Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aza Həsən qızı Rəhmanova (rus. Аза Гасановна Рахманова; 17 sentyabr 1932, Bakı – 18 noyabr 2015, Sankt-Peterburq) — Azərbaycan əsillisovet və Rusiya həkim-infeksionisti, HİV-infeksiya və yoluxucu hepatologiya sahəsində aparıcı mütəxəssis, "yoluxucu xəstəliklər" kafedrasının müdiri (1986–2001), Sankt-Peterburq Səhiyyə Komitəsinin baş infeksionisti (1984-cü ildən ömrünün sonunadək),tibb elmləri doktoru, professor,akademik, (1998).
| Aza Rəhmanova | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Rusiya |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Həyat yoldaşları | Nikolay Vinoqradov Yevgeni Borisov |
| Uşağı | qızı: Yelena Vinoqradova |
| Atası | Həsən Rəhmanov |
| Anası | Həvva Rəhmanova |
| Elm sahələri | yoluxucu xəstəliklər, HİV-infeksiya |
| Elmi dərəcəsi | tibb elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yerləri | PSPbDTU • • • QİÇS və yoluxucu xəstəliklərlə profilaktika və mübarizə üzrə Sankt-Peterburq mərkəzi |
| Alma-mater | PSPbDTU |
| Təhsili | PSPbDTU |
| Elmi rəhbəri | |
| Tanınmış yetirmələri | Y. Voronin, N. Mirişli, S. Slepsova |
| Mükafatları |  |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
O, Şimal-Qərb Federal Dairəsində Prezidentin səlahiyyətli nümayəndəsi yanında Narkotiklər əleyhinə İdarələrarası Komissiyanın, "Dünya həkimləri nüvə təhlükəsinə qarşı" cəmiyyətinin, İnsan Haqları üzrə Beynəlxalq Komissiyanın İcraiyyə Komitəsinin, Nyu-York Elmlər Akademiyasının, həmçinin Sankt-Peterburq, Azərbaycan, Türkmənistan və Saxa Respublikasının infeksionistlər cəmiyyətlərinin üzvü idi.
"QİÇS. Seks. Sağlamlıq" (rus. СПИД. Секс. Здоровье) jurnalının təsisçisi və baş redaktoru, "HİV infeksiya və immunosupressiyalar" (rus. ВИЧ-инфекция и иммуносупрессии) jurnalının isə baş redaktorunun müavini olub.
11 kitabın, tibb bacıları üçün məlumat kitabçasının, 50-yə yaxın metodik vəsaitin və 350-dən çox jurnal məqaləsinin müəllifi, 7 dərsliyin isə həmmüəllifidir.
Aza Rəhmanovanın rəhbərliyi altında 20 doktorluq və 50-dən çox tibb elmlərı namizədi dissertasiyaları müdafiə olunub. Onun tələbələri dünyanın müxtəlif ölkələrində çalışırlar.
Həyatı
Erkən illəri
Aza Rəhmanova 17 sentyabr 1932-ci ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Atası Həsən Paşa oğlu Rəhmanov Azərbaycan atıcı diviziyasının komissarı, sonralar Xəzər gəmiçiliyinin siyasi şöbəsinin rəisi, Azərbaycan SSR-nin mədəniyyət üzrə xalq komissarı, Azərbaycan Kommunist Partiyasının Naxçıvan vilayət komitəsinin birinci katibi kimi vəzifələrdə çalışmışdır. O, 1937-ci ildə həbs olunaraq repressiya olunmuş və 3 il sonra həbsxanada vəfat etmişdir. Aza Rəhmanovanın əmiləri — Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri olmuş Hüseyn Rəhmanov və Lətif Rəhmanov da repressiyaya məruz qalıblar. Anası Həvva Rəhmanova (Hüseynbəyova) ixtisasca həkim olub. O, Qazaxıstan SSR-nin baş terapevt, sonralar isə ömrünün sonunadək terapiya kafedrasında dosent vəzifəsində çalışmışdır.
Aza Rəhmanova həyatının ilk illərini Bakı qalasında keçirib. Bir müddət sonra o, ailəsi ilə birlikdə Zevin küçəsində (indiki Əziz Əliyev küçəsi) yerləşən binaya köçüb və 1941-ci ilin oktyabrınadək burada yaşayıb. 1941-ci ildə anası və bacısı ilə birlikdə Altay diyarındakı Sintaş mədəninə, oradan isə Qazaxıstana sürgün olunub. Orta məktəbi Qazaxıstanda — Semipalatinsk şəhərində bitirib. Məktəbdə oxuyarkən "Açıq kitab" və "Həkim Vlasenkova" kitablarından təsirlənərək həkim-mikrobioloq-infeksionist olmağı arzulayıb.
Təhsili və işi
Aza Rəhmanova 1949-cu ildəAkademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universitetininin müalicə fakültəsinə daxil olmuş, 1955-ci ildə buranı fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Tələbə olarkən yoluxucu xəstəliklər kafedrasının tələbə elmi cəmiyyətinin rəhbəri olmuş, 1952-ci ildən isə S. P. Botkin adına kliniki infeksion xəstəxanada tədqiqatlar aparmışdır. 1955–1957-ci illərdə Akademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universitetinin yoluxucu xəstəliklər kafedrasının kliniki ordinatoru olub, eyni vaxtda N. F. Filatov adına uşaq xəstəxanasının və S. P. Botkin adına kliniki infeksion xəstəxananın bazalarında işləyib. Kliniki ordinaturadan sonra qayıdıb və xəstəxanalarda və poliklinikada infeksionist işləyib.
