Yuhan Avqust Strindberq (isv. Johan August Strindberg d. 1849 – ö. 1912) — isveç yazıçısı, dramaturqu, , müasir isveç ədəbiyyatının və teatrının banisi. Onun yaradıcılığı bir neçə roman, hekayə, dram və çoxlu sayda şeir və məktublardan ibarətdir. Bunlar İsveç ədəbiyyatının klassikası hesab edilir. O, dünyada ən çox dramaturq kimi tanınır. Strindberq həmçinin isveç dilinin novatoru hesab edilir.
Yuhan Avqust Strindberq | |
---|---|
isv. Johan August Strindberg | |
Təxəllüsü | Härved Ulf |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Stokholm |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Stokholm |
Vəfat səbəbi | mədə xərçəngi |
Dəfn yeri |
|
Milliyyəti | isveç |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq, jurnalist, rəngkar |
Fəaliyyət illəri | 1869-1912 |
Əsərlərinin dili | isveç dili, fransız dili |
İstiqamət | naturalizm, simvolizm |
Avqust Strindberq Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiya
Strindberq 1849-cu ildə Stokholm şəhərində doğulub. Atasının birinci ailəsinin 8 uşağından 3-cüsü olub. O, dissiplinli, dindar və mədəni ailədə böyüyüb. 1867-ci ildə gimnaziyanı bitirib, Uppsala universitetinə daxil oldu və estetika və xarici dilləri öyrənməyə başladı. Lakin maddi vəziyyətin çətinliyindən yarım semestr sonra təhsili yarımçıq qoydu. Sonra o, bir müddət məktəb müəllimi və repetitor kimi işlədi. Strindberq aktyor olmağa çalışdı, 1869-cı ildə Kral Teatrına () şagird kimi qəbul oldu, lakin utancaqlıq səbəbindən davam edə bilmədi və 1870-ci ildə Uppsalaya qayıtmağa qərar verdi və elə həmin dövrdən yazmağa başladı. Onun yazmaq istedadı perspektivli idi və bu, XV Karlın diqqətini cəlb elədi. O, Strindberqə təhsilini davam etməsi üçün təqaüd ayırdı. Daha sonra o, yenə maliyyə çətinliyinə görə təhsilini ataraq paytaxta qayıdır və müxtəlif jurnallarda incəsənət haqda tənqidi məqalələr yazmağa başlayır. 1874-cü ldə "Gündəlik Xəbərlər" də (Dagens Nyheter) jurnalist kimi, eyni zamanda "Kral Kitabxanası"nda () köməkçi kimi işləyir. 1877-ci ildə isə evlənir.Ümumiyyətlə Strindberq üç dəfə evli olub. Strindberq 1902-ci ildə Stockholmda vəfat edib.
Yaradıcılığı
Avqust Strindberqin ilk tarixi pyesi Mester Ulof (Mäster Olof) 1877-ci ildə yazılıb, lakin 4 il sonra qəbul edilib. İnsanlar bu pyesə o qədər də maraq göstərmədilər. Ona böyük məşhurluq gətirən "Qırmızı otaq" (Röda Rummet,1879) romanı böyük müzakirələrə səbəb oldu. Bu əsərdə Strindberq öz dövrünün isveç cəmiyyətini, feodalizmin qalıqlarını, yeni burjua qaydalarını tənqid edir. Dövlətin inkişafında axmaq bürokratiyanı, komediyasını, mətbuatın satqınlığını, dini və xeyriyyə cəmiyyətlərinin ikiüzlülüyünü, dövlər şirkətlərinin saxtakarlığını, incəsənətin kapitalizmdən asılılığını qınayır. Əsərin müsbət qəhrəmanları – rəssamlar, alimlər, yoxsulluq içində yaşamağa, məhv olmağa, sahibkarlara satılmağa məcbur olan insanlardır. "İsveç xalqının tarixi" əsərində və tarixi novellalarda (Svenska oden och oventyr, 1882-1883) o, tarixə demokrat gözü ilə baxmağa, xalqın tarixini yaratmağa, tarixi faktların rolunu vurğulamağa çalışıb. Özünün 7 cildlik avtobioqrafiyasının birinci hissəsində ("Qulluqçunun oğlu" (Tjänstekvinnans son), "Ruhun inkişafı", 1886) Strindberq monarxiyanın ləğv edilməsini, təhsildə reformu dəstəkləmiş, sənayedə kapitalın tətbiqinin yoxsulluğa gətirib çıxarmasını göstərmişdir. Dövlətin və mühafizəkar mətbuatın təqibi nəticəsində 1882-ci ildə vətəni tərk etmiş və Fransa, İsveçrə, Almaniya, Danimarkaya səyahət etmişdir. Yaradıcılığının birinci dövründə pozitivizm, azad söz, darvinizm mövqesində olmuş, dinə qarşı çıxmış, sosial bərabərlik, pasifizm, internasionalizm müdafiəçisi kimi özünü göstərmişdir. Skandinaviyanı zəbt etmiş feminizm onu çaşdırırdı və o, bu mövzuda proqressiv deyildi. O, isveç cəmiyyətini tənqi edən əsərlər yazmağa davam edirdi, nağılı ictimai satira ilə birləşdirib, "Xoşbəxt Perin səyahəti" (Lycko Pers resa, 1882) daxil olmaqla şeirlər toplusu və bir neçə pyes çap etdirdi. 