Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Semey (qaz. Семей; 2007-ci ilə qədər rəsmi adı — Semipalatinsk) — İrtış çayının hər iki sahilində yerləşən Şərqi Qazaxıstan vilayətində Qazaxıstanda regional əhəmiyyətli şəhər. Birbaşa Semey şəhəri, tabe kənd bölgələri olmadan 210 km² ərazini tutur. Qazaxıstanın ən böyük şəhəridir, bir bölgənin və ya respublika əhəmiyyətli bir şəhərin mərkəzi deyil, baxmayaraq ki 1782–1997-ci illərdə bir ilçe (okrug) və vilayət (vilayət) mərkəzi olmuşdur.
| Semey | |||
|---|---|---|---|
| Семей | |||
 | |||
| |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Əsası qoyulub | 1718 | ||
| Sahəsi |
| ||
| Mərkəzin hündürlüyü | 206 m | ||
| Saat qurşağı | | ||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
| ||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Telefon kodu | +7 7222 | ||
| Poçt indeksi | 070000–071411 | ||
| Digər | |||
| gov.kz/memleket/entities… | |||
| | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Qazaxıstanda şəhər mədəni paytaxt hesab olunur, çünki onun nəsillərindən çoxu qazax mədəniyyətinin və yaradıcılığının baniləridir.
Tarixi
Yeddi kameralı qala, Çar voivodu Vasili Çeredov və dəstəsi tərəfindən 1718-ci ildə, I Pyotrun şərq torpaqlarının qorunması və inşası haqqında fərmanı ilə əlaqədar olaraq şəhərin indiki mövqeyindən İrtışdan 18 km aşağıda qurulmuşdur. İrtış istehkamları. Qala 1718-ci ilin payızında Polkovnik Stupinin nəzarəti altında möhkəmləndirilmiş və tam silahlanmışdır. Hal-hazırda Semipalatnaya qalasının yeri "Köhnə qala" adlanır və şəhər sakinlərinin istirahət yeridir.
Sərhəd və hərbi baza olaraq qurulan qala böyüdükcə Rusiya ilə Türküstan, daha sonra Rusiya, Orta Asiya və Qərbi Çin arasında əhəmiyyətli bir ticarət nöqtəsinə çevrildi. Cunqar Kalmıkları, Kokanlar, Buxarilər, Daşkəndlilər ticarət üçün buraya gəldilər. Buna görə, 1728-ci ildən bəri Moskvada Dövlət Ticarət Kollegiyasının nəzarəti altında yerləşən Sibir Sifarişinə tabe olan ticarət əməliyyatlarına nəzarət etmək üçün bir gömrük xidməti quruldu.
1776-cı ildə Semipalatinsk qalasının inkişafı üçün Qərbi Sibir general-qubernatoru buraya qala bərpa edən, körpülər tikən, hərbi istehkamların planlarını və xəritələrini hazırlayan mühəndis-kapitan İ. Q. Andreyevi göndərdi. 1782-ci ildə Semipalatinsk, Kolyvan qubernatorluğunun bir mahal şəhəri oldu, bir şəhər məclisi və bir məhkəmə quruldu. 1797-ci ildə Semipalatinsk Tobolsk quberniyasına təyin edildi. 1 oktyabr 1854-cü ildə Semipalatinsk 1858-ci ildə əhalisi 261.487 nəfər olan yeni təşkil olunmuş Semipalatinsk vilayətinin regional mərkəzi oldu. 1863-cü ildə Semipalatinskdə qadınlar üçün məktəbli bir bölgə məktəbi, 2 kilsə məktəbi, 14 kazak və 9 özəl tatar məktəbi fəaliyyət göstərirdi. 1864-cü ildə qadınlar məktəbi orta məktəbə çevrildi. Şəhərdəki infrastruktur daim inkişaf edirdi: 1873-cü ildə şəhər teleqrafla, 1906-cı ildə — İrtışda naviqasiya açılması sayəsində su rabitəsi ilə, 1910-cu ildə — telefon rabitəsi və Qazaxıstandakı ilk su kəməri ilə təchiz olunmuşdu.
