Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Düyünlü zob və ya qalxanabənzər vəzin düyünləri — adətən normal qalxanabənzər vəz daxilində əmələ gələn düyünlərdir (toxuma və ya mayenin yüksəlmiş sahələri). Onlar hiperplastik və ya şiş ola bilər. Qalxanabənzər vəzin şişlərinin yalnız kiçik bir hissəsi bədxassəli olur. Zobda kiçik, asimptomatik düyünlər tez-tez rast gəlinir və çox vaxt nəzərə çarpmır.
| Düyünlü zob | |
|---|---|
 | |
| XBT-10 | E04.1, E05.2, E05.1 |
| XBT-9 | 241.0 |
| DiseasesDB | 5332 |
| MedlinePlus | 007265 |
| MeSH | D016606 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Böyüyən və ya simptomlar yaradan düyünlər tibbi yardıma ehtiyac duya bilər. Zob uninodulyar — bir düyünlü, multinodulyar — çox düyünlü - və diffuz ola bilər.
Simptomları
Çox vaxt qalxanabənzər vəzin toxumasının bu anormal böyümələri onun kənarında yerləşir və boğazda bir parça kimi hiss edilə bilər. Böyük olduqda, bəzən boynun ön hissəsində qabar kimi görünə bilərlər.
Bəzən düyünlü zob tiroid kisti adlanan maye ilə dolu boşluq şəklində özünü göstərir. Çox vaxt bərk komponentlər maye ilə qarışır.
Qalxanabənzər vəzin kistləri çox vaxt xoşxassəli olur və bəzən bədxassəli bərk komponentləri ehtiva edən degenerasiyalı tiroid adenomaları nəticəsində yaranır.
Diaqnozu
Tibbi müayinə zamanı düyün aşkar edildikdən sonra endokrinoloqa, tiroidoloqa və ya otorinolarinqoloqa müraciət edilməlidir. Çox vaxt ultrasəs müayinəsi düyünün varlığını təsdiqləmək və bütün vəzin vəziyyətini qiymətləndirmək üçün aparılır.
Qalxanabənzər vəz stimullaşdırıcı hormonun və anti-tiroid antitellərin ölçülməsi xoşxassəli düyünlü zobun məlum səbəbi olan Haşimoto tiroiditi kimi funksional tiroid xəstəliyinin olub-olmadığını müəyyən etməyə kömək edir.
Sitopatologiya üçün incə iynə biopsiyası istifadə olunur.
Qalxanabənzər vəzi düyünləri gənc yetkinlərdə və uşaqlarda geniş yayılan xəstəlikdir. İnsanların təxminən 50% -i bu xəstəliyə sahibdir, lakin adətən tibbi müayinə zamanı yalnız həkim tərəfindən aşkar edilir və ya əlaqəli olmayan bir vəziyyətin araşdırılması zamanı təsadüfən aşkar edilir.
Təsadüfi düyünlərin müalicəsi
Amerika Radiologiya kolleci KT, MRT və ya Pozitron emissiya tomoqrafiyası — PET-KT-də təsadüfi görüntüləmə tapıntıları kimi qalxanabənzər vəzi düyünlərini aşağıdakı müayinəsini tövsiyə edir:
| Xüsusiyyətləri | İş |
|---|---|
| Ultrasəs |
| Çoxlu düyünlər | Ultrasəs |
| 35 yaşdan kiçik bir insanda tək düyün |
|
| Ən azı 35 yaşında bir insanda tək düyün |
|
Ultrasəs
Ultrasəs düyünün ölçüsünü, teksturasını, funksiyasını və vaskulyarlığını, boyundakı limfa düyünlərinin metastazlarına çıxışı müəyyən etmək və İncə İynə Aspirasiya Sitologiyası (İİAS) və ya biopsiya aparmaq üçün birinci dərəcəli qeyri-invaziv tədqiqat kimi faydalıdır. Ultrasəs nəticələri biopsiya və uzunmüddətli izləmə üçün göstərişləri müəyyən edir. Düyündə şübhəli tapıntılar bunlardır — hipoekoik, qeyri-müəyyən edilmiş kənarlar, periferik halo və ya qeyri-müntəzəm kənarın olmaması, incə, nöqtəli mikrokalsifikasiyalar, bərk düyünlərin olması, düyün daxilində nizamsız qan axını.
Xoşxassəli şişin əlamətləri: hiperekogenlik, dismorfik və ya əyri xəttli kalsifikasiyalar, düyündə qan axınının olmaması və kistik (maye ilə dolu) düyünün olması. Bununla belə, tək və ya çoxlu düyünlərin olması bədxassəli şişin yaxşı göstəricisi deyil. Bədxassəli şiş yalnız ultrasəs müayinəsinin nəticələri və İİMA hesabatı bədxassəli şişi göstərdiyi halda diaqnoz qoyulur.
TG-HMS (Tiroid Görüntü Hesabatı və Məlumat Sistemləri) — qalxanabənzər vəzin düyünlərinin şübhəli tapıntılarını təsvir edən sonoqrafik təsnifat sistemləridir.
