Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məmmədli, Məhəmmədi — Azərbaycan Respublikasının Abşeron rayonunun Məmmədli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Kənd dəniz səviyyəsindən 29 metr yüksəklikdə, Xırdalan şəhərindən 17, Bakıdan 21 km məsafədə yerləşir. Ən yaxın dəmir yolu stansiyası Qışlıdır. Qəsəbənin adı XIX əsrin sonunda bu ərazidə qışlaq salmış Muğanlı tayfasının adından götürülüb.
| Məmmədli | |
|---|---|
 Qəsəbə ərazisində yerləşən təbiət abidəsi | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Region | Abşeron rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 7.819 nəfər |
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ0125 |
Tarixi
Abşeronun bəzi digər kəndləri kimi Məhəmmədli də qəsr-qala ətrafında formalaşmışdır. Zaman keçdikcə Azərbaycanın başqa yerlərindən gələnlərin hesabına yaşayış məskəni genişlənib. Onlar burda ayrı-ayrı məhəllələr yaradırdılar. Bu məhlələr Cənubi Azərbaycanın Qaradağlı (Əhər), Qədimədili, Şahsevən (Muğan), Ənnədili, Tat və s. idi.
1886-cı il ailə siyahıya alınmasının materiallarına görə, kəndin əhalisi 997 nəfər olmuş, dini mənsubiyyətə görə isə şiə müsəlmanlar idilər.
1913-cü ildə Məmmədli kəndi Bakı quberniyasının inzibati-ərazi bölgüsünə görə Bakı qəzasının Maqomedli kənd cəmiyyətinə tabe olub.
Kənd 1926-cı ildə Azərbaycan SSR-in inzibati ərazi bölgüsünə görə Bakı qəzasının Qala-Maştağı dairəsinə tabe idi.
1929-cu ildə inzibati bölgü islahatı və qəzalar ləğv edildikdən sonra qəsəbə Azərbaycan SSR Bakı şəhər Sovetinin Kirov rayon sovetinin Məmmədli kənd sovetinin tabeliyinə verildi.
1961-ci il inzibati ərazi bölgüsünə görə Məmmədli kəndi Azərbaycan SSR, Bakı şəhəri, Lenin rayonu Məmmədli kənd sovetinin tərkibində idi.
1963-cü il yanvarın 4-də kənd yeni yaradılmış Abşeron rayonunun tərkibinə verildi. 1977-ci il inzibati ərazi bölgüsünə görə kənd Abşeron rayonu Məmmədli kənd sovetinin tərkibində olub.
1999-cu ildə Azərbaycanda inzibati islahat aparıldı və Məmmədli inzibati ərazi dairəsi tərkibində Abşeron rayonunun Məhəmmədli bələdiyyəsi yaradıldı.
Əhalisi
Əhali əsasən heyvandarlıqla məşğul olur və sənayedə çalışır.
| İl | Əhalinin sayı |
|---|---|
| 1886 | 997 |
| 1933 | Azalma 452 |
| 1981 | 1450 |
| 1999 | 2710 |
| 2009 | Artım 5497 |
İqlimi
Məmmədli qəsəbəsində orta illik havanın temperaturu +14,7 °C-dir. Qəsəbədə yarımsəhra iqlimi şəraiti hökm sürür.
| Məmmədli üçün iqlim tarixçəsi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Yan | Fev | Mar | Apr | May | İyun | İyul | Avq | Sen | Okt | Noy | Dek | İllik |
| Orta maksimum, °C | 6,5 | 6,0 | 6,7 | 9,5 | 16,6 | 21,1 | 27,1 | 30,2 | 30,1 | 25,7 | 19,3 | 15,8 | 19,5 |
| Ortalama temperatur, °C | 3,9 | 3,5 | 6,4 | 12,5 | 17,8 | 22,8 | 25,9 | 25,9 | 22,0 | 15,9 | 13,0 | 6,5 | 11,3 |
| Ortalama temperatur minimum, °C | 1,4 | 1 | 3,4 | 8,4 | 13,6 | 18,6 | 21,6 | 21,8 | 18,3 | 12,5 | 10,2 | 3,8 | 9,9 |
| Yağıntının miqdarı, mm | 24 | 20 | 24 | 39 | 34 | 29 | 14 | 13 | 21 | 32 | 33 | 25 | 308 |
| Mənbə: tursovetchik.ru | |||||||||||||
Mədəniyyəti
Məhəmmədi kəndi ərazisində, dağın ətəyində təbii qazın çıxması nəticəsində alovlanan, tarixi bilinməyən təbiət abidəsi olan "Yanardağ vardır. "Yanardağ"ın böyük turizm əhəmiyyəti vardır. Abidə Bakı şəhər mərkəzindən 27 km, kənd mərkəzindən isə təqribən 2 km məsafədə, Məhəmmədi-Digah şose yolunun sol istiqamətində yerləşir.
