Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II İbrahim və ya Şeyxşah – Şirvanşahlar dövlətinin 40-cı hökmdarı, Şirvanşah Fərrux Yasarın oğlu.
| II İbrahim Şeyxşah | |
|---|---|
 | |
Şirvanşahlar dövlətinin XXXX hökmdarı | |
| 1502 – 1524 | |
| Əvvəlki | Sultan Mahmud |
| Sonrakı | II Xəlilullah |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | ? |
| Doğum yeri | Bakı |
| Vəfat tarixi | 1524 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d], qubernator |
| Atası | I Fərrux Yasar |
| Anası | Qaytaq usmisi Adil bəyin bacısı |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Dərbəndilər |
| Dini | Şiə İslam |
Fəaliyyəti
Hakimiyyətə gəlməsi
Şah İsmayıldan qaçaraq Gilana gedən Şeyxşah h.908 (1502)-ci ildə Şirvana qayıdaraq mübarizəsiz Sultan Mahmudun tərk etdiyi Şirvanşahlar taxtına çıxdı. Şahgəldi ağa Şirvanşahı tərk etməyə məcbur oldu. Şirvan əhli Şeyxşahın ədalətli hökmranlığından razı idi. Bir qədərdən, ehtimal ki, üç ildən sonra h.911 (1505/6)-ci ildə Şah İsmayılın sarayında yaşayan Sultan Mahmud əmisini devirib yenidən Şirvanda hakimiyyəti ələ keçirmək fikrinə düşdü. O, tezliklə Şirvanşahlar taxtını özünə qaytarmaq üçün Şah İsmayılın qızılbaş qoşun dəstəsi ilə Şirvana gəldi. Sultan Mahmud Şeyxşahın öz qoşunları ilə sığındığı Gülüstan qalasını üç aydan çox mühasirədə saxladı. Şeyxşahın vəziyyəti olduqca ağır idi. Lakin təsadüf onu məğlubiyyətdən və ölümdən qurtardı. Sultan Mahmudun sevimli qulu məmlük Qara bəy ağası yuxuda ikən onun başını kəsərək, elə həmin gecə Şeyxşaha göndərdi. Sevincək Şeyxşah təbil vurub bayraqları açmağı əmr edərək, səhərin açılmasını gözləmədən qoşunları ilə qaladan çıxdı. Qəfil yaxalanmış qızılbaşlar qaçmağa üz qoydular. Lakin onların çoxu əsir düşdü və öldürüldü. Y.A.Paxomovun fikrincə, Sultan Mahmudun səfəvi qoşunları ilə Şirvana yürüş edərək Şamaxını və Şəbəranı tutması numizmatik məlumatlara görə h.911 (1505/6)-ci ildə baş vermişdir.
Belə ki, həmin vaxt bu şəhərlərdə kəsilən sikkələr Şeyxşahın deyil, Şah İsmayıl səfəvinin adından zərb edilmişdir. Y.A.Paxomov bundan belə bir nəticə çrxarmışdır ki, "Əvvələn, Sultan Mahmuda yardım göstərən Səfəvilər təkcə Şamaxını deyil, Şəbəranı da zəbt etmişdilər, ikincisi bu yardımın əvəzində Sultan Mahmud özünü Şah İsmayılın təbəəsi kimi tanımağı və onun adından sikkə kəsdirməyi öhdəsinə götürmüşdü".
Şah İsmayıl ilə münasibətlər
S. Aşurbəyliyə görə, Sultan Mahmud öldürüldükdən sonra Şeyxşah Şirvan taxtında ancaq Şah İsmayılın ali hakimiyyətini qəbul etmək və onun adından pul kəsdirməklə möhkəmlənə bilmişdi. O, yalnız bundan sonra asudə hakimiyyət sürməyə başladı. Lakin mənbələr Sultan Mahmudun Şeyxşahın olduğu qalanı üç ay ərzində mühasirədə saxladığını xəbər verirlər. Şeyxşahın adından, demək olar ki, iki il (h.911–912 (1505–1506/7)-ci illər) sikkə kəsilməməsi isə ehtimal etməyə imkan verir ki, Şeyxşah qızılbaşların Gülüstan qalası yaxınlığında məğlubiyyətindən sonra yalnız Şah İsmayılın ali hakimiyyətini tanıdıqdan və ona tabe olduqdan sonra Şirvanda hakimiyyətini davam etdirmişdir.
