Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Albert Aqarunoviç Aqarunov (25 aprel 1969, Bakı – 8 may 1992, Şuşa, Dağlıq Qarabağ) — Azərbaycan hərbçisi, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kapitanı. Əslən dağ yəhudisi olan Aqarunov 1980-ci illərin sonlarında Sovet Ordusu sıralarında xidmət etmiş, sonra Suraxanıya işləməyə qayıtmışdır.
| Albert Aqarunov | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Aqarunov 1992-ci ilin mayında. | ||||||
| Şəxsi məlumatlar | ||||||
| Doğum tarixi | 25 aprel 1969 | |||||
| Doğum yeri | ||||||
| Vəfat tarixi | 8 may 1992 (23 yaşında) | |||||
| Vəfat yeri |
| |||||
| Vəfat səbəbi | şəhid | |||||
| Dəfn yeri | ||||||
| Vətəndaşlığı | ||||||
| Milliyyəti | Dağ yəhudisi | |||||
| Atası | Aqarun Aqarunov | |||||
| Anası | Lio Aqarunova Uziyaevna | |||||
| Hərbi fəaliyyəti | ||||||
| Mənsubiyyəti |  SSRİ Silahlı Qüvvələri (1987–1989) Azərbaycan Ordusu (1991–1992) | |||||
| Qoşun növü | Sovet Ordusu (1987–1989) Quru Qoşunları (1991–1992) | |||||
| Hərbi hissə | "Səbayıl" tank taboru (1991–1992) | |||||
| Xidmət illəri |  (1987–1989) (1991–1992) | |||||
| Rütbəsi | Kapitan | |||||
| Vəzifəsi | Tank komandiri | |||||
| Döyüşlər | Birinci Qarabağ müharibəsi • Şuşa uğrunda döyüş | |||||
| Təltifləri |
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||||
Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı könüllü olaraq cəbhəyə getmiş Aqarunov, tank briqadasının tərkibində Ağdam, Cəbrayıl, Füzuli, Laçın bölgələrində vuruşmuşdur. O, sonradan tank komandiri kimi Şuşaya yollanmış, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin ən effektiv hərbçilərindən biri olmuşdur. Şuşa uğrunda gedən döyüşlərdə şəhərin müdafiəsində qalan son əsgərlərdən olan Aqarunov, müharibənin ilk tank döyüşündə iştirak etmiş, erməni komandir Qaqik Avşaryanı məğlub etmişdir. O, daha sonra Şuşa–Laçın yoluna irəliləmiş, döyüş əsnasında tankdan enmiş, həlak olanların üzərindən keçməsin deyə sürücüyə yol göstərərkən şəhid olmuşdur.
Aqarunov ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. O, bu ada layiq görülən ilk hərbçilərdən olmuşdur. Aqarunov Azərbaycanın milli qürur simvoluna çevrilmişdir, irsi ən çox yad edilən müharibə qəhrəmanlarındandır. Onun şərəfinə xatirə lövhələri, büst, küçə və həmin küçədə heykəl mövcuddur.
Erkən illəri
Albert Aqarunoviç Aqarunov 25 aprel 1969-cu ildə Bakı şəhərinin Orconikidze rayonunun Əmircan qəsəbəsində anadan olmuşdur. Səkkiz qardaşı və iki bacısı olan Albert ailəsinin sonbeşiyi idi. Əslən dağ yəhudisi olan Aqarunovun ailəsi Quba rayonunun Qırmızı Qəsəbəsindən idilər, onlar sonradan Əmircana köçmüşdülər. Albertin atası Aqarun neftçi olub, uzun illər Suraxanıdakı neft mədənlərində çalışıb. Anası Lio sovet hökuməti tərəfindən "" adına layiq görülmüşdür; bu titul çoxsaylı uşağı olan analara verilirdi.
Albert uşaq yaşlarından musiqilə maraqlanmış, musiqi məktəbində nəfəs aləti truba sinfini bitirmişdi. Aqarunov Suraxanı rayonundakı 154 saylı orta məktəbin səkizinci sinfini bitirmiş, 101 saylı texniki-peşə məktəbində sürücü-mexanik peşəsinə yiyələnmişdir. O, 1987-ci ildə SSRİ ordu sıralarında hərbi xidmətə çağırılmışdır. Gürcüstanın Axalkalaki rayonunda xidmətə başlayan Aqarunov starşina rütbəsi alaraq tank komandiri olmuşdur. 1989-cu ildə ordudan tərxis olunmuş, bir müddət Suraxanı Maşınqayırma Zavodunda işləmişdir.