Yanardağın təbii əbədi məşəli Abşeron yarımadasının altındakı böyük yataqdan yanar təbii qazın sızması nəticəsində yaranıb. Bu yanğının alovlanması qədim dövrlərdə baş verib. Bu barədə Marko Polo da məlumat verib. Bu yanğınlar ən çox alaqaranlıqda görünür. Belə işıqlar zərdüştilik tərəfdarlarının ibadət obyektidir. Yanardağ dağından çıxan yanğın sönmür.. Yanardağ alovları “Yanar bulaq” kimi tanınır. Alov dağın yamacının altındakı çıxıntının altındakı qum birləşmələrindəki dəliklərdən gəlir..
Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 02 may 2007-ci il tarixli sərəncamı ilə "Yanar dağ"ın ərazisi dövlət tarix-mədəniyyət və təbiət qoruğu elan edilmişdir. Qoruğun ərazisi isə 64,55 hektar təşkil edir. Bu əraziyə Qurd yuvası, min yaşı olan iki qəbiristanlıq və qədim məscid, Qotursu bulağı, Əli daşı, Kardaşı, Qırməki vadisi və Yanardağ aiddir.
2018-ci ildə Prezident İlham Əliyev qoruğun yenidən qurulması tədbirləri haqqında sərəncam imzalayıb. 2019-cu ildə əsaslı təmir işləri başa çatdırılıb və yenidən qurulan qoruğun açılışı iyunun 12-də olub.
İnfrastruktur
Sovet vaxtı kənddə tam orta məktəb, kitabxana, kinoteatr, uşaq bağçası, tibb məntəqəsi fəaliyyət göstərib.
Hazırda qəsəbədə “Azqalfan-A” MMC zavodu, poçt şöbəsi, orta məktəb, klub, kitabxana, tibb məntəqəsi və məscid yerləşir.
İstinadlar
- Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II. Б.: Şərq-Qərb. Под ред. Р. Алиевой. 2007. 104. ISBN .
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.
- Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія. Кіевъ: Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ. 1913.
- Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1961 года. Баку: Азернешр. 1961.
- Административное деление Азербайджанской ССР на 1 января 1977 года (PDF). Баку: Азернешр. 1979. (PDF). Archived from the original on 2018-11-27. İstifadə tarixi: 2020-04-09.
- О территориях муниципалитетов. Баку. 1999.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976–1987.Мәммәдли cild VI, səh. 497
- Общегосударственная перепись населения Азербайджана. 1999, Баку.
- Общегосударственная перепись населения Азербайджана. 2009, Баку.
- . 2012-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-05.
- "Огненный Азербайджан: от Янар Даг до Flame Towers". 2018-01-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-08.
- "Янардаг - горящая гора Азербайджанаl".[ölü keçid]
- ""Yanardağ" Dövlət Tarix-Mədəniyyət və Təbiət Qoruğu". 2017-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-02-05.
- "Президент Ильхам Алиев выделил средства на реконструкцию культурно-исторического заповедника «Янардаг»" (rus). Day.Az. 2018-07-17. 2018-07-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-12.
- Редакция. "Реконструкция заповедника «Янардаг» подходит к концу" (rus). Зеркало.az. 2019-05-07. 2021-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-12.
- "Президент Азербайджана принял участие в открытии реконструированного заповедника 'Янардаг'" (rus). Информационное Агентство Репорт. 2020-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-06-12.
- "Səhiyyə - ABŞERON RAYON Icra Hakimiyyəti". 2020-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-09.
Ədəbiyyat
- Фатуллаев-Фигаров Ш. С. Зодчество Апшерона. Б.: Шарг-Гарб. 2013. ISBN .
- Hüseynqulu Sarabski. Köhnə Bakı. B.: Şərq-Qərb. 2006. ISBN .
- Qılman İlkin. Bakı və bakılılar. B.: Nurlar. 2006. ISBN .