80-ci illərin əvvəli 90-cı illərin sonunda sənaye kapitalizminin güclənməsi təsiri altında sinfi ziddiyyətlərin intensivləşməsi, partiyanın yaranması ilə isveç radikal demokrat ziyalılar fəhlə hərəkatından uzaqlaşmağa başladılar. Strindberq əxlaqsız qadınların kişiləri özlərindən asılı vəziyyətə salmasını öz əsərlərində yorulmadan təsvir edirdi ("Ata" (Fadren), "Yoldaşlar" (Kamraterna), Madmuazel Yuli (Fröken Julie), "Kreditorlar" (Fordringsegare) dramları, "Evlilər" (Giftas) hekayələr toplusu, "Dəlinin sözləri" (En dares för svarstal), "Qotik otaqlar (Götiska rummer) povestləri). "Evlilər" əsərində qadınların davranışını pisləyir. "Ata" pyesi 1887-ci ildə Kopenhagendə tamaşaya qoyulur. "Madmuazel Yuli" H. "" (1890) dramını qabaqlayır. "Hemsö sakinləri" (Hemsöborna, 1887) romanında cinslər arasındakı düşmənçilik haqda yazmişdir. Yaradıcılığının ikinci dövründə əsərlərin mərkəzində yüksək mədəniyyət, güclü insan dayanır. "Gustav Vasa", "XIV Erik", "Gustav Adolf" və s. kimi əsərlər bu dövrə aiddir.Nəhayət yaradıcılığının üçüncü dövründə o, pozitivizmdən, elmə inamdan uzaqlaşır, katolisizmə, magiyaya, meyl edir. "Cəhənnəm" (İnferno, 1997), "Əfsanələr" (Legender, 1898) və s.bu dövrə aiddir. "Dəməşqə yol" (Till Damaskus, 1898) əsərində özündə dini inancların yaranmasından danışır. Ç.Darvin, S., Q., və onun yaradıcılığına təsir etmişlər. Ümumiyyətlə Strindberqin əsərlərində İsveçin kəndli-aqrar ölkədən inkişaf etmiş ölkəyə çevrilməsi prosesi əks olunur.Strindberqin yaradıcılığı naturalizmdən başlayır, sona çatır. Ömrünün son illərində Strindberq Stokholmda qapalı həyat tərzi keçirərərk oçerk və dramlar üzərində möhkəm işləməyə başlayır. Bu dövrün əsərlərindən "Mavi kitab" (En blå bok, 1907-1912), "Tənha" (Ensam, 1903) romanları diqqəti cəlb edir.Onun eksperimental teatr yaratmaq arzusu da həyata keçir.1907-ci ildə "İntim teatr" açılır.Onun teatr üçün son işi "Böyük yol" (Stora landvägen, 1909) olub.
Biblioqrafiya
- «Мester Uluf» — pyes, 1872, 1874, 1877
- «Qırmızı otaq» — roman, 1879
- «Yeni çarlıq» — povest, 1882
- «Nikah haqda hekayələr» — məcmuə, 1884-86
- «Həqiqətdə reallıq» — novella toplusu, 1885
- «Qulluqçunun oğlu» — roman, 1886-87
- «Ata» — pyes, 1887
- «Yoldaşlar» — pyes, 1887
- «Hemsö sakinləri» — roman, 1887
- «Dəlinin etirafları» — roman, 1888
- «Madmuazel Yuli» — pyes, 1888
- «Qustav Vasa» — pyes, 1899
- «Кreditorlar» — pyes, 1889
- «Çandala» — povest, 1889
- «XIV Erik» — pyes, 1899
- «Arxipelaq» — roman, 1890
- «Cəhənnəm» — avtobioqrafik kitab, 1897
- «Əfsanələr» — avtobioqrafik kitab, 1897
- «Dəməşqə yol» — trilogiya, 1898—1904
- «XII Karl» — pyes, 1901
- «Ölümün rəqsi» — pyes, 1901
- «Enqelbrekt» — pyes, 1901
- «Yuxuların oyunu» — pyes, 1902
- «Кristina» — pyes, 1903
- «Tənha» — roman, 1903
- «Qotik otaqlar» — roman, 1904
- «Qara lentlər» — roman, 1905
- «Ruhların sonatası» — pyes, 1907
- «Mavi kitab» — publisistika, 1907-08
- «İntim Teatra açıq məktub» — publisistika, 1909
- «İsveç xalqına müraciət» — puplisistika, 1910
Xarici keçidlər
- [1]
- [2] 2010-08-12 at the Wayback Machine
- Olsson U. Johan August Strindberg. S. 679.