1959-cu ildə uzunmüddətli sürgündən sonra Bakıya qayıdır. 1959–1961-ci illərdə Prokofi Caparidze adına 3 saylı Bakı Şəhər Klinik Xəstəxanasında və 11 saylı şəhər poliklinikasında həkim-infeksionist vəzifəsində çalışmışdır. 1961–1964-cü illərdə direktoru Əziz Əliyev olan işləmişdir.
1964-cü ildə Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda "Botkin xəstəliyinin sarılıqsız və silinmiş formaları" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.
Bakıda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə etdikdən sonra 1965-ci ildə Leninqrada — Akademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universitetinə qayıdaraq əmək fəaliyyətinə başlayıb. O, yoluxucu xəstəliklər kafedrasında ardıcıl olaraq baş laborant, assistent və dosent kimi çalışıb.
1972-ci ildə "Virus hepatiti zamanı qaraciyər koması" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edir. Bundan sonra yoluxucu xəstəliklər kafedrasının professoru vəzifəsinə seçilir. Çox keçmədən isə ona professor elmi adı verilir.
1984-cü ildə Sankt-Peterburq Səhiyyə Komitəsinin baş infeksionisti vəzifəsinə təyin olunub. Aza Rəhmanova yeni elmi istiqamətə — daha çox yayılmış ləng infeksiyaların və ciddi epidemioloji xəstəliklərin inkişaf amillərinin öyrənilməsi, həmçinin onun tərəfindən yaradılmış yeni təşkilati strukturlar — çoxprofilli infeksion stasionarlar (cərrahiyyə və doğum şöbələri ilə), reanimasiyalar və poliklinikaların infeksion-parazit xəstəliklər və immunoprofilaktika şöbələri şəraitində onların müalicə üsullarının təkmilləşdirilməsi işlərinə rəhbərlik edirdi.
1986-cı ildə müsabiqə yolu ilə seçilərək, "yoluxucu xəstəliklər" kafedrasının müdiri vəzifəsinə təyin olunub. Kafedra onun rəhbərliyi altında HİV infeksiyası və virus hepatitləri üzrə ölkənin aparıcı kafedrası olmuşdur. Rəhmanova 2001-ci ilə qədər — 15 il müddətində bu kafedranın müdiri olmuşdur.
Aza Rəhmanova sonralar Sankt-Peterburq Səhiyyə Komitəsinin baş infeksionisti vəzifəsi ilə paralel olaraq, həm də, Akademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universitetinin sosial əhəmiyyətli infeksiyalar kafedrasında professor, hamilə qadınlarda və uşaqlarda HİV-infeksiyanın profilaktikası və müailicəsi üzrə Federal Elmi-Metodik Mərkəzdə elmi rəhbər və QİÇS və yoluxucu xəstəliklərlə profilaktika və mübarizə üzrə mərkəzin baş həkiminin müalicə, elmi işlər və keyfiyyətə nəzarət üzrə müavini vəzifəsində çalışmışdır.
Təşkilatçı fəaliyyəti
1973-cü ildə Rəhmanovanın təşəbbüsü ilə SSRİ-də ilk dəfə olaraq S. P. Botkin adına kliniki infeksion xəstəxanada intensiv terapiya palataları təşkil olunmuşdur.
1976-cı ildə Rəhmanovanın təşəbbüsü ilə xroniki hepatit xəstələrinin mərhələli müalicəsi sistemi yaradılıb.
Rəhmanovanın təşəbbüsü ilə S. P. Botkin adına kliniki infeksion xəstəxanada 1987-ci ildə QİÇS kliniki mərkəzi, 1988-ci ildə infeksion-cərrahiyyə bölməsi, 1998-ci ildə isə tibbi-sosial xidmət təşkil olunmuşdur.
1988-ci ildə Rəhmanovanın təşəbbüsü ilə yoluxucu xəstəliklər kafedrasının nəzdində QİÇS-in laboratoriya diaqnostikası kursu açılıb.
1991-ci ildə Rusiyanın qəsəbəsində HİV-infeksiya və QİÇS üzrə Rusiya kliniki mərkəzinin yaradılmasında iştirak etmişdir.
1999-cu ildə HİV-infeksiyasından əziyyət çəkən hamilə qadınlar və uşaqlar üçün Elmi-Praktik Mərkəzin açılmasında iştirak etmişdir.
1999–2000-ci illərdə QİÇS üzrə Kanada-Rusiya layihəsində supervayzerlik etmişdir.
2001-ci ildə Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı zamanı nümayəndə qismində iştirak etmişdir.
Rəhmanova "QİÇS, Statistika, Sağlamlıq" Regional İctimai Təşkilatının direktoru qismində HİV/QİÇS və digər aktual infeksiyaların profilaktikası üzrə 20-dən çox beynəlxalq layihənin rəhbəri və iştirakçısı olmuşdur.
Elmi fəaliyyəti
Aza Rəhmanova Şimal-Qərb Federal Dairəsində Prezidentin səlahiyyətli nümayəndəsi yanında Narkotiklər əleyhinə İdarələrarası Komissiyanın, "Dünya həkimləri nüvə təhlükəsinə qarşı" cəmiyyətinin, Beynəlxalq İnsan Haqları Komissiyanın İcraiyyə Komitəsinin, Nyu-York Elmlər Akademiyasının, həmçinin Sankt-Peterburq, Azərbaycan, Türkmənistan və Saxa Respublikasının infeksionistlər cəmiyyətlərinin üzvü idi.
