Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Populyasiya (lat. populus – xalq, əhali) — müəyyən ərazidə yerləşən, bir-birilə və başqaları ilə qarşılıqlı əlaqə şəraitində uzun müddət sayını tənzim edə bilən hər hansı növün fərdlər qrupu; uyğunlaşma xarakterli struktur və həyat ritminə malikdir. Növlər çoxlu populyasiyadan ibarətdir. Ev heyvanlarının ayrı-ayrı qruplarının (cins, sürü) və mədəni bitkilərin (sort, klon, xətt) də Populyasiyası vardır. Populyasiyanın mühüm xüsusiyyəti fərdlərlə tənzim olunmasıdır. Populyasiya daxilində ərazi və qida əlaqəsinə nisbətən çoxalma əlaqəsi daha güclüdür. Fərdlərin genetik morfofizioloji və etoloji cəhətdən müxtəlif keyfiyyətli olması Populyasiyada davamlı struktur yaradır. Populyasiyaya daxil olan fərdlərin sayı çox dəyişə bildiyi üçün onun strukturu dinamikdir. Buna görə də Populyasiyanın tutduğu sahənin sərhədlərini müəyyən etmək çətin olur. Konkret şəraitdə Populyasiyanın ən çox əlverişli sayına onun homeostazı deyilir. Populyasiya öz sıxlığını tənzimləməklə növün nəslini qoruyub saxlayır. Populyasiyalar sayına və strukturuna təsir göstərərək biogeosenozun dinamikasına səbəb amilə çevrilir. Beləliklə, ayrı-ayrı fərdlərin mühitə uyğunlaşma qabiliyyətinə nisbətən populyasıyanın uyğunlaşma imkanı genişdir. Özündə çoxlu populyasiya birləşdirən növün uyğunlaşma imkanı isə daha çoxdur.
Populyasiya arealı
Populyasiya yayılan ərazi (akvatoriya). Növün biologiyasından və mövsümdən asılı olaraq Populyasiya arealı dəyişir-genişlənir və ya daralır. Populyasiya arealı miqrasiya zamanı xeyli genişlənir.
Populyasiya tipləri
Ətraf mühiti dərk etməyə çalışan hər kəs populyasiya anlayışının prinsipial əhəmiyyətini dərk etməlidir.Unutmaq olmaz ki, populyasiya bioloji növün yaşamaq formasıdır.
Bioloji növü təşkil edən fərdlər onun arealı daxilində müxtəlif qaydada yerləşirlər. Ona görə müəyyən sahə vahidinə düşən fərdlərin sayı, yəni populyasiyanın sıxlığı fərqli olur. Populyasiyanın sıxlığı yüksək olan yerlər ilə onun sıxlığı aşağı olan yerlər növbələşirlər. Eyni populyasiyanın sıxlığı eyni bir yerdə bir il yeksək, o biri il isə aşağı ola bilər. Bütün bunlara görə populyasiyaya belə tərif verilir: Bioloji növün arealı daxilində konkret ərazidə yerləşən, uzun müddət (çoxlu nəsillər boyunca) real imkanlar əsasında bir-biri ilə sərbəst cütləşib öz sayını tənzim edə bilən və müəyyən mexanizimlərlə (coğrafi, ekoloji və etoloji mexanizimlərlə) az-çox təcrid olunmuş fərdlər qrupuna populyasiya deyilir. Deməli populyasiyanı müəyyn etmək üçün əsas şərtlər aşağıdakılardır:
- Konkret sahədə uzun illər yaşayıb öz sayını tənzim edə bilmək. Stabil olmayan qısa müddətli fərdlər qrupuna populyasiya deyilir.
- Müəyyən dərəcədə sərbəst cütləşmək üçün imkanın olması, özü də real imkan-real gen mübadiləsi. Bu baxımdan növün ümumi imkanı populyasiyaya nisbətən daha genişdir. Növün fərdləri arasında sərbəst cütləşmək üçün potensial imkan da vardır. Bu imkanlar növün nisbi stabilliyini gücləndirir. Populyasiyanın sərbəst cütləşmək imkanı onun quruluşunun təkamülünü təmin edir.
- Populyasiyalar az-çox təcrid olunmuş halda yaşayırlar. Onları coğrafi, ekoloji və etoloji mexanizimlər təcrid edir.