Lakin Şeyxşah Şirvanı müstəqil idarə etmək fikrindən əl çəkməmişdir. Şah İsmayılın h.913 (1507/8)-cü ildə zülqədərlər tayfasının iğtişaşını yatırtmaq üçün Mərəş vilayətinə işğalçılıq yürüşündən istifadə edən Şeyxşah İsmayıla ödəməli olduğu xəracı verməkdən boyun qaçırdı və onun elçilərinə ehtiram göstərmədi. Həmin vaxtdan, yəni h.913 (1507/8)-cü ildən Şeyxşah yeniden öz adından sikkə zərb etdirməyə başladı. Şah İsmayıl Şeyxşahın xərac vermək istəməməsi ilə əlaqədar h.915 (1509)-ci ilin sonlarında ikinci dəfə Şirvana yürüş etdi. O, Kür çayına çatıb onu ponton körpülərlə keçdi. Bu xəbər bütün Şirvana yayıldı. Şahın gəlməsini eşidən Şeyxşah qüvvələr nisbətini nəzərə alıb Buğurt qalasına çəkildi. İsmayıl əmirlərini Şamaxını tutmağa göndərdi, özü isə qoşunlarının bir hissəsi ilə Bakıya yollandı. Bakı qalasının komendantı (kütüval) hədiyyələrlə şahın qərargahına gələrək itaət göstərdi və şəhərin açarlarını ona təqdim etdi. İsmayıl Bakıdan Şəbərana getdi. Bu vilayətin valisi və digər Şirvan qalalarının hakimləri də şahın hüzuruna tələsərək, öz itaətlərini bildirdilər və buna görə mükafata və fəxri paltara layiq görüldülər. Şah həmin qalaların idarə olunmasını Lələ bəy Şamluya həvalə etdi.
Bundan sonra İsmayıl Dərbəndə yaxınlaşdı. Dərbənd istehkamlarının möhkəmliyinə güvənən əmirlər Yar Əhməd ağa və Məhəmməd bəy şahın qarşısına çıxmadılar və ona hədiyyə göndərmədilər. Şah İsmayıl Dərbəndi mühasirəyə almağa başladı. Qızılbaşlar qalanın bürcləri altından 12 lağım atdılar. Mühasirədə olan Dərbəndilər qızılbaşların üstünə daş və ox yağdırırdılar. Müqavimət göstərməyin mənasızlığını görən Yar Əhməd ağa və Məhəmməd bəy boyunlarında qılınc, çiyinlərində kəfən İsmayılın qərargahına gələrək, təslim olmağa razılaşdılar. Şah Mənsur bəyi Dərbənd hakimi təyin etdi. İsmayıl Şeyx Heydərin 22 il Təbərsəranda qalmış cənazəsinin qalıqlarını Ərdəbilə köçürüb orada ailəvi türbədə dəfn etməyi əmr etdi. Şirvanı yenidən özünə tabe edən Şah İsmayıl Kürü keçib qışı Qarabağda keçirdi, baharda isə Təbrizə qayıdaraq, Xorasan üzərinə yeni yürüşə hazırlaşmağa başladı. Şirvana səfərindən sonra şahın uğurlarını və qələbələrini görən Şeyxşah onunla yaxınlaşmaq qərarına gəldi və xərac verməyə razı oldu.
