Limfositlərə 2 böyük populyasiya olan - B - və T — limfositləri və təbii killerlər aiddirlər. B və T limfositləri qazanılmış ,təbii killerlər (TK) isə təbii immun sisteminin kompanentləridirlər. Hər 3 subpopulyasiya sümük iliyində əmələ gəlir. Formalaşmaları isə müxtəlif orqanlarda əmələ gəlir.B limfositlərinin əsas inkişaf mərhələləri sümük iliyində , T limfositlərin formalaşması timusda gedir .TK — lərin formalaşması isə əsasən dalaqda gedir.
Hər bir B limfositi genetik olaraq müəyyən bir antigenə qarşı spesifikliyə malik olan reseptorun sintezi üçün proqramlaşdırılır . Belə reseptorlara B C R — lər (B cell reseptor) deyilir. Onlar hüceyrənin səthində yerləşirlər.Antigenlə qarşılıqlı təsirdə olan bu hüceyrələr bölünüb çoxalır ,differensiasiyaya məruz qalır və effektor (plazmatik ) hüceyrələrə çevrilirlər.Bu plazmatik hüceyrələr B limfositlərinin inkişafının son mərhələsidir və bu hüceyrələr B C R molekulunun antigentanıyan İg kompanentini şəklində sintez edirlər .Hüceyrənin bütün potensialı bu sintezə yönəldiyindən plazmatik hüceyrələr cəmi 3 −4 gün yaşaya bilirlər. T limfositləri' — onların müxtılif funksiyaları yerinə yetirən müxtəlif subpopulyasiyaları vardır.Bu subpopulyasiyalardan biri B limfositləri ilə qarşılıqlı təsirdə olaraq onların bölünüb çoxalmasına və plazmatik hüceyrələrə çevrilməsinə köməklik edirlər. Sub populyasiyalardan digəri mononuklear faqositar hüceyrələr tərəfindən udulmuş patogenlərin faqositozunu gücləndirir.Bu tipli hüceyrələrə T — helper (T — köməkçi ) hüceyrələri deyilir.T limfositlərinin başqa bir populyasiyası isə orqanizmin virusla və patogen mikroorqanizmlərlə yoluxmuş hüceyrələrini tapıb məhv edirlər.Bu hüceyrələr T — killer ( və ya T sitotoksik ) hüceyrələr adlanır.Hər bir T limfositinin səthində B limfositlərində olduğu kimi özünəməxsus antigen tanıyan reseptorlar mövcuddur.B və T limfositlərinin oxşarlığı ondan ibarətdir ki, onların hər ikisi immunoqlobulinlər superfəsiləsinə aid molekullardırlar.Lakin B limfositlərindən fərqli olaraq antigenin T limfositləri tərəfindən tapılması yalnız onun fraqmentinin başqa hüceyrə səthində M H C molekulları ilə kompleks şəklində təqdim olunduğu halda baş verir.
Təbii killerlər( TK) — B və — T limfositləri üçün xarakterik olan antigentanıyan reseptorlardan məhrumdurlar .Bu mənada onlara bəzən o — hüceyrələr də deyilir.Təbii killerlərin əsas funksiyası transformasiyaya uğramış ( o cümlədən şiş ) və virusla yoluxmuş hüceyrələri tapıb məhv etməkdir.Bundan əlavə , təbii killerlər orqanizmin M H C molekullarını qismən və tam itirmiş hüceyrələri də tapıb lizisə uğradırlar.Ölçülərinə görə təbii killerlər limfositlərdən təxminən 2 dəfə böyükdürlər.
İstinadlar
- Ziyəddin Məmmədov ,Rasim Axundov — İmmunologiyanın əsasları dərslik .Müəllim nəşriyyatı Bakı 2009 .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Limfositlere 2 boyuk populyasiya olan B ve T limfositleri ve tebii killerler aiddirler B ve T limfositleri qazanilmis tebii killerler TK ise tebii immun sisteminin kompanentleridirler Her 3 subpopulyasiya sumuk iliyinde emele gelir Formalasmalari ise muxtelif orqanlarda emele gelir B limfositlerinin esas inkisaf merheleleri sumuk iliyinde T limfositlerin formalasmasi timusda gedir TK lerin formalasmasi ise esasen dalaqda gedir Her bir B limfositi genetik olaraq mueyyen bir antigene qarsi spesifikliye malik olan reseptorun sintezi ucun proqramlasdirilir Bele reseptorlara B C R ler B cell reseptor deyilir Onlar huceyrenin sethinde yerlesirler Antigenle qarsiliqli tesirde olan bu huceyreler bolunub coxalir differensiasiyaya meruz qalir ve effektor plazmatik huceyrelere cevrilirler Bu plazmatik huceyreler B limfositlerinin inkisafinin son merhelesidir ve bu huceyreler B C R molekulunun antigentaniyan Ig kompanentini seklinde sintez edirler Huceyrenin butun potensiali bu sinteze yoneldiyinden plazmatik huceyreler cemi 3 4 gun yasaya bilirler T limfositleri onlarin muxtilif funksiyalari yerine yetiren muxtelif subpopulyasiyalari vardir Bu subpopulyasiyalardan biri B limfositleri ile qarsiliqli tesirde olaraq onlarin bolunub coxalmasina ve plazmatik huceyrelere cevrilmesine komeklik edirler Sub populyasiyalardan digeri mononuklear faqositar huceyreler terefinden udulmus patogenlerin faqositozunu guclendirir Bu tipli huceyrelere T helper T komekci huceyreleri deyilir T limfositlerinin basqa bir populyasiyasi ise orqanizmin virusla ve patogen mikroorqanizmlerle yoluxmus huceyrelerini tapib mehv edirler Bu huceyreler T killer ve ya T sitotoksik huceyreler adlanir Her bir T limfositinin sethinde B limfositlerinde oldugu kimi ozunemexsus antigen taniyan reseptorlar movcuddur B ve T limfositlerinin oxsarligi ondan ibaretdir ki onlarin her ikisi immunoqlobulinler superfesilesine aid molekullardirlar Lakin B limfositlerinden ferqli olaraq antigenin T limfositleri terefinden tapilmasi yalniz onun fraqmentinin basqa huceyre sethinde M H C molekullari ile kompleks seklinde teqdim olundugu halda bas verir Tebii killerler TK B ve T limfositleri ucun xarakterik olan antigentaniyan reseptorlardan mehrumdurlar Bu menada onlara bezen o huceyreler de deyilir Tebii killerlerin esas funksiyasi transformasiyaya ugramis o cumleden sis ve virusla yoluxmus huceyreleri tapib mehv etmekdir Bundan elave tebii killerler orqanizmin M H C molekullarini qismen ve tam itirmis huceyreleri de tapib lizise ugradirlar Olculerine gore tebii killerler limfositlerden texminen 2 defe boyukdurler Tibb ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin IstinadlarZiyeddin Memmedov Rasim Axundov Immunologiyanin esaslari derslik Muellim nesriyyati Baki 2009