Qarabağ müharibəsi
1990-cı illərin əvvəllərində Birinci Qarabağ müharibəsi başlayanda Azərbaycanın bütün yəhudi sakinləri həm zorakılıqdan, həm də hərbi xidmətdən yayınmaq üçün İsrailə, Avropaya və ya ABŞ-yə mühacirət etmək imkanına malik idilər. Ailəsinin digər üzvləri ölkədən xaricə köçsə də, Aqarunov Azərbaycanda qalmış və 1991-ci ildə cəbhə bölgəsinə könüllü getmişdir. Əsgər yoldaşları tərəfindən əla atıcı və tankçı hesab edilən Aqarunov tank briqadasının tərkibində, kapitan rütbəsində Ağdam, Cəbrayıl, Füzuli, Laçın bölgələrində vuruşmuş,Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin ən effektiv hərbçilərindən biri olmuşdur. Orduda kifayət qədər təlimatçı olmadığından Aqarunov əsgər yoldaşlarına T-72 tankını idarə etməyi öyrədirdi. O, sonra Elçin Məmmədovun başçılıq etdiyi 777 saylı xüsusi təyinatlı əlahiddə hərbi hissədə tank komandiri təyin edilmiş və Şuşa cəbhəsinə göndərilmişdir. O, Xankəndi, Daşaltı, Cəmilli istiqamətlərində erməni qüvvələri ilə gedən intensiv döyüşlərdə iştirak etmişdir. Azərbaycan mənbələrinə görə, Aqarunov 1991-ci ilin dekabrında erməni qüvvələrinə aid bir neçə tankı və zirehli vasitəni zərərsizləşdirmişdir. Həmçinin, onun erməni qüvvələrinə aid iki tank bir-birinə yaxınlaşan zaman bir mərmi ilə iki tankı vurduğu iddia edilmişdir. Buna görə də bu metod döyüş yoldaşları tərəfindən "yəhudi buterbrodu" adını almışdır. Ermənilər bu səbəblərə görə onun başına 5 milyon rubl pul mükafatı qoymuşdular.
Şuşa döyüşü
Şuşa 1992-ci ilin yazında Azərbaycan müqavimətinin yeganə mühüm mərkəzi idi. Şəhər Dağlıq Qarabağı Ermənistanla birləşdirən Laçın dəhlizinə gedən yolda yerləşirdi və regionda Azərbaycanın nəzarət etdiyi ən böyük məntəqə idi. Bu səbəbdən erməni hərbi komandanlığı öz səylərini Şuşanı ələ keçirməyə yönəltdi və nəticədə, müharibənin episentri Şuşaya keçdi. Artıq 7 mayda azərbaycanlı hərbçilərin çoxu Şuşanı tərk etmişdi və erməni qüvvələri gecə saatlarında şəhərə hücum etməyə başlamışdı. Aqarunov Şuşada qalan son azərbaycanlı hərbçilərdən idi. Gün ərzində şəhərin şimalındakı teleqüllə və şərqindəki həbsxana uğrunda şiddətli döyüşlər gedirdi. Erməni tank komandiri Qaqik Avşaryan öz T-72 tankını Şuşanın şimal girişinə gedən yola sürürdü və bu əsnada Aqarunovun tankı peyda oldu. Hər iki tank 350 metr məsafədən bir-birinə atəş açmağa başladı. Avşaryanın tankı üç dəqiq zərbədən sonra alışdı, özü isə lyuku açıb çölə atlamağı bacardı, lakin sürücüsü və atıcısı həlak olmuşdur. Bu hadisə nəticəsində ağır yaralanan Avşaryan sonradan Aqarunov haqqında "o, əla atıcı idi" demişdir. Bu, Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı ilk tank döyüşü idi və dövrün mətbuatında geniş işıqlandırılmışdı. Müharibədən sonra ermənilər Avşaryanın T-72 tankını bərpa edib yenidən rəngləyərək onu Xankəndi–Şuşa yolunun üstündəki qayada abidə kimi ucaltmışdır. Həmin abidə 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağda baş tutan döyüşlər zamanı yığışdırılmışdır.
Aqarunov daha sonra Şuşa–Laçın yoluna doğru irəliləmişdir. O burada, tankının sürücüsünə həlak olmuş azərbaycanlı əsgərlərin və mülki vətəndaşların cəsədlərinin üstündən keçməməyi tapşırmış və ona yol göstərmək üçün tankdan enmişdir. Bu zaman o, erməni snayperinin açdığı atəş nəticəsində şəhid olmuşdur. Artıq ermənilərin hücumu dayandırılmışdı, Azərbaycan hərbi komandanlığı isə ermənilərin geri çəkildiyini düşünmüşdü. Onlar bu fasilədən şəhəri tərk etmək üçün istifadə etdi və erməni qüvvələri 9 mayda, səhər saatlarında boş olan Şuşanı işğal etmişdir.
Aqarunovun nəşi xəstəxanaya göndərilmiş, oradan isə helikopterlə Bakıya aparılmışdır. Kapitan 11 mayda Bakıdakı Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilmiş, mərasim eyni vaxtda molla və ravvin tərəfindən keçirilmişdir.
