Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jozef Lister [Lord Lister] (ing. Joseph Lister; 5 aprel 1827[…], Apton[d], Böyük London[…] – 10 fevral 1912[…], Uolmer[d], Kent qraflığı) - böyük ingilis cərrahı və alimi, cərrahi antiseptiklərinlərin yaradıcısı, Lordlar Palatasının üzvü.
| Cozef Lister | |
|---|---|
| ing. Joseph Lister | |
 | |
| Doğum tarixi | 5 aprel 1827[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 10 fevral 1912[…](84 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |   |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Listeria bakteriya növü, insan patogeni Listeria monocytogenes də daxil olmaqla, Jozef Listerin şərəfinə adlandırılıb. London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1860) və prezidenti (1895-1900), Paris Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (1912).
Həyatı
Jozef Lister evin dördüncü uşağı olaraq 5 aprel 1827-ci ildə Esseks qraflığının Apton şəhərində anadan olmuşdur. 1852-ci ildə London Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirərək tibb üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır. Universiteti bitirdikdən sonra Universitet xəstəxanasının kollecinə rezident assistenti vəzifəsinə təyin edilmişdir. Bir müddət sonra Jozef Edinburqa köçmüşdür və burada Sayman klinikasında işə düzəlmişdir. Onun 1854-1855-ci illərdə əsasən oftalmologiyaya həsr olunmuş klinik cərrahiyyəyə dair mühazirələri ilk dəfə məhz bu zaman nəşr olunmuşdur.
Lister yalnız 1858-ci ildə Edinburq Kral Xəstəxanasında cərrah vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Təxminən elə bu zaman universitetdə cərrahiyyə üzrə dərs deməyə başlamışdır. 1860-cı ildə Qlazqoda Jozef cərrahiyyə professoru adını almışdır.
1867-ci ildə Lui Pasterin fermentasiya, çürümə və kortəbii nəsil haqqında elmi işlərinin təsiri altında, "İrinləmənin səbəbləri haqqında qeydlərlə sınıqların və abseslərin müalicəsinin yeni üsulu haqqında" elmi işində o, öz antiseptik üsulunu təklif etmişdir. Üstəlik, Listeri açıq şəkildə "karbol turşusunun ilk cərrahi istifadəsini özünə aid etməkdə" ittiham edirdilər. Listeri plagiatda ittiham edən məqalə, görünür xloroformu klinik praktikaya gətirən Ceyms Simpsona məxsus idi. Lister cavab verirdi ki, o, əvvəllər fransız əczaçı Jül Lemerin yazıları ilə tanış olmayıb, “çünki fransız cərrahının işi, deyəsən, bizim peşəmizin nümayəndələrinin diqqətini çəkməyib”. Bundan əlavə, Lister qeyd edirdi ki, öz metodunda “yenilik karbol turşusunun cərrahiyədə istifadəsi deyil (mən bunu heç vaxt iddia etməmişəm), müalicəvi yaraları xarici nüfuzdan qorumaq üçün onun tətbiqi üsullarıdır”. Lemarın işini nəzərdən keçirən Lister, həmçinin fransız həkimin karbol turşusunun istifadəsini çox geniş şəkildə tövsiyə etdiyinə və istifadə üçün heç bir üsul və ya rəhbər prinsip təklif etmədiyinə, həmçinin çox zəif turşu məhlulunu tövsiyə etdiyinə göstərirdi.
1877-ci ilə qədər Lister Edinburqda işləyir. Sonra London Kral Xəstəxanasında işləmək üçün dəvət alır və Londona köçür. Burada o, 1882-ci ilə qədər tədris fəaliyyəti ilə də məşğul olmuşdur.
1880-ci ildə alim London Kral Cəmiyyətinin Kral Medalına layiq görünmüşdür.
1896-cı ildə görkəmli alim, bir çox universitetlərin və elmli cəmiyyətlərin fəxri üzvü Jozef Lister Kral Tibb Cəmiyyətinin sədri təyin edilmişdir.