19-cu əsrin birinci yarısında köçəri qazaxların yaşadığı Semipalatinsk bölgəsi rus köçkünləri və çar məmurları üçün müəmmalı görünürdü. O dövrdə bölgədə 5726 uaq və 1250 kerey yaşayırdı. Uaki Semipalatinsk şəhərinin cənubunda, Aşikol gölü yaxınlığında, Semeytau, Arkalık, Belterek dağları və Aşçisu çayının yuxarı axınlarında yaşayırdı. İrtış çayının sağ sahilində rayonun şimal hissəsindəki indiki Lebıajye və Çernı kəndləri arasındakı ərazilərdə yerləşdilər.
Kerey mahalın şimal-şərqindəki Arçalı volostunu işğal etdi. Aksara soylarının (Kuttybai qolu), Kursarı və Siban (Şokmatar qolu) şöbələrinə aid idilər. Kereis Malybaevskaya volostunda və Semipalatinsk bölgəsinin digər yerlərində də yaşayırdı.
1878-ci ildə sürgün edilmiş Michaelisin təşəbbüsü sayəsində şəhərdə birinci katibi Mixaelisin özü olan Regional Statistika Komitəsi və 1883-cü ildə öz təşəbbüsü ilə İmperator Ruslarının Qərbi Sibir Departamentinin bir bölməsi quruldu. Coğrafi Cəmiyyətin Semipalatinsk şöbəsi quruldu. Bu filialın fəal üzvləri arasında birincisi qazax folklorunu toplayan A. N. Beloslyudov və V. N. Beloslyudov, ikincisi isə rəssam-etnoqraf olmaqla çoxsaylı rəsmlər yaratdı.
Qardaşlaşmış şəhərlər
| Şəhər | İl | Ölkə |
|---|---|---|
| 2012 |  Belçika Belçika | |
| 2013 |  Rusiya Rusiya |
İstinadlar
- "Указ Президента Республики Казахстан от 21 июня 2007 года № 351 «О переименовании города Семипалатинска Восточно-Казахстанской области»". 2012-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-02.
- "Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2020 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-13.
- "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2020 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-13.
- "Бельгийский Ипр и казахстанский Семей стали городами-побратимами". Казинформ. 2012-03-16. 2012-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-11.
- "Города-партнеры". Сайт администрации Санкт-Петербурга. 2013-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-04.
Xarici keçidlər
- akimsemey.gov.kz — акима города rəsmi saytı.
- Сайт города Семей 2021-02-27 at the Wayback Machine
- Городской портал Семея "Семей Сити"
- Семей на Британнике
- Портал "История Казахстана" 3 века Семипалатинской крепости.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Semey qaz Semej 2007 ci ile qeder resmi adi Semipalatinsk Irtis cayinin her iki sahilinde yerlesen Serqi Qazaxistan vilayetinde Qazaxistanda regional ehemiyyetli seher Birbasa Semey seheri tabe kend bolgeleri olmadan 210 km erazini tutur Qazaxistanin en boyuk seheridir bir bolgenin ve ya respublika ehemiyyetli bir seherin merkezi deyil baxmayaraq ki 1782 1997 ci illerde bir ilce okrug ve vilayet vilayet merkezi olmusdur SemeySemejGerb50 24 40 sm e 80 13 39 s u Olke QazaxistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1718Sahesi 210 km Merkezin hundurluyu 206 mSaat qursagi UTC 06 00EhalisiEhalisi 350 201 nef 2020 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 7222Poct indeksi 070000 071411Digergov kz memleket entities Xeriteni goster gizle Semey Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qazaxistanda seher medeni paytaxt hesab olunur cunki onun nesillerinden coxu qazax medeniyyetinin ve yaradiciliginin banileridir TarixiYeddi kamerali qala Car voivodu Vasili Ceredov ve destesi terefinden 1718 ci ilde I Pyotrun serq torpaqlarinin qorunmasi ve insasi haqqinda fermani ile elaqedar olaraq seherin indiki movqeyinden Irtisdan 18 km asagida qurulmusdur Irtis istehkamlari Qala 1718 ci ilin payizinda Polkovnik Stupinin nezareti altinda mohkemlendirilmis ve tam silahlanmisdir Hal hazirda Semipalatnaya qalasinin yeri Kohne qala adlanir ve seher sakinlerinin istirahet yeridir Serhed ve herbi baza olaraq qurulan qala boyudukce Rusiya ile Turkustan daha sonra Rusiya Orta