Disfagiya (yun. δυσ — pozğunluq yun. φαγεῖν — udmaq ) — udma aktının posğunluğu. Udma bir reflektor əzələvi akt olub, növbəli şəkildə əzələlərin yığılıb boşalması qida kütləsinin — loxmanın udlaqdan qida borusuna və mədəyə ötürülməsinə xidmət edir. İnsan gün ərzində 600 dəfə udma aktını icra edir. Bunun 200 dəfəsi qida qəbulu zamanı, 50 dəfəsi yuxu zamanı, 350 dəfəsi isə digər yerdə qalan müddət ərzində baş verir. Udma aktı üç ağız, udlaq və qida borusu fazalarına malikdir. Disfagiya zamanı udma aktı çətinləşir və ağrılı olur, yaxud heç mümkün olmur. Bu zaman qida qalıqları və ya maye duruna, qırtlaq boşluğuna, traxeyaya axıb tökülmüş olur. Ağrılı udma aktı odinofagiya adlanır. Disfagiya udma aktının fazalarına müvafiq ağız-udlaq və qida borusu formalarına malikdir. Disfagiyanın ağız-udlaq forması öz növbəsində üç: yuxarı, orta, aşağı hissəyə bölünür. Yuxarı disfagiyalarına adətən qalxanvari vəzi xəstəliklərində, müvafiq lifa düyünlərinin böyüməsi zamanı, müvafiq əzələ, fəqərə patologiyalarında, ağız, qırtlaq və udlağın sinir innervasiyalarının pozulmasında rast gəlinir.
Disfagiya | |
---|---|
XBT-10 | R |
XBT-9 | , |
DiseasesDB | 17942 |
MedlinePlus | 003115 |
eMedicine | pmr/194 |
MeSH | D003680 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Orta disfagiyalara adətən divararalığı orqanlarının (damarlar, sinirlər, limfa düyünləri, ürək, plevra və birləşdirici toxumalar) patologiyalarında rast gəlinir. Aşağı disfagiyalara isə adətən diafraqma (şişlər, sistlər və yırtıq), qaraciyər və dalaq patologiyaları səbəb olur. Qida borusu spazması disfagiyanın ən çox rast gəlinən formasıdır. Qida borusu disfagiyası spazmalar, divertikullar, yad cisimlər zamanı, udlağın selikli qişasının kəskin və xroniki iltihablarında, qida borusunun xora, çapıq və şişlərində, qida borusunun əzələ-sinir keçiriciliyi patologiyasında rast gəlinir.
Disfagiyalar ağırlığına görə 4 dərəcəyə bölünürlər:
- I — periodik bərk qida kütləsinin udma aktının çətinləşməsi, qida kütləsinin hərəkətinin ağrılarla müşahidə olunması
- II — ancaq yarım maye şəkilli qidaların qəbulu mümkündür;
- III — ancaq maye qidaların qəbulu mümkündür;
- IV — su və ağız suyunun udulması belə mümkün deyil.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Disfagiya yun dys pozgunluq yun fageῖn udmaq udma aktinin posgunlugu Udma bir reflektor ezelevi akt olub novbeli sekilde ezelelerin yigilib bosalmasi qida kutlesinin loxmanin udlaqdan qida borusuna ve medeye oturulmesine xidmet edir Insan gun erzinde 600 defe udma aktini icra edir Bunun 200 defesi qida qebulu zamani 50 defesi yuxu zamani 350 defesi ise diger yerde qalan muddet erzinde bas verir Udma akti uc agiz udlaq ve qida borusu fazalarina malikdir Disfagiya zamani udma akti cetinlesir ve agrili olur yaxud hec mumkun olmur Bu zaman qida qaliqlari ve ya maye duruna qirtlaq bosluguna traxeyaya axib tokulmus olur Agrili udma akti odinofagiya adlanir Disfagiya udma aktinin fazalarina muvafiq agiz udlaq ve qida borusu formalarina malikdir Disfagiyanin agiz udlaq formasi oz novbesinde uc yuxari orta asagi hisseye bolunur Yuxari disfagiyalarina adeten qalxanvari vezi xesteliklerinde muvafiq lifa duyunlerinin boyumesi zamani muvafiq ezele feqere patologiyalarinda agiz qirtlaq ve udlagin sinir innervasiyalarinin pozulmasinda rast gelinir DisfagiyaXBT 10 R13 XBT 9 438 82 787 2DiseasesDB 17942MedlinePlus 003115eMedicine pmr 194 MeSH D003680 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Orta disfagiyalara adeten divararaligi orqanlarinin damarlar sinirler limfa duyunleri urek plevra ve birlesdirici toxumalar patologiyalarinda rast gelinir Asagi disfagiyalara ise adeten diafraqma sisler sistler ve yirtiq qaraciyer ve dalaq patologiyalari sebeb olur Qida borusu spazmasi disfagiyanin en cox rast gelinen formasidir Qida borusu disfagiyasi spazmalar divertikullar yad cisimler zamani udlagin selikli qisasinin keskin ve xroniki iltihablarinda qida borusunun xora capiq ve sislerinde qida borusunun ezele sinir keciriciliyi patologiyasinda rast gelinir Disfagiyalar agirligina gore 4 dereceye bolunurler I periodik berk qida kutlesinin udma aktinin cetinlesmesi qida kutlesinin hereketinin agrilarla musahide olunmasi II ancaq yarim maye sekilli qidalarin qebulu mumkundur III ancaq maye qidalarin qebulu mumkundur IV su ve agiz suyunun udulmasi bele mumkun deyil