Jozef Lister 1912-ci il fevralın 10-da İngiltərənin Uolmer şəhərində vəfat etmiş və Vestminster abbatlığında dəfn edilmişdir. Britaniya Kral Cərrahlar Kollecinin adından verilən nekroloqda deyilir: “Onun sakit, sarsılmaz xasiyyəti, dönməz iradəsi, istehzaya biganəliyi, tənqidlərə dözümlü olması, bütün bunlar onu ən nəcib insan edib. Onun zəhmətinin bəhrələri əbədi qalacaq. Bəşəriyyət həmişə ona minnətdar olacaq.”.
Xatirəsi
- Şəkili 1966-cı ildə buraxılan ingilis poçt markasında təsvir edilmişdir.
- Edinburq Tibb Məktəbinin binasının əsas girişinin şərq divarında xatirə lövhəsi qoyulmuşdur.
Ədəbiyyat
- Скороходов Л. Я. Джозеф Листер (1827—1912): Столетие антисептики / Отв. ред. Е. Я. Белицкая; АН СССР. — Л.: Наука. Ленингр. отд-ние, 1971. — 80, [1] с. — (Научно-биографическая серия). — 6300 экз. (обл.)
- Фицхаррис Л. Ужасная медицина. Как всего один хирург викторианской эпохи кардинально изменил медицину и спас множество жизней. — М.: Эксмо, 2018. — 304 с.
İstinadlar
- Cartwright F. F. Joseph Lister, Baron Lister // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Lundy D. R. Joseph Lister, 1st and last Baron Lister // The Peerage (ing.).
- Gadsdens of Upton House West Ham. 2014.
- Brand R. A. Biographical Sketch: Baron Joseph Lister, FRCS, 1827-1912 (ing.). // Clinical Orthopaedics and Related Research Springer Science+Business Media, 2010. Vol. 468, Iss. 8. P. 2009–2011. ISSN 0009-921X; 1528-1132 doi:10.1007/S11999-010-1319-3 PMID:20364338
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jozef Lister Lord Lister ing Joseph Lister 5 aprel 1827 Apton d Boyuk London 10 fevral 1912 Uolmer d Kent qrafligi boyuk ingilis cerrahi ve alimi cerrahi antiseptiklerinlerin yaradicisi Lordlar Palatasinin uzvu Cozef Listering Joseph ListerDogum tarixi 5 aprel 1827 1827 04 05 Dogum yeri Apton d Vest Hem d Nyuem d Boyuk London Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi Vefat tarixi 10 fevral 1912 1912 02 10 84 yasinda Vefat yeri Uolmer d Kent d Kent qrafligi Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiIs yerleri London Kral Kolleci Edinburq Universiteti Qlazqo UniversitetiTehsili London Universitet Kolleci London Universiteti d Uzvluyu London Kral Cemiyyeti 1860 Isvec Kral Elmler Akademiyasi 1889 Macaristan Elmler Akademiyasi 1893 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi 1893 Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi 1882 ABS Milli Elmler Akademiyasi 1898 Fransa Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Listeria bakteriya novu insan patogeni Listeria monocytogenes de daxil olmaqla Jozef Listerin serefine adlandirilib London Kral Cemiyyetinin uzvu 1860 ve prezidenti 1895 1900 Paris Elmler Akademiyasinin xarici uzvu 1912 HeyatiJozef Lister evin dorduncu usagi olaraq 5 aprel 1827 ci ilde Esseks qrafliginin Apton seherinde anadan olmusdur 1852 ci ilde London Universitetini ferqlenme diplomu ile bitirerek tibb uzre bakalavr derecesi almisdir Universiteti bitirdikden sonra Universitet xestexanasinin kollecine rezident assistenti vezifesine teyin edilmisdir Bir muddet sonra Jozef Edinburqa kocmusdur ve burada Sayman klinikasinda ise duzelmisdir Onun 1854 1855 ci illerde esasen oftalmologiyaya