COP28 (ing. Conference of the Parties, COP; rəsmi adı BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransı) — BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyası tərəflərinin 28-ci konfransıdır. Bu, BMT tərəfindən iqlim dəyişmələri ilə mübarizə və onun təsirlərinə necə uyğunlaşma yollarını müzakirə edən illik toplantıdır. Tərəflər 1992-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasını (UNFCCC) imzalamış ölkələrdir. Konfrans Dubaydakı Sərgi Mərkəzində (Expo City) keçirilib. Sammit ölkələr üçün birgə məqsədlərin inkişafı və iqlim maliyyəsi də daxil olmaqla müxtəlif alətlər vasitəsilə iqlim dəyişmələrini daha yaxşı idarə etmək üçün bir fürsət kimi qiymətləndirilir. 2015-ci ildə COP21-də Paris Sazişinin qəbul edilməsindən sonra sammit iştirakçılarının diqqəti onun əsas məqsədinə — planetdə qlobal temperaturun 2 dərəcədən yuxarı qalxmasının qarşısının alınmasına yönəlib.
BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransı | |
---|---|
| |
Başlama tarixi | 30 noyabr 2023 |
Bitmə tarixi | 13 dekabr 2023 |
Yeri | Expo City, Dubay, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri |
İştirakçılar | BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasına üzv ölkələr |
Sayt | unfccc.int/cop28 cop28.com/en/ |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Dekabrın 12-də başa çatmalı olan konfrans, Səudiyyə Ərəbistanının yekun razılaşmaya etirazından sonra uzadılmalı oldu. Dekabrın 13-də konfransın prezidenti Sultan Əl-Cabir, iştirakçı ölkələr arasında yekun kompromis razılaşmasının əldə olunduğunu elan etdi. Müqaviləni imzalayan bütün ölkələr iqlim dəyişmələrinin ən sərt təsirlərini yumşaltmaq və 2050-ci ilə qədər xalis sıfıra çatmaq üçün "ədalətli və nizamlı şəkildə" karbon enerji mənbələrindən uzaqlaşmağı öhdələrinə götürdülər. BƏƏ Konsensusu adlandırılan qlobal pakt, COP sammitləri tarixində hər növ qalıq yanacaqdan uzaqlaşmaq zərurətini açıq şəkildə bildirsə də, lakin qalıq yanacağının mərhələli şəkildə azaldılması ilə bağlı dəqiq öhdəliyin olmaması səbəbindən hələ də geniş tənqidlərlə üzləşir.Çin və Hindistan bərpa olunan enerji hasilatını üç dəfə artırmaq öhdəliyini imzalamadılar, əvəzində isə kömür enerjisi ilə bağlı öhdəlik götürdülər.
Konfransın prezidenti Sultan Əl-Cabir, eləcə də qeyri-şəffaf ekoloji göstəriciləri və əsas qalıq yanacaq istehsalçısı rolu ilə tanınan ev sahibi olan BƏƏ-yi tənqid edilib. Əl-Cabirin Abu Dabi Milli Neft Şirkətinin (ADNOC) baş direktorudur ki, bu da maraqların toqquşması ilə bağlı narahatlıqlara səbəb verib. Əl-Cabir konfransdan əvvəl 1,5 °C-yə çatmaqda, qalıq yanacaqların mərhələli şəkildə dayandırılmasının arxasında "elmin olmadığını" bildirdi. Sızan sənədlər isə, BƏƏ-nin digər ölkələrlə yeni qalıq yanacaq müqavilələri bağlamaq üçün konfransdan istifadə etməyi planlaşdırdığını göstərir. Əl-Cabir, qalıq yanacaqların mərhələli şəkildə dayandırılması ilə bağlı şərhlərinin "yanlış şərh edildiyini" iddia edərək, BƏƏ-nin işgüzar sövdələşmələr qurmaq üçün COP sədrliyinə ehtiyacı olmadığı iddiasının arxasında duraraq, sonuncu iddianı rədd etdi.
Arxa plan
Ev sahibliyi
BMT-nin İqlim Dəyişmələri Konfransı 1994-cü il İqlim Dəyişmələri üzrə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Çərçivə Konvensiyasını imzalamış bütün ölkələrin illik toplantısıdır. Konfrans hər il keçirilir. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 2023-cü il tədbirinə ev sahibliyi etmək təklifini 2021-ci ilin əvvəlində etmişdi. Elə həmin ilin noyabrında Dubay ev sahibi şəhəri seçildi. 2012-ci ildə Qətər və 2007-ci ildə İndoneziyadan sonra OPEC üzvü olan ölkələrədən üçüncüsüdür ki, tədbirə ev sahibliyi edib.
BƏƏ-yi isti və rütubətli iqliminə görə dünyanın iqlim baxımından ən həssas ölkələrindən biridir və orta hava temperaturu 1990–2022-ci illər arasında 1,27 °C-yə (34,29 °F) yüksəlmişdir.Qırmızı dəniz və Fars körfəzində yaş ampul temperaturu həddini bir neçə dəfə aşıb və bölgədə tez-tez baş verən toz fırtınaları, dəniz səviyyəsinin qalxması və quraqlıq hiss edilən yan təsirlərdəndir. BƏƏ-yi 2050-ci ilə qədər karbon emissiyalarını xalis sıfıra endirməyi öhdəsinə götürüb, ki, bu öhdəliyi üzərinə götürən ilk Yaxın Şərq hökumətidir. BƏƏ-yi həmçinin 21 sentyabr 2016-cı ildə regionda Paris sazişini imzalayan və beynəlxalq səviyyədə təmiz enerjiyə 50 milyard dollar sərmayə qoyan, 2030-cu ilə qədər əlavə 50 milyard dollar vəd edən ilk ölkə olub.
