Avqust Vilhelm Şleqel (alm. August Wilhelm von Schlegel; 8 sentyabr 1767[…], Hannover – 12 may 1845[…], Bonn, Prussiya) — alman əsilli ədəbiyyat tarixçisi, tərcüməçi, yazıçı və filosof idi. O qardaşı Fridrih Şleqel ilə birlikdə alman romantizminin yaradıcılarından sayılır.
Avqust Vilhelm Şleqel | |
---|---|
alm. August Wilhelm von Schlegel | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Hannover |
Vəfat tarixi | (77 yaşında) |
Vəfat yeri | Bonn |
Dəfn yeri |
|
Milliyyəti | alman |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | dilçi, tərcüməçi, filosof, şair, ədəbiyyat tənqidçisi, ədəbiyyat tarixçisi, dramaturq, universitet müəllimi[d], yazıçı, sənətşünas |
Fəaliyyət illəri | 1801–1845 |
Əsərlərinin dili | alman dili, fransız dili |
İstiqamət | romantizm |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Hələ uşaq illərindən o dillərin mənimsənilməsinə, ədəbiyyata, xüsusilə də poeziyaya olan qabiliyyətini nümayiş etdirir. Kiçik yaşlarından şeir yazmağa başlayır. 1786-cı ildə GöttingenUniversitetinə daxil olaraq fəlsəfə və filologiyaüzrə təhsil almağa başlayır. Orada o Avqust Bürqer il tanış olur. O Avqust Şleqelə tərcüməçilik üzrə klassik və yeni dilçiliyin incəliklərini öyrədir. Amsterdamda ev müəllimi işlədiyi illərdə o tənqidçi və rəyçi kimi də çalışırdı. Yenaya köçdükdən sonra (1795–1801) o həyat yoldaşı Karoline Şleqel, öz qardaşı Fridrih Şleqel və onun həyat yoldaşı Doroteya Şleqel, Yolhann Qottlieb və sonralar onlara qoşulmuş Ludviq Trek və Novalislə birlikdə "yeni romatizm" məkətbini formalaşdımışdır. Bu yeni tənqidi-poezoloji istiqamətdə o qardaşı fridrih Şleqel ilə birlikdə 1798–1800-cü illərdə "Atenaeum" jurnalının çapını təşkil edir. 1796-cı ildə Şleqel Şekspirin dramlarının tərcüməsini başa çatdırır və 1797–1810-cu illərdə onu çap etdirir. Sonralar Doroteya Tik və Volf Qraf fon Baudissin tərəfindən tamamlanmış bu tərcümələr bu günə kimi alman dilində istifadə olunan əsas tərcümələr sayılırlar.
Uğursuzluqlar və polemikalardan bezmiş Şleqel 1801-ci ildə Berlinə köçür. 1801–1804-cü illərdə Avqust Şleqel Berlində "Gözəl ədəbiyyat və incəsnət" haqqında mühazirələr oxuyur. Bu mühazirələrdə o, qerman və ibtidai orta əsrin, həmçinin qədim Romanın klassik qədim ədəbiyyatını tərənnüm edirdi.
Şleqel 1803-cü ildə Karoline ilə nikahı pozulandan sonra o uzun müddət (1817-ci ilə qədər) madam de Stelin yaxın dostu kimi onu bir çox səyahətlərdə, o cümlədən İtaliya, Almaniya, Avstriya və Russiya, Danimarka və İsveç ölkələrinə müşayiət edir. Bu illərin onun ən parlaq işləri darmatik incəsənət və ədəbiyyat haqqında etdiyi məruzlərdən ibarət idi. Sonrakı illərdə, əsasən də o 1818-ci iləd Bonn universitetində professor kimi çalışdığı müddətdə Şleqel yendiən filologiyaya üz tutur, əsasən də hindistan filologiyasına (1829–46 Rəməyana-tərcümə). O Humboldt və Frans Bopp kimi müasir müqayisəvi lingvistikanın yaradıcılarından sayılır. Amma onu sırf filologiya maraqlandırmırdı. O yaırdı ki, müqayisəvi dilçiliklə o insanların təbii tarixi haqqında nəticəyə gəlməyə çalışır. O qeyd edirdi ki, məsələn, dilərin müqayisəsi "Ali qan" qrupuna daxil olanlar haqqında daha dəqiq məlumat verə bilər, nəinki, cismani müqayisə. Onun irqlər nəzəriyyəsi hələ də dərin araşdırılmayıb.