Asiya ve Qerbi Cin arasinda ehemiyyetli bir ticaret noqtesine cevrildi Cunqar Kalmiklari Kokanlar Buxariler Daskendliler ticaret ucun buraya geldiler Buna gore 1728 ci ilden beri Moskvada Dovlet Ticaret Kollegiyasinin nezareti altinda yerlesen Sibir Sifarisine tabe olan ticaret emeliyyatlarina nezaret etmek ucun bir gomruk xidmeti quruldu 1776 ci ilde Semipalatinsk qalasinin inkisafi ucun Qerbi Sibir general qubernatoru buraya qala berpa eden korpuler tiken herbi istehkamlarin planlarini ve xeritelerini hazirlayan muhendis kapitan I Q Andreyevi gonderdi 1782 ci ilde Semipalatinsk Kolyvan qubernatorlugunun bir mahal seheri oldu bir seher meclisi ve bir mehkeme quruldu 1797 ci ilde Semipalatinsk Tobolsk quberniyasina teyin edildi 1 oktyabr 1854 cu ilde Semipalatinsk 1858 ci ilde ehalisi 261 487 nefer olan yeni teskil olunmus Semipalatinsk vilayetinin regional merkezi oldu 1863 cu ilde Semipalatinskde qadinlar ucun mektebli bir bolge mektebi 2 kilse mektebi 14 kazak ve 9 ozel tatar mektebi fealiyyet gosterirdi 1864 cu ilde qadinlar mektebi orta mektebe cevrildi Seherdeki infrastruktur daim inkisaf edirdi 1873 cu ilde seher teleqrafla 1906 ci ilde Irtisda naviqasiya acilmasi sayesinde su rabitesi ile 1910 cu ilde telefon rabitesi ve Qazaxistandaki ilk su kemeri ile techiz olunmusdu 19 cu esrin birinci yarisinda koceri qazaxlarin yasadigi Semipalatinsk bolgesi rus kockunleri ve car memurlari ucun muemmali gorunurdu O dovrde bolgede 5726 uaq ve 1250 kerey yasayirdi Uaki Semipalatinsk seherinin cenubunda Asikol golu yaxinliginda Semeytau Arkalik Belterek daglari ve Ascisu cayinin yuxari axinlarinda yasayirdi Irtis cayinin sag sahilinde rayonun simal hissesindeki indiki Lebiajye ve Cerni kendleri arasindaki erazilerde yerlesdiler Kerey mahalin simal serqindeki Arcali volostunu isgal etdi Aksara soylarinin Kuttybai qolu Kursari ve Siban Sokmatar qolu sobelerine aid idiler Kereis Malybaevskaya volostunda ve Semipalatinsk bolgesinin diger yerlerinde de yasayirdi 1878 ci ilde surgun edilmis Michaelisin tesebbusu sayesinde seherde birinci katibi Mixaelisin ozu olan Regional Statistika Komitesi ve 1883 cu ilde oz tesebbusu ile Imperator Ruslarinin Qerbi Sibir Departamentinin bir bolmesi quruldu Cografi Cemiyyetin Semipalatinsk sobesi quruldu Bu filialin feal uzvleri arasinda birincisi qazax folklorunu toplayan A N Beloslyudov ve V N Beloslyudov ikincisi ise ressam etnoqraf olmaqla coxsayli resmler yaratdi Qardaslasmis seherlerSeher Il Olke2012 Belcika Belcika2013 Rusiya RusiyaIstinadlar Ukaz Prezidenta Respubliki Kazahstan ot 21 iyunya 2007 goda 351 O pereimenovanii goroda Semipalatinska Vostochno Kazahstanskoj oblasti 2012 06 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 06 02 Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po otdelnym etnosam na nachalo 2020 goda Komitet po statistike Ministerstva nacionalnoj ekonomiki Respubliki Kazahstan 2020 07 13 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 13 Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po polu v razreze oblastej gorodov rajonov rajonnyh centrov i poselkov na nachalo 2020 goda Komitet po statistike Ministerstva nacionalnoj ekonomiki Respubliki Kazahstan 2020 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 13 Belgijskij Ipr i kazahstanskij Semej stali gorodami pobratimami Kazinform 2012 03 16 2012 05 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 04 11 Goroda partnery Sajt administracii Sankt Peterburga 2013 02 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 04 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar Qazaxistan portali akimsemey gov kz akima goroda resmi sayti Sajt goroda Semej 2021 02 27 at the Wayback Machine Gorodskoj portal Semeya Semej Siti Semej na Britannike Portal Istoriya Kazahstana 3 veka Semipalatinskoj kreposti