Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Con Qudenaf (ing. John Bannister Goodenough; 25 iyul 1922, Yena, Türingiya[d], Veymar Respublikası – 25 iyun 2023, Ostin) — amerikalı alim, fizika və bərk cisim kimyası və materialşünaslıq üzrə mütəxəssis. İlk litium-ion batareyalarının inkişafına verdiyi töhfə ilə tanınmışdır. Kimya üzrə 2019-cu il Nobel Mükafatı da daxil olmaqla bir çox nüfuzlu mükafatların qalibidir. Mükafatın verildiyi vaxt tarixinin ən yaşlı laureatı olub.
| Con Qudenaf | |
|---|---|
| ing. John Bannister Goodenough | |
 | |
| Doğum tarixi | 25 iyul 1922 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 25 iyun 2023(100 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | bərk cisimlər fizikası[d], materialşünaslıq, |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yerləri |
|
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |    |
| me.utexas.edu/people/fac… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
ABŞ Milli Mühəndislik Akademiyasının (1976-cı ildən),ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (2012-ci ildən),Fransa Elmlər Akademiyasının (1992-ci ildən) və London Kral Cəmiyyətinin (2010-cu ildən) üzvüdür.
Bioqrafiyası
C. Qudenaf Almaniyanın Yena şəhərində 25 iyul 1922-ci ildə amerikalı ailədə anadan olub, Nyu-Heyvendə (Konnektikut) böyüyüb və Qroton özəl məktəbində oxuyub.Disleksiyadan əziyyət çəkməsinə baxmayaraq, Yel Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirib, burada fəlsəfə, yunan dili, riyaziyyat və kimya üzrə təhsil alıb və 1943-cü ildə riyaziyyat üzrə bakalavr dərəcəsi alıb. 1942–1948-ci illərdə meteoroloq kimi orduda xidmət edib. Tərxis olunduqdan sonra o, Çikaqo Universitetində aspiranturaya daxil olub, burada Klarens Zenerin rəhbərliyi altında bərk cisimlər fizikası üzrə təhsil alıb və 1952-ci ildə elektron konfiqurasiyadan asılı olaraq ərintilərin struktur dəyişiklikləri mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib.
Müdafiəsindən sonra C. Qudenaf Massaçusets Texnologiya İnstitutunun Linkoln Laboratoriyasında işə düzəldi və burada kompüter yaddaşı üçün maqnit materialları hazırladı və araşdırmağa başladı. 1955-ci ildə o, bir sıra materialların maqnit xassələrini keyfiyyətcə (atom orbitallarının simmetriyasına dair mülahizələrə əsaslanaraq) anlamağa imkan verən və Goodenough-Kanamori qaydaları kimi tanınan bir neçə yarı empirik qaydalar təklif etdi. C. Qudenaf maqnit oksidlərində elektronların daşınması və spin-orbit birləşməsi hadisələrini ətraflı öyrənib, bu da yeni təsadüfi yaddaş qurğularının inkişafına töhfə veridi. Superkeçiricilik və heterogen kataliz fizikası sahəsində yeni fikirlər söyləmişdir.
1976-cı ildə C. Qudenaf Oksford Universitetində Qeyri-üzvi Kimya Laboratoriyasının müdiri təyin edildi. Bu zaman neft böhranının təsiri altında onun maraqları yeni enerji mənbələrinin axtarışına yönəldildi. Litium-ion batareyasının yaradılması probleminə diqqət yetirərək və sulfidlərin istifadəsini araşdıran Stenli Uittinqemin işinə əsaslanaraq, Qudenaf oksidlərin tələblərini qəbul etdi və 1980-ci ildə litium kobaltitin (LixCoO2) katod kimi istifadəsini təklif etdi. Bu əsasdan onun qrupu ilk təkrar doldurulan litium-ion batareyasını yarada bildi. 1983-cü ildə Maykl Tekeray ilə birlikdə litium-manqan şpinelindən katod materialı kimi istifadə etməyi təklif etdi və 1997-ci ildə Akşaya K. Padhi ilə birlikdə litium-metal fosfat birləşmələrindən istifadə etməyi təklif etdi . 2019-cu ildə o, litium-ion batareyaların inkişafındakı roluna görə layiq görülüb (Stenli Uittingem və Akira Yosino ilə birgə). Eyni zamanda, o, mükafat tarixində ən yaşlı laureat oldu — mükafat verilərkən onun 97 yaşı var idi.
1986-cı ildə C. Qudenaf Ostindəki Texas Universitetinə köçdü və burada ömrünün sonuna kimi maşınqayırma fakültəsində professor kimi işləməyə davam etdi. Qudenafın fikrincə, bəzi alimlər gec yetişmə ilə xarakterizə olunur və ən mühüm elmi nailiyyətlər onlara qocalıqda gəlir.
Çikaqoda oxuduğu vaxtdan Ayrin Uayzmanla evlidir. O, mömin xristian idi.