Ultrasəs elastoqrafiyası olan başqa bir görüntüləmə üsulu, xüsusilə follikulyar qalxanabənzər vəzin xərçəngi üçün zob bədxassəli şişlərinin diaqnostikasında faydalıdır. Bununla belə, yara ətrafında kifayət qədər miqdarda normal toxuma, düyün ətrafında kalsifikasiya edilmiş qabıq, kistik düyünlər, ərimiş düyünlərin olması ilə məhdudlaşır.
İncə iynə biopsiyası
İncə İynə Aspirasiya Sitologiyası (İİMA) iynə və şprisdən istifadə edərək diaqnoz üçün sitoloji nümunələrin əldə edilməsində ucuz, sadə və təhlükəsiz üsuldur.
İİMA üçün göstərişlər:
- 2 ultrasəs kriteriyası ilə bədxassəli şişləri göstərən 1 sm-dən çox düyünlər
- ekstrakapsulyar uzanan istənilən ölçüdə düyünlər və ya mənbəyi bilinməyən limfa düyünlərinin böyüməsi
- baş və boyun nahiyəsində radiasiya zədələnməsi olan istənilən ölçülü düyünlər
- ailədə və ya qohumda I-ci dərəcəli qalxanabənzər vəzin xərçəngi
- II tip çoxsaylı endokrin neoplaziya və yüksək kalsitonin səviyyəsi.
Bununla belə, kalsitonin səviyyələrində artım siqaret, xroniki alkoqol istifadəsi və böyrək çatışmazlığı ilə də əlaqəli ola bilər.
Qalxanabənzər vəzinin sitopatologiyasının hesabatına dair Bethesda Sistemi zob sitoloji nümunəsinin xoş və ya bədxassəli olduğunu bildirmək üçün istifadə edilən sistemdir. Onu 6 kateqoriyaya bölmək olar:
| Kateqoriya | Təsvir | Bədxassəli şiş riski | Tövsiyə |
|---|---|---|---|
| I | Diaqnostik olmayan/qeyri-qənaətbəxş | – | 3 aydan çox müddət ərzində ultrasəs müayinəsi ilə təkrarlanan İİMA |
| II | Xoşxassəli (kolloid və follikulyar hüceyrələr) | 0–3% | Klinik təqib |
| III | Qeyri-müəyyən əhəmiyyətə malik atipiya (QMA) və ya qeyri-müəyyən əhəmiyyətə malik follikulyar yara (QMFY) (atipik xüsusiyyətlərə malik follikulyar və ya limfoid hüceyrələr) | 5–15% | Təkrarlanan QMFY |
| IV | Follikulyar düyün/şübhəli follikulyar düyün (hüceyrə sıxlığı, mikro follikullar, dispers təcrid olunmuş hüceyrələr, az kolloid) | 15–30% | Cərrahi lobektomiya |
| V | Bədxassəli şişlər üçün şübhəli | 60–75% | Cərrahi lobektomiya və ya total tiroidektomiya |
| VI | Bədxassəli | 97–99% | total tiroidektomiya |
Qan testləri
Qan testləri biopsiyadan əvvəl və ya onun əvəzinə edilə bilər. Zob hormonu (xərçəng olma ehtimalı daha azdır) və ya hipotiroidizm ifraz edən bir düyün ehtimalı, zob stimullaşdırıcı hormon (ZSH) və zob hormonları tiroksin (T4) və triiodotironin (T3) ölçülməklə araşdırılır. Serum zob otoantitelləri üçün testlər bəzən aparılır, çünki bunlar otoimmün zob xəstəliyini göstərə bilər (bu, düyünlü xəstəliyi təqlid edə bilər).
Digər görüntüləmə
Zobun müayinəsi zamanı radioaktiv yod qəbulu testindən istifadə edərək zobun skan edilməsindən istifadə edilə bilər. Normaldan daha aşağı TSH ilə müşayiət olunan isti düyünü göstərən yod-123 skan edilməsi, düyün xərçəngli olmadığına güclü sübutdur, çünki isti düyünlərin əksəriyyəti xoş xassəlidir.
Qalxanabənzər vəzin kompüter tomoqrafiyası zob xərçənginin qiymətləndirilməsində mühüm rol oynayır.KT çox vaxt təsadüfən zobun anomaliyalarını aşkar edir və beləliklə, praktiki olaraq ilk araşdırma üsuluna çevrilir.
Bədxassəlilik
Boyundakı neoplazmaların yalnız kiçik bir faizi bədxassəli olur (təxminən 4-6,5%,) zobun düyünlərinin çoxu xoşxassəli kolloid düyünlərdir.
Bədxassəli şişə diaqnoz qoyarkən nəzərə alınmalı bir çox amil var. Udmaqda və ya danışmada çətinlik, şişmiş boyun limfa düyünləri və ya möhkəm, hərəkətsiz düyün bədxassəli xəstəliyin daha çox göstəricisidir. Xərçəngin yayılması kişilərdə - 20 yaşdan aşağı və ya 70 yaşdan yuxarı xəstələrdə, baş və boyun nahiyyəsində şüalanma, ailəsində qalxanabənzər vəzin xərçəngi olan xəstələrdə daha yüksəkdir.