Təbriz səfəri
Şah İsmayıl h.916 (1510/11)-cı ildə Xorasanda Şeybək xana qalib gəldikdə Şeyxşah, digər hakimlər kimi, İsmayılın sarayına səfirlik göndərərək, onu təbrik etdi. Həmin vaxtdan şahla dostluq münasibətləri kəsilmirdi. İsmayılın Şeyxşaha iltifatlı münasibəti şah h.920 (1514)-ci ildə türk sultanı Səlimlə Çaldıran vuruşmasında məğlubiyyətə uğradıqdan az sonra özünü göstərdi. H.924 (1518)-ci ildə Təbriz sarayında şahzadə Sam Mirzənin anadan olması təntənə ilə qeyd edilərkən şah Şeyxşahla danışıqlar aparmaq üçün əmirləri Mirzə şah Hüseyni və Cəmaləddin Məhəmmədi Şirvana göndərdi. Onlar Şirvanşahı İsmayılın ona yaxşı münasibət bəslədiyinə əmin etdilər və Təbrizə gəlmək dəvətini yetirdilər. Şeyxşah cavabında onlarla birlikdə İsmayıla cins atlar, Bərdə qatırları, türk və Avropa parçaları, çoxlu pul, daş-qaş yolladı və oğlunu səfəvi sarayına göndərməyi, əgər şah əmr edərsə, şəxsən özünün gəlməsini vəd etdi. Həsən bəy Rumlunun məlumatına görə Şeyxşah h.924 ()-cü ildə başqa hakimlərlə birlikdə, şahın Təbrizdəki sarayına gəlmişdir. Belə ki, Münəccimbaşı yazır: "O (Şeyxşah), Şah İsmayılla sülhə can atır, ona qılıq göstərirdi və h.927 (1521)-ci ildə onun hüzuruna gəlmişdi". Şah İsmayıl ona böyük iltifat və ehtiram gostərdi, Şirvanı idarə etmək haqqında yeni fərmanlar verərək öz ölkəsinə yola saldı.
Səfəvi xanədanı ilə qohumluqlar
Şirvanşah söz verdiyi kimi oğlu, Sultan Xəlili qiymətli hədiyyələrlə Təbrizə, İsmayılın sarayına göndərdi və dostluq münasibətlərini daha da möhkəmləndirmək məqsədilə şahın qızını oğluna istədi. Təklif qəbul edildi və İsmayıl qızı Pərixan xanımı Şirvanşahın oğlu sultan Xəlilə nişanladı. H.919 (1523)-cu ildə Şah İsmayıl Şirvanşah Şeyxşahın qızı ilə evlənmək istədiyini bildirdi. O, həmin məqsədlə əmir Cəlaləddin Məhəmmədi və Dəmir bəyi qiymətli hədiyyələrlə Şamaxıya göndərdi. Bu təklifdən son dərəcə məmnun qalan Şeyxşah şahın elçilərini böyük ehtiramla qəbul edib, qızını onlarla və məiyyətin müşayiətilə şaha göndərdi. H.929-cu il zilhiccə ayının 25-də (5 noyabr 1523-cü il) Təbriz yaxınlığında Şah İsmayılla Şirvanşahın qızının dəbdəbəli toyu oldu.
Osmanlı imperiyası ilə münasibətlər
19 avqust 1516-cı ildə Yavuz Səlimin özünü xəlifə elan etməsi ilə bağlı fəthnaməsi ilk dəfə Şirvanşaha göndərilmişdir. Şirvanşaha fəthnaməni İdrisi Bitlisi şəxsən təqdim etmişdir. Şirvanşah 1521-ci ildə Sultan Süleymanın taxta çıxmasını təbrik edən bir məktub göndərmişdi. 1524-cü ilin iyulunda Süleymandan Şah İsmayılın vəfatı ilə bağlı xəbərlərin doğru olub-olmaması ilə bağlı məktub almışdır.
Hakimiyyət dövrünün xarakteristikası
Münəccimbaşının məlumatına görə Şeyxşah 22 il "ədalətlə və tərəfgirsizliklə hökmranlıq sürmüş və h.930 (1524)-cu ildə öz əcəli ilə ölmüşdür". Mənbələrdə o, müdrik, ədalətli, mömin və üləmalara hamilik edən bir hökmdar kimi xatırlanır.
Ailəsi
Şirvanşah II İbrahimin yeddi oğlu olmuşdur. Bilinən oğulları:
- Məhəmməd Mirzə — I Təhmasibin sarayına gəlmiş və h.935 (1528/9)-ci ildə Zurabad yaxınlığında özbəklərlə döyüşdə həlak olmuşdur.
- Müzəffər Mirzə — qohumu Şamxalın ölkəsinə getmiş və orada qalaraq onun himayəsində yaşamışdır.
Mənbələrdə Şeyxşahın bir oğlunun Dağıstana, qohumu Şamxalın yanına qaçaraq onun himayəsində yaşamış azyaşlı Şahruxun atası Fərrux Yasar, yaxud Fərrux Mirzə və ya Sultan Fərruxun da adı çəkilir. Hürşah Şeyxşahın oğlu Müzəffər Mirzənin adını xatırladır. Ehtimal ki, o bu adla Fərrux Yasarı nəzərdə tutmuş, yaxud da o, Şeyxşahın dördüncü oğlu olmuşdur. Mənbələrdə Şeyxşahın qalan oğlanlarının adı çəkilmir.