Qəbul
İqlimşünaslar və insan haqları müdafiəçiləri tərəfindən BƏƏ-nin ev sahibi ölkə kimi seçilməsi tənqid edilməsi, ölkənin həm aparıcı neft istehsalçısı, həm də söz azadlığının olmadığı avtoritar dövlət olması ilə bağlı idi.Human Rights Watch hökumətləri, BƏƏ-ni "vətəndaş məkanına nəzarəti yüngülləşdirməyə və hüquqları müdafiə etməyə" sövq etmək fürsətindən istifadə etməyə və Əhməd Mansur kimi insan haqları fəallarına qarşı təqiblərə son qoymağa çağırıb. 1 avqust 2023-cü ildə BƏƏ-yi ətraf mühit fəallarına sammitdə "dinc şəkildə toplaşmağa", icazəsiz etirazları qadağan edən qanunlara baxmayaraq, onlara "səslərini eşitdirmək üçün" yer təmin edəcəyinə söz verdi.
Sultan Əl-Cabirin COP28-in prezidenti təyin etməsi daha çox mübahisələrə səbəb oldu, çünki o, həm də Abu Dabi Milli Neft Şirkətinin (ADNOC) baş direktorudur. 2023-cü ilin fevral ayında şirkət, Əl-Cabirin seçilməsindən bir ay sonra qalıq yanacaq üçün qazma işlərini genişləndirmək planlarını açıqladı.Avropa Parlamentinin 100-dən çox üzvü, ABŞ senatorları və ABŞ nümayəndələri BƏƏ-ni Əl-Cabirin təyinatını geri götürməyə çağırdılar. ABŞ-ın iqlim üzrə elçisi Con Kerri Əl-Cabirin COP prezidenti seçilməsinin "riskli" olduğunu etiraf etsə də, masada qalıq yanacaq istehsalçılarının olmasının vacibliyini müdafiə edərək, onu dəstəklədi.
Zirvə görüşü
COP28 80000-dən çox insanın akkreditə olunmuş iştirakçı ilə, əvvəlki illərdə keçirilən COP görüşlərindən fərqlənərəq tarixin ən böyük iqlim sammiti olub. İştirakçıların 23500-ü hökumət nümayəndələri idi. Daha 27000 nəfər siyasət ekspertləri, akademiklər və qalıq yanacaq istehsalçılarının nümayəndələri olmalarına baxmayaraq bu qrupa rəsmi danışıqlara giriş icazəsi verilməmişdi. Əlavə 400000 nəfərə də ətrafdakı "yaşıl zona"ya giriş imkanı verilmişdi. İştirakçıların sayı və onların bir çoxunun şəxsi təyyarələrdən istifadə etməsi bəzi tənqidlərə səbəb olub.
Sammitdə açılış nitqini Böyük Britaniya və Birlik kralı III Çarlz edib. O, çirklənmə səviyyəsinin yüksəlməsindən narahatlığını ifadə edərək, dünyanın öz iqlim hədəflərindən "dəhşətli dərəcədə uzaq olduğunu" söylədi.
30 noyabr 2023-cü ildə keçirilən sammitin ilk günündə kasıb dövlətlərə iqlim dəyişmələrinin təsirlərinə görə "itki və zərər" fondunu yaratmaqla kompensasiya ödənilməsi razılığına gəlindi. Fond iqlim dəyişmələrindən zərər çəkən kasıb dövlətlərə vəsaitin ayrılmasını nəzərdə tutur. Fond Dünya Bankı tərəfindən idarə olunur. Ev sahibi ölkə BƏƏ və Almaniya fonda 100 milyon dollar vəd etdi. Böyük Britaniya (75 milyon dollar), ABŞ (24,5 milyon dollar) və Yaponiyanın (10 milyon dollar) vədləri nəticəsində ilk gündə məbləğ 430 milyon dollara çatdı.
1 dekabr 2023-cü ildə fəallar Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində ekosidin: ətraf mühitin kütləvi şəkildə məhv edilməsini cinayət hesab etməyə çağıraraq, məkanın qarşısında etiraz aksiyası keçirdilər.
2 dekabr 2023-cü ildə COP28 iştirakçıları 2020-ci ildən 2050-ci ilədək nüvə enerjisi potensialının üçqat artırılmasına dair bəyannamə qəbul etdilər. ABŞ-nin iqlim üzrə elçisi Con Kerrinin elan etdiyi Bəyannaməni 5 ölkə imzaladı. İmzalayan ölkələr nüvə enerjisinin karbon emissiyalarının xalis sıfıra endirilməsində əsas rol oynadığını bildirərək, öz nüvə potensiallarını genişləndirməyə söz verdilər.
2 dekabr 2023-cü ildə Almaniya kansleri Olaf Şolts kömür, neft və təbii qaz da daxil olmaqla qalıq yanacaqlardan mərhələli şəkildə imtina etməyə çağırış etdi və Almaniyanın 2045-ci ilə qədər iqlimə neytral olmaq öhdəliyini təkrarlayaraq: "Texnologiyalar: külək enerjisi, fotovoltaiklər, elektrik mühərrikləri, yaşıl hidrogenin var olduğunu" dedi.
3 dekabr 2023-cü ildə The Guardian, COP28 prezidenti Sultan Əl-Cabirin iki həftə əvvəl mədən yanacağının mərhələli şəkildə dayandırılması tələblərini rədd etdiyini, onun elmdəki əsasını inkar edərək, iqtisadi inkişafın qarşısını alacağı iddiasını yayımladı. Növbəti gün Əl-Cabir mətbuat konfrans keçirərək, "elmə hörmət etdiyini" və qalıq yanacaq istifadəsinin mərhələli şəkildə dayandırılmasının qaçılmaz olduğunu vurğuladı.
