyev 2010 12 09 at the Wayback Machine AMEA nin muxbir uzvu tarix elmleri doktoru professor Oqtay Efendiyev vefat edib 2013 06 18 at the Wayback Machine Professor Oqtay Efendiyevin 90 illik yubileyi qeyd olundu