Sikkələri
Şirvanşah II Şeyx İbrahimin adından Şamaxıda h.908–910 (1502–1504/5)-cu illərdə, sonralar isə h.913 (1507/8)-cü ildən başlayaraq, 930 (1523/4)-cu ilədək – onun ölümünədək hər il gümüş sikkələr kəsilmişdir. Sikkələrdə aşağıdakı kitabələr həkk olunmuşdur. Üz tərəfində (Sultan) əlahəzrət (Şeyx İbrahim). Əks tərəfdə: (Zərbxana) Şamaxı (il) və ənənəvi din rəmzi. H.920 (1514/5)-ci ildə kəsilmiş pulların əks tərəfində sünni əvəzinə şiə rəmzi və epitetləri göstərilmədən on iki imamın adı çəkilir ki, bu da Səfəvilərin, ehtimal ki, Şah İsmayılın xatirinə şiəliyi qəbul etmiş Şirvanşah üzərində nüfuzunu göstərir.
| SƏLƏF Sultan Mahmud |  | II İbrahim Dərbəndilər | | XƏLƏF II Xəlilullah |
İstinadlar
- O.Эфeндиeв, s.67
- Tarixi Cənnabi, v.961a
- Mюнeджжим-бaши, c.173
- Дорн, s.590–591
- Пaxoмoв. Чaйкeндcкий клaд, c.17–19.
- Шapaф-xaн Бидлиcи. Шapaф-нaмe, т.II, c.152, 154, 163–164 169
- Həsən Rumlu, s.108–109, 143–149, 169
- Дopн, c. 591–593
- Пaxoмoв. Чaйкeндcкий клaд. N9İ5, 23, c.8, cədvəl 1.
- Шapaф-xaн Бидлиcи, т.ц c.169
- Xoндeмиp, 'т.III, ч.4, c.570–571, 599–601
- Дopн, c.593–595 Эфeндиeв. Heкoтыpыe cвeдeния, c.90.
- Müneccimbaşı, Ahmed b. Lütfullah, Sahâifu;l-Ahbâr fi Vekây-i ül;l-A;sâr, Trc. Nedim Ahmed, I-III, Hacı Mahmud Kitaplığı, nr. 4741, Süleymaniye Ktb., İstanbul, 1285 h.
- Mюнeджжим-бaши. c.173
- Həsən Rumlu, s. 183–184
- Tarixi Cənnabi, v.961a.
- Xurşah. Tarixi-İlçiye Nizamşah. Publ. Ch. Scheffer. Chrestomatie Persane, t.I. Paris, 1885, s.58–59
- O.Эфeндиeв. Heкoтыpыe cвeдeния, c.90, qeyd 29
- Həsən Rumlu, s.272–273
- TarixiCənnabi, v.961
- Mюнeджжим-бaши, c.174
- A.B. Paгимoв. Бaкинcкий клaд, c. 117–121.