Paris sazişi
Paris Sazişi iqlim dəyişmələri ilə bağlı hüquqi cəhətdən məcburi beynəlxalq müqavilədir. Müqavilə 12 dekabr 2015-ci ildə Parisdə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının (COP21 UNFCCC) Tərəflərin Konfransının 21-ci sessiyasında 196 tərəf tərəfindən qəbul edilmişdir. Saziş 2016-cı il noyabrın 4-də qüvvəyə minib. Paris Sazişinin məqsədi qlobal orta temperatur artımını sənayedən əvvəlki səviyyədən 2 dərəcədən çox aşağı saxlamaq, eyni zamanda temperatur artımını 1,5 dərəcə selsi ilə məhdudlaşdırmaqdır.
Kioto protokolu
Kioto Protokolu 11 dekabr 1997-ci ildə Yaponiyada Kioto şəhərində qəbul edilmiş və 16 fevral 2005-ci ildə qüvvəyə minmişdir. Protokolun ilk öhdəlik dövrü 2008-ci ildə başlayıb və 2012-ci ildə başa çatıb. Birinci öhdəlik müddətində tam şəkildə iştirak edən 36 ölkənin hamısı Protokola əməl etmişdir.
Reaksiyalar
Beynəlxalq Valyuta Fondunun rəhbəri Kristalina Georgiyeva konfransın ilk toplantısında "itki və zərər" fondunun yaradılmasından məmnun olduğunu bildirdi. Lakin karbonsuzlaşdırmanın daha da artırılması üçün karbon qiymətlərinin yüksəldilməsi və qalıq yanacaq subsidiyalarının aradan qaldırılmasının lazımılığını da vurğuladı. Qalıq yanacaq subsidiyaları yüksək yanacaq qiymətləri və inflyasiya səbəbindən 2022-ci ildə 7,1 trilyon dollarlıq rekord səviyyəyə çatmışdı. Konfransda Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən idarə olunan qlobal karbon bazarının yaradılması ilə bağlı təkliflərdə irəli sürülüb və bu istiqamətdə bəzi addımlarda atılıb.
6 dekabr 2023-cü ildə OPEC-in hazırkı Baş katibi Heysəm əl-Qeys üzv ölkələri qazıntı yanacaqlarının hasilatı və satışını qadağan etmək əvəzinə, danışıqları karbon emissiyalarının azaldılmasına yönəltməyə çağırdı. Buna reaksiya olaraq Qrinpis təşkilatı (yaşıl sülh), ərəb ölkələrini 2050-ci ilə qədər mədən yanacaqlarından imtina etməyə çağıran press-reliz dərc etdirdi. Kristian Eid və Vyanadakı Beynəlxalq Tətbiqi Sistemlərin Təhlili İnstitutunun son araşdırması göstərir ki, qlobal temperaturun 3°C-ə çatmasına icazə verilərsə, həm BƏƏ, həm də Səudiyyə Ərəbistanı 2100-cü ilə qədər ÜDM artımının −72% azalması ilə üzləşəcək. "Merkurinin yüksəlməsi: iqlim dəyişmələrinin Ərəbistan yarımadasına iqtisadi təsiri" adlı araşdırma Fars körfəzindəki ölkələr üçün ÜDM artımının orta hesabla 69% azalacağı, temperaturun bu səviyyəyə çatacağı təqdirdə ən yüksək təsirin Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, Qətər və BƏƏ-də olacağını proqnozlaşdırır. Temperatur yüksəlişi 1,5 dərəcə ilə məhdudlaşdırılarsa, iqtisadi artımın azalması 2050-ci ilə qədər 8,2%, 2100-cü ilə qədər isə 36% ilə məhdudlaşdırılacaqdır.
İstinadlar
- https://sdg.iisd.org/events/2022-un-climate-change-conference-unfccc-cop-28/.
- "What is the United Nations Framework Convention on Climate Change?". 2023-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-13.
- El Dahan, Maha. "COP28 agreeable to Saudis as it lets nations chart own course - source". Reuters. 13 December 2023. 2023-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-20.
- Morton, Adam; ; Greenfield, Patrick. "Cop28 landmark deal agreed to 'transition away' from fossil fuels". The Guardian (ingilis). 13 December 2023. ISSN 0261-3077. 2023-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 December 2023.
- Slav, Irina. "BRICS in the Land of Energy Transition". OilPrice.com. 2023-12-17. 2023-12-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-19.
- Lin, Zi. "Why China didn't sign global pledge to triple renewables". China Dialogue. 2023-12-13. 2023-12-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-19.
- Levingston, Ivan; England, Andrew; Sheppard, David. "Abu Dhabi oil giant builds internal 'investment bank' to chase $50bn in global deals". Financial Times. 2023-08-09. 2023-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-27.
- Meredith, Sam. "COP28 president sparks outcry after he claims there's 'no science' behind fossil fuel phase out". CNBC (ingilis). 2023-12-04. 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- "UAE accused of using COP28 talks to strike fossil fuel deals". euronews (ingilis). 2023-11-28. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- Laville, Sandra; Horton, Helena. "Al Jaber says comments claiming there is 'no science' behind demands for phase-out of fossil fuels were 'misinterpreted' – Cop28 as it happened". The Guardian (ingilis). 2023-12-04. ISSN 0261-3077. 2023-12-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-20.
- "COP28 president denies using summit for oil deals" (ingilis). 2023-11-29. 2023-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-14.
- Hutton, H. "What is COP?". Cambridge Institute for Sustainability Leadership (CISL) (ingilis). 2022-10-13. 2024-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-13.