Populyasiyanın 3 tipi vardır:
- Coğrafi populyasiya-növün arealının müəyyən coğrafi ərazisində yerləşən fərdlər qrupudur. Coğrafi populyasiya növaltına və ya yarımnövə uyğun gəlir. Coğrafi populyasiyalar arasında gen mübadiləsi zəifdir. Ona görə də belə populyasiyada səciyyəvi etoloji, ekoloji və biokimyəvi xüsusiyyətlərlə yanaşı müəyyən morfoloji fərqlər də formalaşır.
- Ekoloji populyasiya-növün arealının eyni coğrafi ərazisində ekoloji şəraitə görə fərqli sahədə yerləşən fərdlər qrupudur. Ekoloji populyasiyanın təcrid edən mexanizimlər səciyyəvi yuva yerindən, sutkalıq fəaliyyət ritmidən, qidalanma xarakterindən, enerji balansından və başqa ekoloji xüsusiyyətlərdən ibarət ola bilər.
- Etoloji populyasiya və ya elementar populyasiya- eyni coğrafi ərazidə və ya eyni ekoloji şəraitdə eyni növə aid olan fərdlərin davranışına görə fərqlənən qrupudur. Belə qrup özünəməxsus davranışını onu qonşu qruplardan az-çox təcrid edib gen mübadiləsini zəiflədir.
Populyasiya artım sürəti
Vahid zamanda populyasiyanın artımı: ΔN/Δt. Burada N populyasiyanın ölçüsü (sayı), t – vaxt.
Populyasiya biologiyası
Ümumi biologiyanın bölməsi: populyasiyaların kompleks öyrənilməsi ilə məşğul olur (ümumi bioloji, demoqrafik, ekoloji, genetik və s. nöqteyi nəzərindən).
Populyasiya dağlaları
Termin N.V.Timofeyev-Resovski (1928) tərəfindən təklif olunmuşdur, populyasiya fərdlərinin biotik və abiotik mühitin müxtəlif faktorlarının təsiri altında sayının dəyişməsini göstərir. S.S.Çetverikova (1909) görə «həyat dalğaları”» adlanır. Populyasiya dağlaları bütün növlər üçün səciyyəvidir və müəyyən təkamül əhəmiyyəti kəsb edir, belə ki, hər hansı bir populyasiyanın sayının kəskin azalması zamanı onlardan canlı qalan fərdlər özlərini nadir genotip kimi göstərə bilər. Sonralar həmin populyasiyanın sayının bərpa olunması sağ qalan fərdlərin hesabına gedir, bu isə genin, deməli genefondun sıxlığının dəyişməsinə səbəb olur.
Populyasiya genetikası
Genetikanın təbii populyasiyaların genetik tərkibini, genetik dinamikasını öyrənən bölməsi.
Populyasiya partlayışı
Hər hansı bir növün fərdlərinin sayının (sıxlığının) qəflətən kəskin artması və qarşısının alınması mümkün olmaması. Bir çox növlər üçün (gəmiricilər, cücülər) Populaysiya partlayışı növün dalğavari xarakter daşıya bilər. Populyasiya partlayışı növün introduksiyası zamanı da baş verə bilər (məs. Avstraliyada kroliklərin, SNQ dövlətləri ərazisində amerika ağcaqayınının, Azərbaycanda yenotun artması).
Populyasiya sistemikası
Sistematikanın bölməsi: bir növə aid olan populyasiyaları və onların müqayisəsini öyrənir. Populyasiya sistemikasının nəzəri nöqtəyincə təbiətdə bütün orqanizmlər bu və ya digər populyasiyaların nümayəndələridir.
Populyasiyanın artımı
Müəyyən vaxt müddətinin başlanğıcı və sonunda populyasiyanın ölçüləri arasındakı fərq: bu fərq müsbət və mənfi ola bilər.
Populyasiyanın buferliyi
Mühitin əlverişsizliyi şəraitində populyasiyanın itkiyə müqavimət göstərməsi qabiliyyəti.
Populyasiyanın bütövlük nəzəriyyəsi
Y.Odumun (1975) nəzəriyyəsi olub ona görə populyasiya real bioloji vahid olub müəyyən bioloji konstanta və müəyyən dəyişmə səddinə malikdir.