- S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2006
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Ibrahim ve ya Seyxsah Sirvansahlar dovletinin 40 ci hokmdari Sirvansah Ferrux Yasarin oglu II Ibrahim SeyxsahSirvansahlar dovletinin XXXX hokmdari1502 1524EvvelkiSultan MahmudSonrakiII XelilullahSexsi melumatlarDogum tarixi Dogum yeri BakiVefat tarixi 1524Vefat yeri BakiFealiyyeti herbi lider d qubernatorAtasi I Ferrux YasarAnasi Qaytaq usmisi Adil beyin bacisiUsaqlari II Ferrux Yasar II XelilullahAilesi DerbendilerDini Sie IslamFealiyyetiHakimiyyete gelmesi Sah Ismayildan qacaraq Gilana geden Seyxsah h 908 1502 ci ilde Sirvana qayidaraq mubarizesiz Sultan Mahmudun terk etdiyi Sirvansahlar taxtina cixdi Sahgeldi aga Sirvansahi terk etmeye mecbur oldu Sirvan ehli Seyxsahin edaletli hokmranligindan razi idi Bir qederden ehtimal ki uc ilden sonra h 911 1505 6 ci ilde Sah Ismayilin sarayinda yasayan Sultan Mahmud emisini devirib yeniden Sirvanda hakimiyyeti ele kecirmek fikrine dusdu O tezlikle Sirvansahlar taxtini ozune qaytarmaq ucun Sah Ismayilin qizilbas qosun destesi ile Sirvana geldi Sultan Mahmud Seyxsahin oz qosunlari ile sigindigi Gulustan qalasini uc aydan cox muhasirede saxladi Seyxsahin veziyyeti olduqca agir idi Lakin tesaduf onu meglubiyyetden ve olumden qurtardi Sultan Mahmudun sevimli qulu memluk Qara bey agasi yuxuda iken onun basini keserek ele hemin gece Seyxsaha gonderdi Sevincek Seyxsah tebil vurub bayraqlari acmagi emr ederek seherin acilmasini gozlemeden qosunlari ile qaladan cixdi Qefil yaxalanmis qizilbaslar qacmaga uz qoydular Lakin onlarin coxu esir dusdu ve olduruldu Y A Paxomovun fikrince Sultan Mahmudun sefevi qosunlari ile Sirvana yurus ederek Samaxini ve Seberani tutmasi numizmatik melumatlara gore h 911 1505 6 ci ilde bas vermisdir Bele ki hemin vaxt bu seherlerde kesilen sikkeler Seyxsahin deyil Sah Ismayil sefevinin adindan zerb edilmisdir Y A Paxomov bundan bele bir netice crxarmisdir ki Evvelen Sultan Mahmuda yardim gosteren Sefeviler tekce Samaxini deyil Seberani da zebt etmisdiler ikincisi bu yardimin evezinde Sultan Mahmud ozunu Sah Ismayilin tebeesi kimi tanimagi ve onun adindan sikke kesdirmeyi ohdesine goturmusdu Sah Ismayil ile munasibetler S Asurbeyliye gore Sultan Mahmud olduruldukden sonra Seyxsah Sirvan taxtinda ancaq Sah Ismayilin ali hakimiyyetini qebul etmek ve onun adindan pul kesdirmekle mohkemlene bilmisdi O yalniz bundan sonra asude hakimiyyet surmeye basladi Lakin menbeler Sultan Mahmudun Seyxsahin oldugu qalani uc ay erzinde muhasirede saxladigini xeber verirler Seyxsahin adindan demek olar ki iki il h 911 912 1505 1506 7 ci iller sikke kesilmemesi ise ehtimal etmeye imkan verir ki Seyxsah qizilbaslarin Gulustan qalasi yaxinliginda meglubiyyetinden sonra yalniz Sah Ismayilin ali hakimiyyetini tanidiqdan ve ona tabe olduqdan sonra Sirvanda hakimiyyetini davam etdirmisdir Lakin Seyxsah Sirvani musteqil idare etmek fikrinden el cekmemisdir Sah Ismayilin h 913 1507 8 cu ilde zulqederler tayfasinin igtisasini yatirtmaq ucun Meres vilayetine isgalciliq yurusunden istifade eden Seyxsah Ismayila odemeli oldugu xeraci vermekden boyun qacirdi ve onun elcilerine ehtiram gostermedi Hemin vaxtdan yeni h 913 1507 8 cu ilden Seyxsah yeniden oz adindan sikke zerb etdirmeye basladi Sah Ismayil Seyxsahin xerac vermek istememesi ile elaqedar h 915 1509 ci ilin sonlarinda