Antil adaları (isp. Antillas) - Karib dənizi və Meksika körfəzi suları ilə yuyulan, Şimali Amerika və Cənubi Amerika arasında yerləşən adalar qrupu.
Antil adaları | |
---|---|
ing. Antilles, fr. Antilles, isp. Antillas, nid. Antillen | |
Ümumi məlumatlar | |
Adaların sayı | 50 |
Ən böyük adası | |
Ümumi sahəsi | 228662 km² |
Hündür nöqtəsi | 3087 m |
Əhalisi | 42.000.000 nəfər (2009-cu il) |
Yerləşməsi | |
Ölkələr | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Arxipelaqın sahəsi 228 662 km², əhalisi 42 mln. təşkil edir. Böyük Antil adalarına (Kuba, Haiti, Yamayka, Puerto-Riko) və Kiçik Antil adalarına (Virciniya adaları, Küləktutan adalar, Küləktutmayan adalar, Trinidad, Tobaqo və Barbados adaları) ayrılır. Antil adalarında Antiqua və Barbuda, Barbados, Haiti, Qrenada, Dominika, Dominikan Respublikası, Kuba, Sent-Vinsent və Qrenadina, Sent-Lüsiya, Sent-Kits və Nevis, Trinidad və Tobaqo, Yamayka dövlətləri, həmçinin Böyük Britaniya, ABŞ, Fransa və Niderlanda məxsus ərazilər yerləşir. Adaların bir hissəsi Venesuelanın tərkibindədir.
Coğrafiyası
Adalar materik və vulkan mənşəlidir. Səthinin çox hissəsi dağlıqdır (maksimum hündürlüyü təqribən 3175 m); düzənliklər, əsasən, Kuba və Haitinin cənub-şərq hissəsində, həmçinin Virciniya və Küləktutmayan adalardadır. Vulkan mənşəli adalar Küləktutan adalar arxipelaqında üstünlük təşkil edir (fəaliyyətdə olan vulkanlar var. Dyabloten, Sufriyer, Montan-Pele və s.). Küləktutmayan adalar Karib And dağları strukturları ilə əlaqədardır. Antil adalarının ərazisi (Kubanın düzən sahələrindən başqa) çox seysmikdir.
İqlimi
İqlimi tropik passatdır. İllik yağıntı 1200–2000 mm, küləktutan yamaclarda 5000 mm, küləktutmayan yamaclarda 700–800 mm-dir. Yayın axırlarında güclü qasırğalar səciyyəvidir.
Bitki örtüyü
Təbii bitki örtüyünə –savannalara və tropik meşələrə az rast gəlinir. Küləktutan yamaclarda həmişəyaşıl meşələr qalmaqdadır.
Böyük Antil adalarının tərkibinə daxil olan adalar:
Ada | Sahə, km² | Əhali, nəf. | Sıxlıq, nəf./km² | Dövlət |
---|---|---|---|---|
110.860 | 11.242.621 | 101,41 | Kuba | |
Haiti | 76.480 | 19.890.000 | 260,07 | Dominikan Respublikası və Haiti |
Yamayka | 10.991 | 2.735.520 | 248,89 | Yamayka |
Kayman adaları | 264 | 54.878 | 207,87 | Kayman adaları (Böyük Britaniyanın mülkiyyəti) |
9.104 | 3.994.259 | 438,74 | Puerto-Riko (ABŞ) | |
Ümumi | 207435 | 37862400 | 182,53 |
- Kiçik Antil adalarının tərkibinə əlliyə yaxın ada daxildir. Burada daxil ən iri adalar və Puerto-Rikodur.