Populyasiyanın quruluşu və ya strukturu
Populyasiyanı təşkil edən fərdlər cinsiyyətə -erkək və dişi, ailəyə-valideyinlər və onların balaları, yaşa-cavanlar və qocalar, habelə sahədə yerləşməsinə görə qruplar əmələ gətirirlər. Belə qruplaşmalar ekoloji şəraitdən səmərəli istifadə etməyə, vaxta qənaət etməyə və özünü qorumağa imkan verir, rəqabəti azaldır. Məsələn cüt-cüt yaşayan heyvanlar sahədə elə yerləşirlər ki, onlar bir-birindən uzaq düşüb əlaqəsiz qalmasın, nə də çox yaxın olub aralarındakı rəqabəti gücləndirməsin. Adətən qida bazası zəngin olan və sahədə bərabər paylanmış həşartdan, otdan və bu kimi qidadan istifadə edən bübül, qaratoyuq, alacəhrə, meşə sərçəsi və s. heyvanlar cüt-cüt yerləşir. Hər cütün müəyyən sahəsi və qida üçün oradan uzağa getmirlər. Lakin qida bazası, yuva yeri, və başqa ekoloji şəraiti müəyyən bir sahədə olan heyvanlar düşərgələr-kolonyalr əmələ gətirirlər. Bunların morfoloji strategiyası, yəni hərəkət qaydası, qida və su daşımaq qabiliyyəti və s. morfo-fizioloji uyğunlaşmaları yuvasından çox uzağa getməyə imkan verir. Məsələn, arılar, qarışqalar, göyərçin, zağca, qağayı, antiloplar və s. heyvanlar balası olan yerdən çox uzağa gedib-qayıda bilirlər. Su mühitində qida bazası ö qədər zəngindir ki, təkcə cəld hərəkətli heyvanlar deyil, hətta su axını vasitəsi ilə passiv yemlənən hidra, mərcan polipi, assidi və s. heyvanlar böyük düşərgələr əmələ gətirib nəsil verirlər. Populyasiyanın çoxalma dövründən sonra əmələ gətirdiyi qruplaşmalar köməkli formada yemlənmək və qorunmaq üçündür, özü də bir növə məxsus, sərbəst, eləcə də bir neçə növə aid qarışıq fərdlərdən ibarət sürü ola bilər.Deməli heyvanların populyasiyasında koloniyanın əmələ gəlməsinin əsas səbəbi normal nəsil verməyi təmin etmək, çoxalma dövründən kənar vaxtda sürülərdə yaşaması və köməkli qidalanmaq və geniş mənada qorunmaq üçündür.
Bir sıra heyvanların erkəkləri dişilərdən, cavanları qocalardan ayrı qruplr əmələ gətirirlər. Bu da onların arasında növdaxili rəqabəti azaldır. Beləliklə populyasiyanın quruluşu onun təkamülündə formalaşmış uyğunlaşma strategiyasından asılıdır, özü də növdaxili rəqabəti azaldıb, qrup effektini yüksəltməy yönəltmişdir.
Populyasiyanın idarə olunması
Populyasiyanın tərkibindən sayına, morfoloji və davranış əlamətlərinə görə arzu olunmaz fərdlərin kənar edilməsi yolu ilə sayının, cinsi və yaş tərkibinin süni nizamlanması.
Populyasiyanın inteqrasiyası
Qida, sahə və digər qarşılıqlı əlaqələrinin sıx bağlılığı əsasında populyasiyaların vahid ekosistemdə birləşməsi.
Populyasiyanın nizamlanması
Tarazlıq vəziyyətinə uyğun populyasiyanın ölçüsünün (sayının) bərpa olunması cəhdi.
Populyasiyanın sabitliyi
Populyasiyanın öz tərkibini (sayını) daim saxlamağa cəhd etməsi.
Populyasiyanın sayı
Hər bir vaxt anında bir populyasiyaya aid olan orqanizmlərin sayı.
Populyasiya sayının tənzimlənməsi
Populyasiyanın böyüməsinin ləngidilməsi və ya sayının azaldılması üzrə tədbirlər.
Populyasiya sayının tərəddüdü
Abiotik faktorların təsirilə, həmçinin immiqrasiya və ya emiqrasiya prosesində vaxta görə populyasiyanın sayının tərəddüdü (dəyişməsi).
Populyasiyanın sıxlığı
Vahid sahədə və ya həcmdə populyasiya fərdlərinin (və ya biokütləsinin) sayı. Populyasiyanın sıxlığı ətraf mühitin faktorlarından, yaxud mühitin həcmindən asılıdır.
Populyasiyanın sıxlığının tərəddüdü
Bir nəsil müddətində və ya nəsildən-nəslə populyasiyanın məskunlaşma sıxlığının tərəddüdü (dəyişməsi).
Populyasiyanın sanitar vəziyyəti
Doğum ölümə bərabər olduqda və populyasiyanın sıxlığı daim eyni səviyyədə olarkən populyasiyanın inkişaf fazası. Populyasiyanın sanitar vəziyyəti ətraf mühitin optimal şəraitində (abiotik faktorların, parazitlərin, xəstəliyin, emiqrasiyanın kəsgin tərəddüdü olmadıqda) mümkündür.
