Karl Valdemar Ziqler (alm. Karl Waldemar Ziegler; 26 noyabr 1898[…] – 12 avqust 1973, Mülheim an der Ruhr, Şimali Reyn-Vestfaliya) — alman kimyaçısı, NQR spektroskopiyası metodunu təklif etdi, 1963-cü ildə Culio Natta ilə polimer tədqiqatlarındakı işlərinə görə aldı. Nobel Komitəsi onu "orqanometalik birləşmələr üzrə tədqiqatını [bu] … yeni polimerləşmə reaksiyalarına gətirib çıxaran və … yeni və çox faydalı istehsal prosesləri üçün yol açan" görkəmli biri kimi tanıdı.
Karl Ziqler | |
---|---|
alm. Karl Waldemar Ziegler | |
Doğum tarixi | 26 noyabr 1898[…] |
Vəfat tarixi | 12 avqust 1973(74 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | qeyri-üzvi kimya |
Elmi dərəcəsi |
|
İş yerləri | |
Təhsili | |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
Bu məqaləni lazımdır. |
O, həmçinin sərbəst radikallar, makrosiklik və orqanometal birləşmələri əhatə edən tədqiqatları və Ziqler-Natta katalizatorlarının inkişafı ilə tanınır. 1960-cı ildə Otto Bayer və Valter Reppe ilə birlikdə elmi biliklərin genişləndirilməsi və yeni sintetik materialların texnoloji inkişafındakı nailiyyətlərə görə Ziqler Verner fon Simens üzüyü ilə təltif edilmişdir.
Bioqrafiyası
Uşaqlıq və təhsil illəri
Karl Ziqler 26 noyabr 1898-ci ildə Almaniyanın Kassel inzibati rayonundakı Helsa bələdiyyəsində anadan olub və Lüteran keşişi Karl Ziqler və Luiza Roll Ziqlerin ikinci oğlu olub. Kasseldəki Bettenhauzen ibtidai məktəbinə daxil oldu. Ziqlerin elmə ilk marağı fizika dərsliyinə girişdən başladı. Evdə eksperimentlər aparmağa, orta məktəb proqramına daxil olmayan kitabları oxumağa başladı. Atası vasitəsilə o, bir çox məşhur insanlarla, o cümlədən difteriya peyvəndini icad etməklə məşhur olan Emil Adolf fon Berinqlə tanış oldu.
Əlavə araşdırmalar və təcrübələr sayəsində Ziqler Kassel Liseyində keçən ilin ən görkəmli şagirdi kimi mükafat aldı. O, Marburq Universitetində oxuyub və əldə etdiyi əlavə biliyə görə ilk iki semestrdən azad edilib. 1918-ci ildə Birinci Dünya Müharibəsi cəbhəsinə əsgər kimi göndərildikdə təhsili yarımçıq qaldı[6]. Karl fon Oversin (alman) rəhbərliyi altında çalışaraq 1920-ci ildə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır. Onun dissertasiya işi "Semibenzol və əlaqəli birləşmələrin tədqiqi"nə həsr olunmuş və üç dəfə nəşr olmuşdur.
Karyerası
Marburq Universitetində doktorluq dərəcəsi aldıqdan sonra Ziqler İohann Volfqanq Höte adına Frankfurt Universitetində qısa müddət mühazirələr oxudu. 1926-cı ildə Heydelberq Universitetində professor oldu və burada sonrakı on ilini üzvi kimyada yeni yanaşmaların tədqiqinə sərf etdi. O, üçvalentli karbon radikallarının dayanıqlığını tədqiq etdi və bu, onu metal orqanik birləşmələrin öyrənilməsinə və tədqiqatlarında tətbiqinə gətirib çıxardı. O, həmçinin makrosiklik sistemlərin sintezində iştirak etmişdir[8]. 1933-cü ildə Ziqler, Ruggli-Ziqler seyreltmə prinsipinin əsaslarını təqdim etdiyi makrosiklik sistemlər haqqında ilk böyük əsərini nəşr etdi.
1936-cı ildə Halle Universitetində Kimya İnstitutunun professoru və direktoru təyin olundu, həmçinin Çikaqo Universitetində dəvətli mühazirəçi oldu.
Ziqler SS-nin himayədar üzvü idi və 1940-cı ilin oktyabrında Hərbi Xidmətlərə görə 2-ci dərəcəli Xaçı aldı.
1943-cü ildən 1969-cu ilə qədər Ziegler, Franz Fişerin varisi olaraq, əvvəllər Mülxeym Ruredəkı Kayzer-Vilhelm Kömür Tədqiqatları İnstitutu kimi tanınan Maks Plank adına Kömür Tədqiqatları İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışmışdı.
