Akvamarin

Akvamarin — solğun-mavidən açıq-yaşıla qədər rənglərdə mövcud ola bilən beril növü. Akvamarinin rəngi istiliklə dəyişdirilə bilər.

Akvamarin
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya	Silikatlar, Beril
Formul (təkrarlanan vahid)	Be₃Al₂Si₅O₁₈
Xüsusiyyətləri
Rəng	Solğun-mavidən açıq yaşıla qədər
üzrə möhkəmliyi	7,5-8
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Akuamarin Be₃Al₂Si₆O₁₈ kimyəvi tərkibinə malikdir və həmçinin Fe²⁺ ehtiva edir. Mineral ilə 7,5 ilə 8 arasında sərtliyə malikdir. Akvamarin əsasən heç bir qarışıq ehtiva etməsə də,mika, hematit və ya duzlu su kimi birləşmələrdən ibarət qarışıqlara malik ola bilər.

Akvamarin qiymətli daşdır.

Etimologiyası

Akvamarin adı latınca "su" mənasını verən aqua və "dəniz" mənasını verən marina sözlərindən yaranmışdır."Aquamarine" sözü ilk dəfə 1677-ci ildə istifadə edilmişdir.

Dəyər

Akvamarinin dəyəri onun çəkisi, rəngi, kəsimi və parlaqlığı ilə müəyyən edilir. Mineral nisbi bolluğuna görə adətən zümrüd və ya (qırmızı beril) kimi beril qrupuna daxil olan digər qiymətli daşlarla müqayisədə nisbətən daha ucuz, mavi topaz kimi oxşar rəngli qiymətli daşlardan isə daha bahalıdır. Mavi rəngi təbii olaraq meydana gəlmiş akvamarin nümunələri tərkibindəki dəmir ionunun yaratdığı sarı tonları azaltmaq üçün süni olaraq istiliyə məruz qoyulmuş nümunələrdən daha bahadır.

Mədəniyyətdə

Akvamarin rənginə görə tarixən gənclik və xoşbəxtlik simvolu kimi istifadə edilmiş, həmçinin bu rəng ona adını da verməklə birlikdə Qərb mədəniyyətinin onu okeanla əlaqələndirməsinə səbəb olmuşdur. Qədim Romalılar akuamarinin dənizlə səyahət edən insanları qorudğuna inanır, ondan həmçinin xəstəliklərdən qorunmaq üçün istifadə edirdilər.

Çinlilər ondan möhürlər, heykəlciklər və qravürlər, yaponlar isə netsuke hazırlamaq üçün istifadə edirdilər.

Tapılma

Akvamarin Əfqanıstan, Çin, Keniya, Pakistan, Rusiya, Mozambik, ABŞ,Braziliya, Nigeriya, Madaqaskar, Zambiya, Tanzaniya, Şri Lanka,Malavi, Hindistan,Zimbabve, Avstraliya, Myanma və Namibiya kimi ölkələrdə tapıla bilər. Braziliyanın Minas-Jerays ştatı akvamarin üçün əsas mənbədir.

Akvamarin əsasən qranit peqmatitlərində tapılır. O, həmçinin hidrotermal aktivliklə minerallaşmış metamorfik süxurlarda da tapıla bilər.

Qalereya

• İşlənmiş akvamarin
• Akvamarin mədəni

İstinadlar

1. Manutchehr-Danai, Mohsen. Dictionary of Gems and Gemology (ingilis). Springer Science & Business Media. 2013-03-09. 24. ISBN .
2. Wenk, Hans-Rudolf; Bulakh, Andrei. Minerals: Their Constitution and Origin (ingilis). Cambridge University Press. April 2004. 542. ISBN .
3. "Aquamarine: the blue gemstone and March birthstone". geology.com. 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
4. Perkins, Dexter; Henke, Kevin R.; Simon, Adam C.; Yarbrough, Lance D. Earth Materials: Components of a Diverse Planet (ingilis). CRC Press. 2019-07-24. 82. ISBN .
5. Jones, Cindy. Geology (ingilis). Lotus Press. 2005. 16–17. ISBN .
6. Grande, Lance; Augustyn, Allison. Gems and Gemstones: Timeless Natural Beauty of the Mineral World (ingilis). University of Chicago Press. 2009-11-15. 125. ISBN .
7. "Aquamarine | Birthstones | Gems | Geology & Soils | Online Resources | School of Natural Resources | University of Nebraska–Lincol". snr.unl.edu. 2023-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-30.
8. Oldershaw, Cally. Firefly Guide to Gems (ingilis). Firefly Books. 2003. 124. ISBN .
9. Cresswell, Julia. Little Oxford Dictionary of Word Origins (ingilis). Oxford University Press. 2014. səh. 174. ISBN .
10. Merriam-Webster.com Dictionary, aquamarine, 2017-02-06 tarixində , İstifadə tarixi: 2023-12-24
11. "Aquamarine: the blue gemstone and March birthstone". geology.com. 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
12. "How to Value Aquamarine". Sciencing (ingilis). 2021-08-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-30.
13. Grande, Lance; Augustyn, Allison. Gems and Gemstones: Timeless Natural Beauty of the Mineral World (ingilis). University of Chicago Press. 2009-11-15. 125. ISBN .
14. Oldershaw, Cally. Firefly Guide to Gems (ingilis). Firefly Books. 2003. 124. ISBN .
15. Pearl, Richard M. Popular Gemology (ingilis). Read Books Ltd. 2016-09-06. 95. ISBN .
16. "Aquamarine Value, Price, and Jewelry Information - Gem Society". International Gem Society (ingilis). 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-21.
17. Webster, Richard. The Encyclopedia of Superstitions (ingilis). Llewellyn Worldwide. 2012-09-08. 14. ISBN .
18. Rapp, George R. Archaeomineralogy (ingilis). Springer Science & Business Media. 2013-03-09. 97–98. ISBN .
19. Oldershaw, Cally. Firefly Guide to Gems (ingilis). Firefly Books. 2003. 125. ISBN .
20. "Aquamarine Value & Worth". Grav (ingilis). 2021-08-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-29.
21. "Aquamarine: the blue gemstone and March birthstone". geology.com. 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
22. Grande, Lance; Augustyn, Allison. Gems and Gemstones: Timeless Natural Beauty of the Mineral World (ingilis). University of Chicago Press. 2009-11-15. 126. ISBN .
23. Oldershaw, Cally. Firefly Guide to Gems (ingilis). Firefly Books. 2003. 124. ISBN .
24. Oldershaw, Cally. Firefly Guide to Gems (ingilis). Firefly Books. 2003. 124. ISBN .
25. "Aquamarine: the blue gemstone and March birthstone". geology.com. 2021-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.