İrsi
Azərbaycanda Aqarunovun irsinə böyük hörmət və ehtiram göstərilir, o, milli qürur simvoluna çevrilmişdir. Aqarunov Azərbaycanda irsi ən çox yad edilən müharibə qəhrəmanlarındandır. Ölümündən sonra azərbaycanlı əsgərlər tanklarına "Albert" adını yazmışdır. Həmin tank hal-hazırda Azərbaycan Hərb Tarixi Muzeyində yerləşir. Vaxtilə təhsil aldığı 154 saylı məktəb onun adını daşıyır və məktəbin önündə büstü qoyulmuşdur. Bakıda və Qubada onun şərəfinə lövhələr qoyulmuşdur. Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Aqarunovun tankının adını dəyişdirərək onun adını vermişdir. 2004-cü ildə Bakıda Xabad-Or-Avner təhsil mərkəzində Aqarunovun xatirəsinə muzeyin açılışı keçirilmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin fərmanı ilə 2019-cu ildə Bakının Nərimanov rayonunun küçələrindən birinə Albert Aqarunovun adı verilmiş, həmin küçədə onun heykəli ucaldılmışdır.
2010-cu ildə "Salnamə" sənədli filmlər studiyası "Qarabağ qəhramanları" silsiləsindən Aqarunov haqda "Dostuma məktub" filmini çəkmişdir. 2017-ci ildə Səadət Şükürova Albert Aqarunov haqqında "Yaşadığım torpaq" sənədli filmini çəkmişdir.
2024-cü ildə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, Kanadada fəaliyyət göstərən "ELTV" Media Qrupu və "Vətən" Azərbaycan İncəsənət və Mədəniyyət Mərkəzinin birgə təşkilatçılığı "Tank 533. Albert Aqarunov" adlı qısametrajlı filmi çəkilib.
Erməni Qaqik Avşaryanın idarə etdiyi 442 nömrəli tank ekipaj üzvü ilə birlikdə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunov tərəfindən məhv edilmişdi. Birinci Qarabağ müharibəsindən sonra isə Avşaryanın yanmış T-72 tankı bərpa edilərək Xankəndi-Şuşa yolunda, Şuşa şəhərinin girişində Şuşaya tuşlanmış vəziyyətdə abidə kimi quraşdırılmışdı. 2023-cü il 19 sentyabrda keçirilən antiterror əməliyyatlarından sonra həmin tank ordan götürülmüş və Bakıya Hərbi Qənimətlər Parkı'na gətirilmişdir.
Təltif və mükafatları
Azərbaycan Prezidentinin 7 iyun 1992-ci il tarixli 833 saylı fərmanı ilə Aqarunov ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür. O, bu ada layiq görülən ilk əsgərlərdən biri olmuşdur. Medal Aqarunovun bacısı Sofiya Məmmədovaya 1998-ci ildə Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən təqdim edilmişdir. Aqarunov həmçinin, 2014-cü ildə "Vətən Övladı" ordeni, 2016-cı ildə isə "Həzi Aslanov" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
Qeydlər
- (azərb-kiril.) Алберт Агарунович Агарунов, ivr. אלברט אגרונוביץ אגרונוב; həmçinin Albert Aqarun oğlu Aqarunov (Алберт Агарун оғлу Агарунов) kimi də qeyd olunur.
Mənbə
İstinadlar
- Delevi, 2019
- "Milli Qəhrəman Albert Aqarunovun qardaşı: "Dedi ki, darıxmayın, Şuşanı ala bilməzlər" - VİDEO". Oxu.Az (az.). 2023-09-25. 2023-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-25.
- Əliyeva, 2018. səh. 11–12
- Bekker, 2000. səh. 62
- Qut, 2020
- Vayner, 2020
- Baruk, 2015
- Altman, 2019
- Əsgərov, 2005. səh. 12–13
- Baruk, 2016
- Yevdayev, 2020
- Məmmədzadə, 2020
- Yevdayev, 2021
- AME, 2009. səh. 273
- Kasadolu, 2020
- Əsgərov, 2005. səh. 13
- İctimai TV. "Milli Qəhrəman Albert Aqarunovun doğum günüdür" (az.). Youtube.com. 25.04.2024. 2024-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-25.
- JNS, 2019
- Yevdayev, 2019
- Jiroxov. səh. 253–254
- de Vaal, 2013. səh. 190
- de Vaal, 2013. səh. 191
- Jiroxov, 2012. səh. 256
- de Vaal, 2013. səh. 196
- Qafqazinfo, 2023
- de Vaal, 2013. səh. 357
- "Bakıda Albert Aqarunova heykəl qoyuldu - FOTO". Oxu.Az (az.). 2019-09-03. 2022-01-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-29.
- Şabanoğlu, 2010
- Müşfiq, 2017
- ""Tank 533 Albert Aqarunov" filmi təqdim olundu". 2024-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-08.