İstinadlar
- Məmmədov Q.Ş., Xəlilov M.Y. Ensiklopedik ekoloji lüğət Bakı 2008
Ədəbiyyat
- Mustafayev Q. T. Ekologiyadan konspekt.Bakı, Şərq-Qərb,1993, 184 s
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Populyasiya lat populus xalq ehali mueyyen erazide yerlesen bir birile ve basqalari ile qarsiliqli elaqe seraitinde uzun muddet sayini tenzim ede bilen her hansi novun ferdler qrupu uygunlasma xarakterli struktur ve heyat ritmine malikdir Novler coxlu populyasiyadan ibaretdir Ev heyvanlarinin ayri ayri qruplarinin cins suru ve medeni bitkilerin sort klon xett de Populyasiyasi vardir Populyasiyanin muhum xususiyyeti ferdlerle tenzim olunmasidir Populyasiya daxilinde erazi ve qida elaqesine nisbeten coxalma elaqesi daha gucludur Ferdlerin genetik morfofizioloji ve etoloji cehetden muxtelif keyfiyyetli olmasi Populyasiyada davamli struktur yaradir Populyasiyaya daxil olan ferdlerin sayi cox deyise bildiyi ucun onun strukturu dinamikdir Buna gore de Populyasiyanin tutdugu sahenin serhedlerini mueyyen etmek cetin olur Konkret seraitde Populyasiyanin en cox elverisli sayina onun homeostazi deyilir Populyasiya oz sixligini tenzimlemekle novun neslini qoruyub saxlayir Populyasiyalar sayina ve strukturuna tesir gostererek biogeosenozun dinamikasina sebeb amile cevrilir Belelikle ayri ayri ferdlerin muhite uygunlasma qabiliyyetine nisbeten populyasiyanin uygunlasma imkani genisdir Ozunde coxlu populyasiya birlesdiren novun uygunlasma imkani ise daha coxdur Populyasiya arealiPopulyasiya yayilan erazi akvatoriya Novun biologiyasindan ve movsumden asili olaraq Populyasiya areali deyisir genislenir ve ya daralir Populyasiya areali miqrasiya zamani xeyli genislenir Populyasiya tipleriEtraf muhiti derk etmeye calisan her kes populyasiya anlayisinin prinsipial ehemiyyetini derk etmelidir Unutmaq olmaz ki populyasiya bioloji novun yasamaq formasidir Bioloji novu teskil eden ferdler onun areali daxilinde muxtelif qaydada yerlesirler Ona gore mueyyen sahe vahidine dusen ferdlerin sayi yeni populyasiyanin sixligi ferqli olur Populyasiyanin sixligi yuksek olan yerler ile onun sixligi asagi olan yerler novbelesirler Eyni populyasiyanin sixligi eyni bir yerde bir il yeksek o biri il ise asagi ola biler Butun bunlara gore populyasiyaya bele terif verilir Bioloji novun areali daxilinde konkret erazide yerlesen uzun muddet coxlu nesiller boyunca real imkanlar esasinda bir biri ile serbest cutlesib oz sayini tenzim ede bilen ve mueyyen mexanizimlerle cografi ekoloji ve etoloji mexanizimlerle az cox tecrid olunmus ferdler qrupuna populyasiya deyilir Demeli populyasiyani mueyyn etmek ucun esas sertler asagidakilardir Konkret sahede uzun iller yasayib oz sayini tenzim ede bilmek Stabil olmayan qisa muddetli ferdler qrupuna populyasiya deyilir Mueyyen derecede serbest cutlesmek ucun imkanin olmasi ozu de real imkan real gen mubadilesi Bu baximdan novun umumi imkani populyasiyaya nisbeten daha genisdir Novun ferdleri arasinda serbest cutlesmek ucun potensial imkan da vardir Bu imkanlar novun nisbi stabilliyini guclendirir Populyasiyanin serbest cutlesmek imkani onun qurulusunun tekamulunu temin edir Populyasiyalar az cox tecrid olunmus halda yasayirlar Onlari cografi ekoloji ve etoloji mexanizimler tecrid edir Populyasiyanin 3 tipi vardir Cografi populyasiya novun arealinin mueyyen cografi erazisinde yerlesen ferdler qrupudur Cografi populyasiya novaltina ve ya yarimnove uygun gelir Cografi populyasiyalar arasinda gen mubadilesi zeifdir Ona gore de bele populyasiyada seciyyevi etoloji ekoloji ve biokimyevi