Puerto-Riko — Karib dənizində Amerika Birləşmiş Ştatlarının tərkibinə daxil olan ərazi. "Puerto-Riko" sözü ispan dilindən tərcümədə varlı liman mənasını verir. Ada, Dominikan Respublikasının şərqində yerləşir. Puerto-Riko ada qrupunun ən kiçik adasıdır. Mona, Viequs, Kulebra kimi kiçik adalarda Puerto Rikoya daxildir. Mona adasında insanlar daimi şəkildə yaşamırlar. Əsasən dağçılıq turizmi məqsədilə turistlərin adaya daxil olmasına icazə verilir.
Puerto Riko | |||||
---|---|---|---|---|---|
Puerto Riko | |||||
| |||||
Juan es su nombre, Joannes Est Nomen Ejus | |||||
Himn: | |||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | San Xuan-2,6 million sakin (2008-ci il) | ||||
İdarəetmə forması | asılı ərazi | ||||
Qubernator | Pedro Pierluisi [02.01.2021 ~] | ||||
Sahəsi | Dünyada 163-cü | ||||
• Ümumi | 9104 km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 1,6 | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 3 880 min nəfər (131-ci) | ||||
• Siyahıyaalma (1.IV.2010) | 3 725 789 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 436 nəf./km² | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 64,8 milliard dollar (87-ci) | ||||
• Adambaşına | 16 300 dollar () | ||||
Valyuta | ABŞ dolları | ||||
İnternet domeni | .pr | ||||
PR | |||||
BOK kodu | PUR | ||||
Telefon kodu | +1787, +1939 | ||||
Saat qurşaqları | |||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Puerto Rikonun qədim tarixi haqqında məlumatlar azdır. Eramızdan əvvəl adada yaşayışın olmasını sübut edən bəzi dəlilər tapılmışdır. Avropalıların adaya gəlməsi XVI ərsdən başlamışdır. İspanlar Taino adlanan yerli xalqı özlərinə tabe etmək ücün onlarla silahlı mübarizə aparmışdılar. Puerto Riko XV - XX əsrlər ərzində İngilis, Fransız və Alman silahlı birləşmələrinə qarşı mübarizə aparmışdır. Bu müddət ərzində ada İspanlar tərəfindən idarə edilirdi. 1898-ci ildə baş vermiş İspan-ABŞ müharibəsi nəticəsində Puerto Riko 400 ildən sonra İspaniyanın nəzarətindən çıxmışdır. 1898-ci ildə imzalanan Paris müqaviləsinə əsasən İspaniya adanı ABŞ nəzarətinə verməyə razı olduğunu bildirmişdir.
Müasir vəziyyəti
Puerto Riko daxili məsələlərin həllində müstəqil, xarici siyasətdə isə ABŞ-yə tabedir. Ölkə əhalisi ABŞ vətəndaşıdır və bütün amerikalılar kimi sığortadan istifadə etmək hüquqları vardır. Adada ABŞ dolları işlədilir. Son illər Ruben Berrios rəhbərliyində Müstəqil Puerto Riko Partiyası Puerto Rikonun müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə başlamışdır. Ancaq, ada əhalisinin böyük bir qismi müstəqillik fikrinə qarşıdır və ABŞ tabeliyində yaşamağın daha üstün olduğunu düşünürlər. ABŞ Federal Torpaqlarından ən iri və əhəmiyyətlisi olan Puerto Rikoya hər il ABŞ tərəfindən maliyyə yardımı ayrılır.
İqtisadiyyatı
Pul vahidi
Hal-hazırda ölkənin pul vahidi ABŞ dollarıdır.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Puerto Riko Karib denizinde Amerika Birlesmis Statlarinin terkibine daxil olan erazi Puerto Riko sozu ispan dilinden tercumede varli liman menasini verir Ada Dominikan Respublikasinin serqinde yerlesir Puerto Riko ada qrupunun en kicik adasidir Mona Viequs Kulebra kimi kicik adalarda Puerto Rikoya daxildir Mona adasinda insanlar daimi sekilde yasamirlar Esasen dagciliq turizmi meqsedile turistlerin adaya daxil olmasina icaze verilir Puerto RikoPuerto RikoBayraq Gerb d Juan es su nombre Joannes Est Nomen EjusHimn Resmi dilleri ispan dili ingilis diliPaytaxt San Xuan 2 6 million sakin 2008 ci il Idareetme formasi asili eraziQubernator Pedro Pierluisi 02 01 2021 Sahesi Dunyada 163 cu Umumi 9104 km Su sahesi 1 6Ehalisi Ehali 3 880 min nefer 131 ci Siyahiyaalma 1 IV 2010 3 725 789 nef Sixliq 436 nef km UDM AQP Umumi 64 8 milliard dollar 87 ci Adambasina 16 300 dollar Valyuta ABS dollariInternet domeni prPRBOK kodu PURTelefon kodu 1787 1939Saat qursaqlari UTC 04 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiPuerto Rikonun qedim tarixi haqqinda melumatlar azdir Eramizdan evvel adada yasayisin olmasini subut eden bezi deliler tapilmisdir Avropalilarin adaya gelmesi XVI ersden baslamisdir Ispanlar Taino adlanan yerli xalqi ozlerine tabe etmek ucun onlarla silahli mubarize aparmisdilar Puerto Riko XV XX esrler erzinde Ingilis Fransiz ve Alman silahli birlesmelerine qarsi mubarize aparmisdir Bu muddet erzinde ada Ispanlar terefinden idare edilirdi 1898 ci ilde bas vermis Ispan ABS muharibesi neticesinde Puerto Riko 400 ilden sonra Ispaniyanin nezaretinden cixmisdir 1898 ci ilde imzalanan Paris muqavilesine esasen Ispaniya adani ABS nezaretine vermeye razi oldugunu bildirmisdir Muasir veziyyetiPuerto Riko daxili meselelerin hellinde musteqil xarici siyasetde ise ABS ye tabedir Olke ehalisi ABS vetendasidir ve butun amerikalilar kimi sigortadan istifade etmek huquqlari vardir Adada ABS dollari isledilir Son iller Ruben Berrios rehberliyinde Musteqil Puerto Riko Partiyasi Puerto Rikonun musteqilliyi ugrunda mubarizeye baslamisdir Ancaq ada ehalisinin boyuk bir qismi musteqillik fikrine qarsidir ve ABS tabeliyinde yasamagin daha ustun oldugunu dusunurler ABS Federal Torpaqlarindan en iri ve ehemiyyetlisi olan Puerto Rikoya her il ABS terefinden maliyye yardimi ayrilir IqtisadiyyatiPul vahidi Hal hazirda olkenin pul vahidi ABS dollaridir Hemcinin baxMusteqil Puerto Riko Partiyasi