Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cozef Blek (ing. Joseph Black; 16 aprel 1728[…], Bordo – 6 dekabr 1799[…], Edinburq) — Şotland həkimi, fizik və kimyaçısı.
| Cozef Blek | |
|---|---|
| ing. Joseph Black | |
 | |
| Doğum tarixi | 16 aprel 1728[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 dekabr 1799[…](71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | Şotland |
| Atası | hekayə |
| Elm sahələri | fizika, tibb |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ticarət işləri ilə əlaqədar olaraq Bordo şəhərinə köçmüş çaxır istehsal edən ailədə anadan olmuşdur. Ailəsi ana tərəfdən şotlandiyalı olduğu üçün Qlazqo Universitetinə daxil olmuş və sonra öz təhsilini Edinburqda tibb ixtisası üzrə davam etdirmişdir.
1756-cı ildə Qlazqo Universitetində professor adına layiq görülmüş və 1766-cı ildə Edinburqda müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur. Bundan başqa, Cozef Blek 1783-cü ildə Sankt-Peterburq, 1789-cu ildə isə Parisdə Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü seçilmişdir. Blek 1754-cü ildə ağ maqneziumun qızdırılmasından ayrılan əlaqədar hava, yəni karbon dioksid karbon dioksidi və yanmış maqnezium (maqnezium oksidi) əmələ gəlməsini aşkar etmişdir. Daha sonra əhəngdaşının yanmasında əlaqədar havanın çıxarılmasını göstərir. Bu eksperementlərə əsasən o, belə nəticəyə gəlir; karbon anhidridinin və qələvilərin əsasların fərqi ondan ibarətdir ki, birincilərin tərkibinə karbon qazı daxildir.
Blekin bu ixtirası ilə pnevmanik kimyanın əsası qoyulur.
1757-ci ildə Blek ərimə və buxarlanma istiliklərini ixtira etməklə qizli istilik anlayışını elmə daxil edir, ancaq bu nəticələr yalnız 1779-cu ildə çap olunmuşdur.
1759-1763-cu illərdə o, istilik miqdarı və onun temperatur fərqini aşkar etmiş, istilik tutumu anlayışını tətbiq etmişdir.
- 1755-ci ildə maqneziumun kimyəvi element olduğunu aşkar etmişdir.
- 1757-ci ildə praktiki tibb üzrə Qlazqo Univesitetində Reym (Fransanin şimal-şərqində yerləşən şəhər) professoru təyin olmuşdur.
- 1761-ci ildə Blek tərəfinndən müşahidə olunan |buz ərimə prosesində udulan istilik, temperaturun yüksəlməməsinə gətirmişdir. Buna əsas olaraq o, belə nəticəyə gəlir; istilik və buz hissəcikləri birləşərək, latent(qizli)istiliyə çevrilir.
- 1759-1763-cü illərdə latent istilik nəzəriyyəsini inkişaf etmişdir, eləcə də müxtəlif maddələrin fərqli latent istiliyə (xüsusi ərimə istiliyi) malik olduğunu, görsədmişdir. Ceyms Vatt onun şagirdi və köməkçisi olmuşdur.
- Cozef Blek Poker Klubun (the Poker Club) üzvü olmuşdu. O həmçini Devid Xyuman və Adam Smitlədə tanış idi.
Maraqlı faktlar
- Blek əvvəlcə təbiət elmlərinə maraq göstərməmiş və Qlazqo Universitetində xarici dil və fəlsəfəni öyrənmişdir. Yalnız atasının təkidi ilə o tibb, anatomiya, daha sonra isə fizika və kimya ilə məşğul olmağa başlayır.
- Karbon dioksidi aşkar etməklə, o havanın qaz qarışığınan ibarət olduğunu və onaqədər ki alimlərin fikrincə vahid substansiya olmadığını sübut etmişdir.
- Blek 28 yaşında Qlazqo Universitetinin tibb professoru və kimya üzrə mühazirəçi vəzifələrində çalışmışdır.
- Ceyms Vattın buxar mühərrikin hazırlanmasında fəal iştirak etmişdir.
Qaynaqlar
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Robert G.W. Anderson Joseph Black // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Lundy D. R. Joseph Black // The Peerage (ing.).
- https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-depuis-la-creation-de-l-Academie-des-sciences/les-membres-du-passe-dont-le-nom-commence-par-b.html.