Karl Ziqler Almaniyada kimyəvi tədqiqatların müharibədən sonrakı dövrdə bərpasında iştirak etmiş və 1949-cu ildə Alman Kimyaçılar Cəmiyyətinin yaradılmasına kömək etmişdir. Beş il prezident vəzifəsində çalışdı. 1954–1957-ci illərdə Neft və Kömürün Kəşfiyyatı üzrə Alman Cəmiyyətinin prezidenti olmuşdur[8]. 1971-ci ildə London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü seçilmişdir.
Şəxsi həyatı
1922-ci ildə Ziqler Maria Kurtz ilə evləndi. Onların Erhart və Marianne adlı iki övladı var idi. Onun qızı tibb elmləri doktoru Marianne Ziqler Vitte, Ruhrdakı (o vaxtkı) Uşaq Xəstəxanasının baş həkimi ilə evləndi. Oğlu Erhart Ziqler fizik və patent müvəkkili oldu. Ziqlerin qızından beş, oğlundan da beş nəvəsi var idi. Onun nəvələrindən biri, Kordula Vitte onun Nobel mükafatı mərasimində iştirak edirdi və onların ikisinin xoşbəxt rəqs etdiyi bir fotoşəkil var. Ziqler ailəsi ilə bütün dünyanı gəzməyi sevirdi, xüsusilə də dünya turlarını çox sevirdi. O, hətta ay tutulmasını görmək üçün xüsusi uçuşlar təşkil edib. 1972-ci ildə Karl Ziqler nəvəsi ilə kruizdə olarkən ay tutulmasını seyr etdikdən sonra xəstələnir. Bir il sonra öldü.
Ziqler və həyat yoldaşı incəsənətin, xüsusən də rəssamlığın böyük biliciləri idilər. Karl və Mariya bir-birlərinə ad günlərində , Milad və yubileylərlərdə rəsmlər hədiyyə verirdilər. Onlar müxtəlif dövrlərə aid sevimli rəsmlərindən ibarət böyük kolleksiya toplayıblar. Həvəsli bir bağban olan Maria, xüsusilə Emil Nolde, Erik Hekkel, Oskar Kokoşki və Karl Şmidt-Rottlufun çiçək rəsmlərini sevirdi. Karl həyat yoldaşı ilə birlikdə vətən hesab etdiyi yerlərin — Halle və Rurs vadisinin görüntülərindən həzz alırdı. Zilqerin vəsiyyətinə görə ümumi kolleksiyasından 42 şəkil Mülheymdəki İncəsənət Muzeyində fondda yer aldı.
Bir insan kimi çox kəşflərin adamı olan Karl Ziqler həm də bir çox patentlərin sahibi idi. O, Maks Plank İnstitutu ilə patent müqaviləsi nəticəsində varlı adam olub. Öz vəsaiti hesabına 40 milyona yaxın sərmayə qoyaraq institutun elmi tədqiqatlarını dəstəkləmək üçün Ziqler Fondunu təsis etdi. Şəhərin Şule Liseyi də Ziqlerin adını daşıyır və əvvəllər mövcud olan məktəbin adını dəyişdirilərək 4 dekabr 1974-cü ildə Karl-Ziqler təsis edilmişdir. Məktəb Almaniyanın Mülhaym şəhərində yerləşir.
Karl Ziqler 12 avqust 1973-cü ildə Mülheymdə vəfat edib.
Elmi nailiyyətləri
Ziqler bütün həyatı boyu hər cür tədqiqatın bölünməzliyinin tərəfdarı olmuşdur. Bu səbəbdən onun elmi nailiyyətləri həm fundamental, həm də praktiki əhəmiyyət kəsb edir və tədqiqatları kimya elmini geniş əhatə edir. Gənc professor kimi Ziqler, əvəz edilmiş etan törəmələrində karbon-karbon bağlarının dissosiasiyasına hansı amillərin kömək etdiyi sualı ilə maraqlandı. Bu sual onu sərbəst radikalları, orqanometal birləşmələri, siklik birləşmələri və nəhayət, polimerləşmə üsullarını araşdırmağa vadar etdi.
Metal orqanik birləşmələr
Sərbəst radikalların tədqiqi Ziqleri qələvi metalların üzvi birləşmələrinə gətirib çıxardı. O, efirin parçalanmasının natrium və kalium alkillərinin alınmasının yeni üsuluna gətirib çıxardığını kəşf etdi və bu birləşmələrin asanlıqla heksaəvəz edilmiş etan törəmələrinə çevrilə biləcəyini göstərdi. Əvəzedicinin təbiəti təmiz efiri dəyişdirməklə dəyişdirilə bilər.