- Mədəniyyət TV. "Milli qəhrəmana həsr olunan filmin təqdimatı olub" (az.). Youtube.com. 10.05.2024. 2024-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-11.
- "Albert Aqarunovun vurduğu tank Şuşanın girişindən götürüldü". 2023-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-22.
- Albert Aqarunovun vurduğu tank Hərbi Qənimətlər Parkında
- İzzət, 2014
- Qulu, 2016
Ədəbiyyat
- Jiroxov, Mixail. Семена распада. войны и конфликты на территории бывшего СССР [Çürümə toxumları. Keçmiş SSRİ ərazisində müharibələr və münaqişələr] (rus). Moskva: BHV-Peterburg. 2012. ISBN .
- de Vaal, Tomas. Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War [Qara Bağ: Ermənistan və Azərbaycan sülh və savaş yollarında] (ingilis) (10th Anniversary, Revised, Updated). NYU Press. 2013. ISBN .
- Qut, Arye. "Remembering Albert Agarunov, the Jewish hero of Azerbaijan" [Azərbaycanın yəhudi qəhrəmanı Albert Aqarunovun xatirəsinə]. The Jerusalem Post (ingilis). 17 may 2020. 5 noyabr 2020 tarixində .
- Yevdayev, Milix. "Returning to the Jerusalem of Azerbaijan after 34 years" [34 ildən sonra Azərbaycanın Yerusəliminə qayıdış]. Jewish Journal (ingilis). 22 iyul 2021. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Yevdayev, Milix. "A Statue Unveiled: A Jewish War Hero Honored in a Muslim Land" [Heykəlin açılışı: Müsəlman ölkəsində yəhudi müharibə qəhrəmanı şərəfləndirilib]. Jewish Journal (ingilis). 18 noyabr 2019. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Yevdayev, Milix. "Jewish-Muslim Solidarity in Azerbaijan" [Azərbaycanda yəhudi-müsəlman həmrəyliyi]. Tablet (ingilis). 19 noyabr 2020. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Altman, Diana Kohen. "Azerbaijani national hero provides a paradigm for Jewish-Muslim relations" [Azərbaycanın milli qəhrəmanı yəhudi-müsəlman münasibətlərinin paradiqmasını təmsil edir]. Jewish News Syndicate (ingilis). 18 oktyabr 2019. 4 yanvar 2022 tarixində .
- "Monument honors Jewish national hero of Azerbaijan" [Azərbaycanın yəhudi milli qəhrəmanının şərəfinə abidə ucaldılıb]. Jewish News Syndicate (ingilis). 4 sentyabr 2019. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Vayner, Boris. "В Азербайджане учредили орден в честь еврея — героя Карабахской войны" [Azərbaycanda Qarabağ müharibəsi qəhrəmanı olan yəhudinin şərəfinə orden təsis edilib]. Хадашот (rus) (11). noyabr 2020. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Baruk, İsrail. "A Memorial For a Jew in a Muslim Land: A True Story" [Müsəlman ölkəsində bir yəhudiyə abidə. Gerçək bir hekayə]. The Algemeiner (ingilis). 10 aprel 2016. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Baruk, İsrail. "A Jewish Warrior in a Muslim Land" [Müsəlman ölkəsində yəhudi döyüşçü]. Times of Israel (ingilis). 8 may 2015. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Məmmədzadə, Cavid. "The light in the world of darkness" [Qaranlıq dünyada işıq]. The Jerusalem Post (ingilis). 1 yanvar 2020. 4 yanvar 2021 tarixində .
- Kasadolu, Doğan. "Azeri halk kahramanı Yahudi Agarunov" [Azərbaycan xalq qəhrəmanı yəhudi Aqarunov]. Şalom (türk). 15 iyul 2020. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Delevi, Metin. "Konosesh este personaje, un eroe nasyonal de Azerbaycan?" [Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı olan bu şəxsi tanıyırsınızmı?]. Şalom (sefard). 11 sentyabr 2019. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Əliyeva, Qaliya. "Слишком высоко она, наша Шуша" [Bizim Şuşamız çox ucadır]. Kaspi (rus). 12 may 2018. 4 yanvar 2022 tarixində .
- Bekker, Moisey. Евреи Азербайджана: история и современность [Azərbaycan yəhudiləri: tarix və müasirlik] (rus). Bakı: CBS Polygraphic Production. 2000.
- Əsgərov, Vüqar. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları (az.). Bakı Nəşr: QAPP-POLİQRAF. 2005. 11 dekabr 2021 tarixində (PDF).
- İ.İzzət. "Şəhid Milli Qəhrəman Albert Aqarunov "Vətən övladı" ordeninə layiq görülüb". Trend İnformasiya Agentliyi (az.). 7 may 2021 tarixində .
- Qulu, Hacı. "Ermənilər onun başına 5 milyon qoymuşdu – Qəhrəman". Axar.az (az.). 5 may 2016. 9 January 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 January 2022.