- tərt. ed. N.Tahirova; red. və bur. məs. Ş.Qəmbərova. Bakı kəndləri. B.: F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası. 2018.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- "Gah su gəlmir, gah da təzyiqsiz gəlir" - Məmmədli kəndində su etirazı
- M/Mirzəyev adına Məmmədli kənd tam orta məktəbi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Memmedli Memmedli Mehemmedi Azerbaycan Respublikasinin Abseron rayonunun Memmedli kend inzibati erazi dairesinde kend Kend deniz seviyyesinden 29 metr yukseklikde Xirdalan seherinden 17 Bakidan 21 km mesafede yerlesir En yaxin demir yolu stansiyasi Qislidir Qesebenin adi XIX esrin sonunda bu erazide qislaq salmis Muganli tayfasinin adindan goturulub MemmedliQesebe erazisinde yerlesen tebiet abidesi40 30 19 sm e 49 54 06 s u Olke AzerbaycanRegion Abseron rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 7 819 neferResmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ0125Memmedli MemmedliTarixiAbseronun bezi diger kendleri kimi Mehemmedli de qesr qala etrafinda formalasmisdir Zaman kecdikce Azerbaycanin basqa yerlerinden gelenlerin hesabina yasayis meskeni genislenib Onlar burda ayri ayri mehelleler yaradirdilar Bu mehleler Cenubi Azerbaycanin Qaradagli Eher Qedimedili Sahseven Mugan Ennedili Tat ve s idi 1886 ci il aile siyahiya alinmasinin materiallarina gore kendin ehalisi 997 nefer olmus dini mensubiyyete gore ise sie muselmanlar idiler 1913 cu ilde Memmedli kendi Baki quberniyasinin inzibati erazi bolgusune gore Baki qezasinin Maqomedli kend cemiyyetine tabe olub Kend 1926 ci ilde Azerbaycan SSR in inzibati erazi bolgusune gore Baki qezasinin Qala Mastagi dairesine tabe idi 1929 cu ilde inzibati bolgu islahati ve qezalar legv edildikden sonra qesebe Azerbaycan SSR Baki seher Sovetinin Kirov rayon sovetinin Memmedli kend sovetinin tabeliyine verildi 1961 ci il inzibati erazi bolgusune gore Memmedli kendi Azerbaycan SSR Baki seheri Lenin rayonu Memmedli kend sovetinin terkibinde idi 1963 cu il yanvarin 4 de kend yeni yaradilmis Abseron rayonunun terkibine verildi 1977 ci il inzibati erazi bolgusune gore kend Abseron rayonu Memmedli kend sovetinin terkibinde olub 1999 cu ilde Azerbaycanda inzibati islahat aparildi ve Memmedli inzibati erazi dairesi terkibinde Abseron rayonunun Mehemmedli belediyyesi yaradildi EhalisiEhali esasen heyvandarliqla mesgul olur ve senayede calisir Il Ehalinin sayi1886 9971933 Azalma 4521981 14501999 27102009 Artim 5497IqlimiMemmedli qesebesinde orta illik havanin temperaturu 14 7 C dir Qesebede yarimsehra iqlimi seraiti hokm surur Memmedli ucun iqlim tarixcesiAylar Yan Fev Mar Apr May Iyun Iyul Avq Sen Okt Noy Dek IllikOrta maksimum C 6 5 6 0 6 7 9 5 16 6 21 1 27 1 30 2 30 1 25 7 19 3 15 8 19 5Ortalama temperatur C 3 9 3 5 6 4 12 5 17 8 22 8 25 9 25 9 22 0 15 9 13 0 6 5 11 3Ortalama temperatur minimum C 1 4 1 3 4 8 4 13 6 18 6 21 6 21 8 18 3 12 5 10 2 3 8 9 9Yagintinin miqdari mm 24 20 24 39 34 29 14 13 21 32 33 25 308Menbe tursovetchik ruMedeniyyetiEsas meqale YanardagYanardag abidesi Mehemmedi kendi erazisinde dagin eteyinde tebii qazin cixmasi neticesinde alovlanan tarixi bilinmeyen tebiet abidesi olan Yanardag vardir Yanardag in boyuk turizm ehemiyyeti vardir Abide Baki seher merkezinden 27 km kend merkezinden ise teqriben 2 km mesafede Mehemmedi Digah sose yolunun sol istiqametinde yerlesir Yanardagin tebii ebedi meseli Abseron yarimadasinin altindaki boyuk yataqdan yanar tebii qazin sizmasi neticesinde yaranib Bu yanginin alovlanmasi qedim dovrlerde bas verib Bu