Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alkilləşmə prosesi — üzvi maddələrin və bəzi qeyri-üzvi maddələrin molekullarına alkil qruplarının daxil edilməsi adlanır. Bu reaksiya çox böyük praktiki əhəmiyyətə malikdir. belə ki, onun əsasında alkilaromatik birləşmələr, izoparafinlər, çoxlu sayda merkaptanlar və sulfidlər, aminlər, element- və metal üzvi birləşmələr və s. alınır. Çox vaxt alkilləşmə prosesi monomerlərin, yuyucu maddələrin istehsalında aralıq mərhələ kimi istifadə olunur.
Təsnifi
Alkilləşmə proseslərini yeni yaranan əlaqələrin növünə görə təsnif etmək daha əlverişlidir:
— karbon atomuna görə alkilləşmə;
— oksigen və kükürd atomlarına görə alkilləşmə;
— azot atomuna görə alkilləşmə;
— digər elemetlərin (Si-, Pb-, Al- alkilləşməsi) atomlarına görə alkilləşmə.
Karbon atomuna görə alkilləşmə
Karbon atomuna görə alkilləşmədə karbon atomu ilə əlaqəli olan hidrogen atomu alkil radikalı ilə əvəz olunur:
CnH2n+2 + CmH2m → Cn+mH2(n+m+1)
ArH+ RCl → ArR + HCl
Oksigen və kükürd atomlarına görə alkilləşmə
Oksigen və kükürd atomlarına görə alkilləşmə zamanı alkil radikalı oksigen və ya kükürd atomu ilə əlaqələnir:
ArOH + RCl → ArOR + NaCl + H2O NaSH + RCl → RSH + NaCl
Azot atomuna görə alkilləşmə
Azot atomuna görə alkilləşmə zamanı ammoniakda və ya aminlərdə azot atomu ilə əlaqələnmiş hidrogen atomları alkil qrupları ilə əvəz olunur. bu, aminlərin sintezinin ən əhəmiyyətli metodlarından biridir:
ROH + NH3 → RNH2 + H2O
Digər elemetlərin (Si-, Pb-, Al- alkilləşməsi) atomlarına görə alkilləşmə
Si-, Pb-, Al- və digər elementlərə nəzərən alkilləşmə element- və metalüzvi birləşmələrin alınmasının əlverişli yollarından biridir:
2RCl + Si → R2SiCl2 4C2H5Cl + 4PbNa → Pb(C2H5)4 + 4NaCl + 3Pb 3C3H6 + Al + 1.5H2 → Al(C3H7)3
Alkilləşdirici agent
Alkilləşdirici agent kimi olefinlər və asetilen, xlorlu törəmələr, spirtlər, sadə və mürəkkəb efirlər istifadə edilir.
İstinadlar
- M. İ. Rüstəmov, V. M. Abbasov, A. M. Məhərrəmov, N. Ə. Səlimova, Z. C. Seyidov, M. M. Abbasov. "Əsas üzvi və neft kimya sintezi" Bakı — 2003. 256 s.
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alkillesme prosesi uzvi maddelerin ve bezi qeyri uzvi maddelerin molekullarina alkil qruplarinin daxil edilmesi adlanir Bu reaksiya cox boyuk praktiki ehemiyyete malikdir bele ki onun esasinda alkilaromatik birlesmeler izoparafinler coxlu sayda merkaptanlar ve sulfidler aminler element ve metal uzvi birlesmeler ve s alinir Cox vaxt alkillesme prosesi monomerlerin yuyucu maddelerin istehsalinda araliq merhele kimi istifade olunur TesnifiAlkillesme proseslerini yeni yaranan elaqelerin novune gore tesnif etmek daha elverislidir karbon atomuna gore alkillesme oksigen ve kukurd atomlarina gore alkillesme azot atomuna gore alkillesme diger elemetlerin Si Pb Al alkillesmesi atomlarina gore alkillesme Karbon atomuna gore alkillesme Karbon atomuna gore alkillesmede karbon atomu ile elaqeli olan hidrogen atomu alkil radikali ile evez olunur CnH2n 2 CmH2m Cn mH2 n m 1 ArH RCl ArR HCl Oksigen ve kukurd atomlarina gore alkillesme Oksigen ve kukurd atomlarina gore alkillesme zamani alkil radikali oksigen ve ya kukurd atomu ile elaqelenir ArOH RCl ArOR NaCl H2O NaSH RCl RSH NaCl Azot atomuna gore alkillesme Azot atomuna gore alkillesme zamani ammoniakda ve ya aminlerde azot atomu ile elaqelenmis hidrogen atomlari alkil qruplari ile evez olunur bu aminlerin sintezinin en ehemiyyetli metodlarindan biridir ROH NH3 RNH2 H2O Diger elemetlerin Si Pb Al alkillesmesi atomlarina gore alkillesme Si Pb Al ve diger elementlere nezeren alkillesme element ve metaluzvi birlesmelerin alinmasinin elverisli yollarindan biridir 2RCl Si R2SiCl2 4C2H5Cl 4PbNa Pb C2H5 4 4NaCl 3Pb 3C3H6 Al 1 5H2 Al C3H7 3Alkillesdirici agentAlkillesdirici agent kimi olefinler ve asetilen xlorlu toremeler spirtler sade ve murekkeb efirler istifade edilir IstinadlarM I Rustemov V M Abbasov A M Meherremov N E Selimova Z C Seyidov M M Abbasov Esas uzvi ve neft kimya sintezi Baki 2003 256 s Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin