Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Doroti Meri Kroufut-Hodjkin- (ing. Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, Dorothy Hodgkin; 12 may 1910[…], Qahirə, Misir – 29 iyul 1994[…]) ingilis kimyaçısı və biokimyaçısıdır. Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1964) ("X-şüalarından istifadə edərək bioloji aktiv maddələrin strukturlarının müəyyən edilməsinə görə"). London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1947-ci ildən), SSRİ Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (1976).
| Doroti Meri Kroufut-Hodjkin | |
|---|---|
| ing. Dorothy Crowfoot Hodgkin | |
 | |
| Doğum tarixi | 12 may 1910[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 iyul 1994[…](84 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | beyin qansızması[d] |
| Elm sahələri | biokimya, kimya, kristalloqrafiya |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ailə və uşaqlığı
Doroti Meri Kroufut-Hodjkin 12 may 1910-cu ildə Qahirədə Misir Təhsil Xidmətinin filoloqu və arxeoloqu Con Kroufut (1873–1959) və Qreys Meri (1877–1957) ailəsində anadan olmuşdur. Ana — Qreys Meri (Molli), (Hud), əri ilə birlikdə Misirdə kənd məktəblərinin təşkilinə kömək etdi, onunla bir çox ekspedisiyalara getdi. Onun müxtəlif maraqları var idi; xüsusilə, xeyriyyəçilikdən əlavə, o, botanika ilə məşğul olurdu və Sudanın florasının böyük kolleksiyalarını toplamışdı, bir çox botanika rəsmləri çəkmişdi ki, indi bu rəsmlər Kral Botanika Bağlarında yerləşir Kyu (Kew). Bundan əlavə, o, toxuculuğu da sevirdi və qədim toxuculuq üzrə beynəlxalq ekspert idi. Doroti uşaqlığının əvvəlini Misirdə keçirdi, Birinci Dünya Müharibəsi başlayana qədər hər il İngiltərəyə yalnız bir neçə aylıq gedirdi. 1918-ci ildə valideynləri Xartuma (Sudan) köçdülər və orada dördüncü qızları Diana doğuldu. O zaman Dorotini nənə və babasının himayəsində qalaraq Böyük Britaniyaya Uortinqemdə (Sasseks) oxumaq üçün göndərdilər.
Məktəb və erkən təhsili
Müharibədən sonra, 1918-ci ildə Kroufut bacıları anaları ilə Linkolnda (Lincolnshire mahalında) məskunlaşdılar və bir il Doroti və bacısı Coan analarının rəhbərliyi altında tarix, coğrafiya və ədəbiyyat oxudular. 11 yaşında o, Con Lehman məktəbinə daxil olur və burada Mançester Universitetinin məzunu Kris Dili (Chris Deely) tərəfindən kimyadan dərs alır. Hələ o zaman Doroti təbiət elmlərinə, xüsusən də kimyaya böyük maraq göstərirdi. Anası Dorotini elmə həvəsləndirmək məqsədiylə evdə təcrübələrin aparılmasına icazə verdi. 15 yaşında o, Dorotiyə U. Breqqa (W. Bragg) tərəfindən Kral İnstitutunun Milad Mühazirələri (Əşyaların Təbiəti, Köhnə Ticarət və Yeni Biliklər haqqında) əsasında yazılmış bir neçə kitabını verdi. Onlardan Doroti maddənin kristal quruluşu və rentgen şüalarının difraksiyası haqqında ilk biliklərini götürdü. Bundan əlavə, Doroti Parsonsun Biokimyanın Əsaslarını da öyrənmişdir. 1922-ci ildə Doroti və bacısı Coan valideynlərini ziyarət etməyə göndərildi. Orada Doroti atasının yaxın dostu olan və "Welcome Laboratories"-də işləyən kimyaçı Dr. A. F. Cozeflə tanış oldu. 1924-cü ildə A. F. Cozefin növbəti səfəri zamanı Dorotiyə bağ qumunda mineralların miqdarını təyin etmək üçün ilk kimyəvi təcrübələrini həyata keçirməyə kömək etdi. A. F. Cozeflə dərslər Dorotinin onun laboratoriyasına baş çəkməsi onun elmə olan marağını dahada gücləndirdi. O, fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı Uilyam Henri Braqin məktəblilər üçün "Əşyaların təbiəti haqqında" kitabından kristallarda rentgen şüalarının difraksiyasını oxudu. Dorotinin atası övladlarının yerli Sudan məktəblərinə getməli olduğuna inanırdı, ona görə də o, yerli Valideynlər Milli Təhsil Birliyinin Sinfində qaldı. Bu müəssisədə kimya kursu Dorotini çox valeh edən kristalların yetişdirilməsi ilə başladı. 1926-cı ildən atası Qüdsdəki Britaniya Arxeologiya Məktəbinin direktoru vəzifəsində işləmək üçün Fələstinə köçdü. Doroti atasına baş çəkdi və Transiordaniyada (indiki İordaniya) zəlzələ nəticəsində dağılmış şəhəri Ceraşda qazıntılarda iştirak edə bildi. O, qədim mozaika səkilərinə heyran oldu və gözəl eskizlər çəkdi, lakin arxeologiyaya marağı onu kimyadan yayındırmadı və o, rentgen kristalloqrafiyasını öyrənməyə qərar verdi. Son kursda o, məktəbin attestat imtahanında İngiltərədə birinci oldu. Doroti Kollecə Qəbul imtahanını müvəffəqiyyətlə verdi və 1928-ci ildə kimya üzrə təhsil almaq üçün Oksford Universitetinin Somerville Kollecinə getdi.
Oksford Universiteti
Universitetdə oxuduğu ilk ildə o, mineralogiya üzrə ən yaşlı müəllim olan Dr. Barkerin kristalloqrafiya üzrə bir neçə mühazirəsinə qatılıb. Müəllim kimyanı daha ətraflı öyrənmək üçün onu kristalloqrafiya işlərini bir il təxirə salmağa inandırdı. Təəssüf ki, o, tezliklə vəfat etdi və o, bioloji aktiv maddələrin tədqiqinə görə 1947-ci ildə Nobel mükafatı laureatı olmuş görkəmli üzvi kimyaçı Robert Robinsonun mühazirələrində iştirak etməyə başladı. O dövrün Oksford Universitetində böyük alimlərin bütöv qalaktikası dərs deyirdi. Xüsusilə Dorotiyə Ser Ernest Rutherford, Niels Bohr, Peter Dubois böyük təsir göstərmişdir. O, həmçinin Con Desmond Bernalın (John Desmond Bernal) maddənin metal vəziyyəti və rentgen kristalloqrafiyası haqqında mühazirələrində iştirak etdi. Həyatının bu dövründə elm adamlarından başqa, Quakerlər olan yaxın ailə dostları Elizabeth Wadsworth və Margery Fry Dorotiyə böyük təsir göstərdilər. Doroti uzun müddət öz mədəniyyətini və dəyərlərini qorudu. Doroti təhsilinin birinci hissəsini yüksək qiymətlərlə başa vurdu. Onun təhsilini davam etdirmək üçün bir neçə variantı var idi və kristalloqrafiyanı seçdi. O, kristalların təsviri, təsnifatı və kataloqlaşdırılması üzərində uzun illər çalışmış Somerville Kollecində tədqiqatçı olan Dr. Polly Porter tərəfindən həvəsləndirildi. Doroti Kroyfut Hodqkin ilk işlərindən biri onun ilk müəllimi Freddi Breverin rəhbərliyi altında dimetiltalium halogenidlərinin kristal quruluşunun tədqiqi olmuşdur. Müxtəlif halogenlərin sintezindən və yüksək keyfiyyətli kristallar əldə etmək üçün uzun cəhdlərdən sonra o, dimetiltalium bromidlərinin ən yaxşı kristallaşdığını aşkar etdi. Maddənin öyrənilməsi üçün rentgen üsullarının başlanğıcında elm adamları əldə edilən strukturları tam təsvir etmək üçün hələ kifayət qədər riyazi aparata malik deyildilər. Doroti belə nəticəyə gələ bildi ki, tallium və brom ionları natrium xlorid qəfəsindəki kimi düzülüblər (üz mərkəzli qəfəs). Hodjkinin işi keyfiyyətli idi (müasir struktur tədqiqatı atomların mövqelərinin səpilmə amplitudasının intensivliyindən hesablanmasını nəzərdə tutur), buna görə də molekulda metil qruplarının yeri ilə bağlı konkret nəticə əldə edilməmişdir. Bununla belə, Hodqkinin bu araşdırması diqqətəlayiqdir ki, bu, metal-karbon bağının ilk rentgen difraksiya tədqiqatı idi. 27 ildən sonra bu tələbə işi ona B12 koenziminin strukturunu deşifrə etmək üçün fundamental tədqiqatlarda kömək edəcəkdi. 1929-cu ildə Doroti Faraday Cəmiyyətinin yazılarını, yəni Braggs, W. Goldschmidt, C. Lonsdale və J. D. Bernalın əsərlərini öyrənməyə başladı. Bu əsərlər Dorotiyə ilham verdi və onun elmi həyatında yeni dönüşü əvvəlcədən müəyyənləşdirdi. Mentoru Freddie Brewer onu yeni təyin olunmuş rentgen kristalloqrafı Tiny Powell ilə işləməyi tapşırdı. Onun rəhbərliyi altında Doroti rentgen şüalarının difraksiya analizi sahəsində ixtisaslaşmağa başladı və yayda Heidelberqdə kristal kimyasının banilərindən biri Viktor Qoldşmidtin laboratoriyasında təlim keçdi.
Ailə və uşaqları
1937-ci ildə Kroufut-Hodjkin kommunist və afrikalı marksist tarixçi, həkim Tomas Hodjkinin qohumu və müstəqil Qananın ilk prezidenti Kvame Nkrumahın gələcək (1961-ci ildən) müşaviri Tomas Lionel Hodqkinlə evləndi. Kroyfut-Hodqkin dörd övladı ilə xoşbəxt evli idi. İlk uşaq Luka 1938-ci ildə anadan olub. Doroti tez bir zamanda döş absesini inkişaf etdirdi və qızdırmadan sonra revmatoid artrit inkişaf etdirdi və sonradan xroniki hala gəldi. İkinci uşaq Elizabet 1941-ci ildə anadan oldu. Öz siyasi fəaliyyəti və ərinin Kommunist Partiyasına üzv olması səbəbindən Doroti Kroyfut-Hodqkinin 1953-cü ildə ABŞ-yə girişi qadağan edildi.
Xolesterolun strukturunun öyrənilməsi
Həmçinin Doroti Kroufut-Hodjkin 1937-ci ildə Oksforddan yodoxolesterol kristallarının analizinə görə fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. Tədqiqat üçün yod xolesterolun seçilməsi təsadüfi deyildi. Molekulda ən ağır olan yod atomu bir növ "istinad nöqtəsi" idi, ondan molekulun əsas skeletini öyrənərkən başlamaq rahat idi (sterollar kimi kompleks molekulların verdiyi məlumatlar başqa sözlə, spektral bolluğunda onu müəyyən etmək asan idi.). O zaman strukturların hesablanması Paterson funksiyası adlanan hesablamadan və sonradan ikiölçülü elektron sıxlığı xəritələrinin tərtibindən istifadə etməklə həyata keçirilirdi. Bu, molekuldakı bütün atomların yerini müəyyən etməyə kömək etdi, lakin bioloji molekulun xarakteristikası üçün xüsusilə vacib olan stereokimyəvi məlumatları yalnız o dövrdə inanılmaz dərəcədə çətin bir iş olan üçölçülü xəritələrdən istifadə etməklə əldə etmək mümkün idi. Doroti, mürəkkəb hesablamalar aparmadan, bununla belə, xüsusi yanaşmaların köməyi ilə sterol nüvəsinin strukturunun bütün xüsusiyyətlərini, o cümlədən stereokimyəvi xüsusiyyətlərini nəhayət müəyyən edə bildi. V. Q. Braqqın fikrincə, bu iş üzvi kimyada mürəkkəb fəza strukturlarının təyini üçün fiziki metodun mükəmməl tətbiqidir. Bu tədqiqat Dorotinin kristalloqrafiya sahəsində ilk parlaq nəticələrindən biri idi və mürəkkəb strukturların tədqiqində belə üsulların böyük potensialını nümayiş etdirdi. D. Hodqkin bununla dayanmadı və sterol nüvəsi olan molekulların məkan xüsusiyyətləri ilə bağlı sualları həll edərək struktur tədqiqatlarını davam etdirdi. Doroti kalsiferol, lumisterol və suprasterol II və oxşar quruluşa malik bəzi digər maddələr üzərində araşdırma aparmışdır. Doroti Kroyfut-Hodqkin 1936–1977-ci illərdə Oksford Universitetində müəllim olub. Onun tələbələri arasında Marqaret Tetçer də var idi. Bir müddət öz laboratoriyasında, SSRİ-də yaradılmış qramisidin C antibiotikinin rentgen difraksiya analizini işləmək ona tapşırılmışdı. M. Tetçer baş nazirliyi dövründə universitet müəlliminin Doroti Kroyfut-Hodqkinin şəklini stolunun üstündə saxlayırdı. Mühafizəkarların lideri ilə leyborist Kroyfut-Hodqkinə səs verənlərin siyasi baxışlarının əks olmasına baxmayaraq, onlar yaxın idilər və isti münasibətlər saxlayırdılar.
Əsas elmi nəticələr
İnsulin
1935-ci ildə insulin üzərində yaxından işləmiş D. Hodgkin zülal kristallarının əldə edilməsi ilə bağlı tipik çətinliklərlə qarşılaşdı. Bir çox üsulları sınadıqdan sonra o, hələ də kristalloqrafik tədqiqatlar üçün uyğun yaxşı kristallar yetişdirməyi bacardı. Qurudulmuş kristallar bir difraksiya nümunəsi verdi və əvvəlcə siqnalların zülal tərəfindən verildiyini təsdiqləmək üçün o, ksantoprotein reaksiyasını həyata keçirdi.
O dövrdə dünyada zülal kristalloqrafik məlumatları ilə işləmək təcrübəsi olan çox az adam var idi (bəlkə də yalnız W. T. Astbury və J. Bernal). Bu, müxtəlif çətinliklərlə, ilk növbədə yüksək keyfiyyətli protein kristallarının problemli istehsalı ilə bağlıdır. Bəzi zəif strukturlaşdırılmış zülallar üçün bu vəzifə aşılmaz olur.
Digər mühüm problem kristalloqrafiyanın fiziki prinsipində idi. Fakt budur ki, əks olunan şüaların intensivliyini və fazasını ölçmək üçün birbaşa yol yoxdur. Sadə birləşmələrin kristalları üçün "sınaq və səhv üsulu" olduqca uğurla istifadə edilmişdir. 1930-cu illərdə A. L. Paterson intensivlik (Paterson funksiyası) vasitəsilə bir fazın təmsil olunmasının mümkünlüyünə işarə edənə qədər, mürəkkəb strukturlu maddələrin kristalları və daha çox biopolimerlər üçün vəziyyət həll olunmur. Kristaloqrafik məlumatların emalı problemi də kəskin idi: kompüterlər üçün hesablama alqoritmlərinə ehtiyac var idi, onlar yalnız 1950-ci ilə qədər təkmilləşdirilmişdir. Əldə edilmiş və nəzəri hesablanmış məlumatların düzgün şərhi problemi də xüsusi idi.
İnsulin üzərində iş Hodgkin tərəfindən dəfələrlə təxirə salındı, xüsusən də İkinci Dünya Müharibəsi zamanı penisilinin strukturunun deşifr edilməsinin təcili ehtiyacı ilə əlaqədar olaraq, təxminən 800 atomdan ibarət insulinin tam strukturu nəhayət yalnız 1969-cu ildə müəyyən edildi.[5] Dorothy Hodgkin bütün dünyada insulin və onun diabet xəstələri üçün əhəmiyyəti haqqında çoxlu mühazirələr oxuyub. Paralel olaraq laktoglobulin, hemoglobin və bitki mənşəli bəzi qlobulinləri öyrəndi. Buna baxmayaraq, insulinin tam sintezi daha əvvəl, 1963–65-ci illərdə həyata keçirildi. Almaniya, ABŞ və Çindən olan tədqiqatçılar.
Penisilin
İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Doroti Hodkin 1938-ci ildə ilk övladı Lukanın doğulmasından sonra inkişaf etdirdiyi revmatoid artrit (sonradan xroniki) xəstəliyinə baxmayaraq, penisilini (və daha az dərəcədə insulin) fəal şəkildə araşdırdı. Hodgkinin tədqiqatı Rokfeller Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən və onun Oksforddakı kristalloqrafik laboratoriyası müharibə zamanı belə tədqiqatların aparıldığı dünyada nadir yerlərdən biri olaraq qaldı.
İlk penisilin (krustozin) 1942-ci ildə SSRİ-də Ümumittifaq Eksperimental Tibb İnstitutunda alınmış və 1943-cü ilin aprelindən xəstəxanalarda fəal şəkildə istifadə edilmişdir. Qısa müddətdə penisilinin strukturunu qurmaq lazım gəldi. O dövrdə penisilinin özünü kristallaşdırmaq mümkün deyildi (ehtimal ki, barium ionlarının çirkləri səbəbindən), lakin bir neçə cəhddən sonra penisilin natrium, kalium və rubidium duzlarının kristalları yetişdirildi, onlardan rentgen nümunələri götürüldü. Bir neçə struktur təklif edilmişdir: biri oksazolon halqasını, digəri isə β-laktam halqasını ehtiva edir. Hesablamaların nəticələrinə əsasən, laktam halqasının çox güman ki, penisilin strukturunda olduğu müəyyən edilmişdir. Demək olar ki, eyni vaxtda termokimyəvi təcrübənin nəticələrinə əsaslanır. Artıq dəfələrlə qeyd edildiyi kimi, o dövrdə rentgen məlumatlarının riyazi emalı çox qeyri-trivial bir problem idi. D. Hodgkinin xatirələrinə görə, "Əgər elm adamlarının ixtiyarında Paterson funksiyasının üçölçülü xəritələri olsaydı, penisilinin strukturu 1940-cı illərin əvvəllərində asanlıqla müəyyən edilə bilərdi". Bütün çətinliklərə baxmayaraq və böyük əzmkarlıq sayəsində o və onun əməkdaşları 1949-cu ilə qədər penisilinin strukturunu deşifrə edə bildilər.
Vitamin B12
Doroti Krofut-Hodqkinin əlamətdar tədqiqatı (1948–1956) strukturunun müəyyən edilməsi olmuşdur.
1948-ci ildə L. Smitsdən bu maddənin qırmızı kristallarını aldıqdan sonra o və onun qrupu bu molekulun strukturunu əldə etmək və deşifrə etmək cəhdlərinə başladı. Bu molekulun kütləsini təxminən təxmin edərək və Tərkibində təxminən yüz atom olduğunu anlayan Hodgkin, belə bir quruluşu deşifrə etməyin çətin bir iş olacağını başa düşdü. Lakin tezliklə məlum oldu ki, strukturda karbon atomu və porfirin halqası ilə birbaşa bağlı olan kobalt atomu var. Beləliklə, ilk dəfə orqanometal birləşmədə birbaşa metal-karbon rabitəsi etibarlı şəkildə aşkar edilmişdir.
Vitamin B12un strukturuna dair bəzi kimyəvi məlumatları və bu birləşmənin törəmələrinin öyrənilməsinə dair məlumatları müqayisə edərək, D. Hodgkin tədricən strukturun həllinə yaxınlaşdı. O dövrün ən güclü kompüterlərindən birinə çıxışı olan Kaliforniyadan olan doktor Kennet Trueblood və Mançesterdən D. Cruickshankın xidmətləri nəhayət məsələnin həllinə kömək etdi. Paralel olaraq [[Todd, Alexander Robertus|A. şəkər və nuklein turşularının kimyası sahəsindəki işi ilə tanınan Todd]] 1955-ci ildə B12 vitamininin strukturunun bəzi xarakterik xüsusiyyətlərini kimyəvi yolla müəyyən edə bilmişdir. 1956-cı ildə D. Hodgkin kristalloqrafik məlumatların işlənməsini başa çatdıra və bu maddənin strukturunu etibarlı şəkildə müəyyən edə bildi.