Tərkibinə daxil olan adalar:
Ada | Sahə, km² | Əhali, nəf. | Sıxlıq, nəf./km² | Dövlət |
---|---|---|---|---|
96,0 | 14 436 | 150,38 | Böyük Britaniya | |
38,0 | 200 | 5,26 | Böyük Britaniya | |
281,0 | 67 000 | 238,43 | Antiqua və Barbuda | |
180,0 | 106 050 | 589,17 | Niderland | |
430,0 | 284 589 | 661,83 | Barbados | |
161,0 | 1 500 | 9,32 | Antiqua və Barbuda | |
848,0 | 186 000 | 219,34 | Fransa | |
Bekiya adası | 18,0 | 5 000 | 277,78 | |
Boneyr adası | 288,0 | 13 389 | 46,49 | Niderland |
Kanuan adası | 13,0 | 2 000 | 153,85 | |
21,0 | 1 100 | 52,38 | Böyük Britaniya | |
589,0 | 197 000 | 334,47 | Fransa | |
Dominika | 746,0 | 72 514 | 97,20 | Dominika |
Qrenada | 310,0 | 80 000 | 258,06 | Qrenada |
8,0 | 260 | 32,5 | Böyük Britaniya | |
34,0 | 6 000 | 176,47 | Qrenada | |
61,0 | 8 242 | 135,11 | Venesuela | |
Kürasao | 444,0 | 142 180 | 320,23 | Niderland |
21,1 | 1 591 | 75,40 | Fransa | |
2,4 | 900 | 375,00 | Qrenada | |
956,8 | 436 900 | 456,63 | Venesuela | |
158,0 | 13 470 | 85,25 | Fransa | |
Martinika | 1128,0 | 397 730 | 352,60 | Fransa |
4,0 | 300 | 75,00 | ||
102,0 | 6 409 | 62,83 | Böyük Britaniya | |
5,7 | 500 | 87,72 | ||
93,0 | 11 500 | 123,66 | Sent-Kits və Nevis | |
Orçila adası | 40,0 | 100 | 2,5 | Venesuela |
13,0 | 1 737 | 133,62 | Niderland | |
213,0 | 53 234 | 249,92 | ABŞ | |
Sen-Bartelemi | 21,0 | 8 255 | 393,10 | Fransa |
346,0 | 117 000 | 338,15 | ||
50,8 | 4 197 | 82,62 | ABŞ | |
169,0 | 39 000 | 230,77 | Sent-Kits və Nevis | |
Sent-Lüsiya | 619,2 | 172 884 | 279,21 | Sent-Lüsiya |
91,9 | 68 382 | 744,09 | Niderland/Fransa | |
80,9 | 51 181 | 632,65 | ABŞ | |
21,0 | 2 886 | 137,43 | Niderland | |
300,0 | 54 084 | 180,28 | ||
55,7 | 14 000 | 251,35 | Böyük Britaniya | |
4821,0 | 1 250 000 | 259,28 | ||
8,0 | 5 000 | 625,00 |
Mənbə
- Archivo de fotos del Caribe
- Biblioteca digital del Caribe
- Viajes al Caribe 2017-07-20 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Antilles/Greater Antilles and Lesser Antilles/Antilles Map 2019-01-15 at the Wayback Machine, Map Universal
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 545. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Antil adalari isp Antillas Karib denizi ve Meksika korfezi sulari ile yuyulan Simali Amerika ve Cenubi Amerika arasinda yerlesen adalar qrupu Antil adalariing Antilles fr Antilles isp Antillas nid AntillenUmumi melumatlarAdalarin sayi 50En boyuk adasiUmumi sahesi 228662 km Hundur noqtesi 3087 mEhalisi 42 000 000 nefer 2009 cu il Yerlesmesi12 11 10 sm e 68 59 22 q u Olkeler Kuba Haiti Dominikan Respublikasi Yamayka Puerto RikoAkvatoriya Karib deniziAntil adalari Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatArxipelaqin sahesi 228 662 km ehalisi 42 mln teskil edir Boyuk Antil adalarina Kuba Haiti Yamayka Puerto Riko ve Kicik Antil adalarina Virciniya adalari Kulektutan adalar Kulektutmayan adalar Trinidad Tobaqo ve Barbados adalari ayrilir Antil adalarinda Antiqua ve Barbuda Barbados Haiti Qrenada Dominika Dominikan Respublikasi Kuba Sent Vinsent ve Qrenadina Sent Lusiya Sent Kits ve Nevis Trinidad ve Tobaqo Yamayka dovletleri hemcinin Boyuk Britaniya ABS Fransa ve Niderlanda mexsus eraziler yerlesir Adalarin bir hissesi Venesuelanin terkibindedir CografiyasiAdalar materik ve vulkan menselidir Sethinin cox hissesi dagliqdir maksimum hundurluyu teqriben 3175 m duzenlikler esasen Kuba ve Haitinin cenub serq hissesinde hemcinin Virciniya ve Kulektutmayan