Zobda tək düyün
Xərçəng riskləri
Tək zob düyünləri qadınlarda daha çox rast gəlinir, kişilərdə isə daha çox narahatlıq doğurur. Neoplastik düyünlərlə əlaqəli digər assosiasiyalar ailədə qalxanabənzər vəzi xərçənginin olması və baş və boyun nahiyəsinin daha əvvəl radiasiyaya məruz qalmasıdır. Zobda tək düyünün ən çox yayılmış səbəbi xoşxassəli kolloid düyünlərin olması və ikinci ən çox görülən səbəb follikulyar adenomadır.
Baş və boyun nahiyəsinin radiasiyaya məruz qalması badamcıqların və adenoidlərin hipertrofiyası, "timus böyüməsi", sızanaq vulqarisi və ya Hodgkin lenfoması kimi əlamətlər yaşadığı şəraitdən asılı ola bilər. 1986-cı il fəlakəti zamanı Çernobıl AES-in yaxınlığında yaşayan uşaqlarda qalxanabənzər vəzi xərçənginə tutulma halları 60 dəfə artmışdı. Radiasiya nəticəsində yaranan tiroid xərçəngi çox vaxt limfa düyünlərinə metastazın yüksək dərəcəsi ilə multifokal olur və pis proqnoza malikdir.
Simptomları
Narahatedici əlamət və simptomlara səsin xırıltısı, ölçüsünün sürətlə artması, sıxılma simptomları (məsələn, nəfəs darlığı və ya disfagiya) və limfadenopatiyanın görünüşü daxildir.
İnvestisiyalar
- TSH (Tiroid stimullaşdırıcı hormon) — əvvəlcə tiroid stimullaşdırıcı hormonun səviyyəsini təyin etmək lazımdır. Əgər təzyiq altındadırsa, o zaman düyün çox güman ki, hiperfunksiyalı (və ya "isti") düyündür. Onlar nadir hallarda bədxassəli olur.
- İİAS – Incə iynə aspirasiya sitologiyası təzyiq altında olmayan TSH səviyyəsini nəzərə alaraq seçim araşdırmasıdır.
- Görüntüləmə - ultrasəs və radioyod skan edilməsi.
Zobun skan edilməsi
Düyünlərin 85%-i soyuq düyünlərdir. Soyuq və isti düyünlərin 5-8%-i bədxassəli düyünlərdir.
Düyünlərin 5%-i isti olur. İsti düyünlərdə bədxassəli şiş faktiki olaraq olmur.
Cərrahiyyə
Aşağıdakı hallarda cərrahiyyə (tiroidektomiya) göstərilə bilər:
- 3-4 dəfə təkrarlanan İİAS-a baxmayaraq düyünün yenidən yığılması
- Bəzi hallarda ölçüsü 4 sm-dən çox olduqda
- Sıxılma simptomları
- Bədxassəli şişlərin əlamətləri (səs telinin disfunksiyası, limfadenopatiya)
- Zob xərçəngini istisna etməyən sitopatologiya
Minimal invaziv prosedurlar
Hazırda iri simptomatik düyünlərin müalicəsi üçün qeyri-cərrahi, minimal invaziv, ultrasəslə idarə olunan üsullardan istifadə olunur. Bunlara perkutan etanol inyeksiyası, lazer termal ablasiya, radiotezlik ablasiyası, Yüksək intensivliyə fokuslanmış ultrasəs (YİFU) və perkutan mikrodalğalı ablasiya daxildir.
YİFU bu yaxınlarda xoşxassəli zob düyünlərinin müalicəsində effektivliyini sübut etdi. Bu üsul qeyri-invazivdir, ümumi anesteziya olmadan və ambulator şəraitdə həyata keçirilir. Ultrasəs dalğaları fokuslanır və zobun düyünlərini məhv etməyə imkan verən istilik əmələ gətirir.
Müalicəsi
Bədxassəli düyünlər çıxarılır, xoşxassəli isə ambulator müalicə ilə məhdudlaşdırıla bilər.
Avtonom zob düyünü
Avtonom düyün və ya "isti düyün" HPT oxunun (Hipotalamo-hipofiz-tiroid oxu) homeostatik nəzarətindən asılı olmayaraq zob funksiyasına malik olan bir düyündür. Belə düyünlər yalnız zəhərli olduqda müalicə edilməlidir: cərrahi eksizyon (tiroidektomiya), radioyod terapiyası və ya hər ikisi istifadə edilə bilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . 2010-09-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Vanderpump MP. "The epidemiology of thyroid disease". British Medical Bulletin. 99 (1). 2011: 39–51. doi:10.1093/bmb/ldr030. PMID 21893493.
- "Symptoms and causes - Mayo Clinic". Mayo Clinic (ingilis). 2017-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-24.
- Bennedbaek FN, Perrild H, Hegedüs L. "Diagnosis and treatment of the solitary thyroid nodule. Results of a European survey". Clinical Endocrinology. 50 (3). March 1999: 357–363. doi:10.1046/j.1365-2265.1999.00663.x. PMID 10435062.