Yaşı artdıqca Şleqelin öz xarici görkəminə daha çox fikir verməsi onun çox vaxt gülünc obyektinə çevrilməsinə səbəb olurdu. 1827-ci ildə onun təsviri sənətin nəzəriyyəsi və tarixi haqqında etdiyi mühazirələr uğursuzluğa düçar olur.
Avqust Şleqel 12 may 1845-ci ildə Bon şəhərində vəfat edir və qədim qəbirstanlıqda dəfn olunur.
İstinadlar
- Behler, Ernst: Die Theorie der Kunst ist ihre Geschichte: Herder und die Brüder A. W. Schlegel. In: Ders.: Studien zur Romantik und zur idealistischen Philosophie. Bd. 2. Paderborn 1993, S. 187–205
- Behler, Ernst: Sokrates und die griechische Tragödie: Nietzsche und die Brüder A. W. Schlegel über den Ursprung der Moderne. In: Ders.: Studien zur Romantik und zur idealistischen Philosophie. Bd. 2. Paderborn 1993, S. 143–156
- Kornbacher, Agnes: August Wilhelm Schlegels Einfluß auf den Aufsatz ‚Über epische und dramatische Dichtung von Goethe und Schiller’ (1797). In: Goethe-Jahrbuch 115 (1998), S. 63–67
- Niggl, Günter: Die Anfänge der romantischen Literaturgeschichtsschreibung: Friedrich und August Wilhelm Schlegel. In: Ders.: Studien zur Literatur der Goethezeit. Berlin 2001, S. 247–263
- da Rocha Abreu, Manuel: Zwischenruf — Rassistisch. In: Frankfurter Rundschau, 17. Januar 2006, S. 26
- Schenk-Lenzen, Ulrike: Das ungleiche Verhältnis von Kunst und Kritik. Zur Literaturkritik August Wilhelm Schlegels. Würzburg 1991
- Wistoff, Andreas: Die deutsche Romantik in der öffentlichen Literaturkritik. Die Rezensionen zur Romantik in der "Allgemeinen Literatur-Zeitung" und der "Jenaischen Allgemeinen Literatur-Zeitung" 1795–1812. Bonn, Berlin 1992
- Kaufmann, Alexander: Zur Erinnerung an August Wilhelm von Schlegel. In: Monatsschrift für rheinisch-westfälische Geschichtsforschung und Alterthumskunde, Jg. 1, 1875, S. 239–254
Xarici keçidlər
- RKDartists (nid.).
- August Wilhelm von Schlegel // Encyclopædia Britannica (ing.).
- August Wilhelm Schlegel // RKDartists (nid.).
- Шлегель Август Вильгельм // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avqust Vilhelm Sleqel alm August Wilhelm von Schlegel 8 sentyabr 1767 Hannover 12 may 1845 Bonn Prussiya alman esilli edebiyyat tarixcisi tercumeci yazici ve filosof idi O qardasi Fridrih Sleqel ile birlikde alman romantizminin yaradicilarindan sayilir Avqust Vilhelm Sleqelalm August Wilhelm von Schlegel Dogum tarixi 8 sentyabr 1767Dogum yeri HannoverVefat tarixi 12 may 1845 77 yasinda Vefat yeri BonnDefn yeri Kohne Bonn qebiristanligi d Milliyyeti almanTehsili Gottingen UniversitetiFealiyyeti dilci tercumeci filosof sair edebiyyat tenqidcisi edebiyyat tarixcisi dramaturq universitet muellimi d yazici senetsunasFealiyyet illeri 1801 1845Eserlerinin dili alman dili fransiz diliIstiqamet romantizmUzvluyu Bavariya Elmler Akademiyasi d Rusiya Elmler Akademiyasi Prussiya Elmler Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAvqust Vilhelm Slegel Hele usaq illerinden o dillerin menimsenilmesine edebiyyata xususile de poeziyaya olan qabiliyyetini numayis etdirir Kicik yaslarindan seir yazmaga baslayir 1786 ci ilde GottingenUniversitetine daxil olaraq felsefe ve filologiyauzre tehsil almaga baslayir Orada o Avqust Burqer il tanis olur O Avqust Sleqele tercumecilik uzre klassik ve yeni dilciliyin inceliklerini oyredir Amsterdamda ev muellimi islediyi illerde o tenqidci ve reyci kimi de calisirdi Yenaya kocdukden sonra 1795 1801 o heyat yoldasi Karoline Sleqel oz qardasi Fridrih Sleqel ve onun heyat yoldasi Doroteya Sleqel Yolhann Qottlieb ve sonralar onlara qosulmus Ludviq Trek ve Novalisle birlikde yeni romatizm