- Блэк Джозеф // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cozef Blek ing Joseph Black 16 aprel 1728 Bordo 6 dekabr 1799 Edinburq Sotland hekimi fizik ve kimyacisi Cozef Bleking Joseph BlackDogum tarixi 16 aprel 1728 1728 04 16 Dogum yeri BordoVefat tarixi 6 dekabr 1799 1799 12 06 71 yasinda Vefat yeri Edinburq Sotlandiya Boyuk Britaniya kralligiDefn yeri Qreyfrayers qebiristanligiMilliyyeti SotlandAtasi hekayeElm saheleri fizika tibbIs yerleri Edinburq Universiteti Qlazqo UniversitetiTehsili Edinburq Universiteti Qlazqo UniversitetiUzvluyu Kral Kimya Cemiyyeti d Fransa Elmler Akademiyasi 1789 Peterburq Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTicaret isleri ile elaqedar olaraq Bordo seherine kocmus caxir istehsal eden ailede anadan olmusdur Ailesi ana terefden sotlandiyali oldugu ucun Qlazqo Universitetine daxil olmus ve sonra oz tehsilini Edinburqda tibb ixtisasi uzre davam etdirmisdir 1756 ci ilde Qlazqo Universitetinde professor adina layiq gorulmus ve 1766 ci ilde Edinburqda muellimlik fealiyyeti ile mesgul olmusdur Bundan basqa Cozef Blek 1783 cu ilde Sankt Peterburq 1789 cu ilde ise Parisde Elmler Akademiyasinin fexri uzvu secilmisdir Blek 1754 cu ilde ag maqneziumun qizdirilmasindan ayrilan elaqedar hava yeni karbon dioksid karbon dioksidi ve yanmis maqnezium maqnezium oksidi emele gelmesini askar etmisdir Daha sonra ehengdasinin yanmasinda elaqedar havanin cixarilmasini gosterir Bu eksperementlere esasen o bele neticeye gelir karbon anhidridinin ve qelevilerin esaslarin ferqi ondan ibaretdir ki birincilerin terkibine karbon qazi daxildir Blekin bu ixtirasi ile pnevmanik kimyanin esasi qoyulur 1757 ci ilde Blek erime ve buxarlanma istiliklerini ixtira etmekle qizli istilik anlayisini elme daxil edir ancaq bu neticeler yalniz 1779 cu ilde cap olunmusdur 1759 1763 cu illerde o istilik miqdari ve onun temperatur ferqini askar etmis istilik tutumu anlayisini tetbiq etmisdir 1755 ci ilde maqneziumun kimyevi element oldugunu askar etmisdir 1757 ci ilde praktiki tibb uzre Qlazqo Univesitetinde Reym Fransanin simal serqinde yerlesen seher professoru teyin olmusdur 1761 ci ilde Blek terefinnden musahide olunan buz erime prosesinde udulan istilik temperaturun yukselmemesine getirmisdir Buna esas olaraq o bele neticeye gelir istilik ve buz hissecikleri birleserek latent qizli istiliye cevrilir 1759 1763 cu illerde latent istilik nezeriyyesini inkisaf etmisdir elece de muxtelif maddelerin ferqli latent istiliye xususi erime istiliyi malik oldugunu gorsedmisdir Ceyms Vatt onun sagirdi ve komekcisi olmusdur Cozef Blek Poker Klubun the Poker Club uzvu olmusdu O hemcini Devid Xyuman ve Adam Smitlede tanis idi Maraqli faktlarBlek evvelce tebiet elmlerine maraq gostermemis ve Qlazqo Universitetinde xarici dil ve felsefeni oyrenmisdir Yalniz atasinin tekidi ile o tibb anatomiya daha sonra ise fizika ve kimya ile mesgul olmaga baslayir Karbon dioksidi askar etmekle o havanin qaz qarisiginan ibaret oldugunu ve onaqeder ki alimlerin fikrince vahid substansiya olmadigini subut etmisdir Blek 28 yasinda Qlazqo Universitetinin tibb professoru ve kimya uzre muhazireci vezifelerinde calismisdir Ceyms Vattin buxar muherrikin hazirlanmasinda feal istirak etmisdir QaynaqlarGribbin John Science A History 1543 2001 London Penguin books 2003 648c ISBN 978 0 140 29741 6 ordaca s 246 ordaca s 247 ordaca s 248 BSEIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Robert G W Anderson Joseph Black Encyclopaedia Britannica ing Lundy D R Joseph Black The Peerage ing https www academie sciences fr fr Liste des membres depuis la creation de l Academie des sciences les membres du passe dont le nom commence par b html Blek Dzhozef Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969