D. Hodgkin əsas işindən əlavə, bioloji aktivlik nümayiş etdirən kiçik molekullar üzərində apardığı tədqiqatlarla da tanınır. Dorothy Hodgkin öz sahəsində ciddi reputasiyaya malik idi, buna görə də bir çox tədqiqatçılar səlahiyyətli məsləhət üçün onun Oksforddakı laboratoriyasına müraciət etdilər. Məsələn, morfina (Maureen Mackay, 1955) və antibiotik ferroverdinin (Sofia Candeloro) strukturlarını deşifrə etmək üçün istifadə edilmişdir.
İctimai həyatı
1958-ci ildə Doroti Kroufut-Hodjkinin laboratoriyası universitetin Təbiət Tarixi Muzeyinə köçürüldü. O, 1960–1977-ci illərdə London Kral Cəmiyyətində tədqiqat professoru , 1977–1982-ci illərdə Oksforddakı Volfson Kollecinin idarə heyətinin üzvü , Bristol Universitetinin fəxri kansleri (1970–1988) olub. Onun penisilin, insulin və vitamin B12 kimi mühüm maddələrin tədqiqi elmi ictimaiyyət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir və 1964-cü ildə Doroti Kroufut-Hodjkin kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülür və alır. O, vaxtının çox hissəsini laboratoriyasında universitetə, tələbələrə və layihələrə dəstək verməklə keçirirdi. Doroti Kroufut-Hodjkin bütün həyatı boyu fəal vətəndaşlıq pozisiyasını qoruyub saxlayıb. 1962-ci ildən Pauqoş görüşlərində iştirak etdi (və 1975-ci ildən 1988-ci ilə qədər – Pauqoş hərəkatının prezidenti olub), Vyetnam Tibbi Yardım Fondunun sədri və Vyetnam müharibəsi zamanı ABŞ-nin cinayətini araşdıran komissiyanın üzvü idi. 1972–1975-ci illərdə Beynəlxalq Kristalloqraflar İttifaqının prezidenti olub. 1992-ci ildə "İnsanlığa Xəbərdarlıq" imza atdı. Doroti Kroyfut-Hodqkin bir sıra elmlər akademiyalarının, o cümlədən SSRİ Elmlər Akademiyasının (1976), ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1971), Niderland, Yuqoslaviya, Qana, o Puerto Riko və Avstraliya Elmlər Akademiyalarının xarici üzvü olub. Kembric, Harvard, Broun, Qansky, Çikaqo eləcə də Lidsa, Mançester, Sasseks və s. universitetlərinin fəxri fərmanlarıyla təltif olunub.
Son illəri
Dorotinin əri Tomas Layonel Hodjkin 1982-ci ildə uzun sürən limfoqranulomatoz xəstəliyindən (indi Hodgkin xəstəliyi) vəfat edib. 1970-ci ildə xidmətdən təqaüdə çıxdıqdan sonra valideynlərinin İlminqton (Uorvikşir) kəndindəki evinə köçdü, lakin son günlərə qədər aktiv qaldı və əmək qabiliyyətini itirmədi. Ərinin ölümü Dorotiyə dərindən təsir etdi: artrit tutmaları tez-tez olurdu, arıqladı, lakin o, araşdırmalarını davam etdirdi və iki dəfə 1990 və 1993-cü illərdə müvafiq olaraq Bordo və Pekində Beynəlxalq Kristalloqrafiya Konfransında iştirak etdi. 1993-cü ildə Çindən qayıtdıqdan sonra Doroti İlminqtonda qızı Luizlə çox vaxt keçirdi. Doroti Meri Kroyfut-Hodqkin 29 iyul 1994-cü ildə insultdan öldü.
Mükafatlar və tanınmaları
Doroti Kroyfut-Hodqkin xidmətə görə təqdim edilən ordenləri
- 1956 — London Kral Cəmiyyətinin Kral Medalı.
- 1964 — Kimya üzrə Nobel Mükafatı, rentgen şüalarından istifadə edərək bioloji aktiv maddələrin strukturlarının müəyyən edilməsinə görə
- 1965 — Fəxri Fərman ordeni
- 1972 — Banting Medalı
- 1972 — Baker mühazirəsi
- 1976 — Kopli medalı
- 1982 — SSRİ Elmlər Akademiyasının M. V. Lomonosov adına Böyük Qızıl medalı
- 1987 — "Xalqlar arasında sülhün möhkəmləndirilməsinə görə" Beynəlxalq Lenin Mükafatı 23 dekabr 1982-ci ildə Krım Astrofizika Rəsədxanasının astronomu Lyudmila Karaçkina tərəfindən kəşf edilmiş asteroid (5422) Doroti Kroyfut-Hodqkin şərəfinə adlandırılmışdır. Londondakı Milli Portret Qalereyasında Doroti Kroyfut-Hodqkinin 17 portreti, o cümlədən Mudge Hamblinq tərəfindən iş masasının üstündəki yağlı boya tablosu və David Montqomerinin portreti var.
Doroti Kroyfut-Hodqkin 1996 və 2010-cu il Britaniya poçt markalarında əks olunub. 2010-cu ildə Kral Cəmiyyətinin yaradılmasının 350-ci ildönümündə Hodjkin, İsaak Nyuton, Edvard Cenner, Cozef Lister, Benjamin Franklindən sonra Cəmiyyətin ən görkəmli on üzvünün xatirəsini yad edən markalar dəstində yeganə qadın idi. , Charles Babbage, Robert Boyle, Ernest Rutherford, Nicholas Shackleton və Alfred Russell Wallace. Royal Society Doroti Kroyfut-Hodqkin Təqaüdünü "tədqiqat karyeralarının erkən mərhələsində olan və valideynlik və ya sağlamlıq səbəbləri kimi şəxsi vəziyyətlərə görə çeviklik tələb edən görkəmli alimlər üçün" mükafatlandırır. 1999-cu ildən bəri Oksford Beynəlxalq Qadınlar Festivalı Doroti Kroyfut-Hodqkin işinin şərəfinə adətən mart ayında illik xatirə mühazirəsini keçirir. Mühazirə Oxford AWiSE (Elm və Texnologiyada Qadınlar Assosiasiyası), Somerville Kolleci və Oksford Universitetinin Təbiət Tarixi Muzeyi arasında əməkdaşlığın bir hissəsidir.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Catalog of the German National Library (alm.).
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Dorothy Mary Hodgkin Crowfoot // KNAW Past Members (ing.).
- Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science (ing.): Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. Routledge, 2003. Vol. 1. P. 606. 798 p.
- http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-52628.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12.
- Кроуфут-Ходжкин Дороти // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1973. Т. 13 : Конда — Кун. С. 484.
- Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, O. M. 12 may 1910–29 July 1994 on JSTOR (англ.). jstor.org. Дата обращения: 10 декабря 2018
- Hodgkin; Dorothy Mary Crowfoot (1910–1994); Chemist // Сайт Лондонского королевского общества (англ.)
- Профиль Дороти Мэри Ходжкин (Кроуфут-Ходжкин) на официальном сайте РАН
- Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, O. M. 12 may 1910–29 July 1994 on JSTOR (англ.). jstor.org. Дата обращения: 10 декабря 2018.
- World Scientists' Warning To Humanity (англ.). stanford.edu (18 ноября 1992). Дата обращения: 25 июня 2019. Архивировано из оригинала 6 декабря 1998 года
- Royal Medal (англ.)
- Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin — Person — National Portrait Gallery (англ.). npg.org.uk. Дата обращения: 10 декабря 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Doroti Meri Kroufut Hodjkin ing Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin Dorothy Hodgkin 12 may 1910 Qahire Misir 29 iyul 1994 ingilis kimyacisi ve biokimyacisidir Kimya uzre Nobel mukafati laureati 1964 X sualarindan istifade ederek bioloji aktiv maddelerin strukturlarinin mueyyen edilmesine gore London Kral Cemiyyetinin uzvu 1947 ci ilden SSRI Elmler Akademiyasinin xarici uzvu 1976 Doroti Meri Kroufut Hodjkining Dorothy Crowfoot HodgkinDogum tarixi 12 may 1910 1910 05 12 Dogum yeri Qahire MisirVefat tarixi 29 iyul 1994 1994 07 29 84 yasinda Vefat sebebi beyin qansizmasi d Elm saheleri biokimya kimya kristalloqrafiyaIs yeri Kembric UniversitetiTehsili Oksford UniversitetiUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1947 Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi SSRI Elmler Akademiyasi 1976 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 1971 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarAile ve usaqligiDoroti Meri Kroufut Hodjkin 12 may 1910 cu ilde Qahirede Misir Tehsil Xidmetinin filoloqu ve arxeoloqu Con Kroufut 1873 1959 ve Qreys Meri 1877 1957 ailesinde anadan olmusdur Ana Qreys Meri Molli Hud eri ile birlikde Misirde kend mekteblerinin teskiline komek etdi onunla bir cox ekspedisiyalara getdi Onun muxtelif maraqlari var idi xususile xeyriyyecilikden elave o botanika ile mesgul olurdu ve Sudanin florasinin boyuk kolleksiyalarini toplamisdi bir cox botanika resmleri cekmisdi ki indi bu resmler Kral Botanika Baglarinda yerlesir Kyu Kew Bundan elave o toxuculugu da sevirdi ve qedim toxuculuq uzre beynelxalq ekspert idi Doroti usaqliginin evvelini Misirde kecirdi Birinci Dunya Muharibesi baslayana qeder her il Ingiltereye yalniz bir nece ayliq gedirdi 1918 ci ilde valideynleri Xartuma Sudan kocduler ve orada dorduncu qizlari Diana doguldu O zaman Dorotini nene ve babasinin himayesinde qalaraq Boyuk Britaniyaya Uortinqemde Sasseks oxumaq ucun gonderdiler Mekteb ve erken tehsiliMuharibeden sonra 1918 ci ilde Kroufut bacilari analari ile Linkolnda Lincolnshire mahalinda meskunlasdilar ve bir il Doroti ve bacisi Coan analarinin rehberliyi altinda tarix cografiya ve edebiyyat oxudular 11 yasinda o Con Lehman mektebine daxil olur ve burada Mancester Universitetinin mezunu Kris Dili Chris Deely terefinden kimyadan ders alir Hele o zaman Doroti tebiet elmlerine xususen de kimyaya boyuk maraq gosterirdi Anasi Dorotini elme heveslendirmek meqsediyle evde tecrubelerin aparilmasina icaze verdi 15 yasinda o Dorotiye U Breqqa W Bragg terefinden Kral Institutunun Milad Muhazireleri Esyalarin Tebieti Kohne Ticaret ve Yeni Bilikler haqqinda esasinda yazilmis bir nece kitabini verdi Onlardan Doroti maddenin kristal qurulusu ve rentgen sualarinin difraksiyasi haqqinda ilk biliklerini goturdu Bundan elave Doroti Parsonsun Biokimyanin Esaslarini da oyrenmisdir 1922 ci ilde Doroti ve bacisi Coan valideynlerini ziyaret etmeye gonderildi Orada Doroti atasinin yaxin dostu olan ve Welcome Laboratories de isleyen kimyaci Dr A F Cozefle tanis oldu 1924 cu ilde A F Cozefin novbeti seferi zamani Dorotiye bag qumunda minerallarin miqdarini teyin etmek ucun ilk kimyevi tecrubelerini heyata kecirmeye komek etdi A F Cozefle dersler Dorotinin onun laboratoriyasina bas cekmesi onun elme olan maragini dahada guclendirdi O fizika uzre Nobel mukafati laureati Uilyam Henri Braqin mektebliler ucun Esyalarin tebieti haqqinda kitabindan kristallarda rentgen sualarinin difraksiyasini oxudu Dorotinin atasi ovladlarinin yerli Sudan mekteblerine getmeli olduguna inanirdi ona gore de o yerli Valideynler Milli Tehsil Birliyinin Sinfinde qaldi Bu muessisede kimya kursu Dorotini cox valeh eden kristallarin yetisdirilmesi ile basladi 1926 ci ilden atasi Qudsdeki Britaniya Arxeologiya Mektebinin direktoru vezifesinde islemek ucun Felestine kocdu Doroti atasina bas cekdi ve Transiordaniyada indiki Iordaniya zelzele neticesinde dagilmis seheri Cerasda qazintilarda istirak ede bildi O qedim mozaika sekilerine heyran oldu ve gozel eskizler cekdi lakin arxeologiyaya maragi onu kimyadan yayindirmadi ve o rentgen kristalloqrafiyasini oyrenmeye qerar verdi Son kursda o mektebin attestat imtahaninda Ingilterede birinci oldu Doroti Kollece Qebul imtahanini muveffeqiyyetle verdi ve 1928 ci ilde kimya uzre tehsil almaq ucun Oksford Universitetinin Somerville Kollecine getdi Oksford UniversitetiUniversitetde oxudugu ilk ilde o mineralogiya uzre en yasli muellim olan Dr Barkerin kristalloqrafiya uzre bir nece muhaziresine qatilib Muellim kimyani daha etrafli oyrenmek ucun onu kristalloqrafiya islerini bir il texire salmaga inandirdi Teessuf ki o tezlikle vefat