meketbini formalasdimisdir Bu yeni tenqidi poezoloji istiqametde o qardasi fridrih Sleqel ile birlikde 1798 1800 cu illerde Atenaeum jurnalinin capini teskil edir 1796 ci ilde Sleqel Sekspirin dramlarinin tercumesini basa catdirir ve 1797 1810 cu illerde onu cap etdirir Sonralar Doroteya Tik ve Volf Qraf fon Baudissin terefinden tamamlanmis bu tercumeler bu gune kimi alman dilinde istifade olunan esas tercumeler sayilirlar Ugursuzluqlar ve polemikalardan bezmis Sleqel 1801 ci ilde Berline kocur 1801 1804 cu illerde Avqust Sleqel Berlinde Gozel edebiyyat ve incesnet haqqinda muhazireler oxuyur Bu muhazirelerde o qerman ve ibtidai orta esrin hemcinin qedim Romanin klassik qedim edebiyyatini terennum edirdi Sleqel 1803 cu ilde Karoline ile nikahi pozulandan sonra o uzun muddet 1817 ci ile qeder madam de Stelin yaxin dostu kimi onu bir cox seyahetlerde o cumleden Italiya Almaniya Avstriya ve Russiya Danimarka ve Isvec olkelerine musayiet edir Bu illerin onun en parlaq isleri darmatik incesenet ve edebiyyat haqqinda etdiyi meruzlerden ibaret idi Sonraki illerde esasen de o 1818 ci iled Bonn universitetinde professor kimi calisdigi muddetde Sleqel yendien filologiyaya uz tutur esasen de hindistan filologiyasina 1829 46 Remeyana tercume O Humboldt ve Frans Bopp kimi muasir muqayisevi lingvistikanin yaradicilarindan sayilir Amma onu sirf filologiya maraqlandirmirdi O yairdi ki muqayisevi dilcilikle o insanlarin tebii tarixi haqqinda neticeye gelmeye calisir O qeyd edirdi ki meselen dilerin muqayisesi Ali qan qrupuna daxil olanlar haqqinda daha deqiq melumat vere biler neinki cismani muqayise Onun irqler nezeriyyesi hele de derin arasdirilmayib Yasi artdiqca Sleqelin oz xarici gorkemine daha cox fikir vermesi onun cox vaxt gulunc obyektine cevrilmesine sebeb olurdu 1827 ci ilde onun tesviri senetin nezeriyyesi ve tarixi haqqinda etdiyi muhazireler ugursuzluga ducar olur Avqust Sleqel 12 may 1845 ci ilde Bon seherinde vefat edir ve qedim qebirstanliqda defn olunur IstinadlarBehler Ernst Die Theorie der Kunst ist ihre Geschichte Herder und die Bruder A W Schlegel In Ders Studien zur Romantik und zur idealistischen Philosophie Bd 2 Paderborn 1993 S 187 205 Behler Ernst Sokrates und die griechische Tragodie Nietzsche und die Bruder A W Schlegel uber den Ursprung der Moderne In Ders Studien zur Romantik und zur idealistischen Philosophie Bd 2 Paderborn 1993 S 143 156 Kornbacher Agnes August Wilhelm Schlegels Einfluss auf den Aufsatz Uber epische und dramatische Dichtung von Goethe und Schiller 1797 In Goethe Jahrbuch 115 1998 S 63 67 Niggl Gunter Die Anfange der romantischen Literaturgeschichtsschreibung Friedrich und August Wilhelm Schlegel In Ders Studien zur Literatur der Goethezeit Berlin 2001 S 247 263 da Rocha Abreu Manuel Zwischenruf Rassistisch In Frankfurter Rundschau 17 Januar 2006 S 26 Schenk Lenzen Ulrike Das ungleiche Verhaltnis von Kunst und Kritik Zur Literaturkritik August Wilhelm Schlegels Wurzburg 1991 Wistoff Andreas Die deutsche Romantik in der offentlichen Literaturkritik Die Rezensionen zur Romantik in der Allgemeinen Literatur Zeitung und der Jenaischen Allgemeinen Literatur Zeitung 1795 1812 Bonn Berlin 1992 Kaufmann Alexander Zur Erinnerung an August Wilhelm von Schlegel In Monatsschrift fur rheinisch westfalische Geschichtsforschung und Alterthumskunde Jg 1 1875 S 239 254Xarici kecidlerRKDartists nid August Wilhelm von Schlegel Encyclopaedia Britannica ing August Wilhelm Schlegel RKDartists nid Shlegel Avgust Vilgelm Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011