Litium alkilləri
Daha sonra, 1930-cu ildə o, litium metaldan və halogenləşdirilmiş karbohidrogenlərdən dərhal litium alkilləri və arilləri sintez etdi. 4Li + 2RX — 2RLi Bu rahat sintez digər alimlər tərəfindən alkillitium reagentlərinin çoxsaylı tədqiqatlarına təkan verdi və indi bu reagentlər sintetik üzvi kimyada ən çox istifadə olunanlardan biridir. Ziqlerin litium alkillər və litium olefinlər üzərində apardığı araşdırmalar onu 20 il sonra yeni polimerləşmə üsulunu kəşf etməyə vadar etdi.
"Canlı" polimerlər
1927-ci ildə o, müəyyən etdi ki, stilben olefin etil efirdə fenilizopropil kaliumun məhluluna əlavə edildikdə qırmızıdan sarıya kəskin rəng dəyişikliyi baş verir. Beləliklə, o, karbon-karbon ikiqat rabitəsinə qələvi metalın üzvi birləşməsinin əlavə edilməsini ilk dəfə müşahidə etdi. Sonrakı işlər göstərdi ki, o, kalium fenilizopropil məhluluna ardıcıl olaraq getdikcə daha çox butadien olefin karbohidrogen əlavə edə və aktiv orqanopotassium son qrupunu saxlayaraq uzun zəncirli karbohidrogen əldə edə bildi. Belə oliqomerlər "canlı polimerlər" adlananların qabaqcılları idi.
Ziqler-Natta katalizatorları
1952-ci ildə Ziqler ixtira etdiyi katalizatoru Culio Nattanın məsləhətçi kimi işlədiyi İtaliyadakı Montecatini şirkətinə təqdim etdi. Natta bu katalizator sinfini "Ziqler katalizatorları" adlandırdı və onların propilen kimi α-olefinləri stereoregular şəkildə polimerləşdirmək qabiliyyəti ilə çox maraqlandı. Ziqler o dövrdə əsasən polietilen və etilen-propilen sopolimerlərinin genişmiqyaslı istehsalına yönəlmişdi. Tezliklə elmi ictimaiyyət onun kəşfi haqqında məlumat aldı. Əvvəllər əldə edilə bilməyən polimerlərin yüksək kristallıq və stereoregularity dərəcəsi sintetik olaraq mümkün olmuşdur. Bu yeni orqanometalik katalizatorların istifadəsi ilə karbohidrogenlərin idarə olunan polimerləşməsinə dair işlərinə görə Karl Ziqler və Culio Natta 1963-cü ildə kimya üzrə aldılar.
Mükafat və təltifləri
- Karl Ziqler bir çox mükafatlar almışdı. Aşağıda daha əhəmiyyətli mükafatlardan bəzilərinin adları verilmişdir:
- Libix xatirə medalı (1935); Bu medal bu günə qədər Alman Kimya Cəmiyyəti tərəfindən alman kimyaçılarına yüksək nailiyyətlərə görə verilir. Ziqler bu mükafatı makrosiklik sistemlərin və stabil üçvalentli karbon radikallarının sintezi üzrə tədqiqatına görə alıb.
- 2-ci dərəcəli Hərbi Xidmət Xaçı (19 oktyabr 1940).
- Karl Duysberq nişanı (1953); Bu mükafat Alman Kimya Cəmiyyəti tərəfindən kimya sahəsində yüksək nailiyyətlərə görə verilib.
- Lavuazye medalı (1955); Bu mükafat Fransa Kimya Cəmiyyəti tərəfindən kimyanın müxtəlif sahələrində çalışan alimlərə verilib.
- Karl Enqler medalı (1958); Bu mükafat onun əvvəllər prezidenti olduğu Alman Neft və Kömürün Kəşfiyyatı Cəmiyyəti tərəfindən verilib.
- Verner fon Simens üzüyü (1960); Bu üzük Verner fon Simens Fondu tərəfindən təqdim olunub və Almaniyanın yeni texnoloji yollara öncülük etmiş şəxslər üçün ən yüksək mükafatı hesab olunub.
- Kimya üzrə (1963); "[Onun] orqanometalik birləşmələrə dair görkəmli tədqiqatları [bu] … yeni polimerləşmə reaksiyalarına səbəb oldu və … yeni və çox faydalı istehsal prosesləri üçün yol açdı."
- Plastik İnstitutunun Suinbern medalı, London (1964); Bu mükafat plastik elm və texnologiyaya mühüm töhfələr vermiş şəxslərə verilib.
- Almaniya Federativ Respublikasına xidmətlərinə görə ordeni (1964).
- Beynəlxalq Sintetik Kauçuk Medalı (1967).
İstinadlar
- Brown L. M., Stranges A. N. Karl Ziegler // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Karl Waldemar Ziegler // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- nobelprize.org (ing.). Nobel Foundation.