O, 1991-ci ildən nəşr olunmağa başlayan "QİÇS. Seks. Sağlamlıq" (rus. СПИД. Секс. Здоровье) elmi-populyar jurnalının təsisçisi və baş redaktoru, "HİV infeksiya və immunosupressiyalar" (rus. ВИЧ-инфекция и иммуносупрессии) jurnalının isə baş redaktorunun müavini olub.
Professor Aza Rəhmanova — 11 kitabın, tibb bacıları üçün məlumat kitabçasının, 50-yə yaxın metodik vəsaitin və 350-dən çox jurnal məqalələrinin müəllifi, 7 dərsliyin isə həmmüəllifidir.
Aza Rəhmanovanın rəhbərliyi altında 20 doktorluq və 50-dən çox tibb elmlərı namizədi dissertasiyaları müdafiə olunub. Onun tələbələri dünyanın müxtəlif ölkələrində — Rusiya, ABŞ, Kanada, Almaniya, Norveç, Finlandiya, Azərbaycan, Qırğızıstan, Türkmənistan və Yəməndə çalışırlar. Onlara misal olaraq — professor, rektoru (1998–2008) Yevgeni Voronini, professor, "Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi" Nisəxanım Mirişlini,Saxa Respublikasının baş infeksionisti Snejana Slepsovanı və başqalarını qeyd etmək olar.
Şəxsi həyatı
Birinci həyat yoldaşı Nikolay Vinoqradov olub. Bu nikahdan qızı — tibbi elmlərin doktoru, professor, QİÇS və yoluxucu xəstəliklərlə profilaktika və mübarizə üzrə Sankt-Peterburq mərkəzinin yaradıcısı və rəhbəri Yelena (1955–2007) dünyaya gəlib. Aza Rəhmanova ailə qurduqdan sonra həyat yoldaşının soyadını qəbul etsə də, boşandıqdan sonra yenidən qızlıq soyadına qayıdıb.
İkinci həyat yoldaşı — əslən bakılı, SSRİ Hərbi Dəniz Donanmasının Xəzər flotiliyasında xidmət etmiş, birinci dərəcəli kapitan Yevgeni Borisov olub.
Vəfatı və xatirəsi
Ağır insultla xəstəxanaya yerləşdirilmiş Rəhmanova, 18 noyabr 2015-ci ildə dünyasını dəyişib. Onunla vida mərasimi S. P. Botkin adına kliniki infeksion xəstəxananın patoloji anatomiya şöbəsində keçirilib. Aza Rəhmanova Sankt-Peterburqun yerləşən dəfn olunub.
20 noyabr 2015-ci ildə, ictimai sağlamlıq və kommunikasiyalar Departamentinin direktoru Oleq Salaqay, nazirlik adından QİÇS və yoluxucu xəstəliklərlə profilaktika və mübarizə üzrə Sankt-Peterburq mərkəzinə Aza Rəhmanovanın vəfatı ilə əlaqədar başsağlığı məktubu ünvanlayıb. Məktubda deyilir: "Hörmətli həmkarlar! İcazə verin, görkəmli alim, istedadlı pedaqoq və gözəl insan — Aza Həsənovna Rəhmanovanın həyatdan getməsi ilə əlaqədar Rusiya Federasiyasının Səhiyyə Nazirliyi və şəxsən öz adımdan dərin hüznlə başsağlığı verim. Aza Həsənovna bizim ölkəmizdə HİV-lə mübarizənin təməlində dayananlardan olub. Onun HİV-ə yoluxmuş insanlara tibbi yardımının möhkəm bünövrəvi keyfiyyəti və əlçatanlılığı baxımından töhfəsi tərifə layiqdir. Aza Həsənovnanın rəhbərliyi altında HİV-infeksiya üzrə güclü mütəxəssislər məktəbi formalaşıb və bu gün biz inamla deyə bilərik ki, Aza Həsənovna tərəfindən başladılmış iş, onun şagirdləri tərəfindən müvəffəqiyyətlə davam etdiriləcək. Acınızı paylaşırıq və xahiş edirik bizim başsağlığımızı Aza Həsənovanın doğmalarına və yaxınlarına çatdırasınız."
20 noyabr 2015-ci ildə , adından Sankt-Peterburq QİÇS mərkəzinin direktoru vəzifəsini icra edən Vadim Rassoxinə Aza Rəhmanovanın vəfatı ilə əlaqədar başsağlığı məktubu ünvanlayıb. Məktubda deyilir: "Sankt-Peterburq Səhiyyə Komitəsinin baş infeksionisti və Sankt-Peterburq QİÇS mərkəzinin direktor müavini Aza Həsənovna Rəhmanovanın vəfatı barədə xəbər məni dərindən kədərləndirdi. Bu çətin zamanda sizə, onun ailəsinə və həmkarlarına dərin hüznlə başsağlığı vermək istərdim. Həkim Rəhmanova Rusiyada HİV epidemiyasıyla mübarizədə pioner idi və yorulmadan HİV-infeksiyanın profilaktikası və müalicəsi üsullarının təkmilləşdirilməsi uğrunda mübarizə aparırdı. Onun HİV sahəsində Amerika-Rusiya birgə işinə verdiyi böyük töhfə, onun elmi-tədqiqat fəaliyyəti və peşəkarlığı Birləşmiş Ştatlardakı həmkarları da daxil olmaqla, bütün həmkarları tərəfindən daim yüksək qiymətləndirilib. Onu tanıyanlar və onunla işləmək şərəfinə nail olanlar onun üçün çox darıxacaqlar."