etdi ve o bioloji aktiv maddelerin tedqiqine gore 1947 ci ilde Nobel mukafati laureati olmus gorkemli uzvi kimyaci Robert Robinsonun muhazirelerinde istirak etmeye basladi O dovrun Oksford Universitetinde boyuk alimlerin butov qalaktikasi ders deyirdi Xususile Dorotiye Ser Ernest Rutherford Niels Bohr Peter Dubois boyuk tesir gostermisdir O hemcinin Con Desmond Bernalin John Desmond Bernal maddenin metal veziyyeti ve rentgen kristalloqrafiyasi haqqinda muhazirelerinde istirak etdi Heyatinin bu dovrunde elm adamlarindan basqa Quakerler olan yaxin aile dostlari Elizabeth Wadsworth ve Margery Fry Dorotiye boyuk tesir gosterdiler Doroti uzun muddet oz medeniyyetini ve deyerlerini qorudu Doroti tehsilinin birinci hissesini yuksek qiymetlerle basa vurdu Onun tehsilini davam etdirmek ucun bir nece varianti var idi ve kristalloqrafiyani secdi O kristallarin tesviri tesnifati ve kataloqlasdirilmasi uzerinde uzun iller calismis Somerville Kollecinde tedqiqatci olan Dr Polly Porter terefinden heveslendirildi Doroti Kroyfut Hodqkin ilk islerinden biri onun ilk muellimi Freddi Breverin rehberliyi altinda dimetiltalium halogenidlerinin kristal qurulusunun tedqiqi olmusdur Muxtelif halogenlerin sintezinden ve yuksek keyfiyyetli kristallar elde etmek ucun uzun cehdlerden sonra o dimetiltalium bromidlerinin en yaxsi kristallasdigini askar etdi Maddenin oyrenilmesi ucun rentgen usullarinin baslangicinda elm adamlari elde edilen strukturlari tam tesvir etmek ucun hele kifayet qeder riyazi aparata malik deyildiler Doroti bele neticeye gele bildi ki tallium ve brom ionlari natrium xlorid qefesindeki kimi duzulubler uz merkezli qefes Hodjkinin isi keyfiyyetli idi muasir struktur tedqiqati atomlarin movqelerinin sepilme amplitudasinin intensivliyinden hesablanmasini nezerde tutur buna gore de molekulda metil qruplarinin yeri ile bagli konkret netice elde edilmemisdir Bununla bele Hodqkinin bu arasdirmasi diqqetelayiqdir ki bu metal karbon baginin ilk rentgen difraksiya tedqiqati idi 27 ilden sonra bu telebe isi ona B12 koenziminin strukturunu desifre etmek ucun fundamental tedqiqatlarda komek edecekdi 1929 cu ilde Doroti Faraday Cemiyyetinin yazilarini yeni Braggs W Goldschmidt C Lonsdale ve J D Bernalin eserlerini oyrenmeye basladi Bu eserler Dorotiye ilham verdi ve onun elmi heyatinda yeni donusu evvelceden mueyyenlesdirdi Mentoru Freddie Brewer onu yeni teyin olunmus rentgen kristalloqrafi Tiny Powell ile islemeyi tapsirdi Onun rehberliyi altinda Doroti rentgen sualarinin difraksiya analizi sahesinde ixtisaslasmaga basladi ve yayda Heidelberqde kristal kimyasinin banilerinden biri Viktor Qoldsmidtin laboratoriyasinda telim kecdi Aile ve usaqlari1937 ci ilde Kroufut Hodjkin kommunist ve afrikali marksist tarixci hekim Tomas Hodjkinin qohumu ve musteqil Qananin ilk prezidenti Kvame Nkrumahin gelecek 1961 ci ilden musaviri Tomas Lionel Hodqkinle evlendi Kroyfut Hodqkin dord ovladi ile xosbext evli idi Ilk usaq Luka 1938 ci ilde anadan olub Doroti tez bir zamanda dos absesini inkisaf etdirdi ve qizdirmadan sonra revmatoid artrit inkisaf etdirdi ve sonradan xroniki hala geldi Ikinci usaq Elizabet 1941 ci ilde anadan oldu Oz siyasi fealiyyeti ve erinin Kommunist Partiyasina uzv olmasi sebebinden Doroti Kroyfut Hodqkinin 1953 cu ilde ABS ye girisi qadagan edildi Xolesterolun strukturunun oyrenilmesiHemcinin Doroti Kroufut Hodjkin 1937 ci ilde Oksforddan yodoxolesterol kristallarinin analizine gore felsefe doktoru derecesi almisdir Tedqiqat ucun yod xolesterolun secilmesi tesadufi deyildi Molekulda en agir olan yod atomu bir nov istinad noqtesi idi ondan molekulun esas skeletini oyrenerken baslamaq rahat idi sterollar kimi kompleks molekullarin verdiyi melumatlar basqa sozle spektral bollugunda onu mueyyen etmek asan idi O zaman strukturlarin hesablanmasi Paterson funksiyasi adlanan hesablamadan ve sonradan ikiolculu elektron sixligi xeritelerinin tertibinden istifade etmekle heyata kecirilirdi Bu molekuldaki butun atomlarin yerini mueyyen etmeye komek etdi lakin bioloji molekulun xarakteristikasi ucun xususile vacib olan stereokimyevi melumatlari yalniz o dovrde inanilmaz derecede cetin bir is olan ucolculu xeritelerden istifade etmekle elde etmek mumkun idi Doroti murekkeb hesablamalar aparmadan bununla bele xususi yanasmalarin komeyi ile sterol nuvesinin strukturunun butun xususiyyetlerini o cumleden stereokimyevi xususiyyetlerini nehayet mueyyen ede bildi V Q Braqqin fikrince bu is uzvi kimyada murekkeb feza strukturlarinin teyini ucun fiziki metodun mukemmel tetbiqidir Bu tedqiqat Dorotinin kristalloqrafiya sahesinde ilk parlaq neticelerinden biri idi ve murekkeb strukturlarin tedqiqinde bele usullarin boyuk potensialini numayis etdirdi D Hodqkin bununla dayanmadi ve sterol nuvesi olan molekullarin mekan xususiyyetleri ile bagli suallari hell ederek struktur tedqiqatlarini davam etdirdi Doroti kalsiferol lumisterol ve suprasterol II ve oxsar qurulusa malik bezi diger maddeler uzerinde arasdirma aparmisdir Doroti Kroyfut Hodqkin 1936 1977 ci illerde Oksford Universitetinde muellim olub Onun telebeleri arasinda Marqaret Tetcer de var idi Bir muddet oz laboratoriyasinda SSRI de yaradilmis qramisidin C antibiotikinin rentgen difraksiya analizini islemek ona tapsirilmisdi M Tetcer bas nazirliyi dovrunde universitet muelliminin Doroti Kroyfut Hodqkinin seklini stolunun ustunde saxlayirdi Muhafizekarlarin lideri ile leyborist Kroyfut Hodqkine ses verenlerin siyasi baxislarinin eks olmasina baxmayaraq onlar