- https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Ziegler_Karl_Waldemar_EN.pdf.
- Nobel Lectures, Chemistry 1963–1970 (неопр.). — Amsterdam: Elsevier Publishing Company, 1972.
- Bawn Cecil Edwin Henry. Karl Ziegler, 26 November 1898–11 August 1973 // Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. — 1975. — Ноябрь (т. 21). — С. 569–584. — ISSN 0080–4606. — doi:10.1098/rsbm.1975.0019. [исправить]
- Sherby, Louise. The Who's Who of Nobel Prize Winners 1901–2000 (англ.). — Fourth. — Westport, CT: Oryx Press, 2002. — ISBN 1-57356-414-1.
- Eisch, John J. Karl Ziegler: Master Advocate for the Unity of Pure and Applied Research (англ.) // Journal of Chemical Education (англ.)рус. : journal. — 1983. — Vol. 60, no. 12. — P. 1009–1014. — doi:10.1021/ed060p1009. — Bibcode: 1983JChEd..60.1009E.
- Eisch, John J. Karl Ziegler: Master Advocate for the Unity of Pure and Applied Research (англ.) // Journal of Chemical Education (англ.)рус. : journal. — 1983. — Vol. 60, no. 12. — P. 1009–1014. — doi:10.1021/ed060p1009. — Bibcode: 1983JChEd..60.1009E.
- Sherby, Louise. The Who's Who of Nobel Prize Winners 1901–2000 (англ.). — Fourth. — Westport, CT: Oryx Press, 2002. — ISBN 1-57356-414-1.
- Haenel, Matthias Historical Sites of Chemistry: Karl Ziegler (нем.). Booklet. Max-Planck-Institute for Coal Research (8 мая 2008). Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Karl Ziegler. Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Karl Ziegler:The Nobel Prize in Chemistry 1963. Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Karl Ziegler:The Nobel Prize in Chemistry 1963. Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Ernst Klee: Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. Fischer Taschenbuch Verlag, Second extended edition, Frankfurt am Main 2005, ISBN 978-3-596-16048-8, p. 694 citing Henrik Eberle: Die Martin-Luther-Universität [Halle] in der Zeit des Nationalsozialismus 1933–1945, Halle 2002.
- Bernhard vom Brocke, Hubert Laitko (editors): Die Kaiser-Wilhelm-, Max-Planck-Gesellschaft und ihre Institute. Das Harnack-Prinzip. de Gruyter, Berlin 1996, ISBN 3-11-015483-8, S. 487f.
- Guenther Wilke. Fifty Years of Ziegler Catalysts: Consequences and Development of an Invention (англ.) // Angewandte Chemie : journal. — 2003. — Vol. 42, no. 41. — P. 5000–5008. — doi:10.1002/anie.200330056. — PMID 14595621.
- Karl Ziegler:The Nobel Prize in Chemistry 1963. Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Oesper, Ralph E. Karl Ziegler (англ.) // Journal of Chemical Education (англ.)рус. : journal. — 1948. — September (vol. 25, no. 9). — P. 510–511. — doi:10.1021/ed025p510. — Bibcode: 1948JChEd..25..510O.
- Karl Ziegler — Biographical
- Bawn Cecil Edwin Henry. Karl Ziegler, 26 November 1898–11 August 1973 // Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. — 1975. — Ноябрь (т. 21). — С. 569–584. — ISSN 0080–4606. — doi:10.1098/rsbm.1975.0019. [исправить]
- Sherby, Louise. The Who's Who of Nobel Prize Winners 1901–2000 (англ.). — Fourth. — Westport, CT: Oryx Press, 2002. — ISBN 1-57356-414-1.
- Nobel Lectures, Chemistry 1963–1970 (неопр.). — Amsterdam: Elsevier Publishing Company, 1972.
- Haenel, Matthias Historical Sites of Chemistry: Karl Ziegler (нем.). Booklet. Max-Planck-Institute for Coal Research (8 мая 2008). Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Karl Ziegler. Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Karl Ziegler Schule (нем.). Дата обращения: 19 марта 2010.
- Karl Ziegler. Дата обращения: 9 апреля 2010.
- Karl Ziegler Schule (нем.). Дата обращения: 19 марта 2010.
- Eisch, John J. Karl Ziegler: Master Advocate for the Unity of Pure and Applied Research (англ.) // Journal of Chemical Education (англ.)рус. : journal. — 1983. — Vol. 60, no. 12. — P. 1009–1014. — doi:10.1021/ed060p1009. — Bibcode: 1983JChEd..60.1009E.
- Oesper, Ralph E. Karl Ziegler (англ.) // Journal of Chemical Education (англ.)рус. : journal. — 1948. — September (vol. 25, no. 9). — P. 510–511. — doi:10.1021/ed025p510. — Bibcode: 1948JChEd..25..510O.