19 noyabr 2016-cı ildə Sankt-Peterburq QİÇS mərkəzində Aza Rəhmanovaya həsr olunmuş xatirə lövhəsinin açılışı olub.
5 oktyabr 2017-ci ildə Aza Rəhmanovun 85 illik yubileyi ilə əlaqədər Sankt-Peterburq QİÇS mərkəzinin əməkdaşlarının təşəbbüsü ilə çəkilmiş "Aza Həsənovnanın xatirəsinə…" (rus. Памяти Азы Гасановны…) adlı videofilmin premyerası baş tutub. Filmdə Rusiyanın tanınmış elm xadimləri Aza Rəhmanova haqqında xatirələrini bölüşürlər.
Mükafatları və fəxri adları
- 1986 — SSRİ səhiyyə əlaçısı
- ???? —
- 1992 — Rusiya Federasiyasının Səhiyyə Nazirliyinin Təşəkkürnaməsi
- 1998 — Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimi
- 2002 — Sankt-Peterburq Diplomdan sonrakı Tibb Akademiyasının fəxri doktoru
- 2005 — II dərəcəli "Vətən qarşısında xidmətlərinə görə" ordeni
- 2008 — BMT Uşaq Fondunun xüsusi diplomu — Hamilə qadınlarda və uşaqlarda HİV-infeksiyanın profilaktikası və müalicəsi işinə verdiyi əhəmiyyətli töhfələrə görə
- 2010 — Sankt-Peterburq Qubernatorunun Təşəkkürnaməsi
- 2013 — "Sankt-Peterburq qarşısında xidmətlərə görə" fərqlənmə nişanı
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Выступление главного санитарного врача Санкт-Петербурга, советника губернатора города Азы Рахмановой". Azertag.az. 2020-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-10.
- Rəhmanova, 2016. səh. 124
- Rəhmanova, 2016. səh. 125
- Qusev, 2017. səh. 2
- Rəhmanova, 2016. səh. 114
- Qulamov, 2016. səh. 21
- Rəhmanova, 2016. səh. 332
- Pçelin, 2008. səh. 23
- Rəhmanova, 2016. səh. 337
- Pçelin, 2008. səh. 30
- ""HİV infeksiya və immunosupressiyalar jurnalı" // QİÇS və yoluxucu xəstəliklərlə profilaktika və mübarizə üzrə Sankt-Peterburq mərkəzinin saytı". 2012-02-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-22.
- Pçelin, 2008. səh. 19
- Rəhmanova, 2016. səh. 302
- Rəhmanova, 2016. səh. 308
- Rəhmanova, 2016. səh. 309
- Rəhmanova, 2016. səh. 22
- Rəhmanova, 2016. səh. 23
- "Нахичеванский краевой — областной — республиканский комитет КП(б) — КП Азербайджана, ответственные — 1-е секретари // Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898—1991". 2017-07-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-23.
- Rəhmanova, 2016. səh. 33
- Rəhmanova, 2016. səh. 36
- "Рахманов Гусейн Паша оглы // Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898—1991". 2017-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-23.
- Rəhmanova, 2016. səh. 42
- Rəhmanova, 2016. səh. 46
- Rəhmanova, 2016. səh. 64
- Rəhmanova, 2016. səh. 96
- Rəhmanova, 2016. səh. 16
- Rəhmanova, 2016. səh. 17
- Pçelin, 2008. səh. 20
- Qulamov, 2016. səh. 20
- Rəhmanova, 2016. səh. 101
- "Памяти главного инфекциониста Комитета по здравоохранению Санкт-Петербурга, заслуженного деятеля науки Российской Федерации А. Г. Рахмановой". Rospotrebnadzor.ru. 2020-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-26.
- Rəhmanova, 2016. səh. 110
- Pçelin, 2008. səh. 21
- "Акимова С. Л. Притяжение талантливой души". spb.ru. 2020-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-08-08.
- Pçelin, 2008. səh. 28
- Rəhmanova, 2016. səh. 334
- Rəhmanova, 2016. səh. 286
- Rəhmanova, 2016. səh. 304
- Rəhmanova, 2016. səh. 306
- Rəhmanova, 2016. səh. 104
- "Всемирный день памяти". Aidsjournal.ru. 10 mart 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-10.
- "Во имя жизни". A-q.az. 2016-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-11.
- Saldana, 2016. səh. 16
- "Светлой и доброй памяти Азы Гасановны Рахмановой..." Spid.ru. 2020-03-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-13.
- "Рахманова Аза Гасановна (83 года)". Pomnim.online. 2020-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-13.
- Salaqay, 2016. səh. 6
- Tefft, 2016. səh. 6
- "В Петербурге открыли мемориал памяти первого эксперта по СПИД в СССР". Spid.center. 2020-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-16.
- Qusev, 2017. səh. 4
Ədəbiyyat
- Rəhmanova, Aza. (60х84 1/16) (#format_missing_url). Мемориал: воспоминания, размышления, документальные свидетельства (rus) (500). Sankt-Peterburq: Ostrovityanin. 2016 [2015]. 336. ISBN .
- Qusev, Denis. К 85-летию профессора А. Г. Рахмановой (PDF) (rus). "QİÇS. Seks. Sağlamlıq". 2017. 28.