- Müşfiq, Şahanə. "Qardaşlıq və qəhrəmanlığın ekran təcəssümü "Yaşadığım torpaq" maraqla qarşılandı". 525-ci qəzet. 13 iyul 17. 2022-01-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-09.
- Şabanoğlu, Anar. "Cənnətlik yəhudilər - VİDEO/FOTO". Davam.az. 2010. 9 may 2021 tarixində .
- Aqarunov Albert Aqarunoviç // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə) (az.). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. Məsul katib: akademik Tofiq Nağıyev. 2009. ISBN .
- "Şuşanın girişinə qoyulan tank götürüldü". Qafqazinfo (az.). 22 sentyabr 2023. 2023-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2023.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Albert Aqarunovic Aqarunov 25 aprel 1969 Baki 8 may 1992 Susa Dagliq Qarabag Azerbaycan herbcisi Azerbaycan Silahli Quvvelerinin kapitani Eslen dag yehudisi olan Aqarunov 1980 ci illerin sonlarinda Sovet Ordusu siralarinda xidmet etmis sonra Suraxaniya islemeye qayitmisdir Albert AqarunovAqarunov 1992 ci ilin mayinda Sexsi melumatlarDogum tarixi 25 aprel 1969 1969 04 25 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 8 may 1992 1992 05 08 23 yasinda Vefat yeri Susa Susa rayonu d Dagliq Qarabag Dagliq Qarabag RespublikasiVefat sebebi sehidDefn yeri Sehidler XiyabaniVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti Dag yehudisiAtasi Aqarun AqarunovAnasi Lio Aqarunova UziyaevnaHerbi fealiyyetiMensubiyyeti SSRI Silahli Quvveleri 1987 1989 Azerbaycan Ordusu 1991 1992 Qosun novu Sovet Ordusu 1987 1989 Quru Qosunlari 1991 1992 Herbi hisse Sebayil tank taboru 1991 1992 Xidmet illeri 1987 1989 1991 1992 Rutbesi KapitanVezifesi Tank komandiriDoyusler Birinci Qarabag muharibesi Susa ugrunda doyusTeltifleri 1992 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Birinci Qarabag muharibesi zamani konullu olaraq cebheye getmis Aqarunov tank briqadasinin terkibinde Agdam Cebrayil Fuzuli Lacin bolgelerinde vurusmusdur O sonradan tank komandiri kimi Susaya yollanmis Azerbaycan Silahli Quvvelerinin en effektiv herbcilerinden biri olmusdur Susa ugrunda geden doyuslerde seherin mudafiesinde qalan son esgerlerden olan Aqarunov muharibenin ilk tank doyusunde istirak etmis ermeni komandir Qaqik Avsaryani meglub etmisdir O daha sonra Susa Lacin yoluna irelilemis doyus esnasinda tankdan enmis helak olanlarin uzerinden kecmesin deye surucuye yol gostererken sehid olmusdur Aqarunov olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur O bu ada layiq gorulen ilk herbcilerden olmusdur Aqarunov Azerbaycanin milli qurur simvoluna cevrilmisdir irsi en cox yad edilen muharibe qehremanlarindandir Onun serefine xatire lovheleri bust kuce ve hemin kucede heykel movcuddur Erken illeriAlbert Aqarunov kucesinde xatire lovhesi Qirmizi Qesebe Albert Aqarunovic Aqarunov 25 aprel 1969 cu ilde Baki seherinin Orconikidze rayonunun Emircan qesebesinde anadan olmusdur Sekkiz qardasi ve iki bacisi olan Albert ailesinin sonbesiyi idi Eslen dag yehudisi olan Aqarunovun ailesi Quba rayonunun Qirmizi Qesebesinden idiler onlar sonradan Emircana kocmusduler Albertin atasi Aqarun neftci olub uzun iller Suraxanidaki neft medenlerinde calisib Anasi Lio sovet hokumeti terefinden Qehreman Ana adina layiq gorulmusdur bu titul coxsayli usagi olan analara verilirdi Albert usaq yaslarindan musiqile maraqlanmis musiqi mektebinde nefes aleti truba sinfini bitirmisdi Aqarunov Suraxani rayonundaki 154 sayli orta mektebin sekizinci sinfini bitirmis 101 sayli texniki pese mektebinde surucu mexanik pesesine yiyelenmisdir O 1987 ci ilde SSRI ordu siralarinda herbi xidmete cagirilmisdir Gurcustanin Axalkalaki rayonunda xidmete baslayan Aqarunov starsina rutbesi alaraq tank komandiri olmusdur 1989 cu ilde ordudan terxis olunmus bir muddet Suraxani Masinqayirma Zavodunda islemisdir Qarabag