ikinci defe Sirvana yurus etdi O Kur cayina catib onu ponton korpulerle kecdi Bu xeber butun Sirvana yayildi Sahin gelmesini esiden Seyxsah quvveler nisbetini nezere alib Bugurt qalasina cekildi Ismayil emirlerini Samaxini tutmaga gonderdi ozu ise qosunlarinin bir hissesi ile Bakiya yollandi Baki qalasinin komendanti kutuval hediyyelerle sahin qerargahina gelerek itaet gosterdi ve seherin acarlarini ona teqdim etdi Ismayil Bakidan Seberana getdi Bu vilayetin valisi ve diger Sirvan qalalarinin hakimleri de sahin huzuruna teleserek oz itaetlerini bildirdiler ve buna gore mukafata ve fexri paltara layiq gorulduler Sah hemin qalalarin idare olunmasini Lele bey Samluya hevale etdi Bundan sonra Ismayil Derbende yaxinlasdi Derbend istehkamlarinin mohkemliyine guvenen emirler Yar Ehmed aga ve Mehemmed bey sahin qarsisina cixmadilar ve ona hediyye gondermediler Sah Ismayil Derbendi muhasireye almaga basladi Qizilbaslar qalanin burcleri altindan 12 lagim atdilar Muhasirede olan Derbendiler qizilbaslarin ustune das ve ox yagdirirdilar Muqavimet gostermeyin menasizligini goren Yar Ehmed aga ve Mehemmed bey boyunlarinda qilinc ciyinlerinde kefen Ismayilin qerargahina gelerek teslim olmaga razilasdilar Sah Mensur beyi Derbend hakimi teyin etdi Ismayil Seyx Heyderin 22 il Teberseranda qalmis cenazesinin qaliqlarini Erdebile kocurub orada ailevi turbede defn etmeyi emr etdi Sirvani yeniden ozune tabe eden Sah Ismayil Kuru kecib qisi Qarabagda kecirdi baharda ise Tebrize qayidaraq Xorasan uzerine yeni yuruse hazirlasmaga basladi Sirvana seferinden sonra sahin ugurlarini ve qelebelerini goren Seyxsah onunla yaxinlasmaq qerarina geldi ve xerac vermeye razi oldu Tebriz seferi Sah Ismayil h 916 1510 11 ci ilde Xorasanda Seybek xana qalib geldikde Seyxsah diger hakimler kimi Ismayilin sarayina sefirlik gondererek onu tebrik etdi Hemin vaxtdan sahla dostluq munasibetleri kesilmirdi Ismayilin Seyxsaha iltifatli munasibeti sah h 920 1514 ci ilde turk sultani Selimle Caldiran vurusmasinda meglubiyyete ugradiqdan az sonra ozunu gosterdi H 924 1518 ci ilde Tebriz sarayinda sahzade Sam Mirzenin anadan olmasi tentene ile qeyd edilerken sah Seyxsahla danisiqlar aparmaq ucun emirleri Mirze sah Huseyni ve Cemaleddin Mehemmedi Sirvana gonderdi Onlar Sirvansahi Ismayilin ona yaxsi munasibet beslediyine emin etdiler ve Tebrize gelmek devetini yetirdiler Seyxsah cavabinda onlarla birlikde Ismayila cins atlar Berde qatirlari turk ve Avropa parcalari coxlu pul das qas yolladi ve oglunu sefevi sarayina gondermeyi eger sah emr ederse sexsen ozunun gelmesini ved etdi Hesen bey Rumlunun melumatina gore Seyxsah h 924 cu ilde basqa hakimlerle birlikde sahin Tebrizdeki sarayina gelmisdir Bele ki Muneccimbasi yazir O Seyxsah Sah Ismayilla sulhe can atir ona qiliq gosterirdi ve h 927 1521 ci ilde onun huzuruna gelmisdi Sah Ismayil ona boyuk iltifat ve ehtiram gosterdi Sirvani idare etmek haqqinda yeni fermanlar vererek oz olkesine yola saldi Sefevi xanedani ile qohumluqlar Sirvansah soz verdiyi kimi oglu Sultan Xelili qiymetli hediyyelerle Tebrize Ismayilin sarayina gonderdi ve dostluq munasibetlerini daha da mohkemlendirmek meqsedile sahin qizini ogluna istedi Teklif qebul edildi ve Ismayil qizi Perixan xanimi Sirvansahin oglu sultan Xelile nisanladi H 919 1523 cu ilde Sah Ismayil Sirvansah Seyxsahin qizi ile evlenmek istediyini bildirdi O hemin meqsedle emir