- Bonnesen, Peter V. Nobel Laureates in Chemistry, 1901–1992 (неопр.) / Laylin K. James. — 3. — Washington, D. D.: Chemical Heritage Foundation, 1993. — С. 449–455. — ISBN 0-8412-2690-3.
- Bonnesen, Peter V. Nobel Laureates in Chemistry, 1901–1992 (неопр.) / Laylin K. James. — 3. — Washington, D. D.: Chemical Heritage Foundation, 1993. — С. 449–455. — ISBN 0-8412-2690-3.
- Karl Ziegler:The Nobel Prize in Chemistry 1963. Дата обращения: 9 апреля 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karl Valdemar Ziqler alm Karl Waldemar Ziegler 26 noyabr 1898 12 avqust 1973 Mulheim an der Ruhr Simali Reyn Vestfaliya alman kimyacisi NQR spektroskopiyasi metodunu teklif etdi 1963 cu ilde Culio Natta ile polimer tedqiqatlarindaki islerine gore Kimya uzre Nobel mukafati aldi Nobel Komitesi onu orqanometalik birlesmeler uzre tedqiqatini bu yeni polimerlesme reaksiyalarina getirib cixaran ve yeni ve cox faydali istehsal prosesleri ucun yol acan gorkemli biri kimi tanidi Karl Ziqleralm Karl Waldemar Ziegler Dogum tarixi 26 noyabr 1898 1898 11 26 Vefat tarixi 12 avqust 1973 1973 08 12 74 yasinda Vefat yeri Mulheim an der Ruhr Simali Reyn Vestfaliya Qerbi AlmaniyaElm sahesi qeyri uzvi kimyaElmi derecesi felsefe doktoru 1920 Is yerleri Iohann Volfqanq Gote adina Frankfurt Universiteti Heydelberq Universiteti Marburq UniversitetiTehsili Marburq UniversitetiUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1971 Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi 1938 Bavariya Elmler Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra Azerbaycanca deyil sablonunu silmeyi unutmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin O hemcinin serbest radikallar makrosiklik ve orqanometal birlesmeleri ehate eden tedqiqatlari ve Ziqler Natta katalizatorlarinin inkisafi ile taninir 1960 ci ilde Otto Bayer ve Valter Reppe ile birlikde elmi biliklerin genislendirilmesi ve yeni sintetik materiallarin texnoloji inkisafindaki nailiyyetlere gore Ziqler Verner fon Simens uzuyu ile teltif edilmisdir BioqrafiyasiUsaqliq ve tehsil illeri Karl Ziqler 26 noyabr 1898 ci ilde Almaniyanin Kassel inzibati rayonundaki Helsa belediyyesinde anadan olub ve Luteran kesisi Karl Ziqler ve Luiza Roll Ziqlerin ikinci oglu olub Kasseldeki Bettenhauzen ibtidai mektebine daxil oldu Ziqlerin elme ilk maragi fizika dersliyine girisden basladi Evde eksperimentler aparmaga orta mekteb proqramina daxil olmayan kitablari oxumaga basladi Atasi vasitesile o bir cox meshur insanlarla o cumleden difteriya peyvendini icad etmekle meshur olan Emil Adolf fon Berinqle tanis oldu Elave arasdirmalar ve tecrubeler sayesinde Ziqler Kassel Liseyinde kecen ilin en gorkemli sagirdi kimi mukafat aldi O Marburq Universitetinde oxuyub ve elde etdiyi elave biliye gore ilk iki semestrden azad edilib 1918 ci ilde Birinci Dunya Muharibesi cebhesine esger kimi gonderildikde tehsili yarimciq qaldi 6 Karl fon Oversin alman rehberliyi altinda calisaraq 1920 ci ilde felsefe doktoru elmi derecesini almisdir Onun dissertasiya isi Semibenzol ve elaqeli birlesmelerin tedqiqi ne hesr olunmus ve uc defe nesr olmusdur KaryerasiMarburq Universitetinde doktorluq derecesi aldiqdan sonra Ziqler Iohann Volfqanq Hote adina Frankfurt Universitetinde qisa muddet muhazireler oxudu 1926 ci ilde Heydelberq Universitetinde professor oldu ve burada sonraki on ilini uzvi kimyada yeni yanasmalarin tedqiqine serf etdi O ucvalentli karbon radikallarinin dayaniqligini tedqiq etdi ve bu onu metal orqanik birlesmelerin oyrenilmesine ve tedqiqatlarinda tetbiqine getirib cixardi O hemcinin makrosiklik sistemlerin sintezinde istirak etmisdir 8 1933 cu ilde Ziqler Ruggli Ziqler seyreltme prinsipinin esaslarini teqdim etdiyi makrosiklik sistemler