- Ravetto C, Colombo L, Dottorini ME. "Usefulness of fine-needle aspiration in the diagnosis of thyroid carcinoma: a retrospective study in 37,895 patients". Cancer. 90 (6). December 2000: 357–363. doi:10.1002/1097-0142(20001225)90:6<357::AID-CNCR6>3.0.CO;2-4. PMID 11156519.
- "Thyroid Nodule". www.meddean.luc.edu. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-24.
- Grani G, Sponziello M, Pecce V, Ramundo V, Durante C. "Contemporary Thyroid Nodule Evaluation and Management". The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 105 (9). September 2020: 2869–2883. doi:10.1210/clinem/dgaa322. PMC 7365695 (#bad_pmc). PMID 32491169 (#bad_pmid).
- Russ G, Leboulleux S, Leenhardt L, Hegedüs L. "Thyroid incidentalomas: epidemiology, risk stratification with ultrasound and workup". European Thyroid Journal. 3 (3). September 2014: 154–163. doi:10.1159/000365289. PMC 4224250. PMID 25538897.
- Jenny Hoang. "Reporting of incidental thyroid nodules on CT and MRI". Radiopaedia. 2013-11-05. 2023-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-24., citing:
- Hoang JK, Langer JE, Middleton WD, Wu CC, Hammers LW, Cronan JJ, və b. "Managing incidental thyroid nodules detected on imaging: white paper of the ACR Incidental Thyroid Findings Committee". Journal of the American College of Radiology. 12 (2). February 2015: 143–150. doi:10.1016/j.jacr.2014.09.038. PMID 25456025.
- Durante C, Grani G, Lamartina L, Filetti S, Mandel SJ, Cooper DS. "The Diagnosis and Management of Thyroid Nodules: A Review". JAMA. 319 (9). March 2018: 914–924. doi:10.1001/jama.2018.0898. PMID 29509871.
- Wong KT, Ahuja AT. "Ultrasound of thyroid cancer". Cancer Imaging. 5 (1). December 2005: 157–166. doi:10.1102/1470-7330.2005.0110. PMC 1665239. PMID 16361145.
- Fernández Sánchez J. "Clasificación TI-RADS de los nódulos tiroideos en base a una escala de puntuación modificada con respecto a los criterios ecográficos de malignidad". Revista Argentina de Radiología. 78 (3). July 2014: 138–148. doi:10.1016/j.rard.2014.07.015.
- Soto GD, Halperin I, Squarcia M, Lomeña F, Domingo MP. "Update in thyroid imaging. The expanding world of thyroid imaging and its translation to clinical practice". Hormones. 9 (4). 10 September 2010: 287–298. doi:10.14310/horm.2002.1279. PMID 21112859.
- Diana SD, Hossein G. "Fine-Needle Aspiration Biopsy of the Thyroid Gland". Thyroid Disease Manager. 12 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2017.
- Feldkamp J, Führer D, Luster M, Musholt TJ, Spitzweg C, Schott M. "Fine Needle Aspiration in the Investigation of Thyroid Nodules". Deutsches Ärzteblatt International (alman). Deutsches rzteblatt. 113 (20). May 2016: 353–359. doi:10.3238/arztebl.2016.0353. PMC 4906830. PMID 27294815.
- Renuka IV, Saila Bala G, Aparna C, Kumari R, Sumalatha K. "The bethesda system for reporting thyroid cytopathology: interpretation and guidelines in surgical treatment". Indian Journal of Otolaryngology and Head and Neck Surgery. 64 (4). December 2012: 305–311. doi:10.1007/s12070-011-0289-4. PMC 3477437. PMID 24294568.
- MedlinePlus 003829|Thyroid scan
- Bin Saeedan M, Aljohani IM, Khushaim AO, Bukhari SQ, Elnaas ST. "Thyroid computed tomography imaging: pictorial review of variable pathologies". Insights into Imaging. 7 (4). August 2016: 601–617. doi:10.1007/s13244-016-0506-5. PMC 4956631. PMID 27271508.Creative Commons Attribution 4.0 International License 2017-10-16 at the Wayback Machine
- "UpToDate". 2022-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-25.
- EMedicine|article|127491|Thyroid Nodule
- Diagram by Mikael Häggström, MD. Source data: Arul P, Masilamani S. "A correlative study of solitary thyroid nodules using the bethesda system for reporting thyroid cytopathology". J Cancer Res Ther. 11 (3). 2015: 617–22. doi:10.4103/0973-1482.157302. PMID 26458591.
- Schwartz 7th/e page 1679,1678
- Ali SZ, Cibas ES. "The Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopathology II". Acta Cytologica. 60 (5). 2016: 397–398. doi:10.1159/000451071. PMID 27788511.
- Grani G, Calvanese A, Carbotta G, D'Alessandri M, Nesca A, Bianchini M, və b. "Intrinsic factors affecting adequacy of thyroid nodule fine-needle aspiration cytology". Clinical Endocrinology. 78 (1). January 2013: 141–144. doi:10.1111/j.1365-2265.2012.04507.x. PMID 22812685.
- Gates JD, Benavides LC, Shriver CD, Peoples GE, Stojadinovic A. "Preoperative thyroid ultrasound in all patients undergoing parathyroidectomy?". The Journal of Surgical Research. 155 (2). August 2009: 254–260. doi:10.1016/j.jss.2008.09.012. PMID 19482296. 2021-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-26.