Celaleddin Mehemmedi ve Demir beyi qiymetli hediyyelerle Samaxiya gonderdi Bu teklifden son derece memnun qalan Seyxsah sahin elcilerini boyuk ehtiramla qebul edib qizini onlarla ve meiyyetin musayietile saha gonderdi H 929 cu il zilhicce ayinin 25 de 5 noyabr 1523 cu il Tebriz yaxinliginda Sah Ismayilla Sirvansahin qizinin debdebeli toyu oldu Osmanli imperiyasi ile munasibetler 19 avqust 1516 ci ilde Yavuz Selimin ozunu xelife elan etmesi ile bagli fethnamesi ilk defe Sirvansaha gonderilmisdir Sirvansaha fethnameni Idrisi Bitlisi sexsen teqdim etmisdir Sirvansah 1521 ci ilde Sultan Suleymanin taxta cixmasini tebrik eden bir mektub gondermisdi 1524 cu ilin iyulunda Suleymandan Sah Ismayilin vefati ile bagli xeberlerin dogru olub olmamasi ile bagli mektub almisdir Hakimiyyet dovrunun xarakteristikasiMuneccimbasinin melumatina gore Seyxsah 22 il edaletle ve terefgirsizlikle hokmranliq surmus ve h 930 1524 cu ilde oz eceli ile olmusdur Menbelerde o mudrik edaletli momin ve ulemalara hamilik eden bir hokmdar kimi xatirlanir AilesiSirvansah II Ibrahimin yeddi oglu olmusdur Bilinen ogullari Mehemmed Mirze I Tehmasibin sarayina gelmis ve h 935 1528 9 ci ilde Zurabad yaxinliginda ozbeklerle doyusde helak olmusdur Muzeffer Mirze qohumu Samxalin olkesine getmis ve orada qalaraq onun himayesinde yasamisdir Menbelerde Seyxsahin bir oglunun Dagistana qohumu Samxalin yanina qacaraq onun himayesinde yasamis azyasli Sahruxun atasi Ferrux Yasar yaxud Ferrux Mirze ve ya Sultan Ferruxun da adi cekilir Hursah Seyxsahin oglu Muzeffer Mirzenin adini xatirladir Ehtimal ki o bu adla Ferrux Yasari nezerde tutmus yaxud da o Seyxsahin dorduncu oglu olmusdur Menbelerde Seyxsahin qalan oglanlarinin adi cekilmir SikkeleriSirvansah II Seyx Ibrahimin adindan Samaxida h 908 910 1502 1504 5 cu illerde sonralar ise h 913 1507 8 cu ilden baslayaraq 930 1523 4 cu iledek onun olumunedek her il gumus sikkeler kesilmisdir Sikkelerde asagidaki kitabeler hekk olunmusdur Uz terefinde Sultan elahezret Seyx Ibrahim Eks terefde Zerbxana Samaxi il ve enenevi din remzi H 920 1514 5 ci ilde kesilmis pullarin eks terefinde sunni evezine sie remzi ve epitetleri gosterilmeden on iki imamin adi cekilir ki bu da Sefevilerin ehtimal ki Sah Ismayilin xatirine sieliyi qebul etmis Sirvansah uzerinde nufuzunu gosterir SELEF Sultan Mahmud II Ibrahim Derbendiler XELEF II XelilullahIstinadlar O Efendiev s 67 Tarixi Cennabi v 961a Myunedzhzhim bashi c 173 Dorn s 590 591 Paxomov Chajkendckij klad c 17 19 Shapaf xan Bidlici Shapaf name t II c 152 154 163 164 169 Hesen Rumlu s 108 109 143 149 169 Dopn c 591 593 Paxomov Chajkendckij klad N9I5 23 c 8 cedvel 1 Shapaf xan Bidlici t c c 169 Xondemip t III ch 4 c 570 571 599 601 Dopn c 593 595 Efendiev Hekotypye cvedeniya c 90 Muneccimbasi Ahmed b Lutfullah Sahaifu l Ahbar fi Vekay i ul l A sar Trc Nedim Ahmed I III Haci Mahmud Kitapligi nr 4741 Suleymaniye Ktb Istanbul 1285 h Myunedzhzhim bashi c 173 Hesen Rumlu s 183 184 Tarixi Cennabi v 961a Xursah Tarixi Ilciye Nizamsah Publ Ch Scheffer Chrestomatie Persane t I Paris 1885 s 58 59 O Efendiev Hekotypye cvedeniya c 90 qeyd 29 Hesen Rumlu s 272 273 TarixiCennabi v 961 Myunedzhzhim bashi c 174 A B Pagimov Bakinckij klad c 117 121 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti Baki 2006 Sirvansahlar dovleti portaliHemcinin bax Sirvansahlar dovleti Derbendiler Azerbaycan tarixi