Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Acı bağırsaq (lat. jejunum) — insanlarda və ən yüksək onurğalılarda, o cümlədən məməlilər, sürünənlər və quşlarda nazik bağırsağın ikinci hissəsi.
| Acı bağırsaq | |
|---|---|
 Small intestine | |
 Onikibarmaq bağırsağın yuxarı və aşağı hissəsi | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Onun membranı əvvəllər onikibarmaq bağırsağın fermentləri tərəfindən həzm olunmuş qida maddələrinin kiçik molekullarının enterositlər tərəfindən udulması üçün ixtisaslaşmışdır.
Acı bağırsağın döngələri qarın boşluğunun yuxarı sol hissəsində yerləşir. Acı bağırsaq və qalça bağırsağın arasındakı bölünmə anatomik olaraq fərqlənmir.
Yetkinlərdə qalça bağırsaq adətən 6-7 m (20-23 fut) uzunluğundadır, bunun təxminən beşdə ikisi acı bağırsaqdır.
Tərkibi
Qəbul edilən qidaya məruz qalan acı bağırsağın daxili səthi, qəbul edilən qidalardan qida maddələrinin udulması üçün mövcud olan toxumaların səth sahəsini artıran villi adlanan selikli qişalarla örtülüb.
Qida maddələrinin epitelial hüceyrələr vasitəsilə acı bağırsaq və qalça bağırsaq vasitəsilə daşınmasına şəkər fruktozasının passiv daşınması və amin turşularının, kiçik peptidlərin, vitaminlərin və əksər qlükozanın aktiv daşınması daxildir. Acı bağırsaqdakı villi onikibarmaq bağırsaq və ya qalça bağırsaqdan daha uzundur.
Acı bağırsaqdakı pH adətən 7 ilə 8 arasındadır (neytral və ya bir qədər qələvi). O, həmçinin peristaltika kimi tanınan proseslə qidanın hərəkətinə kömək edən dairəvi və uzununa hamar əzələləri ehtiva edir.
Histologiyası
Acı bağırsaqda çox az Brunner vəzləri (duodenumda tapılır) və ya Peyer yamaqları (nazik bağırsaqda tapılır) var. Bununla belə onun mezenteriyasında bir neçə nazik limfa düyünləri var.
Acı bağırsaqla və qalça bağırsaq arasında heç bir sərhəd yoxdur. Bununla belə, incə histoloji fərqləri var:
- Acı bağırsaqda mezenteriya içərisində nazik bağırsaqdan daha az piy var.
- Acı bağırsaq adətən daha böyük diametrə malikdir.
- Acı bağırsağın villisi uzun, barmağa bənzər çıxıntılara bənzəyir və histoloji olaraq müəyyən edilə bilən bir quruluşdur.
- Bütün bağırsaq traktının limfoid toxumasına malik olmasına baxmayaraq, yalnız nazik bağırsaqda çoxlu sayda limfosit və mikrofold hüceyrələr kimi immun hüceyrələrdən ibarət kapsullaşdırılmamış limfoid düyünləri olan bol Peyer yamaqları var.
-
![image]()
Transmissiya elektron mikroskopu (TEM) insanın acı bağırsağının görüntüsü -
![image]()
Siçanın acı bağırsağının TEM şəkli (14,000 qat böyüdülmə) -
![image]()
İtin acı bağırsağının görüntüsü (100 dəfə böyüdülmüş)
Funksiyası
Acı bağırsağın selikli qişası əvvəllər onikibarmaq bağırsaqda fermentlər tərəfindən həzm edilmiş kiçik qida hissəciklərinin enterositlər tərəfindən udulması üçün ixtisaslaşmışdır. Udulduqdan sonra qida maddələri (limfaya gedən yağ istisna olmaqla) enterositlərdən enterohepatik dövrəyə keçir və qaraciyərin qapı venası vasitəsilə qaraciyərə daxil olur. Burada qan emal olunur.
Heyvanlarda
Balıqlarda qalça bağırsağın bölmələri o qədər də aydın deyil və acı bağırsaq yerinə "orta bağırsaq" termini istifadə edilir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2023-09-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-04.
- Deakin, Barbara Young; və b. Wheater's functional histology : a text and colour atlas (5th). Churchill Livingstone/Elsevier. 2006. səh. 263. ISBN .
- Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Tibbitts, Adam W. M. Mitchell; illustrations by Richard; Richardson, Paul. Gray's anatomy for students. Philadelphia: Elsevier/Churchill Livingstone. 2005. 273–275. ISBN .
- "Arxivlənmiş surət". 2023-09-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-05.
- CRANE, RK. "Intestinal absorption of sugars". Physiological Reviews. 40 (4). Oct 1960: 789–825. doi:10.1152/physrev.1960.40.4.789. PMID 13696269.
- Guillaume, Jean; Praxis Publishing; Sadasivam Kaushik; Pierre Bergot; Robert Metailler. Nutrition and Feeding of Fish and Crustaceans. Springer. 2001. səh. 31. ISBN . İstifadə tarixi: 2009-01-09.
