Malqoç Yavuz Əli Paşa (XVI əsr – 26 iyul 1604, Belqrad) — III Mehmed və I Əhməd dönəmində 16 oktyabr 1603–26 iyun 1604 tarixlərində ümumilikdə 9 ay 11 gün Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamıdır
Malqoç Yavuz Əli Paşa | |
---|---|
يافوز علي باشا | |
16 oktyabr 1603 – 26 iyun 1604 | |
Əvvəlki | Yemişçi Həsən Paşa |
Sonrakı | Sokulluzadə Lələ Mehmed Paşa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | ? |
Doğum yeri | Bosniya |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Dini | islam |
Həyatı
Əslən bosniyalı olan Malqoçeviç ailəsində dünyaya gəlmiş, bosniyalı yeniçəri ağası Saleh ağanın qohumudur.Əndəruna daxil olaraq silahdarlıq rütbəsinə qədər yüksəldi.
Daha sonra 1601-ci ilin iyul ayında Misir hakimi təyin olundu. Misir hakimi ikən 23 sentyabr 1603 tarixində III Mehmedin sədrəzəmi Yemişçi Həsən Paşa sədarətdən alınaraq edam edilmiş, əvəzinə dövlət işlərində bacarıqlı bir dövlət adamı tapılmadığından Misirə xəbər göndərilmiş və Malqoç Yavuz Əli Paşa sədrəzəm təyin edildi. Yavuz Əli Paşa İstanbula gələnə qədər sədarət vəkili olaraq Qasım Paşa vəzifələndirildi.
Yavuz Əli Paşa paytaxta gəlib çatana qədər III Mehmed 21 dekabr 1603 tarixində vəfat etdi. Onun yerinə 13 yaşlı oğlu I Əhməd taxta çıxdı. Cülus mərasimindən bir həftə sonra Yavuz Əli Paşa 1.200.000 yaxın iki illik Misir xəzinəsi ilə paytaxta çatdı. Bu xəzinədən 700 min qızıl qapıqulu ocağına cülus bəxşişi olaraq paylandı.
Yavuz Əli Paşa paytaxta gəlib çatanda Osmanlı ordusunun bir qismi Avstriya cəbhəsində, bir qismi Macarıstan cəbhəsində, az bir hissəsi isə Səfəvi cəbhəsində döyüşlərə davam edirdi. Bundan başqa Anadolu torpaqlarında hələ də davam edən Cəlali üsyanları dövlətin üzərində ağır yükə çevrilmişdi. Yeni sədrəzəm gənc padşaha Avstriya və Səfəvi cəbhəsinə iki ayrı sərdar-ı əkrəmin təyin edilməsini və özünün də paytaxtda qalaraq döyüşləri tənzimləməyi məsləhət gördü. Ancaq I Əhməd Yavuz Əli Paşanın Avstriya sərdarı, kaptan-ı dərya Cığalızadə Yusif Sənan Paşanın isə Səfəvi sərdarı olaraq cəbhəyə getməyini əmr etdi. Əlbəttə ki, sultanın bu qərarında baş tərbiyəçisi və lələsi olan Əl-hac Mustafa ağanın rolu böyükdür.
Səfərə çıxdıqdan qısa müddət sonra anidən xəstələnən Yavuz Əli Paşa 26 iyul 1604 tarixində Belqraddakı Osmanlı ordugahında vəfat etdi.
Bəzi qaynaqlarda Misirdən geri qayıdarkən yanında 6 dilsiz cəlladla gəldiyi qeyd olunur. Bu da onun qəddar və zalım bir vəzir olması kimi izah olunur.
Həmçinin baxın
Mənbə
- Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVİ. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.360
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Malqoc Yavuz Eli Pasa XVI esr 26 iyul 1604 Belqrad III Mehmed ve I Ehmed doneminde 16 oktyabr 1603 26 iyun 1604 tarixlerinde umumilikde 9 ay 11 gun Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidirMalqoc Yavuz Eli Pasaيافوز علي باشاOsmanli sedrezemi16 oktyabr 1603 26 iyun 1604EvvelkiYemisci Hesen PasaSonrakiSokulluzade Lele Mehmed PasaSexsi melumatlarDogum tarixi Dogum yeri BosniyaVefat tarixi 26 iyun 1604Vefat yeri Belqrad Osmanli imperiyasiFealiyyeti siyasetciDini islamHeyatiEslen bosniyali olan Malqocevic ailesinde dunyaya gelmis bosniyali yeniceri agasi Saleh aganin qohumudur Enderuna daxil olaraq silahdarliq rutbesine qeder yukseldi Daha sonra 1601 ci ilin iyul ayinda Misir hakimi teyin olundu Misir hakimi iken 23 sentyabr 1603 tarixinde III Mehmedin sedrezemi Yemisci Hesen Pasa sedaretden alinaraq edam edilmis evezine dovlet islerinde bacariqli bir dovlet adami tapilmadigindan Misire xeber gonderilmis ve Malqoc Yavuz Eli Pasa sedrezem teyin edildi Yavuz Eli Pasa Istanbula gelene qeder sedaret vekili olaraq Qasim Pasa vezifelendirildi Yavuz Eli Pasa paytaxta gelib catana qeder III Mehmed 21 dekabr 1603 tarixinde vefat etdi Onun yerine 13 yasli oglu I Ehmed taxta cixdi Culus merasiminden bir hefte sonra Yavuz Eli Pasa 1 200 000 yaxin iki illik Misir xezinesi ile paytaxta catdi Bu xezineden 700 min qizil qapiqulu ocagina culus bexsisi olaraq paylandi Yavuz Eli Pasa paytaxta gelib catanda Osmanli ordusunun bir qismi Avstriya cebhesinde bir qismi Macaristan cebhesinde az bir hissesi ise Sefevi cebhesinde doyuslere davam edirdi Bundan basqa Anadolu torpaqlarinda hele de davam eden Celali usyanlari dovletin uzerinde agir yuke cevrilmisdi Yeni sedrezem genc padsaha Avstriya ve Sefevi cebhesine iki ayri serdar i ekremin teyin edilmesini ve ozunun de paytaxtda qalaraq doyusleri tenzimlemeyi meslehet gordu Ancaq I Ehmed Yavuz Eli Pasanin Avstriya serdari kaptan i derya Cigalizade Yusif Senan Pasanin ise Sefevi serdari olaraq cebheye getmeyini emr etdi Elbette ki sultanin bu qerarinda bas terbiyecisi ve lelesi olan El hac Mustafa aganin rolu boyukdur Sefere cixdiqdan qisa muddet sonra aniden xestelenen Yavuz Eli Pasa 26 iyul 1604 tarixinde Belqraddaki Osmanli ordugahinda vefat etdi Bezi qaynaqlarda Misirden geri qayidarken yaninda 6 dilsiz celladla geldiyi qeyd olunur Bu da onun qeddar ve zalim bir vezir olmasi kimi izah olunur Hemcinin baxinIII Mehmed I Ehmed Sedrezem Durgunluq donemi Osmanli sedrezemleriMenbeUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 360