muharibesi1990 ci illerin evvellerinde Birinci Qarabag muharibesi baslayanda Azerbaycanin butun yehudi sakinleri hem zorakiliqdan hem de herbi xidmetden yayinmaq ucun Israile Avropaya ve ya ABS ye muhaciret etmek imkanina malik idiler Ailesinin diger uzvleri olkeden xarice kocse de Aqarunov Azerbaycanda qalmis ve 1991 ci ilde cebhe bolgesine konullu getmisdir Esger yoldaslari terefinden ela atici ve tankci hesab edilen Aqarunov tank briqadasinin terkibinde kapitan rutbesinde Agdam Cebrayil Fuzuli Lacin bolgelerinde vurusmus Azerbaycan Silahli Quvvelerinin en effektiv herbcilerinden biri olmusdur Orduda kifayet qeder telimatci olmadigindan Aqarunov esger yoldaslarina T 72 tankini idare etmeyi oyredirdi O sonra Elcin Memmedovun basciliq etdiyi 777 sayli xususi teyinatli elahidde herbi hissede tank komandiri teyin edilmis ve Susa cebhesine gonderilmisdir O Xankendi Dasalti Cemilli istiqametlerinde ermeni quvveleri ile geden intensiv doyuslerde istirak etmisdir Azerbaycan menbelerine gore Aqarunov 1991 ci ilin dekabrinda ermeni quvvelerine aid bir nece tanki ve zirehli vasiteni zerersizlesdirmisdir Hemcinin onun ermeni quvvelerine aid iki tank bir birine yaxinlasan zaman bir mermi ile iki tanki vurdugu iddia edilmisdir Buna gore de bu metod doyus yoldaslari terefinden yehudi buterbrodu adini almisdir Ermeniler bu sebeblere gore onun basina 5 milyon rubl pul mukafati qoymusdular Susa doyusu Susa 1992 ci ilin yazinda Azerbaycan muqavimetinin yegane muhum merkezi idi Seher Dagliq Qarabagi Ermenistanla birlesdiren Lacin dehlizine geden yolda yerlesirdi ve regionda Azerbaycanin nezaret etdiyi en boyuk menteqe idi Bu sebebden ermeni herbi komandanligi oz seylerini Susani ele kecirmeye yoneltdi ve neticede muharibenin episentri Susaya kecdi Artiq 7 mayda azerbaycanli herbcilerin coxu Susani terk etmisdi ve ermeni quvveleri gece saatlarinda sehere hucum etmeye baslamisdi Aqarunov Susada qalan son azerbaycanli herbcilerden idi Gun erzinde seherin simalindaki telequlle ve serqindeki hebsxana ugrunda siddetli doyusler gedirdi Ermeni tank komandiri Qaqik Avsaryan oz T 72 tankini Susanin simal girisine geden yola sururdu ve bu esnada Aqarunovun tanki peyda oldu Her iki tank 350 metr mesafeden bir birine ates acmaga basladi Avsaryanin tanki uc deqiq zerbeden sonra alisdi ozu ise lyuku acib cole atlamagi bacardi lakin surucusu ve aticisi helak olmusdur Bu hadise neticesinde agir yaralanan Avsaryan sonradan Aqarunov haqqinda o ela atici idi demisdir Bu Birinci Qarabag muharibesi zamani ilk tank doyusu idi ve dovrun metbuatinda genis isiqlandirilmisdi Muharibeden sonra ermeniler Avsaryanin T 72 tankini berpa edib yeniden rengleyerek onu Xankendi Susa yolunun ustundeki qayada abide kimi ucaltmisdir Hemin abide 2023 cu ilin sentyabrinda Qarabagda bas tutan doyusler zamani yigisdirilmisdir Aqarunov daha sonra Susa Lacin yoluna dogru irelilemisdir O burada tankinin surucusune helak olmus azerbaycanli esgerlerin ve mulki vetendaslarin cesedlerinin ustunden kecmemeyi tapsirmis ve ona yol gostermek ucun tankdan enmisdir Bu zaman o ermeni snayperinin acdigi ates neticesinde sehid olmusdur Artiq ermenilerin hucumu dayandirilmisdi Azerbaycan herbi komandanligi ise ermenilerin geri cekildiyini dusunmusdu Onlar bu fasileden seheri terk etmek ucun istifade etdi ve ermeni quvveleri 9 mayda seher saatlarinda bos olan Susani isgal etmisdir Aqarunovun nesi xestexanaya gonderilmis oradan ise helikopterle Bakiya aparilmisdir Kapitan 11 mayda Bakidaki Sehidler Xiyabaninda defn edilmis merasim eyni vaxtda molla ve ravvin terefinden kecirilmisdir IrsiAqarunovun tehsil aldigi 154 nomreli mektebde onun bustu Azerbaycanda Aqarunovun irsine boyuk hormet ve ehtiram gosterilir o milli qurur simvoluna cevrilmisdir Aqarunov Azerbaycanda irsi en cox yad edilen