- Robbins pathology 8ed page 767
- Tumino D, Grani G, Di Stefano M, Di Mauro M, Scutari M, Rago T, və b. "Nodular Thyroid Disease in the Era of Precision Medicine". Frontiers in Endocrinology. 10. 2019: 907. doi:10.3389/fendo.2019.00907. PMC 6989479. PMID 32038482 (#bad_pmid).
- "Echotherapy for thyroid nodules". Echotherapy. 2023-05-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-26.
- Vigneri R, Catalfamo R, Freni V, Giuffrida D, Gullo D, Ippolito A, və b. "[Physiopathology of the autonomous thyroid nodule]". Minerva Endocrinologica. 18 (4). December 1993: 143–145. PMID 8190053.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Duyunlu zob ve ya qalxanabenzer vezin duyunleri adeten normal qalxanabenzer vez daxilinde emele gelen duyunlerdir toxuma ve ya mayenin yukselmis saheleri Onlar hiperplastik ve ya sis ola biler Qalxanabenzer vezin sislerinin yalniz kicik bir hissesi bedxasseli olur Zobda kicik asimptomatik duyunler tez tez rast gelinir ve cox vaxt nezere carpmir Duyunlu zobXBT 10 E04 1 E05 2 E05 1XBT 9 241 0DiseasesDB 5332MedlinePlus 007265MeSH D016606 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Boyuyen ve ya simptomlar yaradan duyunler tibbi yardima ehtiyac duya biler Zob uninodulyar bir duyunlu multinodulyar cox duyunlu ve diffuz ola biler SimptomlariCox vaxt qalxanabenzer vezin toxumasinin bu anormal boyumeleri onun kenarinda yerlesir ve bogazda bir parca kimi hiss edile biler Boyuk olduqda bezen boynun on hissesinde qabar kimi gorune bilerler Bezen duyunlu zob tiroid kisti adlanan maye ile dolu bosluq seklinde ozunu gosterir Cox vaxt berk komponentler maye ile qarisir Qalxanabenzer vezin kistleri cox vaxt xosxasseli olur ve bezen bedxasseli berk komponentleri ehtiva eden degenerasiyali tiroid adenomalari neticesinde yaranir DiaqnozuTibbi muayine zamani duyun askar edildikden sonra endokrinoloqa tiroidoloqa ve ya otorinolarinqoloqa muraciet edilmelidir Cox vaxt ultrases muayinesi duyunun varligini tesdiqlemek ve butun vezin veziyyetini qiymetlendirmek ucun aparilir Qalxanabenzer vez stimullasdirici hormonun ve anti tiroid antitellerin olculmesi xosxasseli duyunlu zobun melum sebebi olan Hasimoto tiroiditi kimi funksional tiroid xesteliyinin olub olmadigini mueyyen etmeye komek edir Sitopatologiya ucun ince iyne biopsiyasi istifade olunur Qalxanabenzer vezi duyunleri genc yetkinlerde ve usaqlarda genis yayilan xestelikdir Insanlarin texminen 50 i bu xesteliye sahibdir lakin adeten tibbi muayine zamani yalniz hekim terefinden askar edilir ve ya elaqeli olmayan bir veziyyetin arasdirilmasi zamani tesadufen askar edilir Tesadufi duyunlerin mualicesi Amerika Radiologiya kolleci KT MRT ve ya Pozitron emissiya tomoqrafiyasi PET KT de tesadufi goruntuleme tapintilari kimi qalxanabenzer vezi duyunlerini asagidaki muayinesini tovsiye edir Duyun xususiyyetlerine gore teklif olunan isler Xususiyyetleri IsYuksek Pozitron emissiya tomoqrafiyasi PET siqnali ve ya Yerli invazivlik ve ya Subheli limfa duyunleri UltrasesCoxlu duyunler Ultrases35 yasdan kicik bir insanda tek duyun Boyuklerde olcusu en azi 1 sm ve ya usaqlarda her hansi bir olcu olduqda ultrases muayinesi mumkundur Yetkinlerde olcusu 1 sm den azdirsa teleb olunmurEn azi 35 yasinda bir insanda tek duyun Olcusu en azi 1 5 sm olduqda ultrases muayinesi mumkundur 1 5 sm den az olduqda ehtiyac yoxdurUltrases Ultrases duyunun olcusunu teksturasini funksiyasini ve vaskulyarligini boyundaki limfa duyunlerinin metastazlarina cixisi mueyyen etmek ve Ince Iyne Aspirasiya Sitologiyasi IIAS ve ya biopsiya aparmaq ucun birinci dereceli qeyri invaziv tedqiqat kimi faydalidir Ultrases neticeleri biopsiya ve uzunmuddetli izleme ucun gosterisleri mueyyen edir Duyunde subheli tapintilar bunlardir hipoekoik qeyri mueyyen edilmis kenarlar periferik halo ve ya qeyri muntezem kenarin olmamasi ince noqteli mikrokalsifikasiyalar berk duyunlerin olmasi duyun daxilinde nizamsiz qan axini Xosxasseli sisin elametleri hiperekogenlik dismorfik ve ya eyri xettli kalsifikasiyalar duyunde qan axininin olmamasi ve kistik maye ile dolu duyunun olmasi Bununla bele tek ve ya coxlu duyunlerin olmasi bedxasseli sisin yaxsi gostericisi deyil Bedxasseli sis yalniz ultrases muayinesinin neticeleri ve IIMA hesabati bedxasseli sisi gosterdiyi halda diaqnoz qoyulur TG HMS Tiroid Goruntu Hesabati ve Melumat Sistemleri qalxanabenzer vezin duyunlerinin subheli tapintilarini tesvir eden sonoqrafik tesnifat sistemleridir Ultrases elastoqrafiyasi olan basqa bir goruntuleme usulu xususile follikulyar qalxanabenzer vezin xercengi ucun zob bedxasseli sislerinin diaqnostikasinda faydalidir Bununla bele yara etrafinda kifayet qeder miqdarda normal toxuma duyun etrafinda kalsifikasiya edilmis qabiq kistik duyunler erimis duyunlerin olmasi ile mehdudlasir Ince iyne biopsiyasi Ince Iyne Aspirasiya Sitologiyasi IIMA iyne ve sprisden istifade ederek diaqnoz ucun sitoloji numunelerin elde edilmesinde ucuz sade ve tehlukesiz usuldur IIMA ucun gosterisler 2 ultrases kriteriyasi ile bedxasseli sisleri gosteren 1 sm den cox duyunler ekstrakapsulyar uzanan istenilen olcude duyunler ve ya menbeyi bilinmeyen limfa duyunlerinin boyumesi bas ve boyun nahiyesinde radiasiya zedelenmesi olan istenilen olculu duyunler ailede ve ya qohumda I ci dereceli qalxanabenzer vezin xercengi II tip coxsayli endokrin neoplaziya ve yuksek kalsitonin seviyyesi Bununla bele kalsitonin seviyyelerinde artim siqaret xroniki alkoqol istifadesi ve boyrek catismazligi ile de elaqeli ola biler Qalxanabenzer vezinin sitopatologiyasinin hesabatina dair Bethesda Sistemi zob sitoloji numunesinin xos ve ya bedxasseli oldugunu bildirmek ucun istifade edilen sistemdir Onu 6 kateqoriyaya bolmek olar Bethesda sistemi Kateqoriya Tesvir Bedxasseli sis riski TovsiyeI Diaqnostik olmayan qeyri qenaetbexs 3 aydan cox muddet erzinde ultrases muayinesi ile tekrarlanan IIMAII Xosxasseli kolloid ve follikulyar huceyreler 0 3 Klinik teqibIII Qeyri mueyyen ehemiyyete malik atipiya QMA ve ya qeyri mueyyen ehemiyyete malik follikulyar yara QMFY atipik xususiyyetlere malik follikulyar ve ya limfoid huceyreler 5 15 Tekrarlanan QMFYIV Follikulyar duyun subheli follikulyar duyun huceyre sixligi mikro follikullar dispers tecrid olunmus huceyreler az kolloid 15 30 Cerrahi lobektomiyaV Bedxasseli sisler ucun subheli 60 75 Cerrahi lobektomiya ve ya total tiroidektomiyaVI Bedxasseli 97 99 total tiroidektomiyaQan testleri Qan testleri biopsiyadan evvel ve ya onun evezine edile biler Zob hormonu xerceng olma ehtimali daha azdir ve ya hipotiroidizm ifraz eden bir duyun ehtimali zob stimullasdirici hormon ZSH ve zob hormonlari tiroksin T4 ve triiodotironin T3 olculmekle arasdirilir Serum zob otoantitelleri ucun testler bezen aparilir cunki bunlar otoimmun zob xesteliyini gostere biler bu duyunlu xesteliyi teqlid ede biler Diger goruntuleme Qalxanabenzer vezin skani Zobun muayinesi zamani radioaktiv yod qebulu testinden istifade ederek zobun skan edilmesinden istifade edile biler Normaldan daha asagi TSH ile musayiet olunan isti duyunu gosteren yod 123 skan edilmesi duyun xercengli olmadigina guclu subutdur cunki isti duyunlerin ekseriyyeti xos xasselidir Qalxanabenzer vezin komputer tomoqrafiyasi zob xercenginin qiymetlendirilmesinde muhum rol oynayir KT cox vaxt tesadufen zobun anomaliyalarini askar edir ve belelikle praktiki olaraq ilk arasdirma usuluna cevrilir BedxasselilikBoyundaki neoplazmalarin yalniz kicik bir faizi bedxasseli olur texminen 4 6 5 zobun duyunlerinin coxu xosxasseli kolloid duyunlerdir Bedxasseli sise diaqnoz qoyarken nezere alinmali bir cox amil var Udmaqda ve ya danismada cetinlik sismis boyun limfa duyunleri ve ya mohkem hereketsiz duyun bedxasseli xesteliyin daha cox gostericisidir Xercengin yayilmasi kisilerde 20 yasdan asagi ve ya 70 yasdan yuxari xestelerde bas ve boyun nahiyyesinde sualanma ailesinde qalxanabenzer vezin xercengi olan xestelerde daha yuksekdir Zobda tek duyunXerceng riskleri Ince iyne aspirasiyasina meruz qalmis qalxanabenzer vezde tek duyunun histopatoloji diaqnozlarinin nisbi hallari Tek zob duyunleri qadinlarda daha cox rast gelinir kisilerde ise daha cox narahatliq dogurur Neoplastik duyunlerle elaqeli diger assosiasiyalar ailede qalxanabenzer vezi xercenginin olmasi ve