- Reed, Stanley. "A Major Persian Gulf Oil Producer Tries to Burnish Its Climate Credentials". The New York Times. 30 October 2021. 2021-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- "Dubai ruler says UAE to host COP28 climate conference in 2023". Reuters. November 12, 2021. 2023-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-13.
- "World Bank Climate Change Knowledge Portal". climateknowledgeportal.worldbank.org (ingilis). 2021-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-24.
- Carter, M. Powis; Byrne, David; Zobel, Zachary; N. Gassert, Kelly; Lute, A. C.; R. Swalm, Christopher. "Observational and model evidence together support wide-spread exposure to noncompensable heat under continued global warming". Science Advances. 9 (36). 8 September 2023: eadg9297. Bibcode:2023SciA....9G9297P. doi:10.1126/sciadv.adg9297. PMC 10491292 (#bad_pmc). PMID 37682995 (#bad_pmid).
- "United Arab Emirates". Climate&Clean air coalition. United Nations. 2023-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 September 2023.
- Wright, Caroline. "How the UAE is Committing to Climate Change Action". Harvard Business Publishing. 17 February 2022. 2023-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- Alam, Tanzeed. "The UAE has ratified the Paris Climate Agreement but what comes next?". Panda.org. 28 September 2016. 2023-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- Turak, Natasha. "U.S. and UAE sign strategic partnership deal to spur $100 billion in clean energy investment". CNBC. 1 November 2022. 2023-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>
teqi;:7
adlı istinad üçün mətn göstərilməyib - Stork, Joe. "Governments at Bonn Climate Talks Should Press UAE on Rights". Human Right Watch (ingilis). 2023-06-13. 2020-01-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-19.
- "UAE vows to allow 'peaceful' assembly of climate activists at COP28". France24. 2023-08-01. 2023-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-02.
- Bikales, James. "US and EU lawmakers call for UAE to remove Jaber from UN climate role". The Financial Times (ingilis). 2023-05-28. 2020-01-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-23.
- "Climate: UAE state oil company's expansion plans prove chief executive is unfit to lead COP28 climate talks". Amnesty International. 13 February 2023. 2023-02-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 February 2023.
- Weise, Zia. "COP28 chief under fire from EU and US lawmakers over oil ties". Politico (ingilis). 2023-05-23. 2020-01-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-30.
- Colman, Zack; Mathiesen, Karl; Hiar, Corbin. "The oil baron running the climate talks — and the US envoy who's had his back". Politico. November 30, 2023. 2024-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2024.
- "COP28 becomes UN's largest climate summit". Firstpost (ingilis). 2023-12-01. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-13.
- Couronne, Ivan. "COP28: Trying To Save The Planet In 'Disneyworld' Crowds". (ingilis). 2023-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- "Opinion: COP28, with 70,000 participants, is a chaotic climate jamboree. It should be a slimmed-down negotiating session". The Globe and Mail (ingilis). 2023-12-01. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- "Sunak, Cameron and King Charles each take own private jets to travel to Cop28". The Independent (ingilis). 2023-11-30. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- "Do 70,000 People Really Need to Be at a Climate Confab?". Bloomberg.com (ingilis). 2023-11-30. 2023-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- Davies, Caroline. "King Charles to give opening address at Cop28 climate summit". The Guardian. 1 November 2023. 2023-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 November 2023.
- Adu, Aletha. "King Charles issues call to arms in Cop28 opening statement". The Guardian. 1 December 2023. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 December 2023.
- McDonald, Arthur. "OP28 climate summit just approved a 'loss and damage' fund. What does this mean?". The Conversation. 30 November 2023. 2023-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-01.
- ; Lakhani, Nina. "Agreement on loss and damage deal reached on first day of Cop28 talks". The Guardian. 30 November 2023. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 November 2023.
- Torbey, Etienne. "Climate Activists Protest At Entrance To COP28 Venue". barrons.com (ingilis). 2023-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- "At COP28, Countries Launch Declaration to Triple Nuclear Energy Capacity by 2050, Recognizing the Key Role of Nuclear Energy in Reaching Net Zero". energy.gov. 2023-12-01. 2023-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- "22 Countries Pledge to Triple Nuclear Capacity in Push to Cut Fossil Fuels". The New York Times. 2023-12-02. 2023-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- "COP28: Germany's Scholz calls to phase out coal, oil and gas". Deutsche Welle. 2 December 2023. 2 October 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 October 2024.
- Carrington, Damian; Stockton, Ben. "Cop28 president says there is 'no science' behind demands for phase-out of fossil fuels". The Guardian. 3 December 2023. 2023-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 December 2023.
- Carrington, Damian. "Cop28 president forced into defence of fossil fuel phase-out claims". The Guardian. 4 December 2023. 2023-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 December 2023.
- "What is the Paris Agreement?". 2023-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-13.
- "What is the Kyoto Protocol?". 2023-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-13.
- Al-Oraibi, Mina; Kamel, Deena. "Cop28 'successful from day one' with win on loss and damage fund, IMF chief says". COP 28. 4 December 2023. 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 December 2023.
- "Commission President advances global cooperation on carbon pricing in high-level event at COP28". European Commission. European Union. 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 December 2023.
- "COP 28 holds key to global carbon market that could help improve offsets". Energy Voice. Bloomberg. 24 November 2023. 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 December 2023.
- Bedford, Charles. "At COP28 & beyond, fair carbon markets must be part of the climate finance solution (commentary)". Mongabay. 30 November 2023. 2023-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 December 2023.
- Friedman, Lisa. "OPEC Leader Tells Members to Block Any Climate Summit Deal to Curb Fossil Fuels". The New York Times. 8 December 2023. 2023-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 December 2023.