muharibe qehremanlarindandir Olumunden sonra azerbaycanli esgerler tanklarina Albert adini yazmisdir Hemin tank hal hazirda Azerbaycan Herb Tarixi Muzeyinde yerlesir Vaxtile tehsil aldigi 154 sayli mekteb onun adini dasiyir ve mektebin onunde bustu qoyulmusdur Bakida ve Qubada onun serefine lovheler qoyulmusdur Azerbaycan Silahli Quvveleri Aqarunovun tankinin adini deyisdirerek onun adini vermisdir 2004 cu ilde Bakida Xabad Or Avner tehsil merkezinde Aqarunovun xatiresine muzeyin acilisi kecirilmisdir Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyevin fermani ile 2019 cu ilde Bakinin Nerimanov rayonunun kucelerinden birine Albert Aqarunovun adi verilmis hemin kucede onun heykeli ucaldilmisdir 2010 cu ilde Salname senedli filmler studiyasi Qarabag qehramanlari silsilesinden Aqarunov haqda Dostuma mektub filmini cekmisdir 2017 ci ilde Seadet Sukurova Albert Aqarunov haqqinda Yasadigim torpaq senedli filmini cekmisdir 2024 cu ilde Diasporla Is uzre Dovlet Komitesinin desteyi Kanadada fealiyyet gosteren ELTV Media Qrupu ve Veten Azerbaycan Incesenet ve Medeniyyet Merkezinin birge teskilatciligi Tank 533 Albert Aqarunov adli qisametrajli filmi cekilib Ermeni Qaqik Avsaryanin idare etdiyi 442 nomreli tank ekipaj uzvu ile birlikde Azerbaycanin Milli Qehremani Albert Aqarunov terefinden mehv edilmisdi Birinci Qarabag muharibesinden sonra ise Avsaryanin yanmis T 72 tanki berpa edilerek Xankendi Susa yolunda Susa seherinin girisinde Susaya tuslanmis veziyyetde abide kimi qurasdirilmisdi 2023 cu il 19 sentyabrda kecirilen antiterror emeliyyatlarindan sonra hemin tank ordan goturulmus ve Bakiya Herbi Qenimetler Parki na getirilmisdir Teltif ve mukafatlariAzerbaycan Prezidentinin 7 iyun 1992 ci il tarixli 833 sayli fermani ile Aqarunov olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur O bu ada layiq gorulen ilk esgerlerden biri olmusdur Medal Aqarunovun bacisi Sofiya Memmedovaya 1998 ci ilde Azerbaycan Prezidenti Heyder Eliyev terefinden teqdim edilmisdir Aqarunov hemcinin 2014 cu ilde Veten Ovladi ordeni 2016 ci ilde ise Hezi Aslanov ordeni ile teltif olunmusdur Qeydlerazerb kiril Albert Agarunovich Agarunov ivr אלברט אגרונוביץ אגרונוב hemcinin Albert Aqarun oglu Aqarunov Albert Agarun oglu Agarunov kimi de qeyd olunur MenbeIstinadlar Delevi 2019 Milli Qehreman Albert Aqarunovun qardasi Dedi ki darixmayin Susani ala bilmezler VIDEO Oxu Az az 2023 09 25 2023 09 25 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 25 Eliyeva 2018 seh 11 12 Bekker 2000 seh 62 Qut 2020 Vayner 2020 Baruk 2015 Altman 2019 Esgerov 2005 seh 12 13 Baruk 2016 Yevdayev 2020 Memmedzade 2020 Yevdayev 2021 AME 2009 seh 273 Kasadolu 2020 Esgerov 2005 seh 13 Ictimai TV Milli Qehreman Albert Aqarunovun dogum gunudur az Youtube com 25 04 2024 2024 04 25 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 25 JNS 2019 Yevdayev 2019 Jiroxov seh 253 254 de Vaal 2013 seh 190 de Vaal 2013 seh 191 Jiroxov 2012 seh 256 de Vaal 2013 seh 196 Qafqazinfo 2023 de Vaal 2013 seh 357 Bakida Albert Aqarunova heykel qoyuldu FOTO Oxu Az az 2019 09 03 2022 01 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 29 Sabanoglu 2010 Musfiq 2017 Tank 533 Albert Aqarunov filmi teqdim olundu 2024 05 08 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 08 Medeniyyet TV Milli qehremana hesr olunan filmin teqdimati olub az Youtube com 10 05 2024 2024 05 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 11 Albert Aqarunovun vurdugu tank Susanin girisinden goturuldu 2023 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 22 Albert Aqarunovun vurdugu tank Herbi Qenimetler Parkinda Izzet 2014 Qulu 2016 Edebiyyat Jiroxov Mixail Semena raspada vojny i konflikty na territorii byvshego SSSR Curume toxumlari Kecmis SSRI erazisinde muharibeler ve munaqiseler