- Pçelin, V. A. (PDF) (rus) (300). "ŞAQİ professional". 2008. 98. Archived from the original on 2015-11-20.
- Qulamov, Elşad; Saldana, Viney Patrik; Salaqay, Oleq; Tefft, Con. СПЕЦВЫПУСК (PDF) (rus). "QİÇS. Seks. Sağlamlıq". 2016. 36.
Xarici keçidlər
- Aza Rəhmanova tələbəlik illərində.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aza Hesen qizi Rehmanova rus Aza Gasanovna Rahmanova 17 sentyabr 1932 Baki 18 noyabr 2015 Sankt Peterburq Azerbaycan esillisovet ve Rusiya hekim infeksionisti HIV infeksiya ve yoluxucu hepatologiya sahesinde aparici mutexessis yoluxucu xestelikler kafedrasinin mudiri 1986 2001 Sankt Peterburq Sehiyye Komitesinin bas infeksionisti 1984 cu ilden omrunun sonunadek tibb elmleri doktoru professor akademik 1998 Aza RehmanovaDogum tarixi 17 sentyabr 1932Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 18 noyabr 2015 83 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq RusiyaVefat sebebi insultDefn yeriVetendasligi SSRI RusiyaMilliyyeti azerbaycanliHeyat yoldaslari Nikolay Vinoqradov Yevgeni BorisovUsagi qizi Yelena VinoqradovaAtasi Hesen RehmanovAnasi Hevva RehmanovaElm saheleri yoluxucu xestelikler HIV infeksiyaElmi derecesi tibb elmleri doktoruElmi adi professorIs yerleri PSPbDTU QICS ve yoluxucu xesteliklerle profilaktika ve mubarize uzre Sankt Peterburq merkeziAlma mater PSPbDTUTehsili PSPbDTUElmi rehberiTaninmis yetirmeleri Y Voronin N Mirisli S SlepsovaMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar O Simal Qerb Federal Dairesinde Prezidentin selahiyyetli numayendesi yaninda Narkotikler eleyhine Idarelerarasi Komissiyanin Dunya hekimleri nuve tehlukesine qarsi cemiyyetinin Insan Haqlari uzre Beynelxalq Komissiyanin Icraiyye Komitesinin Nyu York Elmler Akademiyasinin hemcinin Sankt Peterburq Azerbaycan Turkmenistan ve Saxa Respublikasinin infeksionistler cemiyyetlerinin uzvu idi QICS Seks Saglamliq rus SPID Seks Zdorove jurnalinin tesiscisi ve bas redaktoru HIV infeksiya ve immunosupressiyalar rus VICh infekciya i immunosupressii jurnalinin ise bas redaktorunun muavini olub 11 kitabin tibb bacilari ucun melumat kitabcasinin 50 ye yaxin metodik vesaitin ve 350 den cox jurnal meqalesinin muellifi 7 dersliyin ise hemmuellifidir Aza Rehmanovanin rehberliyi altinda 20 doktorluq ve 50 den cox tibb elmleri namizedi dissertasiyalari mudafie olunub Onun telebeleri dunyanin muxtelif olkelerinde calisirlar HeyatiErken illeri Hesen RehmanovRehmanovlar ailesinin Bakida 1941 ci ile qeder yasadiqlari bina foto 2018 ci il Aza Rehmanova 17 sentyabr 1932 ci ilde Baki seherinde ziyali ailesinde anadan olmusdur Atasi Hesen Pasa oglu Rehmanov Azerbaycan atici diviziyasinin komissari sonralar Xezer gemiciliyinin siyasi sobesinin reisi Azerbaycan SSR nin medeniyyet uzre xalq komissari Azerbaycan Kommunist Partiyasinin Naxcivan vilayet komitesinin birinci katibi kimi vezifelerde calismisdir O 1937 ci ilde hebs olunaraq repressiya olunmus ve 3 il sonra hebsxanada vefat etmisdir Aza Rehmanovanin emileri Azerbaycan SSR Xalq Komissarlari Sovetinin sedri olmus Huseyn Rehmanov ve Letif Rehmanov da repressiyaya meruz qaliblar Anasi Hevva Rehmanova Huseynbeyova ixtisasca hekim olub O Qazaxistan SSR nin bas terapevt sonralar ise omrunun sonunadek terapiya kafedrasinda dosent vezifesinde calismisdir Aza Rehmanova heyatinin ilk illerini Baki qalasinda kecirib Bir muddet sonra o ailesi ile birlikde Zevin kucesinde indiki Eziz Eliyev kucesi yerlesen binaya kocub ve 1941 ci ilin oktyabrinadek burada yasayib 1941 ci ilde anasi ve bacisi ile birlikde Altay diyarindaki Sintas medenine oradan ise Qazaxistana surgun olunub Orta mektebi Qazaxistanda Semipalatinsk seherinde bitirib Mektebde oxuyarken Aciq kitab ve Hekim Vlasenkova kitablarindan tesirlenerek hekim mikrobioloq infeksionist olmagi arzulayib Tehsili ve isi Aza Rehmanova Akademik I P Pavlov adina Birinci Sankt Peterburq Dovlet Tibb Universitetini 1955 ci ilde ferqlenme diplomu ile bitirib foto 2015 ci il Aza Rehmanova 1949 cu ildeAkademik I P Pavlov adina Birinci Sankt Peterburq Dovlet Tibb Universitetininin mualice fakultesine daxil olmus 1955 ci ilde burani ferqlenme diplomu ile bitirmisdir Telebe olarken yoluxucu xestelikler kafedrasinin telebe elmi cemiyyetinin rehberi olmus 1952 