Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı — 2001-ci ilin noyabrında Bakıda keçirilmiş Dünya azərbaycanlılarının ilk Qurultayı.
Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı | |
---|---|
Keçirilmə tarixi | 9-10 noyabr 2001 |
Keçirilən yer | Heydər Əliyev Sarayı, Bakı, Azərbaycan |
İştirakçılar | dünya azərbaycanlıları |
Müzakirə edilən məsələlər | Azərbaycan diasporunun qarşısında duran vəzifələr |
Nəticələr | Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradılıb |
Ardıcıllıq | |
"Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin 23 may 2001-ci il tarixli, 724 nömrəli Sərəncamına əsasən 2001-ci il noyabr ayının 9–10-da Bakı şəhərində keçirilmişdir.
Qurultayda Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurasının üzvləri müəyyənləşdirilmiş və Heydər Əliyev Şuranın sədri seçilmişdir.
Qurultay xaricdə yaşayan azərbaycanlıların ümumi məqsəd, vahid azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşməsi yolunda mühüm əhəmiyyət kəsb etmiş, diaspor hərəkatının tarixində keyfiyyətcə yeni mərhələnin — quruculuq və təşkilatlanma mərhələsinin əsasını qoymuşdur. Qurultay nümayəndələrinin təklifləri nəzərə alınaraq, disaporla iş sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini təmin etmək üçün Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradılmışdır. 2002-ci ilin dekabrında qəbul olunmuş "Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" qanun bu sahədəki prioritet istiqamətləri və hüquqi prinsipləri müəyyən etmişdir.
Ümummilli Lider qurultay zamanı öz çıxışında təkcə milli birliyə necə nail olmağın yolunu deyil, eyni zamanda onu qorumağın yollarını da göstərmişdir. Heydər Əliyev qurultaydakı nitqində bildirmişdir:
Sizdən çox şey tələb olunmur. Sadəcə, siz unutmamalısınız ki, dünyada Müstəqil Azərbaycan dövləti var. Unutmamalısınız ki, bu torpaq bütün azərbaycanlıların doğma torpağıdır. Unutmamalısınız ki, Azərbaycan dövləti mümkün olan çərçivədə hər birinizin hüquqlarınızın qorunması üçün lazımi işlər görəcəkdir və bilməlisiniz ki, biz dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlılar haqqında daim düşünürük, maraqlanırıq, hər bir həmvətənimizin yaxşı, firavan yaşamasını istəyirik, yaşadığı ölkədə özünəlayiq yer tutmasını istəyirik. Azərbaycanlı həmvətənlərimiz, həmyerlilərimiz gərək yaşadığı hər yerdə digər xalqlara, millətlərə, yaşadıqları ölkənin vətəndaşlarına daim çatdırsınlar ki, bu gün Azərbaycan nədir, Azərbaycanın keçmişi nə olubdur, Azərbaycanın bu günü nədir, Azərbaycanın gələcəyi nədir?! |
İştirakçılar
Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında 36 xarici dövlətdə yaşayan həmvətənlərimizin cəmləşdiyi 200-dən çox müxtəlif təşkilatı təmsil etməklə,406 nümayəndə və 63 qonaq iştirak etmişdir. Qurultay iştirakçıları planetimizin geniş coğrafi məkanını əhatə edən ABŞ, Türkiyə, Rusiya, Böyük Britaniya, Kanada, Almaniya, Fransa, Gürcüstan, Avstriya, Rumıniya, İsveçrə, Avstraliya, Özbəkistan, Ukrayna, Estoniya, Latviya, Moldova, Qazaxıstan, Danimarka, Hollandiya, Finlandiya, Belarus, İsrail və sair dövlətləri təmsil etmişdilər.
Azərbaycan Respublikası qurultayda 130-dan çox müxtəlif dövlət və ictimai qurumlardan, elm, təhsil, mədəniyyət və digər yaradıcı təşkilatlardan,25 siyasi partiyadan 702 nümayəndə və 844 qonaq ilə təmsil olunmuşdur.
Qurultay
2001-ci il noyabrın 9-da, qurultayın ilk iş günündə Azərbaycan Respublikasının Ümummilli Lideri Heydər Əliyev geniş nitq söyləmişdir. O, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi yolunda həyata keçirilən tədbirlər və qarşıda duran vəzifələr barədə ətraflı bəhs etmişdir. Ulu Öndər dünya azərbaycanlıları arasında milli birliyin və həmrəyliyin təmin edilməsi, Azərbaycan dövləti ilə dünya azərbaycanlılarının əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, qarşıya çıxan problemlərin həllində səylərin birləşdirilməsi zərurəti, Azərbaycan dilinin və milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunub saxlanılması və inkişaf etdirilməsi haqqında öz fikirlərini söyləmişdir.