rus Moskva BHV Peterburg 2012 ISBN 978 5 9775 0817 9 de Vaal Tomas Black Garden Armenia and Azerbaijan through Peace and War Qara Bag Ermenistan ve Azerbaycan sulh ve savas yollarinda ingilis 10th Anniversary Revised Updated NYU Press 2013 ISBN 0814760325 Qut Arye Remembering Albert Agarunov the Jewish hero of Azerbaijan Azerbaycanin yehudi qehremani Albert Aqarunovun xatiresine The Jerusalem Post ingilis 17 may 2020 5 noyabr 2020 tarixinde Yevdayev Milix Returning to the Jerusalem of Azerbaijan after 34 years 34 ilden sonra Azerbaycanin Yeruselimine qayidis Jewish Journal ingilis 22 iyul 2021 4 yanvar 2022 tarixinde Yevdayev Milix A Statue Unveiled A Jewish War Hero Honored in a Muslim Land Heykelin acilisi Muselman olkesinde yehudi muharibe qehremani sereflendirilib Jewish Journal ingilis 18 noyabr 2019 4 yanvar 2022 tarixinde Yevdayev Milix Jewish Muslim Solidarity in Azerbaijan Azerbaycanda yehudi muselman hemreyliyi Tablet ingilis 19 noyabr 2020 4 yanvar 2022 tarixinde Altman Diana Kohen Azerbaijani national hero provides a paradigm for Jewish Muslim relations Azerbaycanin milli qehremani yehudi muselman munasibetlerinin paradiqmasini temsil edir Jewish News Syndicate ingilis 18 oktyabr 2019 4 yanvar 2022 tarixinde Monument honors Jewish national hero of Azerbaijan Azerbaycanin yehudi milli qehremaninin serefine abide ucaldilib Jewish News Syndicate ingilis 4 sentyabr 2019 4 yanvar 2022 tarixinde Vayner Boris V Azerbajdzhane uchredili orden v chest evreya geroya Karabahskoj vojny Azerbaycanda Qarabag muharibesi qehremani olan yehudinin serefine orden tesis edilib Hadashot rus 11 noyabr 2020 4 yanvar 2022 tarixinde Baruk Israil A Memorial For a Jew in a Muslim Land A True Story Muselman olkesinde bir yehudiye abide Gercek bir hekaye The Algemeiner ingilis 10 aprel 2016 4 yanvar 2022 tarixinde Baruk Israil A Jewish Warrior in a Muslim Land Muselman olkesinde yehudi doyuscu Times of Israel ingilis 8 may 2015 4 yanvar 2022 tarixinde Memmedzade Cavid The light in the world of darkness Qaranliq dunyada isiq The Jerusalem Post ingilis 1 yanvar 2020 4 yanvar 2021 tarixinde Kasadolu Dogan Azeri halk kahramani Yahudi Agarunov Azerbaycan xalq qehremani yehudi Aqarunov Salom turk 15 iyul 2020 4 yanvar 2022 tarixinde Delevi Metin Konosesh este personaje un eroe nasyonal de Azerbaycan Azerbaycanin Milli Qehremani olan bu sexsi taniyirsinizmi Salom sefard 11 sentyabr 2019 4 yanvar 2022 tarixinde Eliyeva Qaliya Slishkom vysoko ona nasha Shusha Bizim Susamiz cox ucadir Kaspi rus 12 may 2018 4 yanvar 2022 tarixinde Bekker Moisey Evrei Azerbajdzhana istoriya i sovremennost Azerbaycan yehudileri tarix ve muasirlik rus Baki CBS Polygraphic Production 2000 Esgerov Vuqar Azerbaycanin Milli Qehremanlari az Baki Nesr QAPP POLIQRAF 2005 11 dekabr 2021 tarixinde PDF I Izzet Sehid Milli Qehreman Albert Aqarunov Veten ovladi ordenine layiq gorulub Trend Informasiya Agentliyi az 7 may 2021 tarixinde Qulu Haci Ermeniler onun basina 5 milyon qoymusdu Qehreman Axar az az 5 may 2016 9 January 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 January 2022 Musfiq Sahane Qardasliq ve qehremanligin ekran tecessumu Yasadigim torpaq maraqla qarsilandi 525 ci qezet 13 iyul 17 2022 01 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 01 09 Sabanoglu Anar Cennetlik yehudiler VIDEO FOTO Davam az 2010 9 may 2021 tarixinde Aqarunov Albert Aqarunovic Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde az 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi Mesul katib akademik Tofiq Nagiyev 2009 ISBN 978 9952 441 02 4 Susanin girisine qoyulan tank goturuldu Qafqazinfo az 22 sentyabr 2023 2023 09 22 tarixinde Istifade tarixi 22 sentyabr 2023 Xarici kecidler Albert Aqarunovla Mir Sahinin musahibesi az ANS TV may 1992 YouTube vasitesile