- "Arab countries must support UAE in bidding farewell to fossil fuels at COP28". Greenpeace. 2023-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 December 2023.
- "UAE RISKS UP TO −72% GDP GROWTH HIT DUE TO CLIMATE CHANGE: REPORT". Carbon copy. 9 December 2023. 2023-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 December 2023.
Xarici keçidlər
- cop28.com — Rəsmi saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
COP28 ing Conference of the Parties COP resmi adi BMT nin Iqlim Deyismeleri Konfransi BMT nin Iqlim Deyismeleri uzre Cercive Konvensiyasi tereflerinin 28 ci konfransidir Bu BMT terefinden iqlim deyismeleri ile mubarize ve onun tesirlerine nece uygunlasma yollarini muzakire eden illik toplantidir Terefler 1992 ci ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Iqlim Deyismeleri uzre Cercive Konvensiyasini UNFCCC imzalamis olkelerdir Konfrans Dubaydaki Sergi Merkezinde Expo City kecirilib Sammit olkeler ucun birge meqsedlerin inkisafi ve iqlim maliyyesi de daxil olmaqla muxtelif aletler vasitesile iqlim deyismelerini daha yaxsi idare etmek ucun bir furset kimi qiymetlendirilir 2015 ci ilde COP21 de Paris Sazisinin qebul edilmesinden sonra sammit istirakcilarinin diqqeti onun esas meqsedine planetde qlobal temperaturun 2 dereceden yuxari qalxmasinin qarsisinin alinmasina yonelib BMT nin Iqlim Deyismeleri KonfransiBirlesmis Milletler Teskilatinin Iqlim Deyismeleri Konfransinda 2023 istirak eden lider ve diger nufuzlu sexslerin qrup sekliBaslama tarixi 30 noyabr 2023Bitme tarixi 13 dekabr 2023Yeri Expo City Dubay Birlesmis Ereb EmirlikleriIstirakcilar BMT nin Iqlim Deyismeleri uzre Cercive Konvensiyasina uzv olkelerSayt unfccc int cop28 cop28 com en Vikianbarda elaqeli mediafayllarFeallar Fosil yanacagina qarsi iqlim siyasetleri ile bagli tedbirlerin artirilmasini teleb edirler 3 dekabr 2023 cu il Madrid Puerta del Sol meydani Al Wasl Plaza Expo City Dubay Dekabrin 12 de basa catmali olan konfrans Seudiyye Erebistaninin yekun razilasmaya etirazindan sonra uzadilmali oldu Dekabrin 13 de konfransin prezidenti Sultan El Cabir istirakci olkeler arasinda yekun kompromis razilasmasinin elde olundugunu elan etdi Muqavileni imzalayan butun olkeler iqlim deyismelerinin en sert tesirlerini yumsaltmaq ve 2050 ci ile qeder xalis sifira catmaq ucun edaletli ve nizamli sekilde karbon enerji menbelerinden uzaqlasmagi ohdelerine goturduler BEE Konsensusu adlandirilan qlobal pakt COP sammitleri tarixinde her nov qaliq yanacaqdan uzaqlasmaq zeruretini aciq sekilde bildirse de lakin qaliq yanacaginin merheleli sekilde azaldilmasi ile bagli deqiq ohdeliyin olmamasi sebebinden hele de genis tenqidlerle uzlesir Cin ve Hindistan berpa olunan enerji hasilatini uc defe artirmaq ohdeliyini imzalamadilar evezinde ise komur enerjisi ile bagli ohdelik goturduler Konfransin prezidenti Sultan El Cabir elece de qeyri seffaf ekoloji gostericileri ve esas qaliq yanacaq istehsalcisi rolu ile taninan ev sahibi olan BEE yi tenqid edilib El Cabirin Abu Dabi Milli Neft Sirketinin ADNOC bas direktorudur ki bu da maraqlarin toqqusmasi ile bagli narahatliqlara sebeb verib El Cabir konfransdan evvel 1 5 C ye catmaqda qaliq yanacaqlarin merheleli sekilde dayandirilmasinin arxasinda elmin olmadigini bildirdi Sizan senedler ise BEE nin diger olkelerle yeni qaliq yanacaq muqavileleri baglamaq ucun konfransdan istifade etmeyi planlasdirdigini gosterir El Cabir qaliq yanacaqlarin merheleli sekilde dayandirilmasi ile bagli serhlerinin yanlis serh edildiyini iddia ederek BEE nin isguzar sovdelesmeler qurmaq ucun COP sedrliyine ehtiyaci olmadigi iddiasinin arxasinda duraraq sonuncu iddiani redd etdi Arxa planEv sahibliyi BMT nin Iqlim Deyismeleri Konfransi 1994 cu il Iqlim Deyismeleri uzre Birlesmis Milletler Teskilatinin Cercive Konvensiyasini imzalamis butun olkelerin illik toplantisidir Konfrans her il kecirilir Birlesmis Ereb Emirlikleri 2023 cu il tedbirine ev sahibliyi etmek teklifini 2021 ci ilin evvelinde etmisdi Ele hemin ilin noyabrinda Dubay ev sahibi seheri secildi 2012 ci ilde Qeter ve 2007 ci ilde Indoneziyadan sonra OPEC uzvu olan olkelereden ucuncusudur ki tedbire ev sahibliyi edib BEE yi isti ve rutubetli iqlimine gore dunyanin iqlim baximindan en hessas olkelerinden biridir ve orta hava temperaturu 1990 2022 ci iller arasinda 1 27 C ye 34 29 F yukselmisdir Qirmizi deniz ve Fars korfezinde yas ampul temperaturu heddini bir nece defe asib ve bolgede tez tez bas veren toz firtinalari deniz seviyyesinin qalxmasi ve quraqliq hiss edilen yan tesirlerdendir BEE yi 2050 ci ile qeder karbon emissiyalarini xalis sifira endirmeyi ohdesine goturub ki bu ohdeliyi uzerine goturen ilk Yaxin Serq hokumetidir BEE yi hemcinin 21 sentyabr 2016 ci ilde regionda Paris sazisini imzalayan ve beynelxalq seviyyede temiz enerjiye 50 milyard dollar sermaye qoyan 2030 cu ile qeder elave 50 milyard dollar ved eden ilk olke olub Qebul Iqlimsunaslar ve insan haqlari mudafiecileri terefinden BEE nin ev sahibi olke kimi secilmesi tenqid edilmesi olkenin hem aparici neft istehsalcisi hem de soz azadliginin olmadigi avtoritar dovlet olmasi ile bagli idi Human Rights Watch hokumetleri BEE ni vetendas mekanina nezareti yungullesdirmeye ve huquqlari mudafie etmeye