ABŞ,Böyük Britaniya,Fransa,Almaniya,Gürcüstan,Özbəkistan,Rusiya,Türkiyə və Ukraynadan, habelə Sankt-Peterburq şəhərindən gəlmiş nümayəndələr qurultayda çıxış edərək, Dünya azərbaycanlılarının I qurultayını alqışlamış və azərbaycanlıların milli birliyi, həmrəyliyi, azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşmək haqqında Azərbaycanın dövlət başçısının fikirlərinə şərik olduqlarını bildirmişlər.
Qurultay öz işini səkkiz komissayada: İnsan hüquqları və beynəlxalq əlaqələr, Ana dili və azərbaycanşünaslıq, Elm və təhsil, Mədəniyyət, İqtisadi əlaqələr, Gənclər və idman məsələri, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünün aradan qaldırılması məsələri, Kütləvi informasiya vasitələri və informasiya mübadiləsi komissiyalarında davam etdirmişdir. Komissiyalarda səmərəli müzakirələr aparılmış və mühüm qərarlar qəbul edimişdir.
Noyabrın 10-da oz işini başa vuran qurultay "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayının qətnaməsi", "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayı nümayəndələrinin bütün dünya azərbaycanlılarına müraciəti", "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayı iştirakçılarının Ermənistan-Azərbaycan" "Dağlıq Qarabağ problemi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin hökumət rəhbərlərinə və parlamentlərinə müraciəti", "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayının Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevə müraciəti", "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayı nümayəndələrinin 2001-ci il sentyabrın 11-də Amerika Birləşmiş Ştatlarında törədilmiş qanlı terror hadisələri ilə bağlı Amerika xalqına müraciəti" adlı sənədlərini qəbul etdi.
Qurultay 103 nəfərdən ibarət Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasını və onun 23 nəfərdən ibarət İdarə Heyətini, İdarə Heyətinin sədrini və dörd müavinini seçmişdir.
Ulu Öndər Heydər Əliyev qurultaydan sonra onun iştirakçılarının şərəfinə Gülüstan sarayında ziyafət vermişdir.
Qəbul edilən qətnaməsi
Azərbaycanlıların Müstəqil Azərbaycan dövləti ilə mədəni, ictimai, siyasi, iqtisadi və s. əlaqələri daha da gücləndirilsin və bu zaman nəzərə alınsın ki, müstəqil Azərbaycan Respublikası dünyanın harasında məskunlaşmasından asılı olmayaraq, bütün azərbaycanlıların mənəvi dayağı, milli mədəni maraqlarının ifadəçisidir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün qorunması, müstəqil respublikaya hər hansı formada — daxildən, yaxud xaricdən göstərilən təcavüzün qarşısının alınması onun demokratik, dünyəvi, hüquqi, milli bir dövlət olaraq inkişaf edib möhkəmlənməsi yalnız respublika vətəndaşlarının deyil, habelə dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın, hər bir azərbaycanlının müqəddəs işidir.
Qəbul olunan sənədlər
Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında 5 sənəd qəbul olunmuşdur:
- "Dünya azərbaycanlılarının I Qurultayının qətnaməsi"
- "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayı nümayəndələrinin bütün dünya azərbaycanlılarına müraciəti"
- "Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı iştirakçılarının Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ problemi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin hökumət rəhbərlərinə və parlamentlərinə müraciəti"
- "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayının Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevə müraciəti"
- "Dünya azərbaycanlılarının I qurultayı nümayəndələrinin 2001-ci il sentyabrın 11-də Amerika Birləşmiş Ştatlarında törədilmiş qanlı terror hadisələri ilə bağlı Amerika xalqına müraciəti"
Həmçinin bax
İstinadlar
- (az.). https://www.azerbaijans.com. Archived from the original on 2023-02-22. İstifadə tarixi: 22 fev 2023.
- "DÜNYA AZƏRBAYCANLILARININ III QURULTAYINDA 1272 QONAQ İŞTİRAK EDƏCƏK". 2017-11-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-07-06.