Xarici keçidlər
- Peyer's patches 2016-03-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aci bagirsaq lat jejunum insanlarda ve en yuksek onurgalilarda o cumleden memeliler surunenler ve quslarda nazik bagirsagin ikinci hissesi Aci bagirsaqSmall intestineOnikibarmaq bagirsagin yuxari ve asagi hissesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Onun membrani evveller onikibarmaq bagirsagin fermentleri terefinden hezm olunmus qida maddelerinin kicik molekullarinin enterositler terefinden udulmasi ucun ixtisaslasmisdir Aci bagirsagin dongeleri qarin boslugunun yuxari sol hissesinde yerlesir Aci bagirsaq ve qalca bagirsagin arasindaki bolunme anatomik olaraq ferqlenmir Yetkinlerde qalca bagirsaq adeten 6 7 m 20 23 fut uzunlugundadir bunun texminen besde ikisi aci bagirsaqdir TerkibiQebul edilen qidaya meruz qalan aci bagirsagin daxili sethi qebul edilen qidalardan qida maddelerinin udulmasi ucun movcud olan toxumalarin seth sahesini artiran villi adlanan selikli qisalarla ortulub Qida maddelerinin epitelial huceyreler vasitesile aci bagirsaq ve qalca bagirsaq vasitesile dasinmasina seker fruktozasinin passiv dasinmasi ve amin tursularinin kicik peptidlerin vitaminlerin ve ekser qlukozanin aktiv dasinmasi daxildir Aci bagirsaqdaki villi onikibarmaq bagirsaq ve ya qalca bagirsaqdan daha uzundur Aci bagirsaqdaki pH adeten 7 ile 8 arasindadir neytral ve ya bir qeder qelevi O hemcinin peristaltika kimi taninan prosesle qidanin hereketine komek eden dairevi ve uzununa hamar ezeleleri ehtiva edir Histologiyasi Aci bagirsaqda cox az Brunner vezleri duodenumda tapilir ve ya Peyer yamaqlari nazik bagirsaqda tapilir var Bununla bele onun mezenteriyasinda bir nece nazik limfa duyunleri var Aci bagirsaqla ve qalca bagirsaq arasinda hec bir serhed yoxdur Bununla bele ince histoloji ferqleri var Aci bagirsaqda mezenteriya icerisinde nazik bagirsaqdan daha az piy var Aci bagirsaq adeten daha boyuk diametre malikdir Aci bagirsagin villisi uzun barmaga benzer cixintilara benzeyir ve histoloji olaraq mueyyen edile bilen bir qurulusdur Butun bagirsaq traktinin limfoid toxumasina malik olmasina baxmayaraq yalniz nazik bagirsaqda coxlu sayda limfosit ve mikrofold huceyreler kimi immun huceyrelerden ibaret kapsullasdirilmamis limfoid duyunleri olan bol Peyer yamaqlari var Transmissiya elektron mikroskopu TEM insanin aci bagirsaginin goruntusu Sicanin aci bagirsaginin TEM sekli 14 000 qat boyudulme Itin aci bagirsaginin goruntusu 100 defe boyudulmus FunksiyasiAci bagirsagin selikli qisasi evveller onikibarmaq bagirsaqda fermentler terefinden hezm edilmis kicik qida hisseciklerinin enterositler terefinden udulmasi ucun ixtisaslasmisdir Udulduqdan sonra qida maddeleri limfaya geden yag istisna olmaqla enterositlerden enterohepatik dovreye kecir ve qaraciyerin qapi venasi vasitesile qaraciyere daxil olur Burada qan emal olunur HeyvanlardaBaliqlarda qalca bagirsagin bolmeleri o qeder de aydin deyil ve aci bagirsaq yerine orta bagirsaq termini istifade edilir Istinadlar Arxivlenmis suret 2023 09 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 04 Deakin Barbara Young ve b Wheater s functional histology a text and colour atlas 5th Churchill Livingstone Elsevier 2006 seh 263 ISBN 978 0 443 068 508 Drake Richard L Vogl Wayne Tibbitts Adam W M Mitchell illustrations by Richard Richardson Paul Gray s anatomy for students Philadelphia Elsevier Churchill Livingstone 2005 273 275 ISBN 978 0 8089 2306 0 Arxivlenmis suret 2023 09 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 05 CRANE RK Intestinal absorption of sugars Physiological Reviews 40 4 Oct 1960 789 825 doi 10 1152 physrev 1960 40 4 789 PMID 13696269 Guillaume Jean Praxis Publishing Sadasivam Kaushik Pierre Bergot Robert Metailler Nutrition and Feeding of Fish and Crustaceans Springer 2001 seh 31 ISBN 9781852332419 Istifade tarixi 2009 01 09 Xarici kecidlerPeyer s patches 2016 03 04 at the Wayback Machine