ci ilden ise S P Botkin adina kliniki infeksion xestexanada tedqiqatlar aparmisdir 1955 1957 ci illerde Akademik I P Pavlov adina Birinci Sankt Peterburq Dovlet Tibb Universitetinin yoluxucu xestelikler kafedrasinin kliniki ordinatoru olub eyni vaxtda N F Filatov adina usaq xestexanasinin ve S P Botkin adina kliniki infeksion xestexananin bazalarinda isleyib Kliniki ordinaturadan sonra qayidib ve xestexanalarda ve poliklinikada infeksionist isleyib 1959 cu ilde uzunmuddetli surgunden sonra Bakiya qayidir 1959 1961 ci illerde Prokofi Caparidze adina 3 sayli Baki Seher Klinik Xestexanasinda ve 11 sayli seher poliklinikasinda hekim infeksionist vezifesinde calismisdir 1961 1964 cu illerde direktoru Eziz Eliyev olan islemisdir 1964 cu ilde Azerbaycan Dovlet Hekimleri Tekmillesdirme Institutunda Botkin xesteliyinin sariliqsiz ve silinmis formalari movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie edib Bakida namizedlik dissertasiyasini ugurla mudafie etdikden sonra 1965 ci ilde Leninqrada Akademik I P Pavlov adina Birinci Sankt Peterburq Dovlet Tibb Universitetine qayidaraq emek fealiyyetine baslayib O yoluxucu xestelikler kafedrasinda ardicil olaraq bas laborant assistent ve dosent kimi calisib 1972 ci ilde Virus hepatiti zamani qaraciyer komasi movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie edir Bundan sonra yoluxucu xestelikler kafedrasinin professoru vezifesine secilir Cox kecmeden ise ona professor elmi adi verilir 1984 cu ilde Sankt Peterburq Sehiyye Komitesinin bas infeksionisti vezifesine teyin olunub Aza Rehmanova yeni elmi istiqamete daha cox yayilmis leng infeksiyalarin ve ciddi epidemioloji xesteliklerin inkisaf amillerinin oyrenilmesi hemcinin onun terefinden yaradilmis yeni teskilati strukturlar coxprofilli infeksion stasionarlar cerrahiyye ve dogum sobeleri ile reanimasiyalar ve poliklinikalarin infeksion parazit xestelikler ve immunoprofilaktika sobeleri seraitinde onlarin mualice usullarinin tekmillesdirilmesi islerine rehberlik edirdi 1986 ci ilde musabiqe yolu ile secilerek yoluxucu xestelikler kafedrasinin mudiri vezifesine teyin olunub Kafedra onun rehberliyi altinda HIV infeksiyasi ve virus hepatitleri uzre olkenin aparici kafedrasi olmusdur Rehmanova 2001 ci ile qeder 15 il muddetinde bu kafedranin mudiri olmusdur Aza Rehmanova sonralar Sankt Peterburq Sehiyye Komitesinin bas infeksionisti vezifesi ile paralel olaraq hem de Akademik I P Pavlov adina Birinci Sankt Peterburq Dovlet Tibb Universitetinin sosial ehemiyyetli infeksiyalar kafedrasinda professor hamile qadinlarda ve usaqlarda HIV infeksiyanin profilaktikasi ve muailicesi uzre Federal Elmi Metodik Merkezde elmi rehber ve QICS ve yoluxucu xesteliklerle profilaktika ve mubarize uzre merkezin bas hekiminin mualice elmi isler ve keyfiyyete nezaret uzre muavini vezifesinde calismisdir Teskilatci fealiyyeti Aza Rehmanova Dunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayi zamani Heyder Eliyevle gorusur 1973 cu ilde Rehmanovanin tesebbusu ile SSRI de ilk defe olaraq S P Botkin adina kliniki infeksion xestexanada intensiv terapiya palatalari teskil olunmusdur 1976 ci ilde Rehmanovanin tesebbusu ile xroniki hepatit xestelerinin merheleli mualicesi sistemi yaradilib Rehmanovanin tesebbusu ile S P Botkin adina kliniki infeksion xestexanada 1987 ci ilde QICS kliniki merkezi 1988 ci ilde infeksion cerrahiyye bolmesi 1998 ci ilde ise tibbi sosial xidmet teskil olunmusdur 1988 ci ilde Rehmanovanin tesebbusu ile yoluxucu xestelikler kafedrasinin nezdinde QICS in laboratoriya diaqnostikasi kursu acilib 1991 ci ilde Rusiyanin qesebesinde HIV infeksiya ve QICS uzre Rusiya kliniki merkezinin yaradilmasinda istirak etmisdir 1999 cu ilde HIV infeksiyasindan eziyyet ceken hamile qadinlar ve usaqlar ucun Elmi Praktik Merkezin acilmasinda istirak etmisdir 1999 2000 ci illerde QICS uzre Kanada Rusiya layihesinde supervayzerlik etmisdir 2001 ci ilde Dunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayi zamani numayende qisminde istirak etmisdir Rehmanova QICS Statistika Saglamliq Regional Ictimai Teskilatinin direktoru qisminde HIV QICS ve diger aktual infeksiyalarin profilaktikasi uzre 20 den cox beynelxalq layihenin rehberi ve istirakcisi olmusdur Elmi fealiyyeti QICS