bas ve boyun nahiyesinin daha evvel radiasiyaya meruz qalmasidir Zobda tek duyunun en cox yayilmis sebebi xosxasseli kolloid duyunlerin olmasi ve ikinci en cox gorulen sebeb follikulyar adenomadir Bas ve boyun nahiyesinin radiasiyaya meruz qalmasi badamciqlarin ve adenoidlerin hipertrofiyasi timus boyumesi sizanaq vulqarisi ve ya Hodgkin lenfomasi kimi elametler yasadigi seraitden asili ola biler 1986 ci il felaketi zamani Cernobil AES in yaxinliginda yasayan usaqlarda qalxanabenzer vezi xercengine tutulma hallari 60 defe artmisdi Radiasiya neticesinde yaranan tiroid xercengi cox vaxt limfa duyunlerine metastazin yuksek derecesi ile multifokal olur ve pis proqnoza malikdir Simptomlari Narahatedici elamet ve simptomlara sesin xiriltisi olcusunun suretle artmasi sixilma simptomlari meselen nefes darligi ve ya disfagiya ve limfadenopatiyanin gorunusu daxildir Investisiyalar TSH Tiroid stimullasdirici hormon evvelce tiroid stimullasdirici hormonun seviyyesini teyin etmek lazimdir Eger tezyiq altindadirsa o zaman duyun cox guman ki hiperfunksiyali ve ya isti duyundur Onlar nadir hallarda bedxasseli olur IIAS Ince iyne aspirasiya sitologiyasi tezyiq altinda olmayan TSH seviyyesini nezere alaraq secim arasdirmasidir Goruntuleme ultrases ve radioyod skan edilmesi Zobun skan edilmesi Duyunlerin 85 i soyuq duyunlerdir Soyuq ve isti duyunlerin 5 8 i bedxasseli duyunlerdir Duyunlerin 5 i isti olur Isti duyunlerde bedxasseli sis faktiki olaraq olmur Cerrahiyye Asagidaki hallarda cerrahiyye tiroidektomiya gosterile biler 3 4 defe tekrarlanan IIAS a baxmayaraq duyunun yeniden yigilmasi Bezi hallarda olcusu 4 sm den cox olduqda Sixilma simptomlari Bedxasseli sislerin elametleri ses telinin disfunksiyasi limfadenopatiya Zob xercengini istisna etmeyen sitopatologiyaMinimal invaziv prosedurlar Hazirda iri simptomatik duyunlerin mualicesi ucun qeyri cerrahi minimal invaziv ultrasesle idare olunan usullardan istifade olunur Bunlara perkutan etanol inyeksiyasi lazer termal ablasiya radiotezlik ablasiyasi Yuksek intensivliye fokuslanmis ultrases YIFU ve perkutan mikrodalgali ablasiya daxildir YIFU bu yaxinlarda xosxasseli zob duyunlerinin mualicesinde effektivliyini subut etdi Bu usul qeyri invazivdir umumi anesteziya olmadan ve ambulator seraitde heyata kecirilir Ultrases dalgalari fokuslanir ve zobun duyunlerini mehv etmeye imkan veren istilik emele getirir Mualicesi Bedxasseli duyunler cixarilir xosxasseli ise ambulator mualice ile mehdudlasdirila biler Avtonom zob duyunuAvtonom duyun ve ya isti duyun HPT oxunun Hipotalamo hipofiz tiroid oxu homeostatik nezaretinden asili olmayaraq zob funksiyasina malik olan bir duyundur Bele duyunler yalniz zeherli olduqda mualice edilmelidir cerrahi eksizyon tiroidektomiya radioyod terapiyasi ve ya her ikisi istifade edile biler Hemcinin baxQalxanabenzer vezin adenomasiIstinadlar 2010 09 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Vanderpump MP The epidemiology of thyroid disease British Medical Bulletin 99 1 2011 39 51 doi 10 1093 bmb ldr030 PMID 21893493 Symptoms and causes Mayo Clinic Mayo Clinic ingilis 2017 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 24 Bennedbaek FN Perrild H Hegedus L Diagnosis and treatment of the solitary thyroid nodule Results of a European survey Clinical Endocrinology 50 3 March 1999 357 363 doi 10 1046 j 1365 2265 1999 00663 x PMID 10435062 Ravetto C Colombo L Dottorini ME Usefulness of fine needle aspiration in the diagnosis of thyroid carcinoma a retrospective study in 37 895 patients Cancer 90 6 December 2000 357 363 doi 10 1002 1097 0142 20001225 90 6 lt 357 AID CNCR6 gt 3 0 CO 2 4 PMID 11156519 Thyroid Nodule www meddean luc edu 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 24 Grani G Sponziello M Pecce V Ramundo V Durante C Contemporary Thyroid Nodule Evaluation and Management The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 105 9 September 2020 2869 2883 doi 10 1210 clinem dgaa322 PMC 7365695 bad pmc PMID 32491169 bad pmid Russ G Leboulleux S Leenhardt L Hegedus L Thyroid incidentalomas epidemiology risk stratification with ultrasound and workup