hesr olunmus klinik cerrahiyyeye dair muhazireleri ilk defe mehz bu zaman nesr olunmusdur Lister yalniz 1858 ci ilde Edinburq Kral Xestexanasinda cerrah vezifesine teyin olunmusdur Texminen ele bu zaman universitetde cerrahiyye uzre ders demeye baslamisdir 1860 ci ilde Qlazqoda Jozef cerrahiyye professoru adini almisdir 1867 ci ilde Lui Pasterin fermentasiya curume ve kortebii nesil haqqinda elmi islerinin tesiri altinda Irinlemenin sebebleri haqqinda qeydlerle siniqlarin ve abseslerin mualicesinin yeni usulu haqqinda elmi isinde o oz antiseptik usulunu teklif etmisdir Ustelik Listeri aciq sekilde karbol tursusunun ilk cerrahi istifadesini ozune aid etmekde ittiham edirdiler Listeri plagiatda ittiham eden meqale gorunur xloroformu klinik praktikaya getiren Ceyms Simpsona mexsus idi Lister cavab verirdi ki o evveller fransiz eczaci Jul Lemerin yazilari ile tanis olmayib cunki fransiz cerrahinin isi deyesen bizim pesemizin numayendelerinin diqqetini cekmeyib Bundan elave Lister qeyd edirdi ki oz metodunda yenilik karbol tursusunun cerrahiyede istifadesi deyil men bunu hec vaxt iddia etmemisem mualicevi yaralari xarici nufuzdan qorumaq ucun onun tetbiqi usullaridir Lemarin isini nezerden keciren Lister hemcinin fransiz hekimin karbol tursusunun istifadesini cox genis sekilde tovsiye etdiyine ve istifade ucun hec bir usul ve ya rehber prinsip teklif etmediyine hemcinin cox zeif tursu mehlulunu tovsiye etdiyine gosterirdi 1877 ci ile qeder Lister Edinburqda isleyir Sonra London Kral Xestexanasinda islemek ucun devet alir ve Londona kocur Burada o 1882 ci ile qeder tedris fealiyyeti ile de mesgul olmusdur 1880 ci ilde alim London Kral Cemiyyetinin Kral Medalina layiq gorunmusdur 1896 ci ilde gorkemli alim bir cox universitetlerin ve elmli cemiyyetlerin fexri uzvu Jozef Lister Kral Tibb Cemiyyetinin sedri teyin edilmisdir Jozef Lister 1912 ci il fevralin 10 da Ingilterenin Uolmer seherinde vefat etmis ve Vestminster abbatliginda defn edilmisdir Britaniya Kral Cerrahlar Kollecinin adindan verilen nekroloqda deyilir Onun sakit sarsilmaz xasiyyeti donmez iradesi istehzaya biganeliyi tenqidlere dozumlu olmasi butun bunlar onu en necib insan edib Onun zehmetinin behreleri ebedi qalacaq Beseriyyet hemise ona minnetdar olacaq XatiresiSekili 1966 ci ilde buraxilan ingilis poct markasinda tesvir edilmisdir Edinburq Tibb Mektebinin binasinin esas girisinin serq divarinda xatire lovhesi qoyulmusdur EdebiyyatSkorohodov L Ya Dzhozef Lister 1827 1912 Stoletie antiseptiki Otv red E Ya Belickaya AN SSSR L Nauka Leningr otd nie 1971 80 1 s Nauchno biograficheskaya seriya 6300 ekz obl Ficharris L Uzhasnaya medicina Kak vsego odin hirurg viktorianskoj epohi kardinalno izmenil medicinu i spas mnozhestvo zhiznej M Eksmo 2018 304 s IstinadlarCartwright F F Joseph Lister Baron Lister Encyclopaedia Britannica ing Lundy D R Joseph Lister 1st and last Baron Lister The Peerage ing Gadsdens of Upton House West Ham 2014 Brand R A Biographical Sketch Baron Joseph Lister FRCS 1827 1912 ing Clinical Orthopaedics and Related ResearchSpringer Science Business Media 2010 Vol 468 Iss 8 P 2009 2011 ISSN 0009 921X 1528 1132 doi 10 1007 S11999 010 1319 3 PMID 20364338