Seks Saglamliq jurnalinin yubiley 100 cu buraxilisinin uz qabigi Aza Rehmanova Simal Qerb Federal Dairesinde Prezidentin selahiyyetli numayendesi yaninda Narkotikler eleyhine Idarelerarasi Komissiyanin Dunya hekimleri nuve tehlukesine qarsi cemiyyetinin Beynelxalq Insan Haqlari Komissiyanin Icraiyye Komitesinin Nyu York Elmler Akademiyasinin hemcinin Sankt Peterburq Azerbaycan Turkmenistan ve Saxa Respublikasinin infeksionistler cemiyyetlerinin uzvu idi O 1991 ci ilden nesr olunmaga baslayan QICS Seks Saglamliq rus SPID Seks Zdorove elmi populyar jurnalinin tesiscisi ve bas redaktoru HIV infeksiya ve immunosupressiyalar rus VICh infekciya i immunosupressii jurnalinin ise bas redaktorunun muavini olub Professor Aza Rehmanova 11 kitabin tibb bacilari ucun melumat kitabcasinin 50 ye yaxin metodik vesaitin ve 350 den cox jurnal meqalelerinin muellifi 7 dersliyin ise hemmuellifidir Aza Rehmanovanin rehberliyi altinda 20 doktorluq ve 50 den cox tibb elmleri namizedi dissertasiyalari mudafie olunub Onun telebeleri dunyanin muxtelif olkelerinde Rusiya ABS Kanada Almaniya Norvec Finlandiya Azerbaycan Qirgizistan Turkmenistan ve Yemende calisirlar Onlara misal olaraq professor rektoru 1998 2008 Yevgeni Voronini professor Azerbaycan Respublikasinin emekdar hekimi Nisexanim Mirislini Saxa Respublikasinin bas infeksionisti Snejana Slepsovani ve basqalarini qeyd etmek olar Sexsi heyati Birinci heyat yoldasi Nikolay Vinoqradov olub Bu nikahdan qizi tibbi elmlerin doktoru professor QICS ve yoluxucu xesteliklerle profilaktika ve mubarize uzre Sankt Peterburq merkezinin yaradicisi ve rehberi Yelena 1955 2007 dunyaya gelib Aza Rehmanova aile qurduqdan sonra heyat yoldasinin soyadini qebul etse de bosandiqdan sonra yeniden qizliq soyadina qayidib Ikinci heyat yoldasi eslen bakili SSRI Herbi Deniz Donanmasinin Xezer flotiliyasinda xidmet etmis birinci dereceli kapitan Yevgeni Borisov olub Vefati ve xatiresiABS nin Rusiyadaki sefirliyi Aza Rehmanovanin vefati ile elaqedar bassagligi verib Agir insultla xestexanaya yerlesdirilmis Rehmanova 18 noyabr 2015 ci ilde dunyasini deyisib Onunla vida merasimi S P Botkin adina kliniki infeksion xestexananin patoloji anatomiya sobesinde kecirilib Aza Rehmanova Sankt Peterburqun yerlesen defn olunub 20 noyabr 2015 ci ilde ictimai saglamliq ve kommunikasiyalar Departamentinin direktoru Oleq Salaqay nazirlik adindan QICS ve yoluxucu xesteliklerle profilaktika ve mubarize uzre Sankt Peterburq merkezine Aza Rehmanovanin vefati ile elaqedar bassagligi mektubu unvanlayib Mektubda deyilir Hormetli hemkarlar Icaze verin gorkemli alim istedadli pedaqoq ve gozel insan Aza Hesenovna Rehmanovanin heyatdan getmesi ile elaqedar Rusiya Federasiyasinin Sehiyye Nazirliyi ve sexsen oz adimdan derin huznle bassagligi verim Aza Hesenovna bizim olkemizde HIV le mubarizenin temelinde dayananlardan olub Onun HIV e yoluxmus insanlara tibbi yardiminin mohkem bunovrevi keyfiyyeti ve elcatanliligi baximindan tohfesi terife layiqdir Aza Hesenovnanin rehberliyi altinda HIV infeksiya uzre guclu mutexessisler mektebi formalasib ve bu gun biz inamla deye bilerik ki Aza Hesenovna terefinden basladilmis is onun sagirdleri terefinden muveffeqiyyetle davam etdirilecek Acinizi paylasiriq ve xahis edirik bizim bassagligimizi Aza Hesenovanin dogmalarina ve yaxinlarina catdirasiniz 20 noyabr 2015 ci ilde adindan Sankt Peterburq QICS merkezinin direktoru vezifesini icra eden Vadim Rassoxine Aza Rehmanovanin vefati ile elaqedar bassagligi mektubu unvanlayib Mektubda deyilir Sankt Peterburq Sehiyye Komitesinin bas infeksionisti ve Sankt Peterburq QICS merkezinin direktor muavini Aza Hesenovna Rehmanovanin vefati barede xeber meni derinden kederlendirdi Bu cetin zamanda size onun ailesine ve hemkarlarina derin huznle bassagligi vermek isterdim Hekim Rehmanova Rusiyada HIV epidemiyasiyla mubarizede pioner idi ve yorulmadan HIV infeksiyanin profilaktikasi ve mualicesi usullarinin tekmillesdirilmesi ugrunda mubarize aparirdi Onun HIV sahesinde Amerika Rusiya birge isine verdiyi boyuk tohfe onun elmi tedqiqat fealiyyeti ve pesekarligi Birlesmis Statlardaki hemkarlari da daxil olmaqla butun hemkarlari terefinden daim yuksek qiymetlendirilib Onu taniyanlar ve onunla islemek serefine