yaxin idiler ve isti munasibetler saxlayirdilar Esas elmi neticelerInsulin1935 ci ilde insulin uzerinde yaxindan islemis D Hodgkin zulal kristallarinin elde edilmesi ile bagli tipik cetinliklerle qarsilasdi Bir cox usullari sinadiqdan sonra o hele de kristalloqrafik tedqiqatlar ucun uygun yaxsi kristallar yetisdirmeyi bacardi Qurudulmus kristallar bir difraksiya numunesi verdi ve evvelce siqnallarin zulal terefinden verildiyini tesdiqlemek ucun o ksantoprotein reaksiyasini heyata kecirdi O dovrde dunyada zulal kristalloqrafik melumatlari ile islemek tecrubesi olan cox az adam var idi belke de yalniz W T Astbury ve J Bernal Bu muxtelif cetinliklerle ilk novbede yuksek keyfiyyetli protein kristallarinin problemli istehsali ile baglidir Bezi zeif strukturlasdirilmis zulallar ucun bu vezife asilmaz olur Diger muhum problem kristalloqrafiyanin fiziki prinsipinde idi Fakt budur ki eks olunan sualarin intensivliyini ve fazasini olcmek ucun birbasa yol yoxdur Sade birlesmelerin kristallari ucun sinaq ve sehv usulu olduqca ugurla istifade edilmisdir 1930 cu illerde A L Paterson intensivlik Paterson funksiyasi vasitesile bir fazin temsil olunmasinin mumkunluyune isare edene qeder murekkeb strukturlu maddelerin kristallari ve daha cox biopolimerler ucun veziyyet hell olunmur Kristaloqrafik melumatlarin emali problemi de keskin idi komputerler ucun hesablama alqoritmlerine ehtiyac var idi onlar yalniz 1950 ci ile qeder tekmillesdirilmisdir Elde edilmis ve nezeri hesablanmis melumatlarin duzgun serhi problemi de xususi idi Insulin uzerinde is Hodgkin terefinden defelerle texire salindi xususen de Ikinci Dunya Muharibesi zamani penisilinin strukturunun desifr edilmesinin tecili ehtiyaci ile elaqedar olaraq texminen 800 atomdan ibaret insulinin tam strukturu nehayet yalniz 1969 cu ilde mueyyen edildi 5 Dorothy Hodgkin butun dunyada insulin ve onun diabet xesteleri ucun ehemiyyeti haqqinda coxlu muhazireler oxuyub Paralel olaraq laktoglobulin hemoglobin ve bitki menseli bezi qlobulinleri oyrendi Buna baxmayaraq insulinin tam sintezi daha evvel 1963 65 ci illerde heyata kecirildi Almaniya ABS ve Cinden olan tedqiqatcilar PenisilinIkinci Dunya Muharibesi zamani Doroti Hodkin 1938 ci ilde ilk ovladi Lukanin dogulmasindan sonra inkisaf etdirdiyi revmatoid artrit sonradan xroniki xesteliyine baxmayaraq penisilini ve daha az derecede insulin feal sekilde arasdirdi Hodgkinin tedqiqati Rokfeller Fondu terefinden maliyyelesdirilen ve onun Oksforddaki kristalloqrafik laboratoriyasi muharibe zamani bele tedqiqatlarin aparildigi dunyada nadir yerlerden biri olaraq qaldi Ilk penisilin krustozin 1942 ci ilde SSRI de Umumittifaq Eksperimental Tibb Institutunda alinmis ve 1943 cu ilin aprelinden xestexanalarda feal sekilde istifade edilmisdir Qisa muddetde penisilinin strukturunu qurmaq lazim geldi O dovrde penisilinin ozunu kristallasdirmaq mumkun deyildi ehtimal ki barium ionlarinin cirkleri sebebinden lakin bir nece cehdden sonra penisilin natrium kalium ve rubidium duzlarinin kristallari yetisdirildi onlardan rentgen numuneleri goturuldu Bir nece struktur teklif edilmisdir biri oksazolon halqasini digeri ise b laktam halqasini ehtiva edir Hesablamalarin neticelerine esasen laktam halqasinin cox guman ki penisilin strukturunda oldugu mueyyen edilmisdir Demek olar ki eyni vaxtda termokimyevi tecrubenin neticelerine esaslanir Artiq defelerle qeyd edildiyi kimi o dovrde rentgen melumatlarinin riyazi emali cox qeyri trivial bir problem idi D Hodgkinin xatirelerine gore Eger elm adamlarinin ixtiyarinda Paterson funksiyasinin ucolculu xeriteleri olsaydi penisilinin strukturu 1940 ci illerin evvellerinde asanliqla mueyyen edile bilerdi Butun cetinliklere baxmayaraq ve boyuk ezmkarliq sayesinde o ve onun emekdaslari 1949 cu ile qeder penisilinin strukturunu desifre ede bildiler Vitamin B12 Doroti Krofut Hodqkinin elametdar tedqiqati 1948 1956 strukturunun mueyyen edilmesi olmusdur 1948 ci ilde L Smitsden bu maddenin qirmizi kristallarini aldiqdan sonra o ve onun qrupu bu molekulun strukturunu elde etmek ve desifre etmek cehdlerine basladi Bu molekulun kutlesini texminen texmin ederek ve Terkibinde texminen yuz atom oldugunu anlayan Hodgkin bele bir qurulusu desifre etmeyin cetin bir is olacagini basa dusdu Lakin tezlikle melum oldu ki strukturda karbon atomu ve porfirin halqasi ile birbasa bagli olan kobalt atomu var Belelikle ilk defe orqanometal birlesmede birbasa metal karbon rabitesi etibarli sekilde askar edilmisdir Vitamin B12un strukturuna dair bezi kimyevi melumatlari ve bu birlesmenin toremelerinin oyrenilmesine dair melumatlari muqayise ederek D Hodgkin tedricen strukturun helline yaxinlasdi O dovrun en guclu komputerlerinden birine cixisi olan Kaliforniyadan olan doktor Kennet Trueblood ve Mancesterden D Cruickshankin xidmetleri nehayet meselenin helline komek etdi Paralel olaraq Todd Alexander Robertus A seker ve nuklein tursularinin kimyasi sahesindeki isi ile taninan Todd 1955 ci ilde B12 vitamininin strukturunun bezi xarakterik xususiyyetlerini kimyevi yolla mueyyen ede bilmisdir 1956 ci ilde D Hodgkin kristalloqrafik melumatlarin islenmesini basa catdira ve bu maddenin strukturunu etibarli sekilde mueyyen ede bildi D Hodgkin esas isinden elave bioloji aktivlik numayis etdiren kicik molekullar uzerinde apardigi tedqiqatlarla da taninir Dorothy Hodgkin oz sahesinde ciddi reputasiyaya malik idi buna gore de bir cox tedqiqatcilar selahiyyetli meslehet ucun onun Oksforddaki laboratoriyasina muraciet etdiler