sovq etmek fursetinden istifade etmeye ve Ehmed Mansur kimi insan haqlari feallarina qarsi teqiblere son qoymaga cagirib 1 avqust 2023 cu ilde BEE yi etraf muhit feallarina sammitde dinc sekilde toplasmaga icazesiz etirazlari qadagan eden qanunlara baxmayaraq onlara seslerini esitdirmek ucun yer temin edeceyine soz verdi Sultan El Cabirin COP28 in prezidenti teyin etmesi daha cox mubahiselere sebeb oldu cunki o hem de Abu Dabi Milli Neft Sirketinin ADNOC bas direktorudur 2023 cu ilin fevral ayinda sirket El Cabirin secilmesinden bir ay sonra qaliq yanacaq ucun qazma islerini genislendirmek planlarini aciqladi Avropa Parlamentinin 100 den cox uzvu ABS senatorlari ve ABS numayendeleri BEE ni El Cabirin teyinatini geri goturmeye cagirdilar ABS in iqlim uzre elcisi Con Kerri El Cabirin COP prezidenti secilmesinin riskli oldugunu etiraf etse de masada qaliq yanacaq istehsalcilarinin olmasinin vacibliyini mudafie ederek onu destekledi Zirve gorusuCOP28 de Dunya Liderleri Sammitinin acilis merasimi 1 dekabr 2023 cu ilBoyuk Britaniyanin Xarici Isler naziri Devid Kemeron ve Bill Qeyts 1 dekabr 2023 cu ilde Dubayda kecirilen COP28 tedbirindeHindistanin bas naziri Narendra Modinin Maldiv Respublikasinin prezidenti Mehemmed Muizzu ile gorusuFransa Prezidenti Emmanuel Makron 2 dekabr 2023 cu ilMisir Prezidenti Ebdulfettah Es Sisi ile ABS in vitse prezidenti Kamala Harrisin COP28 deki ikiterefli gorusu 2 dekabr 2023 cu il COP28 80000 den cox insanin akkredite olunmus istirakci ile evvelki illerde kecirilen COP goruslerinden ferqlenereq tarixin en boyuk iqlim sammiti olub Istirakcilarin 23500 u hokumet numayendeleri idi Daha 27000 nefer siyaset ekspertleri akademikler ve qaliq yanacaq istehsalcilarinin numayendeleri olmalarina baxmayaraq bu qrupa resmi danisiqlara giris icazesi verilmemisdi Elave 400000 nefere de etrafdaki yasil zona ya giris imkani verilmisdi Istirakcilarin sayi ve onlarin bir coxunun sexsi teyyarelerden istifade etmesi bezi tenqidlere sebeb olub Sammitde acilis nitqini Boyuk Britaniya ve Birlik krali III Carlz edib O cirklenme seviyyesinin yukselmesinden narahatligini ifade ederek dunyanin oz iqlim hedeflerinden dehsetli derecede uzaq oldugunu soyledi 30 noyabr 2023 cu ilde kecirilen sammitin ilk gununde kasib dovletlere iqlim deyismelerinin tesirlerine gore itki ve zerer fondunu yaratmaqla kompensasiya odenilmesi raziligina gelindi Fond iqlim deyismelerinden zerer ceken kasib dovletlere vesaitin ayrilmasini nezerde tutur Fond Dunya Banki terefinden idare olunur Ev sahibi olke BEE ve Almaniya fonda 100 milyon dollar ved etdi Boyuk Britaniya 75 milyon dollar ABS 24 5 milyon dollar ve Yaponiyanin 10 milyon dollar vedleri neticesinde ilk gunde mebleg 430 milyon dollara catdi 1 dekabr 2023 cu ilde feallar Beynelxalq Cinayet Mehkemesinde ekosidin etraf muhitin kutlevi sekilde mehv edilmesini cinayet hesab etmeye cagiraraq mekanin qarsisinda etiraz aksiyasi kecirdiler 2 dekabr 2023 cu ilde COP28 istirakcilari 2020 ci ilden 2050 ci iledek nuve enerjisi potensialinin ucqat artirilmasina dair beyanname qebul etdiler ABS nin iqlim uzre elcisi Con Kerrinin elan etdiyi Beyannameni 5 olke imzaladi Imzalayan olkeler nuve enerjisinin karbon emissiyalarinin xalis sifira endirilmesinde esas rol oynadigini bildirerek oz nuve potensiallarini genislendirmeye soz verdiler 2 dekabr 2023 cu ilde Almaniya kansleri Olaf Solts komur neft ve tebii qaz da daxil olmaqla qaliq yanacaqlardan merheleli sekilde imtina etmeye cagiris etdi ve Almaniyanin 2045 ci ile qeder iqlime neytral olmaq ohdeliyini tekrarlayaraq Texnologiyalar kulek enerjisi fotovoltaikler elektrik muherrikleri yasil hidrogenin var oldugunu dedi 3 dekabr 2023 cu ilde The Guardian COP28 prezidenti Sultan El Cabirin iki hefte evvel meden yanacaginin merheleli sekilde dayandirilmasi teleblerini redd etdiyini onun elmdeki esasini inkar ederek iqtisadi inkisafin qarsisini alacagi iddiasini yayimladi Novbeti gun El Cabir metbuat konfrans kecirerek elme hormet etdiyini ve qaliq yanacaq istifadesinin merheleli sekilde dayandirilmasinin qacilmaz oldugunu vurguladi Paris sazisiParis Sazisi iqlim deyismeleri ile bagli huquqi cehetden mecburi beynelxalq muqaviledir Muqavile 12 dekabr 2015 ci ilde Parisde Birlesmis Milletler Teskilatinin Iqlim Deyismeleri uzre Cercive Konvensiyasinin COP21 UNFCCC Tereflerin Konfransinin 21 ci sessiyasinda 196 teref terefinden qebul edilmisdir Sazis 2016 ci il noyabrin 4 de quvveye minib Paris Sazisinin meqsedi qlobal orta temperatur artimini senayeden evvelki seviyyeden 2 dereceden cox asagi saxlamaq eyni zamanda temperatur artimini 1 5 derece selsi ile mehdudlasdirmaqdir Kioto protokoluKioto Protokolu 11 dekabr 1997 ci ilde Yaponiyada Kioto seherinde qebul edilmis ve 16 fevral 2005 ci ilde quvveye minmisdir Protokolun ilk ohdelik dovru 2008 ci ilde baslayib ve 2012 ci ilde basa catib Birinci ohdelik muddetinde tam sekilde istirak eden 36 olkenin hamisi Protokola emel etmisdir ReaksiyalarBeynelxalq Valyuta Fondunun rehberi Kristalina Georgiyeva konfransin ilk toplantisinda itki ve zerer fondunun yaradilmasindan memnun oldugunu bildirdi Lakin karbonsuzlasdirmanin daha da artirilmasi ucun karbon qiymetlerinin yukseldilmesi ve qaliq yanacaq subsidiyalarinin aradan