Mükafat və fəxri fərmanları
- 1975-ci ildə — Yüzillik mükafat
- 2001-ci ildə — Yaponiya mükafatı
- 2009-cu ildə — Enriko Fermi mükafatı
- 2011-ci ildə — ABŞ Milli Elm medalı
- 2014-cü ildə — Çarlz Stark Dreyper mükafatı
- 2015-ci ildə — Nəqliyyat İnnovasiyaları üçün Alternativ Yanacaq mükafatı
- 2017-ci ildə — Eyni adlı fonddan Kimya üzrə Uelç mükafatı
- 2018-ci ildə — Bencamin Franklin medalı
- 2019-cu ildə —
- 2019-cu ildə — Kimya üzrə Nobel Mükafatı
- 2019-cu ildə — Çox istinad edilən tədqiqatçı
İstinadlar
- Goodenough, John B. // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- John B. Goodenough // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Who's who (brit. ing.). (untranslated), 1849. ISSN 0083-937X
- Obituary. Goodenough, Nobel laureate who gave the world Li-ion batteries, passes away. Business Line, 2023.
- nobelprize.org (ing.). Nobel Foundation.
- Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
- Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
- John Goodenough: Biography (brit. ing.). Royal Society.
- John B. Goodenough, The University of Texas at Austin (ing.). NAS.
- John Goodenough (fr.). Académie des sciences.
- https://awards.acm.org/fellows/award-recipients.
- David & Thackeray, 2023.
- Dr. John B. Goodenough Архивная копия от 9 октября 2019 на Wayback Machine (англ.)
- Профиль на сайте Национальной академии наук США Архивная копия от 14 сентября 2019 на Wayback Machine.
- Профиль на сайте Французской академии наук Архивная копия от 9 октября 2019 на Wayback Machine.
- Профиль на сайте Лондонского королевского общества Архивная копия от 4 мая 2020 на Wayback Machine.
- Zhou, 2023.
- Grey & Lewis, 2023.
- David & Thackeray, 2023.
- David & Thackeray, 2023.
- Grey & Lewis, 2023.
- Pagan Kennedy. To Be a Genius, Think Like a 94-Year-Old Архивная копия от 30 октября 2019 на Wayback Machine // The New York Times, 7.04.2017. (англ.)
- Global Highly Cited Researchers 2019 list reveals top talent in the sciences and social sciences — Clarivate. Дата обращения: 13 февраля 2020. Архивировано 3 декабря 2019 года
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Con Qudenaf ing John Bannister Goodenough 25 iyul 1922 Yena Turingiya d Veymar Respublikasi 25 iyun 2023 Ostin amerikali alim fizika ve berk cisim kimyasi ve materialsunasliq uzre mutexessis Ilk litium ion batareyalarinin inkisafina verdiyi tohfe ile taninmisdir Kimya uzre 2019 cu il Nobel Mukafati da daxil olmaqla bir cox nufuzlu mukafatlarin qalibidir Mukafatin verildiyi vaxt tarixinin en yasli laureati olub Con Qudenafing John Bannister GoodenoughDogum tarixi 25 iyul 1922 1922 07 25 Dogum yeri Yena Turingiya d Veymar RespublikasiVefat tarixi 25 iyun 2023 2023 06 25 100 yasinda Vefat yeri Ostin Texas ABSElm saheleri berk cisimler fizikasi d materialsunasliq Nobel mukafatiElmi derecesi felsefe doktoru 1952 Is yerleri Massacusets Texnologiya Institutu Ostin Texas Universiteti Oksford Universiteti 1976 1986 ABS Milli Aviasiya Qvardiyasi 1942 1948 Tehsili Yel Universiteti Cikaqo UniversitetiUzvluyu London Kral Cemiyyeti ABS Milli Elmler Akademiyasi 2012 Fransa Elmler Akademiyasi 1992 Hesablama Texnikasi Assosiasiyasi 1995 Mukafatlarime utexas edu people fac Vikianbarda elaqeli mediafayllar ABS Milli Muhendislik Akademiyasinin 1976 ci ilden ABS Milli Elmler Akademiyasinin 2012 ci ilden Fransa Elmler Akademiyasinin 1992 ci ilden ve London Kral Cemiyyetinin 2010 cu ilden uzvudur BioqrafiyasiC Qudenaf Almaniyanin Yena seherinde 25 iyul 1922 ci ilde amerikali ailede anadan olub Nyu Heyvende Konnektikut boyuyub ve Qroton ozel mektebinde oxuyub Disleksiyadan eziyyet cekmesine baxmayaraq Yel Universitetini ferqlenme diplomu ile bitirib burada felsefe yunan dili riyaziyyat ve kimya uzre tehsil alib ve 1943 cu ilde riyaziyyat uzre bakalavr derecesi alib 1942 1948 ci illerde meteoroloq kimi orduda xidmet edib Terxis olunduqdan sonra o Cikaqo Universitetinde aspiranturaya daxil olub burada Klarens Zenerin rehberliyi altinda berk cisimler fizikasi uzre tehsil alib ve 1952 ci ilde elektron konfiqurasiyadan asili olaraq erintilerin struktur deyisiklikleri movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie edib Mudafiesinden sonra C Qudenaf Massacusets Texnologiya Institutunun Linkoln Laboratoriyasinda ise duzeldi ve burada komputer yaddasi ucun maqnit materiallari hazirladi ve arasdirmaga basladi 1955 ci ilde o bir sira materiallarin maqnit xasselerini keyfiyyetce atom orbitallarinin simmetriyasina dair mulahizelere esaslanaraq anlamaga imkan veren ve Goodenough Kanamori qaydalari kimi taninan bir nece yari empirik qaydalar teklif etdi C Qudenaf maqnit oksidlerinde elektronlarin dasinmasi ve spin orbit birlesmesi hadiselerini etrafli oyrenib bu da yeni tesadufi yaddas qurgularinin inkisafina tohfe veridi Superkeciricilik ve heterogen kataliz fizikasi sahesinde yeni fikirler soylemisdir 1976 ci ilde C Qudenaf Oksford Universitetinde Qeyri uzvi Kimya Laboratoriyasinin mudiri teyin edildi Bu zaman neft bohraninin tesiri altinda onun maraqlari yeni enerji menbelerinin axtarisina yoneldildi Litium ion batareyasinin yaradilmasi problemine diqqet yetirerek ve sulfidlerin istifadesini arasdiran Stenli Uittinqemin isine esaslanaraq Qudenaf oksidlerin teleblerini qebul etdi ve 1980 ci ilde litium kobaltitin LixCoO2 katod kimi istifadesini teklif etdi Bu esasdan onun qrupu ilk tekrar doldurulan litium ion batareyasini yarada bildi 1983 cu ilde Maykl Tekeray ile birlikde litium manqan spinelinden katod materiali kimi istifade etmeyi teklif etdi ve 1997 ci ilde Aksaya K Padhi ile birlikde litium metal fosfat birlesmelerinden istifade etmeyi teklif etdi 2019 cu ilde o litium ion batareyalarin inkisafindaki roluna gore kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulub Stenli Uittingem ve Akira Yosino ile birge Eyni zamanda o mukafat tarixinde en yasli laureat oldu mukafat verilerken onun 97 yasi var idi 1986 ci ilde C Qudenaf Ostindeki Texas Universitetine kocdu ve burada omrunun sonuna kimi masinqayirma fakultesinde professor kimi islemeye davam etdi Qudenafin fikrince bezi alimler gec yetisme ile xarakterize olunur ve en muhum elmi nailiyyetler onlara qocaliqda gelir Cikaqoda oxudugu vaxtdan Ayrin Uayzmanla evlidir O momin xristian idi Mukafat ve fexri fermanlari1975 ci ilde Yuzillik mukafat 2001 ci ilde Yaponiya mukafati 2009 cu ilde Enriko Fermi mukafati 2011 ci ilde ABS Milli Elm medali 2014 cu ilde Carlz Stark Dreyper mukafati 2015 ci ilde Neqliyyat Innovasiyalari ucun Alternativ Yanacaq mukafati 2017 ci ilde Eyni adli fonddan Kimya uzre Uelc mukafati 2018 ci ilde Bencamin Franklin medali 2019 cu ilde Kopli medali 2019 cu ilde Kimya uzre Nobel Mukafati 2019 cu ilde Cox istinad edilen tedqiqatciIstinadlarGoodenough John B Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi John B Goodenough Brockhauz Ensiklopediyasi alm Who s who brit ing untranslated 1849 ISSN 0083 937X Obituary Goodenough Nobel laureate who gave the world Li ion batteries passes away Business Line 2023 nobelprize org ing Nobel Foundation Montenegro A ORCID Public Data File 2023 2023 doi 10 23640 07243 24204912 V1 Montenegro A ORCID Public Data File 2023 2023 doi 10 23640 07243 24204912 V1 John Goodenough Biography brit ing Royal Society John B Goodenough The University of Texas at Austin ing NAS John Goodenough fr Academie des sciences https awards acm org fellows award recipients David amp Thackeray 2023 Dr John B Goodenough Arhivnaya kopiya ot 9 oktyabrya 2019 na Wayback Machine angl Profil na sajte Nacionalnoj akademii nauk SShA Arhivnaya kopiya ot 14 sentyabrya 2019 na Wayback Machine Profil na sajte Francuzskoj akademii nauk Arhivnaya kopiya ot 9 oktyabrya 2019 na Wayback Machine Profil na sajte Londonskogo korolevskogo obshestva Arhivnaya kopiya ot 4 maya 2020 na Wayback Machine Zhou 2023 Grey amp Lewis 2023 David amp Thackeray 2023 David amp Thackeray 2023 Grey amp Lewis 2023 Pagan Kennedy To Be a Genius Think Like a 94 Year Old Arhivnaya kopiya ot 30 oktyabrya 2019 na Wayback Machine The New York Times 7 04 2017 angl Global Highly Cited Researchers 2019 list reveals top talent in the sciences and social sciences Clarivate Data obrasheniya 13 fevralya 2020 Arhivirovano 3 dekabrya 2019 goda