haqqinda ilk boyuk eserini nesr etdi 1936 ci ilde Halle Universitetinde Kimya Institutunun professoru ve direktoru teyin olundu hemcinin Cikaqo Universitetinde devetli muhazireci oldu Ziqler SS nin himayedar uzvu idi ve 1940 ci ilin oktyabrinda Herbi Xidmetlere gore 2 ci dereceli Xaci aldi 1943 cu ilden 1969 cu ile qeder Ziegler Franz Fiserin varisi olaraq evveller Mulxeym Ruredeki Kayzer Vilhelm Komur Tedqiqatlari Institutu kimi taninan Maks Plank adina Komur Tedqiqatlari Institutunun direktoru vezifesinde calismisdi Karl Ziqler Almaniyada kimyevi tedqiqatlarin muharibeden sonraki dovrde berpasinda istirak etmis ve 1949 cu ilde Alman Kimyacilar Cemiyyetinin yaradilmasina komek etmisdir Bes il prezident vezifesinde calisdi 1954 1957 ci illerde Neft ve Komurun Kesfiyyati uzre Alman Cemiyyetinin prezidenti olmusdur 8 1971 ci ilde London Kral Cemiyyetinin xarici uzvu secilmisdir Sexsi heyati1922 ci ilde Ziqler Maria Kurtz ile evlendi Onlarin Erhart ve Marianne adli iki ovladi var idi Onun qizi tibb elmleri doktoru Marianne Ziqler Vitte Ruhrdaki o vaxtki Usaq Xestexanasinin bas hekimi ile evlendi Oglu Erhart Ziqler fizik ve patent muvekkili oldu Ziqlerin qizindan bes oglundan da bes nevesi var idi Onun nevelerinden biri Kordula Vitte onun Nobel mukafati merasiminde istirak edirdi ve onlarin ikisinin xosbext reqs etdiyi bir fotosekil var Ziqler ailesi ile butun dunyani gezmeyi sevirdi xususile de dunya turlarini cox sevirdi O hetta ay tutulmasini gormek ucun xususi ucuslar teskil edib 1972 ci ilde Karl Ziqler nevesi ile kruizde olarken ay tutulmasini seyr etdikden sonra xestelenir Bir il sonra oldu Ziqler ve heyat yoldasi incesenetin xususen de ressamligin boyuk bilicileri idiler Karl ve Mariya bir birlerine ad gunlerinde Milad ve yubileylerlerde resmler hediyye verirdiler Onlar muxtelif dovrlere aid sevimli resmlerinden ibaret boyuk kolleksiya toplayiblar Hevesli bir bagban olan Maria xususile Emil Nolde Erik Hekkel Oskar Kokoski ve Karl Smidt Rottlufun cicek resmlerini sevirdi Karl heyat yoldasi ile birlikde veten hesab etdiyi yerlerin Halle ve Rurs vadisinin goruntulerinden hezz alirdi Zilqerin vesiyyetine gore umumi kolleksiyasindan 42 sekil Mulheymdeki Incesenet Muzeyinde fondda yer aldi Bir insan kimi cox kesflerin adami olan Karl Ziqler hem de bir cox patentlerin sahibi idi O Maks Plank Institutu ile patent muqavilesi neticesinde varli adam olub Oz vesaiti hesabina 40 milyona yaxin sermaye qoyaraq institutun elmi tedqiqatlarini desteklemek ucun Ziqler Fondunu tesis etdi Seherin Sule Liseyi de Ziqlerin adini dasiyir ve evveller movcud olan mektebin adini deyisdirilerek 4 dekabr 1974 cu ilde Karl Ziqler tesis edilmisdir Mekteb Almaniyanin Mulhaym seherinde yerlesir Karl Ziqler 12 avqust 1973 cu ilde Mulheymde vefat edib Elmi nailiyyetleriZiqler butun heyati boyu her cur tedqiqatin bolunmezliyinin terefdari olmusdur Bu sebebden onun elmi nailiyyetleri hem fundamental hem de praktiki ehemiyyet kesb edir ve tedqiqatlari kimya elmini genis ehate edir Genc professor kimi Ziqler evez edilmis etan toremelerinde karbon karbon baglarinin dissosiasiyasina hansi amillerin komek etdiyi suali ile maraqlandi Bu sual onu serbest radikallari orqanometal birlesmeleri siklik birlesmeleri ve nehayet polimerlesme usullarini arasdirmaga vadar etdi Metal orqanik birlesmelerSerbest radikallarin tedqiqi Ziqleri qelevi metallarin uzvi birlesmelerine getirib cixardi O efirin parcalanmasinin natrium ve kalium alkillerinin alinmasinin yeni usuluna getirib cixardigini kesf etdi ve bu birlesmelerin asanliqla heksaevez edilmis etan toremelerine cevrile bileceyini gosterdi Evezedicinin tebieti temiz efiri deyisdirmekle deyisdirile biler Litium alkilleriDaha sonra 1930 cu ilde o