European Thyroid Journal 3 3 September 2014 154 163 doi 10 1159 000365289 PMC 4224250 PMID 25538897 Jenny Hoang Reporting of incidental thyroid nodules on CT and MRI Radiopaedia 2013 11 05 2023 05 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 24 citing Hoang JK Langer JE Middleton WD Wu CC Hammers LW Cronan JJ ve b Managing incidental thyroid nodules detected on imaging white paper of the ACR Incidental Thyroid Findings Committee Journal of the American College of Radiology 12 2 February 2015 143 150 doi 10 1016 j jacr 2014 09 038 PMID 25456025 Durante C Grani G Lamartina L Filetti S Mandel SJ Cooper DS The Diagnosis and Management of Thyroid Nodules A Review JAMA 319 9 March 2018 914 924 doi 10 1001 jama 2018 0898 PMID 29509871 Wong KT Ahuja AT Ultrasound of thyroid cancer Cancer Imaging 5 1 December 2005 157 166 doi 10 1102 1470 7330 2005 0110 PMC 1665239 PMID 16361145 Fernandez Sanchez J Clasificacion TI RADS de los nodulos tiroideos en base a una escala de puntuacion modificada con respecto a los criterios ecograficos de malignidad Revista Argentina de Radiologia 78 3 July 2014 138 148 doi 10 1016 j rard 2014 07 015 Soto GD Halperin I Squarcia M Lomena F Domingo MP Update in thyroid imaging The expanding world of thyroid imaging and its translation to clinical practice Hormones 9 4 10 September 2010 287 298 doi 10 14310 horm 2002 1279 PMID 21112859 Diana SD Hossein G Fine Needle Aspiration Biopsy of the Thyroid Gland Thyroid Disease Manager 12 July 2017 tarixinde Istifade tarixi 16 October 2017 Feldkamp J Fuhrer D Luster M Musholt TJ Spitzweg C Schott M Fine Needle Aspiration in the Investigation of Thyroid Nodules Deutsches Arzteblatt International alman Deutsches rzteblatt 113 20 May 2016 353 359 doi 10 3238 arztebl 2016 0353 PMC 4906830 PMID 27294815 Renuka IV Saila Bala G Aparna C Kumari R Sumalatha K The bethesda system for reporting thyroid cytopathology interpretation and guidelines in surgical treatment Indian Journal of Otolaryngology and Head and Neck Surgery 64 4 December 2012 305 311 doi 10 1007 s12070 011 0289 4 PMC 3477437 PMID 24294568 MedlinePlus 003829 Thyroid scan Bin Saeedan M Aljohani IM Khushaim AO Bukhari SQ Elnaas ST Thyroid computed tomography imaging pictorial review of variable pathologies Insights into Imaging 7 4 August 2016 601 617 doi 10 1007 s13244 016 0506 5 PMC 4956631 PMID 27271508 Creative Commons Attribution 4 0 International License 2017 10 16 at the Wayback Machine UpToDate 2022 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 25 EMedicine article 127491 Thyroid Nodule Diagram by Mikael Haggstrom MD Source data Arul P Masilamani S A correlative study of solitary thyroid nodules using the bethesda system for reporting thyroid cytopathology J Cancer Res Ther 11 3 2015 617 22 doi 10 4103 0973 1482 157302 PMID 26458591 Schwartz 7th e page 1679 1678 Ali SZ Cibas ES The Bethesda System for Reporting Thyroid Cytopathology II Acta Cytologica 60 5 2016 397 398 doi 10 1159 000451071 PMID 27788511 Grani G Calvanese A Carbotta G D Alessandri M Nesca A Bianchini M ve b Intrinsic factors affecting adequacy of thyroid nodule fine needle aspiration cytology Clinical Endocrinology 78 1 January 2013 141 144 doi 10 1111 j 1365 2265 2012 04507 x PMID 22812685 Gates JD Benavides LC Shriver CD Peoples GE Stojadinovic A Preoperative thyroid ultrasound in all patients undergoing parathyroidectomy The Journal of Surgical Research 155 2 August 2009 254 260 doi 10 1016 j jss 2008 09 012 PMID 19482296 2021 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 26 Robbins pathology 8ed page 767 Tumino D Grani G Di Stefano M Di Mauro M Scutari M Rago T ve b Nodular Thyroid Disease in the Era of Precision Medicine Frontiers in Endocrinology 10 2019 907 doi 10 3389 fendo 2019 00907 PMC 6989479 PMID 32038482 bad pmid Echotherapy for thyroid nodules Echotherapy 2023 05 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 26 Vigneri R Catalfamo R Freni V Giuffrida D Gullo D Ippolito A ve b Physiopathology of the autonomous thyroid nodule Minerva Endocrinologica 18 4 December 1993 143 145 PMID 8190053 Xarici kecidler