nail olanlar onun ucun cox darixacaqlar 19 noyabr 2016 ci ilde Sankt Peterburq QICS merkezinde Aza Rehmanovaya hesr olunmus xatire lovhesinin acilisi olub 5 oktyabr 2017 ci ilde Aza Rehmanovun 85 illik yubileyi ile elaqeder Sankt Peterburq QICS merkezinin emekdaslarinin tesebbusu ile cekilmis Aza Hesenovnanin xatiresine rus Pamyati Azy Gasanovny adli videofilmin premyerasi bas tutub Filmde Rusiyanin taninmis elm xadimleri Aza Rehmanova haqqinda xatirelerini bolusurler Mukafatlari ve fexri adlari1986 SSRI sehiyye elacisi Emek veterani medali 1992 Rusiya Federasiyasinin Sehiyye Nazirliyinin Tesekkurnamesi 1998 Rusiya Federasiyasinin emekdar elm xadimi 2002 Sankt Peterburq Diplomdan sonraki Tibb Akademiyasinin fexri doktoru 2005 II dereceli Veten qarsisinda xidmetlerine gore ordeni 2008 BMT Usaq Fondunun xususi diplomu Hamile qadinlarda ve usaqlarda HIV infeksiyanin profilaktikasi ve mualicesi isine verdiyi ehemiyyetli tohfelere gore 2010 Sankt Peterburq Qubernatorunun Tesekkurnamesi 2013 Sankt Peterburq qarsisinda xidmetlere gore ferqlenme nisaniHemcinin baxHesen Rehmanov Huseyn Rehmanov SPID Seks ZdorovyeIstinadlar Vystuplenie glavnogo sanitarnogo vracha Sankt Peterburga sovetnika gubernatora goroda Azy Rahmanovoj Azertag az 2020 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 10 Rehmanova 2016 seh 124 Rehmanova 2016 seh 125 Qusev 2017 seh 2 Rehmanova 2016 seh 114 Qulamov 2016 seh 21 Rehmanova 2016 seh 332 Pcelin 2008 seh 23 Rehmanova 2016 seh 337 Pcelin 2008 seh 30 HIV infeksiya ve immunosupressiyalar jurnali QICS ve yoluxucu xesteliklerle profilaktika ve mubarize uzre Sankt Peterburq merkezinin sayti 2012 02 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 22 Pcelin 2008 seh 19 Rehmanova 2016 seh 302 Rehmanova 2016 seh 308 Rehmanova 2016 seh 309 Rehmanova 2016 seh 22 Rehmanova 2016 seh 23 Nahichevanskij kraevoj oblastnoj respublikanskij komitet KP b KP Azerbajdzhana otvetstvennye 1 e sekretari Spravochnik po istorii Kommunisticheskoj partii i Sovetskogo Soyuza 1898 1991 2017 07 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 23 Rehmanova 2016 seh 33 Rehmanova 2016 seh 36 Rahmanov Gusejn Pasha ogly Spravochnik po istorii Kommunisticheskoj partii i Sovetskogo Soyuza 1898 1991 2017 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 23 Rehmanova 2016 seh 42 Rehmanova 2016 seh 46 Rehmanova 2016 seh 64 Rehmanova 2016 seh 96 Rehmanova 2016 seh 16 Rehmanova 2016 seh 17 Pcelin 2008 seh 20 Qulamov 2016 seh 20 Rehmanova 2016 seh 101 Pamyati glavnogo infekcionista Komiteta po zdravoohraneniyu Sankt Peterburga zasluzhennogo deyatelya nauki Rossijskoj Federacii A G Rahmanovoj Rospotrebnadzor ru 2020 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 26 Rehmanova 2016 seh 110 Pcelin 2008 seh 21 Akimova S L Prityazhenie talantlivoj dushi spb ru 2020 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2013 08 08 Pcelin 2008 seh 28 Rehmanova 2016 seh 334 Rehmanova 2016 seh 286 Rehmanova 2016 seh 304 Rehmanova 2016 seh 306 Rehmanova 2016 seh 104 Vsemirnyj den pamyati Aidsjournal ru 10 mart 2020 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 10 Vo imya zhizni A q az 2016 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 11 Saldana 2016 seh 16 Svetloj i dobroj pamyati Azy Gasanovny Rahmanovoj Spid ru 2020 03 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 13 Rahmanova Aza Gasanovna 83 goda Pomnim online 2020 03 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 03 13 Salaqay 2016 seh 6 Tefft 2016 seh 6 V Peterburge otkryli memorial pamyati pervogo eksperta po SPID v SSSR Spid center 2020 03 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 03 16 Qusev 2017 seh 4EdebiyyatRehmanova Aza 60h84 1 16 format missing url Memorial vospominaniya razmyshleniya dokumentalnye svidetelstva rus 500 Sankt Peterburq Ostrovityanin 2016 2015 336 ISBN 978 5 98921 063 3 Qusev Denis K 85 letiyu professora A G Rahmanovoj PDF rus QICS Seks Saglamliq 2017 28 Pcelin V A PDF rus 300 SAQI professional 2008 98 Archived from the original on 2015 11 20 Qulamov Elsad Saldana Viney Patrik Salaqay Oleq Tefft Con SPECVYPUSK PDF rus QICS Seks Saglamliq 2016 36 Xarici kecidlerVikianbarda Aza Rehmanova ile elaqeli mediafayllar var Aza Rehmanova telebelik illerinde