- Strindberg, JOHAN AUGUST // https://www.svenskagravar.se/gravsatt/a09c7486-d0f0-4503-a820-e5122bd23002. Svenskagravar.se.
- Korset över August Strindberg. Norra begravningsplatsen.se.
- RKDartists (nid.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuhan Avqust Strindberq isv Johan August Strindberg d 1849 o 1912 isvec yazicisi dramaturqu muasir isvec edebiyyatinin ve teatrinin banisi Onun yaradiciligi bir nece roman hekaye dram ve coxlu sayda seir ve mektublardan ibaretdir Bunlar Isvec edebiyyatinin klassikasi hesab edilir O dunyada en cox dramaturq kimi taninir Strindberq hemcinin isvec dilinin novatoru hesab edilir Yuhan Avqust Strindberqisv Johan August StrindbergTexellusu Harved UlfDogum tarixi 22 yanvar 1849Dogum yeri StokholmVefat tarixi 1912Vefat yeri StokholmVefat sebebi mede xercengiDefn yeri Norra beqravninqsplatsen d Milliyyeti isvecTehsili Uppsala UniversitetiFealiyyeti yazici dramaturq jurnalist rengkarFealiyyet illeri 1869 1912Eserlerinin dili isvec dili fransiz diliIstiqamet naturalizm simvolizmAvqust Strindberq Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaStrindberq 1849 cu ilde Stokholm seherinde dogulub Atasinin birinci ailesinin 8 usagindan 3 cusu olub O dissiplinli dindar ve medeni ailede boyuyub 1867 ci ilde gimnaziyani bitirib Uppsala universitetine daxil oldu ve estetika ve xarici dilleri oyrenmeye basladi Lakin maddi veziyyetin cetinliyinden yarim semestr sonra tehsili yarimciq qoydu Sonra o bir muddet mekteb muellimi ve repetitor kimi isledi Strindberq aktyor olmaga calisdi 1869 ci ilde Kral Teatrina sagird kimi qebul oldu lakin utancaqliq sebebinden davam ede bilmedi ve 1870 ci ilde Uppsalaya qayitmaga qerar verdi ve ele hemin dovrden yazmaga basladi Onun yazmaq istedadi perspektivli idi ve bu XV Karlin diqqetini celb eledi O Strindberqe tehsilini davam etmesi ucun teqaud ayirdi Daha sonra o yene maliyye cetinliyine gore tehsilini ataraq paytaxta qayidir ve muxtelif jurnallarda incesenet haqda tenqidi meqaleler yazmaga baslayir 1874 cu lde Gundelik Xeberler de Dagens Nyheter jurnalist kimi eyni zamanda Kral Kitabxanasi nda komekci kimi isleyir 1877 ci ilde ise evlenir Umumiyyetle Strindberq uc defe evli olub Strindberq 1902 ci ilde Stockholmda vefat edib YaradiciligiAvqust Strindberq Stokholm yerlesen heykeli Avqust Strindberqin ilk tarixi pyesi Mester Ulof Master Olof 1877 ci ilde yazilib lakin 4 il sonra qebul edilib Insanlar bu pyese o qeder de maraq gostermediler Ona boyuk meshurluq getiren Qirmizi otaq Roda Rummet 1879 romani boyuk muzakirelere sebeb oldu Bu eserde Strindberq oz dovrunun isvec cemiyyetini feodalizmin qaliqlarini yeni burjua qaydalarini tenqid edir Dovletin inkisafinda axmaq burokratiyani komediyasini metbuatin satqinligini dini ve xeyriyye cemiyyetlerinin ikiuzluluyunu dovler sirketlerinin saxtakarligini incesenetin kapitalizmden asililigini qinayir Eserin musbet qehremanlari ressamlar alimler yoxsulluq icinde yasamaga mehv olmaga sahibkarlara satilmaga mecbur olan insanlardir Isvec xalqinin tarixi eserinde ve tarixi novellalarda Svenska oden och oventyr 1882 1883 o tarixe demokrat gozu ile baxmaga xalqin tarixini yaratmaga tarixi faktlarin rolunu vurgulamaga calisib Ozunun 7 cildlik avtobioqrafiyasinin birinci hissesinde Qulluqcunun oglu Tjanstekvinnans son Ruhun inkisafi 1886 Strindberq monarxiyanin legv edilmesini tehsilde reformu desteklemis senayede kapitalin tetbiqinin yoxsulluga getirib cixarmasini gostermisdir Dovletin ve muhafizekar metbuatin teqibi neticesinde 