adalardadir Vulkan menseli adalar Kulektutan adalar arxipelaqinda ustunluk teskil edir fealiyyetde olan vulkanlar var Dyabloten Sufriyer Montan Pele ve s Kulektutmayan adalar Karib And daglari strukturlari ile elaqedardir Antil adalarinin erazisi Kubanin duzen sahelerinden basqa cox seysmikdir IqlimiIqlimi tropik passatdir Illik yaginti 1200 2000 mm kulektutan yamaclarda 5000 mm kulektutmayan yamaclarda 700 800 mm dir Yayin axirlarinda guclu qasirgalar seciyyevidir Bitki ortuyuTebii bitki ortuyune savannalara ve tropik meselere az rast gelinir Kulektutan yamaclarda hemiseyasil meseler qalmaqdadir Boyuk Antil adalarinin terkibine daxil olan adalar Ada Sahe km Ehali nef Sixliq nef km Dovlet amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0110860 amp amp amp amp amp 0 110 860 amp amp amp amp amp amp amp 011242621 amp amp amp amp amp 0 11 242 621 101 41 KubaHaiti amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 076480 amp amp amp amp amp 0 76 480 amp amp amp amp amp amp amp 019890000 amp amp amp amp amp 0 19 890 000 260 07 Dominikan Respublikasi ve HaitiYamayka amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 010991 amp amp amp amp amp 0 10 991 amp amp amp amp amp amp amp amp 02735520 amp amp amp amp amp 0 2 735 520 248 89 YamaykaKayman adalari amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0264 amp amp amp amp amp 0 264 amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 054878 amp amp amp amp amp 0 54 878 207 87 Kayman adalari Boyuk Britaniyanin mulkiyyeti amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp amp 09104 amp amp amp amp amp 0 9 104 amp amp amp amp amp amp amp amp 03994259 amp amp amp amp amp 0 3 994 259 438 74 Puerto Riko ABS Umumi 207435 37862400 182 53Kicik Antil adalarinin terkibine elliye yaxin ada daxildir Burada daxil en iri adalar ve Puerto Rikodur Terkibine daxil olan adalar Ada Sahe km Ehali nef Sixliq nef km Dovlet96 0 14 436 150 38 Boyuk Britaniya38 0 200 5 26 Boyuk Britaniya281 0 67 000 238 43 Antiqua ve Barbuda180 0 106 050 589 17 Niderland430 0 284 589 661 83 Barbados161 0 1 500 9 32 Antiqua ve Barbuda848 0 186 000 219 34 FransaBekiya adasi 18 0 5 000 277 78Boneyr adasi 288 0 13 389 46 49 NiderlandKanuan adasi 13 0 2 000 153 8521 0 1 100 52 38 Boyuk Britaniya589 0 197 000 334 47 FransaDominika 746 0 72 514 97 20 DominikaQrenada 310 0 80 000 258 06 Qrenada8 0 260 32 5 Boyuk Britaniya34 0 6 000 176 47 Qrenada61 0 8 242 135 11 VenesuelaKurasao 444 0 142 180 320 23 Niderland21 1 1 591 75 40 Fransa2 4 900 375 00 Qrenada956 8 436 900 456 63 Venesuela158 0 13 470 85 25 FransaMartinika 1128 0 397 730 352 60 Fransa4 0 300 75 00102 0 6 409 62 83 Boyuk Britaniya5 7 500 87 7293 0 11 500 123 66 Sent Kits ve NevisOrcila adasi 40 0 100 2 5 Venesuela13 0 1 737 133 62 Niderland213 0 53 234 249 92 ABSSen Bartelemi 21 0 8 255 393 10 Fransa346 0 117 000 338 1550 8 4 197 82 62 ABS169 0 39 000 230 77 Sent Kits ve NevisSent Lusiya 619 2 172 884 279 21 Sent Lusiya91 9 68 382 744 09 Niderland Fransa80 9 51 181 632 65 ABS21 0 2 886 137 43 Niderland300 0 54 084 180 2855 7 14 000 251 35 Boyuk Britaniya4821 0 1 250 000 259 288 0 5 000 625 00MenbeArchivo de fotos del Caribe Biblioteca digital del Caribe Viajes al Caribe 2017 07 20 at the Wayback MachineIstinadlarAntilles Greater Antilles and Lesser Antilles Antilles Map 2019 01 15 at the Wayback Machine Map Universal Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 545 ISBN 978 9952 441 02 4