qaldirilmasinin lazimiligini da vurguladi Qaliq yanacaq subsidiyalari yuksek yanacaq qiymetleri ve inflyasiya sebebinden 2022 ci ilde 7 1 trilyon dollarliq rekord seviyyeye catmisdi Konfransda Birlesmis Milletler Teskilati terefinden idare olunan qlobal karbon bazarinin yaradilmasi ile bagli tekliflerde ireli surulub ve bu istiqametde bezi addimlarda atilib 6 dekabr 2023 cu ilde OPEC in hazirki Bas katibi Heysem el Qeys uzv olkeleri qazinti yanacaqlarinin hasilati ve satisini qadagan etmek evezine danisiqlari karbon emissiyalarinin azaldilmasina yoneltmeye cagirdi Buna reaksiya olaraq Qrinpis teskilati yasil sulh ereb olkelerini 2050 ci ile qeder meden yanacaqlarindan imtina etmeye cagiran press reliz derc etdirdi Kristian Eid ve Vyanadaki Beynelxalq Tetbiqi Sistemlerin Tehlili Institutunun son arasdirmasi gosterir ki qlobal temperaturun 3 C e catmasina icaze verilerse hem BEE hem de Seudiyye Erebistani 2100 cu ile qeder UDM artiminin 72 azalmasi ile uzlesecek Merkurinin yukselmesi iqlim deyismelerinin Erebistan yarimadasina iqtisadi tesiri adli arasdirma Fars korfezindeki olkeler ucun UDM artiminin orta hesabla 69 azalacagi temperaturun bu seviyyeye catacagi teqdirde en yuksek tesirin Seudiyye Erebistani Kuveyt Qeter ve BEE de olacagini proqnozlasdirir Temperatur yukselisi 1 5 derece ile mehdudlasdirilarsa iqtisadi artimin azalmasi 2050 ci ile qeder 8 2 2100 cu ile qeder ise 36 ile mehdudlasdirilacaqdir Istinadlarhttps sdg iisd org events 2022 un climate change conference unfccc cop 28 What is the United Nations Framework Convention on Climate Change 2023 12 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 13 El Dahan Maha COP28 agreeable to Saudis as it lets nations chart own course source Reuters 13 December 2023 2023 12 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 20 Morton Adam Greenfield Patrick Cop28 landmark deal agreed to transition away from fossil fuels The Guardian ingilis 13 December 2023 ISSN 0261 3077 2023 12 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 December 2023 Slav Irina BRICS in the Land of Energy Transition OilPrice com 2023 12 17 2023 12 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 19 Lin Zi Why China didn t sign global pledge to triple renewables China Dialogue 2023 12 13 2023 12 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 19 Levingston Ivan England Andrew Sheppard David Abu Dhabi oil giant builds internal investment bank to chase 50bn in global deals Financial Times 2023 08 09 2023 11 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 11 27 Meredith Sam COP28 president sparks outcry after he claims there s no science behind fossil fuel phase out CNBC ingilis 2023 12 04 2023 12 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 UAE accused of using COP28 talks to strike fossil fuel deals euronews ingilis 2023 11 28 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 Laville Sandra Horton Helena Al Jaber says comments claiming there is no science behind demands for phase out of fossil fuels were misinterpreted Cop28 as it happened The Guardian ingilis 2023 12 04 ISSN 0261 3077 2023 12 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 20 COP28 president denies using summit for oil deals ingilis 2023 11 29 2023 12 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 14 Hutton H What is COP Cambridge Institute for Sustainability Leadership CISL ingilis 2022 10 13 2024 04 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 13 Reed Stanley A Major Persian Gulf Oil Producer Tries to Burnish Its Climate Credentials The New York Times 30 October 2021 2021 10 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 02 15 Dubai ruler says UAE to host COP28 climate conference in 2023 Reuters November 12 2021 2023 02 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 13 World Bank Climate Change Knowledge Portal climateknowledgeportal worldbank org ingilis 2021 09 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 11 24 Carter M Powis Byrne David Zobel Zachary N Gassert Kelly Lute A C R Swalm Christopher Observational and model evidence together support wide spread exposure to noncompensable heat under continued global warming Science Advances 9 36 8 September 2023 eadg9297 Bibcode 2023SciA 9G9297P doi 10 1126 sciadv adg9297 PMC 10491292 bad pmc PMID 37682995 bad pmid United Arab Emirates Climate amp Clean air coalition United Nations 2023 10 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 September 2023 Wright Caroline How the UAE is Committing to Climate Change Action Harvard Business Publishing 17 February 2022 2023 03 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 02 15 Alam Tanzeed The UAE has ratified the Paris Climate Agreement but what comes next Panda org 28 September 2016 2023 03 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 02 15 Turak Natasha U S and UAE sign strategic partnership deal to spur 100 billion in clean energy investment CNBC 1 November 2022 2023 01 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 02 15 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi 7 adli istinad ucun metn gosterilmeyib Stork Joe Governments at Bonn Climate Talks Should Press UAE on Rights Human Right Watch ingilis 2023 06 13 2020 