litium metaldan ve halogenlesdirilmis karbohidrogenlerden derhal litium alkilleri ve arilleri sintez etdi 4Li 2RX 2RLi Bu rahat sintez diger alimler terefinden alkillitium reagentlerinin coxsayli tedqiqatlarina tekan verdi ve indi bu reagentler sintetik uzvi kimyada en cox istifade olunanlardan biridir Ziqlerin litium alkiller ve litium olefinler uzerinde apardigi arasdirmalar onu 20 il sonra yeni polimerlesme usulunu kesf etmeye vadar etdi Canli polimerler1927 ci ilde o mueyyen etdi ki stilben olefin etil efirde fenilizopropil kaliumun mehluluna elave edildikde qirmizidan sariya keskin reng deyisikliyi bas verir Belelikle o karbon karbon ikiqat rabitesine qelevi metalin uzvi birlesmesinin elave edilmesini ilk defe musahide etdi Sonraki isler gosterdi ki o kalium fenilizopropil mehluluna ardicil olaraq getdikce daha cox butadien olefin karbohidrogen elave ede ve aktiv orqanopotassium son qrupunu saxlayaraq uzun zencirli karbohidrogen elde ede bildi Bele oliqomerler canli polimerler adlananlarin qabaqcillari idi Ziqler Natta katalizatorlari1952 ci ilde Ziqler ixtira etdiyi katalizatoru Culio Nattanin meslehetci kimi islediyi Italiyadaki Montecatini sirketine teqdim etdi Natta bu katalizator sinfini Ziqler katalizatorlari adlandirdi ve onlarin propilen kimi a olefinleri stereoregular sekilde polimerlesdirmek qabiliyyeti ile cox maraqlandi Ziqler o dovrde esasen polietilen ve etilen propilen sopolimerlerinin genismiqyasli istehsalina yonelmisdi Tezlikle elmi ictimaiyyet onun kesfi haqqinda melumat aldi Evveller elde edile bilmeyen polimerlerin yuksek kristalliq ve stereoregularity derecesi sintetik olaraq mumkun olmusdur Bu yeni orqanometalik katalizatorlarin istifadesi ile karbohidrogenlerin idare olunan polimerlesmesine dair islerine gore Karl Ziqler ve Culio Natta 1963 cu ilde kimya uzre Nobel mukafati aldilar Mukafat ve teltifleriKarl Ziqler bir cox mukafatlar almisdi Asagida daha ehemiyyetli mukafatlardan bezilerinin adlari verilmisdir Libix xatire medali 1935 Bu medal bu gune qeder Alman Kimya Cemiyyeti terefinden alman kimyacilarina yuksek nailiyyetlere gore verilir Ziqler bu mukafati makrosiklik sistemlerin ve stabil ucvalentli karbon radikallarinin sintezi uzre tedqiqatina gore alib 2 ci dereceli Herbi Xidmet Xaci 19 oktyabr 1940 Karl Duysberq nisani 1953 Bu mukafat Alman Kimya Cemiyyeti terefinden kimya sahesinde yuksek nailiyyetlere gore verilib Lavuazye medali 1955 Bu mukafat Fransa Kimya Cemiyyeti terefinden kimyanin muxtelif sahelerinde calisan alimlere verilib Karl Enqler medali 1958 Bu mukafat onun evveller prezidenti oldugu Alman Neft ve Komurun Kesfiyyati Cemiyyeti terefinden verilib Verner fon Simens uzuyu 1960 Bu uzuk Verner fon Simens Fondu terefinden teqdim olunub ve Almaniyanin yeni texnoloji yollara onculuk etmis sexsler ucun en yuksek mukafati hesab olunub Kimya uzre Nobel mukafati 1963 Onun orqanometalik birlesmelere dair gorkemli tedqiqatlari bu yeni polimerlesme reaksiyalarina sebeb oldu ve yeni ve cox faydali istehsal prosesleri ucun yol acdi Plastik Institutunun Suinbern medali London 1964 Bu mukafat plastik elm ve texnologiyaya muhum tohfeler vermis sexslere verilib Almaniya Federativ Respublikasina xidmetlerine gore ordeni 1964 Beynelxalq Sintetik Kaucuk Medali 1967 IstinadlarBrown L M Stranges A N Karl Ziegler Encyclopaedia Britannica ing Karl Waldemar Ziegler Brockhauz Ensiklopediyasi alm nobelprize org ing Nobel Foundation https www leopoldina org fileadmin redaktion Mitglieder CV Ziegler Karl Waldemar EN pdf Nobel Lectures Chemistry 1963 1970 neopr Amsterdam Elsevier Publishing Company 1972 Bawn Cecil Edwin Henry Karl Ziegler 26 November 1898 11 August 1973 Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 1975 