barede Marko Polo da melumat verib Bu yanginlar en cox alaqaranliqda gorunur Bele isiqlar zerdustilik terefdarlarinin ibadet obyektidir Yanardag dagindan cixan yangin sonmur Yanardag alovlari Yanar bulaq kimi taninir Alov dagin yamacinin altindaki cixintinin altindaki qum birlesmelerindeki deliklerden gelir Azerbaycan Respublikasi Prezidenti Ilham Eliyevin 02 may 2007 ci il tarixli serencami ile Yanar dag in erazisi dovlet tarix medeniyyet ve tebiet qorugu elan edilmisdir Qorugun erazisi ise 64 55 hektar teskil edir Bu eraziye Qurd yuvasi min yasi olan iki qebiristanliq ve qedim mescid Qotursu bulagi Eli dasi Kardasi Qirmeki vadisi ve Yanardag aiddir 2018 ci ilde Prezident Ilham Eliyev qorugun yeniden qurulmasi tedbirleri haqqinda serencam imzalayib 2019 cu ilde esasli temir isleri basa catdirilib ve yeniden qurulan qorugun acilisi iyunun 12 de olub InfrastrukturSovet vaxti kendde tam orta mekteb kitabxana kinoteatr usaq bagcasi tibb menteqesi fealiyyet gosterib Hazirda qesebede Azqalfan A MMC zavodu poct sobesi orta mekteb klub kitabxana tibb menteqesi ve mescid yerlesir IstinadlarAzerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti II B Serq Qerb Pod red R Alievoj 2007 104 ISBN 978 9952 34 156 0 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskogo kraya izvlechyonnyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Tiflis 1893 Volostnyya stanichnyya selskiya gminnyya pravleniya i upravleniya a takzhe policejskie stany vsej Rossii s oboznacheniem mѣsta ih nahozhdeniya Kiev Izd vo T va L M Fish 1913 Administrativnoe delenie Azerbajdzhanskoj SSR na 1 yanvarya 1961 goda Baku Azerneshr 1961 Administrativnoe delenie Azerbajdzhanskoj SSR na 1 yanvarya 1977 goda PDF Baku Azerneshr 1979 PDF Archived from the original on 2018 11 27 Istifade tarixi 2020 04 09 O territoriyah municipalitetov Baku 1999 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 1987 Mәmmәdli cild VI seh 497 Obshegosudarstvennaya perepis naseleniya Azerbajdzhana 1999 Baku Obshegosudarstvennaya perepis naseleniya Azerbajdzhana 2009 Baku 2012 04 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 05 Ognennyj Azerbajdzhan ot Yanar Dag do Flame Towers 2018 01 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 08 Yanardag goryashaya gora Azerbajdzhanal olu kecid Yanardag Dovlet Tarix Medeniyyet ve Tebiet Qorugu 2017 08 08 tarixinde Istifade tarixi 2013 02 05 Prezident Ilham Aliev vydelil sredstva na rekonstrukciyu kulturno istoricheskogo zapovednika Yanardag rus Day Az 2018 07 17 2018 07 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 12 Redakciya Rekonstrukciya zapovednika Yanardag podhodit k koncu rus Zerkalo az 2019 05 07 2021 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 12 Prezident Azerbajdzhana prinyal uchastie v otkrytii rekonstruirovannogo zapovednika Yanardag rus Informacionnoe Agentstvo Report 2020 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 06 12 Sehiyye ABSERON RAYON Icra Hakimiyyeti 2020 04 30 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 09 EdebiyyatFatullaev Figarov Sh S Zodchestvo Apsherona B Sharg Garb 2013 ISBN 978 9952 32 020 6 Huseynqulu Sarabski Kohne Baki B Serq Qerb 2006 ISBN 978 9952 34 008 2 Qilman Ilkin Baki ve bakililar B Nurlar 2006 ISBN 978 9952 426 12 7 tert ed N Tahirova red ve bur mes S Qemberova Baki kendleri B F Kocerli adina Respublika Usaq Kitabxanasi 2018 Hemcinin baxBaki kendlerinin siyahisiXarici kecidler Gah su gelmir gah da tezyiqsiz gelir Memmedli kendinde su etirazi M Mirzeyev adina Memmedli kend tam orta mektebi