- (PDF) (az.). https://files.preslib.az https://files.preslib.az. Archived from the original on 2022-12-10. İstifadə tarixi: 22 fev 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayi 2001 ci ilin noyabrinda Bakida kecirilmis Dunya azerbaycanlilarinin ilk Qurultayi Dunya Azerbaycanlilarinin I QurultayiKecirilme tarixi 9 10 noyabr 2001Kecirilen yer Heyder Eliyev Sarayi Baki AzerbaycanIstirakcilar dunya azerbaycanlilariMuzakire edilen meseleler Azerbaycan diasporunun qarsisinda duran vezifelerNeticeler Xarici Olkelerde Yasayan Azerbaycanlilarla Is uzre Dovlet Komitesi yaradilibArdicilliqDunya Azerbaycanlilarinin II Qurultayi Dunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayinin kecirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Umummilli Lideri Heyder Eliyevin 23 may 2001 ci il tarixli 724 nomreli Serencamina esasen 2001 ci il noyabr ayinin 9 10 da Baki seherinde kecirilmisdir Qurultayda Dunya Azerbaycanlilarinin Elaqelendirme Surasinin uzvleri mueyyenlesdirilmis ve Heyder Eliyev Suranin sedri secilmisdir Qurultay xaricde yasayan azerbaycanlilarin umumi meqsed vahid azerbaycanciliq ideyasi etrafinda birlesmesi yolunda muhum ehemiyyet kesb etmis diaspor herekatinin tarixinde keyfiyyetce yeni merhelenin quruculuq ve teskilatlanma merhelesinin esasini qoymusdur Qurultay numayendelerinin teklifleri nezere alinaraq disaporla is sahesinde dovlet siyasetinin heyata kecirilmesini temin etmek ucun Xarici Olkelerde Yasayan Azerbaycanlilarla Is uzre Dovlet Komitesi yaradilmisdir 2002 ci ilin dekabrinda qebul olunmus Xarici olkelerde yasayan azerbaycanlilarla bagli dovlet siyaseti haqqinda qanun bu sahedeki prioritet istiqametleri ve huquqi prinsipleri mueyyen etmisdir Umummilli Lider qurultay zamani oz cixisinda tekce milli birliye nece nail olmagin yolunu deyil eyni zamanda onu qorumagin yollarini da gostermisdir Heyder Eliyev qurultaydaki nitqinde bildirmisdir Sizden cox sey teleb olunmur Sadece siz unutmamalisiniz ki dunyada Musteqil Azerbaycan dovleti var Unutmamalisiniz ki bu torpaq butun azerbaycanlilarin dogma torpagidir Unutmamalisiniz ki Azerbaycan dovleti mumkun olan cercivede her birinizin huquqlarinizin qorunmasi ucun lazimi isler gorecekdir ve bilmelisiniz ki biz dunyanin muxtelif olkelerinde yasayan azerbaycanlilar haqqinda daim dusunuruk maraqlaniriq her bir hemvetenimizin yaxsi firavan yasamasini isteyirik yasadigi olkede ozunelayiq yer tutmasini isteyirik Azerbaycanli hemvetenlerimiz hemyerlilerimiz gerek yasadigi her yerde diger xalqlara milletlere yasadiqlari olkenin vetendaslarina daim catdirsinlar ki bu gun Azerbaycan nedir Azerbaycanin kecmisi ne olubdur Azerbaycanin bu gunu nedir Azerbaycanin geleceyi nedir IstirakcilarDunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayinda 36 xarici dovletde yasayan hemvetenlerimizin cemlesdiyi 200 den cox muxtelif teskilati temsil etmekle 406 numayende ve 63 qonaq istirak etmisdir Qurultay istirakcilari planetimizin genis cografi mekanini ehate eden ABS Turkiye Rusiya Boyuk Britaniya Kanada Almaniya Fransa Gurcustan Avstriya Ruminiya Isvecre Avstraliya Ozbekistan Ukrayna Estoniya Latviya Moldova Qazaxistan Danimarka Hollandiya Finlandiya Belarus Israil ve sair dovletleri temsil etmisdiler Azerbaycan Respublikasi qurultayda 130 dan cox muxtelif dovlet ve ictimai qurumlardan elm tehsil medeniyyet ve diger yaradici teskilatlardan 25 siyasi partiyadan 702 numayende ve 844 qonaq ile temsil olunmusdur Qurultay2001 ci il noyabrin 9 da qurultayin ilk is gununde Azerbaycan Respublikasinin Umummilli Lideri Heyder Eliyev genis nitq soylemisdir O Azerbaycanin dovlet musteqilliyinin mohkemlendirilmesi yolunda heyata kecirilen tedbirler ve qarsida duran vezifeler barede etrafli behs etmisdir Ulu Onder dunya azerbaycanlilari arasinda milli birliyin ve hemreyliyin temin edilmesi Azerbaycan dovleti ile dunya azerbaycanlilarinin elaqelerinin mohkemlendirilmesi qarsiya cixan problemlerin hellinde seylerin birlesdirilmesi zerureti Azerbaycan