Noyabr t 21 S 569 584 ISSN 0080 4606 doi 10 1098 rsbm 1975 0019 ispravit Sherby Louise The Who s Who of Nobel Prize Winners 1901 2000 angl Fourth Westport CT Oryx Press 2002 ISBN 1 57356 414 1 Eisch John J Karl Ziegler Master Advocate for the Unity of Pure and Applied Research angl Journal of Chemical Education angl rus journal 1983 Vol 60 no 12 P 1009 1014 doi 10 1021 ed060p1009 Bibcode 1983JChEd 60 1009E Eisch John J Karl Ziegler Master Advocate for the Unity of Pure and Applied Research angl Journal of Chemical Education angl rus journal 1983 Vol 60 no 12 P 1009 1014 doi 10 1021 ed060p1009 Bibcode 1983JChEd 60 1009E Sherby Louise The Who s Who of Nobel Prize Winners 1901 2000 angl Fourth Westport CT Oryx Press 2002 ISBN 1 57356 414 1 Haenel Matthias Historical Sites of Chemistry Karl Ziegler nem Booklet Max Planck Institute for Coal Research 8 maya 2008 Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Karl Ziegler Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Karl Ziegler The Nobel Prize in Chemistry 1963 Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Karl Ziegler The Nobel Prize in Chemistry 1963 Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Ernst Klee Das Personenlexikon zum Dritten Reich Wer war was vor und nach 1945 Fischer Taschenbuch Verlag Second extended edition Frankfurt am Main 2005 ISBN 978 3 596 16048 8 p 694 citing Henrik Eberle Die Martin Luther Universitat Halle in der Zeit des Nationalsozialismus 1933 1945 Halle 2002 Bernhard vom Brocke Hubert Laitko editors Die Kaiser Wilhelm Max Planck Gesellschaft und ihre Institute Das Harnack Prinzip de Gruyter Berlin 1996 ISBN 3 11 015483 8 S 487f Guenther Wilke Fifty Years of Ziegler Catalysts Consequences and Development of an Invention angl Angewandte Chemie journal 2003 Vol 42 no 41 P 5000 5008 doi 10 1002 anie 200330056 PMID 14595621 Karl Ziegler The Nobel Prize in Chemistry 1963 Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Oesper Ralph E Karl Ziegler angl Journal of Chemical Education angl rus journal 1948 September vol 25 no 9 P 510 511 doi 10 1021 ed025p510 Bibcode 1948JChEd 25 510O Karl Ziegler Biographical Bawn Cecil Edwin Henry Karl Ziegler 26 November 1898 11 August 1973 Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 1975 Noyabr t 21 S 569 584 ISSN 0080 4606 doi 10 1098 rsbm 1975 0019 ispravit Sherby Louise The Who s Who of Nobel Prize Winners 1901 2000 angl Fourth Westport CT Oryx Press 2002 ISBN 1 57356 414 1 Nobel Lectures Chemistry 1963 1970 neopr Amsterdam Elsevier Publishing Company 1972 Haenel Matthias Historical Sites of Chemistry Karl Ziegler nem Booklet Max Planck Institute for Coal Research 8 maya 2008 Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Karl Ziegler Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Karl Ziegler Schule nem Data obrasheniya 19 marta 2010 Karl Ziegler Data obrasheniya 9 aprelya 2010 Karl Ziegler Schule nem Data obrasheniya 19 marta 2010 Eisch John J Karl Ziegler Master Advocate for the Unity of Pure and Applied Research angl Journal of Chemical Education angl rus journal 1983 Vol 60 no 12 P 1009 1014 doi 10 1021 ed060p1009 Bibcode 1983JChEd 60 1009E Oesper Ralph E Karl Ziegler angl Journal of Chemical Education angl rus journal 1948 September vol 25 no 9 P 510 511 doi 10 1021 ed025p510 Bibcode 1948JChEd 25 510O Bonnesen Peter V Nobel Laureates in Chemistry 1901 1992 neopr Laylin K James 3 Washington D D Chemical Heritage Foundation 1993 S 449 455 ISBN 0 8412 2690 3 Bonnesen Peter V Nobel Laureates in Chemistry 1901 1992 neopr Laylin K James 3 Washington D D Chemical Heritage Foundation 1993 S 449 455 ISBN 0 8412 2690 3 Karl Ziegler The Nobel Prize in Chemistry 1963 Data obrasheniya 9 aprelya 2010