01 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 06 19 UAE vows to allow peaceful assembly of climate activists at COP28 France24 2023 08 01 2023 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 08 02 Bikales James US and EU lawmakers call for UAE to remove Jaber from UN climate role The Financial Times ingilis 2023 05 28 2020 01 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 05 23 Climate UAE state oil company s expansion plans prove chief executive is unfit to lead COP28 climate talks Amnesty International 13 February 2023 2023 02 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 February 2023 Weise Zia COP28 chief under fire from EU and US lawmakers over oil ties Politico ingilis 2023 05 23 2020 01 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 05 30 Colman Zack Mathiesen Karl Hiar Corbin The oil baron running the climate talks and the US envoy who s had his back Politico November 30 2023 2024 01 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 April 2024 COP28 becomes UN s largest climate summit Firstpost ingilis 2023 12 01 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 13 Couronne Ivan COP28 Trying To Save The Planet In Disneyworld Crowds ingilis 2023 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 Opinion COP28 with 70 000 participants is a chaotic climate jamboree It should be a slimmed down negotiating session The Globe and Mail ingilis 2023 12 01 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 Sunak Cameron and King Charles each take own private jets to travel to Cop28 The Independent ingilis 2023 11 30 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 Do 70 000 People Really Need to Be at a Climate Confab Bloomberg com ingilis 2023 11 30 2023 11 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 Davies Caroline King Charles to give opening address at Cop28 climate summit The Guardian 1 November 2023 2023 11 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 November 2023 Adu Aletha King Charles issues call to arms in Cop28 opening statement The Guardian 1 December 2023 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 December 2023 McDonald Arthur OP28 climate summit just approved a loss and damage fund What does this mean The Conversation 30 November 2023 2023 12 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 01 Lakhani Nina Agreement on loss and damage deal reached on first day of Cop28 talks The Guardian 30 November 2023 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 November 2023 Torbey Etienne Climate Activists Protest At Entrance To COP28 Venue barrons com ingilis 2023 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 04 At COP28 Countries Launch Declaration to Triple Nuclear Energy Capacity by 2050 Recognizing the Key Role of Nuclear Energy in Reaching Net Zero energy gov 2023 12 01 2023 12 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 26 22 Countries Pledge to Triple Nuclear Capacity in Push to Cut Fossil Fuels The New York Times 2023 12 02 2023 12 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 26 COP28 Germany s Scholz calls to phase out coal oil and gas Deutsche Welle 2 December 2023 2 October 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 October 2024 Carrington Damian Stockton Ben Cop28 president says there is no science behind demands for phase out of fossil fuels The Guardian 3 December 2023 2023 12 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 December 2023 Carrington Damian Cop28 president forced into defence of fossil fuel phase out claims The Guardian 4 December 2023 2023 12 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 December 2023 What is the Paris Agreement 2023 12 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 13 What is the Kyoto Protocol 2023 12 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 12 13 Al Oraibi Mina Kamel Deena Cop28 successful from day one with win on loss and damage fund IMF chief says COP 28 4 December 2023 2023 12 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 December 2023 Commission President advances global cooperation on carbon pricing in high level event at COP28 European Commission European Union 2023 12 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 December 2023 COP 28 holds key to global carbon market that could help improve offsets Energy Voice Bloomberg 24 November 2023 2023 12 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 December 2023 Bedford Charles At COP28 amp beyond fair carbon markets must be part of the climate finance solution commentary Mongabay 30 November 2023 2023 12 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 December 2023 Friedman Lisa OPEC Leader Tells Members to Block Any Climate Summit Deal to Curb Fossil Fuels The New York Times 8 December 2023 2023 12 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 December 2023 Arab countries must support UAE in bidding farewell to fossil fuels at COP28 Greenpeace 2023 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 December 2023 UAE RISKS UP TO 72 GDP GROWTH HIT DUE TO CLIMATE CHANGE REPORT Carbon copy 9 December 2023 2023 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 December 2023 Xarici kecidlercop28 com Resmi sayti