II Artavazd (e. ə. I əsr, Ermənistan krallığı – e.ə. 31 və ya , İsgəndəriyyə) - MÖ 55-34-cü illərdə Böyük Ermənistan Kralı. II Tiqranın oğludur. Erməni xarici dil ədəbiyyatının yaradıcısı olan bu şəxs hökuməti tarix və hətta dramaturgiya ilə birləşdirmişdir. Erməni teatrının yaradıcısı hesab olunur. Romadan asılılığın aradan qaldırılması üçün mübarizə aparmışdır.
II Artavazd | |
---|---|
q.yun. Αρταβάσδης της Αρμενίας | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | e. ə. I əsr |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | e.ə. 31 və ya |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | baş kəsmə |
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Atası | Böyük Tiqran |
Anası | Pontlu Kleopatra |
Uşaqları | |
Ailəsi | Artaşes sülaləsi |
Dini | Etanizm |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Artaşat sülhünün vəd etdiyi kimi Parfiya əleyhinə mübarizə aparacaq hərbi kontingentlərin Romaya çatdırılmasından yayınan Artavazd, Parfiyalılarla ittifaqda hərəkət etmişdir. Roma generalı Crassus, Parfiya generalı Suren ilə Mesopotamiyadakı Karran (Harran) yaxınlığında baş tutmuş döyüşdə (e.ə. 53) öldürüldükdən sonra Suren Roma generalının başını varisinin qızı Artavazdın toyunda Artaşatta olan Parfiya kralına göndərmişdir. Euripidesin faciəsi olan “Bacchantes” tamaşasında hər iki çar iştirak edirdi və aktyor tamaşa zamanı tələb olunan saxta başın əvəzinə Crassusun başını çıxarmış və bu sözləri demişdir: “Budur bizim tərəfimizdən öldürülən bir maralın buynuzları və xoşbəxt bir ov.”
Romalıların eramızdan əvvəl 53-cü ildə Karranda baş verən döyüşdə Parfiyalılarla tərəfindən çox ağır məğlubiyyətə uğradılmaları və Roma generalı Crassusun ölümü Artavazda ölkənin sərhədlərini qərb istiqamətində genişləndirməyə şərait yaratmışdır. Görünüşə görə, Parfiya şahzadəsi Pacorusun (e.ə. 40) Romanın Aralıq dənizi vilayətlərinə qarşı yürütdüyü kampaniyasında da iştirak etmişdir.
Eramızdan əvvəl 36-34-cü illərdə Roma mülklərinin şərq hissəsini idarə edən Roma generalı Mark Antoni, Misir kraliçası VII Kleopatranın köməyinə arxalanaraq Parfiya ilə, daha sonra Ermənistanla yeni bir müharibəyə başladı. İlkin məğlubiyyətlərə baxmayaraq, Antoni, Artavazdı, danışıqlar aparmaq bəhanəsi ilə düşərgəsinə cəlb edib tuta bildi. Bundan sonra Artaşat talan edildi. Digər şeylər arasında, ilahə Anahitin qızıl heykəli və bir çox başqa xəzinələrdə ələ keçirildi. Artavazd Misirə aparıldı və Roma komandirinin zəfər yürüşündə edam edildi və edamından 3 il sonra başı kəsildi.
Artavazdın ölümündən sonra oğlu II Artaşes, öz qoşunları ilə Antoninin Ermənistanda qoyduğu Roma qarnizonlarını darmadağın edib taxta çıxdı.
II Artavazd, erməni xarici dil ədəbiyyatının banisi sayılır. Plutarxa görə yunan dilində dram əsərləri və nitqlər yazmışdır.
Üzərində Artavazdın təsviri olan qədim dövr sikkələri
İstinadlar
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- АРТАВАЗД II // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- История Древнего мира. Т. 2. Расцвет Древних обществ. — 2-е изд. — М.: 1983. — С. 399—414.
- Плутарх. Красс, 32.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Artavazd e e I esr Ermenistan kralligi e e 31 ve ya Isgenderiyye MO 55 34 cu illerde Boyuk Ermenistan Krali II Tiqranin ogludur Ermeni xarici dil edebiyyatinin yaradicisi olan bu sexs hokumeti tarix ve hetta dramaturgiya ile birlesdirmisdir Ermeni teatrinin yaradicisi hesab olunur Romadan asililigin aradan qaldirilmasi ucun mubarize aparmisdir II Artavazdq yun Artabasdhs ths ArmeniasSexsi melumatlarDogum tarixi e e I esrDogum yeri Ermenistan kralligiVefat tarixi e e 31 ve yaVefat yeri IsgenderiyyeVefat sebebi bas kesmeFealiyyeti suveren d Atasi Boyuk TiqranAnasi Pontlu KleopatraUsaqlari III Tiqran II Artases III ArtavazdeAilesi Artases sulalesiDini Etanizm Vikianbarda elaqeli mediafayllar Artasat sulhunun ved etdiyi kimi Parfiya eleyhine mubarize aparacaq herbi kontingentlerin Romaya catdirilmasindan yayinan Artavazd Parfiyalilarla ittifaqda hereket etmisdir Roma generali Crassus Parfiya generali Suren ile Mesopotamiyadaki Karran Harran yaxinliginda bas tutmus doyusde e e 53 olduruldukden sonra Suren Roma generalinin basini varisinin qizi Artavazdin toyunda Artasatta olan Parfiya kralina gondermisdir Euripidesin faciesi olan Bacchantes tamasasinda her iki car istirak edirdi ve aktyor tamasa zamani teleb olunan saxta basin evezine Crassusun basini cixarmis ve bu sozleri demisdir Budur bizim terefimizden oldurulen bir maralin buynuzlari ve xosbext bir ov Romalilarin eramizdan evvel 53 cu ilde Karranda bas veren doyusde Parfiyalilarla terefinden cox agir meglubiyyete ugradilmalari ve Roma generali Crassusun olumu Artavazda olkenin serhedlerini qerb istiqametinde genislendirmeye serait yaratmisdir Gorunuse gore Parfiya sahzadesi Pacorusun e e 40 Romanin Araliq denizi vilayetlerine qarsi yurutduyu kampaniyasinda da istirak etmisdir Eramizdan evvel 36 34 cu illerde Roma mulklerinin serq hissesini idare eden Roma generali Mark Antoni Misir kralicasi VII Kleopatranin komeyine arxalanaraq Parfiya ile daha sonra Ermenistanla yeni bir muharibeye basladi Ilkin meglubiyyetlere baxmayaraq Antoni Artavazdi danisiqlar aparmaq behanesi ile dusergesine celb edib tuta bildi Bundan sonra Artasat talan edildi Diger seyler arasinda ilahe Anahitin qizil heykeli ve bir cox basqa xezinelerde ele kecirildi Artavazd Misire aparildi ve Roma komandirinin zefer yurusunde edam edildi ve edamindan 3 il sonra basi kesildi Artavazdin olumunden sonra oglu II Artases oz qosunlari ile Antoninin Ermenistanda qoydugu Roma qarnizonlarini darmadagin edib taxta cixdi II Artavazd ermeni xarici dil edebiyyatinin banisi sayilir Plutarxa gore yunan dilinde dram eserleri ve nitqler yazmisdir Uzerinde Artavazdin tesviri olan qedim dovr sikkeleriIstinadlarErmeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974 ARTAVAZD II Bolshaya rossijskaya enciklopediya rus Moskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 Istoriya Drevnego mira T 2 Rascvet Drevnih obshestv 2 e izd M 1983 S 399 414 Plutarh Krass 32