Meselen morfina Maureen Mackay 1955 ve antibiotik ferroverdinin Sofia Candeloro strukturlarini desifre etmek ucun istifade edilmisdir Ictimai heyati1958 ci ilde Doroti Kroufut Hodjkinin laboratoriyasi universitetin Tebiet Tarixi Muzeyine kocuruldu O 1960 1977 ci illerde London Kral Cemiyyetinde tedqiqat professoru 1977 1982 ci illerde Oksforddaki Volfson Kollecinin idare heyetinin uzvu Bristol Universitetinin fexri kansleri 1970 1988 olub Onun penisilin insulin ve vitamin B12 kimi muhum maddelerin tedqiqi elmi ictimaiyyet terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir ve 1964 cu ilde Doroti Kroufut Hodjkin kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulur ve alir O vaxtinin cox hissesini laboratoriyasinda universitete telebelere ve layihelere destek vermekle kecirirdi Doroti Kroufut Hodjkin butun heyati boyu feal vetendasliq pozisiyasini qoruyub saxlayib 1962 ci ilden Pauqos goruslerinde istirak etdi ve 1975 ci ilden 1988 ci ile qeder Pauqos herekatinin prezidenti olub Vyetnam Tibbi Yardim Fondunun sedri ve Vyetnam muharibesi zamani ABS nin cinayetini arasdiran komissiyanin uzvu idi 1972 1975 ci illerde Beynelxalq Kristalloqraflar Ittifaqinin prezidenti olub 1992 ci ilde Insanliga Xeberdarliq imza atdi Doroti Kroyfut Hodqkin bir sira elmler akademiyalarinin o cumleden SSRI Elmler Akademiyasinin 1976 ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1971 Niderland Yuqoslaviya Qana o Puerto Riko ve Avstraliya Elmler Akademiyalarinin xarici uzvu olub Kembric Harvard Broun Qansky Cikaqo elece de Lidsa Mancester Sasseks ve s universitetlerinin fexri fermanlariyla teltif olunub Son illeriDorotinin eri Tomas Layonel Hodjkin 1982 ci ilde uzun suren limfoqranulomatoz xesteliyinden indi Hodgkin xesteliyi vefat edib 1970 ci ilde xidmetden teqaude cixdiqdan sonra valideynlerinin Ilminqton Uorviksir kendindeki evine kocdu lakin son gunlere qeder aktiv qaldi ve emek qabiliyyetini itirmedi Erinin olumu Dorotiye derinden tesir etdi artrit tutmalari tez tez olurdu ariqladi lakin o arasdirmalarini davam etdirdi ve iki defe 1990 ve 1993 cu illerde muvafiq olaraq Bordo ve Pekinde Beynelxalq Kristalloqrafiya Konfransinda istirak etdi 1993 cu ilde Cinden qayitdiqdan sonra Doroti Ilminqtonda qizi Luizle cox vaxt kecirdi Doroti Meri Kroyfut Hodqkin 29 iyul 1994 cu ilde insultdan oldu Mukafatlar ve taninmalariSeref ordeni Hodgkine teqdim edilmisdir Doroti Kroyfut Hodqkin xidmete gore teqdim edilen ordenleri 1956 London Kral Cemiyyetinin Kral Medali 1964 Kimya uzre Nobel Mukafati rentgen sualarindan istifade ederek bioloji aktiv maddelerin strukturlarinin mueyyen edilmesine gore 1965 Fexri Ferman ordeni 1972 Banting Medali 1972 Baker muhaziresi 1976 Kopli medali 1982 SSRI Elmler Akademiyasinin M V Lomonosov adina Boyuk Qizil medali 1987 Xalqlar arasinda sulhun mohkemlendirilmesine gore Beynelxalq Lenin Mukafati 23 dekabr 1982 ci ilde Krim Astrofizika Resedxanasinin astronomu Lyudmila Karackina terefinden kesf edilmis asteroid 5422 Doroti Kroyfut Hodqkin serefine adlandirilmisdir Londondaki Milli Portret Qalereyasinda Doroti Kroyfut Hodqkinin 17 portreti o cumleden Mudge Hamblinq terefinden is masasinin ustundeki yagli boya tablosu ve David Montqomerinin portreti var Doroti Kroyfut Hodqkin 1996 ve 2010 cu il Britaniya poct markalarinda eks olunub 2010 cu ilde Kral Cemiyyetinin yaradilmasinin 350 ci ildonumunde Hodjkin Isaak Nyuton Edvard Cenner Cozef Lister Benjamin Franklinden sonra Cemiyyetin en gorkemli on uzvunun xatiresini yad eden markalar destinde yegane qadin idi Charles Babbage Robert Boyle Ernest Rutherford Nicholas Shackleton ve Alfred Russell Wallace Royal Society Doroti Kroyfut Hodqkin Teqaudunu tedqiqat karyeralarinin erken merhelesinde olan ve valideynlik ve ya saglamliq sebebleri kimi sexsi veziyyetlere gore ceviklik teleb eden gorkemli alimler ucun mukafatlandirir 1999 cu ilden beri Oksford Beynelxalq Qadinlar Festivali Doroti Kroyfut Hodqkin isinin serefine adeten mart ayinda illik xatire muhaziresini kecirir Muhazire Oxford AWiSE Elm ve Texnologiyada Qadinlar Assosiasiyasi Somerville Kolleci ve Oksford Universitetinin Tebiet Tarixi Muzeyi arasinda emekdasligin bir hissesidir IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Catalog of the German National Library alm Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Dorothy Mary Hodgkin Crowfoot KNAW Past Members ing Ogilvie M B The Biographical Dictionary of Women in Science ing Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid 20th Century Routledge 2003 Vol 1 P 606 798 p ISBN 978 1 135 96342 2 http www ras ru win db show per asp P id 52628 ln ru dl pr inf uk 12 Kroufut Hodzhkin Doroti Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1973 T 13 Konda Kun S 484 Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin O M 12 may 1910 29 July 1994 on JSTOR angl jstor org Data obrasheniya 10 dekabrya 2018 Hodgkin Dorothy Mary Crowfoot 1910 1994 Chemist Sajt Londonskogo korolevskogo obshestva angl Profil Doroti Meri Hodzhkin Kroufut Hodzhkin na oficialnom sajte RAN Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin O M 12 may 1910 29 July 1994 on JSTOR angl jstor org Data obrasheniya 10 dekabrya 2018 World Scientists Warning To Humanity angl stanford edu 18 noyabrya 1992 Data obrasheniya 25 iyunya 2019 Arhivirovano iz originala 6 dekabrya 1998 goda Royal Medal angl Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin Person National Portrait Gallery angl npg org uk Data obrasheniya 10 dekabrya 2018