dilinin ve milli menevi deyerlerimizin qorunub saxlanilmasi ve inkisaf etdirilmesi haqqinda oz fikirlerini soylemisdir ABS Boyuk Britaniya Fransa Almaniya Gurcustan Ozbekistan Rusiya Turkiye ve Ukraynadan habele Sankt Peterburq seherinden gelmis numayendeler qurultayda cixis ederek Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayini alqislamis ve azerbaycanlilarin milli birliyi hemreyliyi azerbaycanciliq ideyasi etrafinda birlesmek haqqinda Azerbaycanin dovlet bascisinin fikirlerine serik olduqlarini bildirmisler Qurultay oz isini sekkiz komissayada Insan huquqlari ve beynelxalq elaqeler Ana dili ve azerbaycansunasliq Elm ve tehsil Medeniyyet Iqtisadi elaqeler Gencler ve idman meseleri Ermenistanin Azerbaycana tecavuzunun aradan qaldirilmasi meseleri Kutlevi informasiya vasiteleri ve informasiya mubadilesi komissiyalarinda davam etdirmisdir Komissiyalarda semereli muzakireler aparilmis ve muhum qerarlar qebul edimisdir Noyabrin 10 da oz isini basa vuran qurultay Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayinin qetnamesi Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayi numayendelerinin butun dunya azerbaycanlilarina muracieti Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayi istirakcilarinin Ermenistan Azerbaycan Dagliq Qarabag problemi ile elaqedar dunya ictimaiyyetine beynelxalq teskilatlara xarici olkelerin hokumet rehberlerine ve parlamentlerine muracieti Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayinin Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyeve muracieti Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayi numayendelerinin 2001 ci il sentyabrin 11 de Amerika Birlesmis Statlarinda toredilmis qanli terror hadiseleri ile bagli Amerika xalqina muracieti adli senedlerini qebul etdi Qurultay 103 neferden ibaret Dunya Azerbaycanlilarini Elaqelendirme Surasini ve onun 23 neferden ibaret Idare Heyetini Idare Heyetinin sedrini ve dord muavinini secmisdir Ulu Onder Heyder Eliyev qurultaydan sonra onun istirakcilarinin serefine Gulustan sarayinda ziyafet vermisdir Qebul edilen qetnamesi Azerbaycanlilarin Musteqil Azerbaycan dovleti ile medeni ictimai siyasi iqtisadi ve s elaqeleri daha da guclendirilsin ve bu zaman nezere alinsin ki musteqil Azerbaycan Respublikasi dunyanin harasinda meskunlasmasindan asili olmayaraq butun azerbaycanlilarin menevi dayagi milli medeni maraqlarinin ifadecisidir Azerbaycanin erazi butovluyunun qorunmasi musteqil respublikaya her hansi formada daxilden yaxud xaricden gosterilen tecavuzun qarsisinin alinmasi onun demokratik dunyevi huquqi milli bir dovlet olaraq inkisaf edib mohkemlenmesi yalniz respublika vetendaslarinin deyil habele dunyanin muxtelif olkelerinde yasayan soydaslarimizin her bir azerbaycanlinin muqeddes isidir Qebul olunan senedlerDunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayinda 5 sened qebul olunmusdur Dunya azerbaycanlilarinin I Qurultayinin qetnamesi Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayi numayendelerinin butun dunya azerbaycanlilarina muracieti Dunya Azerbaycanlilarinin I Qurultayi istirakcilarinin Ermenistan Azerbaycan Dagliq Qarabag problemi ile elaqedar dunya ictimaiyyetine beynelxalq teskilatlara xarici olkelerin hokumet rehberlerine ve parlamentlerine muracieti Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayinin Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyeve muracieti Dunya azerbaycanlilarinin I qurultayi numayendelerinin 2001 ci il sentyabrin 11 de Amerika Birlesmis Statlarinda toredilmis qanli terror hadiseleri ile bagli Amerika xalqina muracieti Hemcinin baxDunya Azerbaycanlilarinin QurultayiIstinadlar az https www azerbaijans com Archived from the original on 2023 02 22 Istifade tarixi 22 fev 2023 DUNYA AZERBAYCANLILARININ III QURULTAYINDA 1272 QONAQ ISTIRAK EDECEK 2017 11 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 07 06 PDF az https files preslib az https files preslib az Archived from the original on 2022 12 10 Istifade tarixi 22 fev 2023