1882 ci ilde veteni terk etmis ve Fransa Isvecre Almaniya Danimarkaya seyahet etmisdir Yaradiciliginin birinci dovrunde pozitivizm azad soz darvinizm movqesinde olmus dine qarsi cixmis sosial beraberlik pasifizm internasionalizm mudafiecisi kimi ozunu gostermisdir Skandinaviyani zebt etmis feminizm onu casdirirdi ve o bu movzuda proqressiv deyildi O isvec cemiyyetini tenqi eden eserler yazmaga davam edirdi nagili ictimai satira ile birlesdirib Xosbext Perin seyaheti Lycko Pers resa 1882 daxil olmaqla seirler toplusu ve bir nece pyes cap etdirdi 80 ci illerin evveli 90 ci illerin sonunda senaye kapitalizminin guclenmesi tesiri altinda sinfi ziddiyyetlerin intensivlesmesi partiyanin yaranmasi ile isvec radikal demokrat ziyalilar fehle herekatindan uzaqlasmaga basladilar Strindberq exlaqsiz qadinlarin kisileri ozlerinden asili veziyyete salmasini oz eserlerinde yorulmadan tesvir edirdi Ata Fadren Yoldaslar Kamraterna Madmuazel Yuli Froken Julie Kreditorlar Fordringsegare dramlari Evliler Giftas hekayeler toplusu Delinin sozleri En dares for svarstal Qotik otaqlar Gotiska rummer povestleri Evliler eserinde qadinlarin davranisini pisleyir Ata pyesi 1887 ci ilde Kopenhagende tamasaya qoyulur Madmuazel Yuli H 1890 dramini qabaqlayir Hemso sakinleri Hemsoborna 1887 romaninda cinsler arasindaki dusmencilik haqda yazmisdir Yaradiciliginin ikinci dovrunde eserlerin merkezinde yuksek medeniyyet guclu insan dayanir Gustav Vasa XIV Erik Gustav Adolf ve s kimi eserler bu dovre aiddir Nehayet yaradiciliginin ucuncu dovrunde o pozitivizmden elme inamdan uzaqlasir katolisizme magiyaya meyl edir Cehennem Inferno 1997 Efsaneler Legender 1898 ve s bu dovre aiddir Demesqe yol Till Damaskus 1898 eserinde ozunde dini inanclarin yaranmasindan danisir C Darvin S Q ve onun yaradiciligina tesir etmisler Umumiyyetle Strindberqin eserlerinde Isvecin kendli aqrar olkeden inkisaf etmis olkeye cevrilmesi prosesi eks olunur Strindberqin yaradiciligi naturalizmden baslayir sona catir Omrunun son illerinde Strindberq Stokholmda qapali heyat terzi kecirererk ocerk ve dramlar uzerinde mohkem islemeye baslayir Bu dovrun eserlerinden Mavi kitab En bla bok 1907 1912 Tenha Ensam 1903 romanlari diqqeti celb edir Onun eksperimental teatr yaratmaq arzusu da heyata kecir 1907 ci ilde Intim teatr acilir Onun teatr ucun son isi Boyuk yol Stora landvagen 1909 olub BiblioqrafiyaSeher 1903 Stokholm Mester Uluf pyes 1872 1874 1877 Qirmizi otaq roman 1879 Yeni carliq povest 1882 Nikah haqda hekayeler mecmue 1884 86 Heqiqetde realliq novella toplusu 1885 Qulluqcunun oglu roman 1886 87 Ata pyes 1887 Yoldaslar pyes 1887 Hemso sakinleri roman 1887 Delinin etiraflari roman 1888 Madmuazel Yuli pyes 1888 Qustav Vasa pyes 1899 Kreditorlar pyes 1889 Candala povest 1889 XIV Erik pyes 1899 Arxipelaq roman 1890 Cehennem avtobioqrafik kitab 1897 Efsaneler avtobioqrafik kitab 1897 Demesqe yol trilogiya 1898 1904 XII Karl pyes 1901 Olumun reqsi pyes 1901 Enqelbrekt pyes 1901 Yuxularin oyunu pyes 1902 Kristina pyes 1903 Tenha roman 1903 Qotik otaqlar roman 1904 Qara lentler roman 1905 Ruhlarin sonatasi pyes 1907 Mavi kitab publisistika 1907 08 Intim Teatra aciq mektub publisistika 1909 Isvec xalqina muraciet puplisistika 1910Xarici kecidler 1 2 2010 08 12 at the Wayback MachineOlsson U Johan August Strindberg S 679 Strindberg JOHAN AUGUST https www svenskagravar se gravsatt a09c7486 d0f0 4503 a820 e5122bd23002 Svenskagravar se Korset over August Strindberg Norra begravningsplatsen se RKDartists nid