xususiyyetlerle yanasi mueyyen morfoloji ferqler de formalasir Ekoloji populyasiya novun arealinin eyni cografi erazisinde ekoloji seraite gore ferqli sahede yerlesen ferdler qrupudur Ekoloji populyasiyanin tecrid eden mexanizimler seciyyevi yuva yerinden sutkaliq fealiyyet ritmiden qidalanma xarakterinden enerji balansindan ve basqa ekoloji xususiyyetlerden ibaret ola biler Etoloji populyasiya ve ya elementar populyasiya eyni cografi erazide ve ya eyni ekoloji seraitde eyni nove aid olan ferdlerin davranisina gore ferqlenen qrupudur Bele qrup ozunemexsus davranisini onu qonsu qruplardan az cox tecrid edib gen mubadilesini zeifledir Populyasiya artim suretiVahid zamanda populyasiyanin artimi DN Dt Burada N populyasiyanin olcusu sayi t vaxt Populyasiya biologiyasiUmumi biologiyanin bolmesi populyasiyalarin kompleks oyrenilmesi ile mesgul olur umumi bioloji demoqrafik ekoloji genetik ve s noqteyi nezerinden Populyasiya daglalariTermin N V Timofeyev Resovski 1928 terefinden teklif olunmusdur populyasiya ferdlerinin biotik ve abiotik muhitin muxtelif faktorlarinin tesiri altinda sayinin deyismesini gosterir S S Cetverikova 1909 gore heyat dalgalari adlanir Populyasiya daglalari butun novler ucun seciyyevidir ve mueyyen tekamul ehemiyyeti kesb edir bele ki her hansi bir populyasiyanin sayinin keskin azalmasi zamani onlardan canli qalan ferdler ozlerini nadir genotip kimi gostere biler Sonralar hemin populyasiyanin sayinin berpa olunmasi sag qalan ferdlerin hesabina gedir bu ise genin demeli genefondun sixliginin deyismesine sebeb olur Populyasiya genetikasiEsas meqale Populyasiya genetikasi Genetikanin tebii populyasiyalarin genetik terkibini genetik dinamikasini oyrenen bolmesi Populyasiya partlayisiHer hansi bir novun ferdlerinin sayinin sixliginin qefleten keskin artmasi ve qarsisinin alinmasi mumkun olmamasi Bir cox novler ucun gemiriciler cuculer Populaysiya partlayisi novun dalgavari xarakter dasiya biler Populyasiya partlayisi novun introduksiyasi zamani da bas vere biler mes Avstraliyada kroliklerin SNQ dovletleri erazisinde amerika agcaqayininin Azerbaycanda yenotun artmasi Populyasiya sistemikasiSistematikanin bolmesi bir nove aid olan populyasiyalari ve onlarin muqayisesini oyrenir Populyasiya sistemikasinin nezeri noqteyince tebietde butun orqanizmler bu ve ya diger populyasiyalarin numayendeleridir Populyasiyanin artimiMueyyen vaxt muddetinin baslangici ve sonunda populyasiyanin olculeri arasindaki ferq bu ferq musbet ve menfi ola biler Populyasiyanin buferliyiMuhitin elverissizliyi seraitinde populyasiyanin itkiye muqavimet gostermesi qabiliyyeti Populyasiyanin butovluk nezeriyyesiY Odumun 1975 nezeriyyesi olub ona gore populyasiya real bioloji vahid olub mueyyen bioloji konstanta ve mueyyen deyisme seddine malikdir Populyasiyanin qurulusu ve ya strukturuPopulyasiyani teskil eden ferdler cinsiyyete erkek ve disi aileye valideyinler ve onlarin balalari yasa cavanlar ve qocalar habele sahede yerlesmesine gore qruplar emele getirirler Bele qruplasmalar ekoloji seraitden semereli istifade etmeye vaxta qenaet etmeye ve ozunu qorumaga imkan verir reqabeti azaldir Meselen cut cut yasayan heyvanlar sahede ele yerlesirler ki onlar bir birinden uzaq dusub elaqesiz qalmasin ne de cox yaxin olub aralarindaki reqabeti guclendirmesin Adeten qida bazasi zengin olan ve sahede beraber paylanmis hesartdan otdan ve bu kimi qidadan istifade eden bubul qaratoyuq alacehre mese sercesi ve s heyvanlar cut cut yerlesir Her cutun mueyyen sahesi ve qida ucun oradan uzaga getmirler Lakin qida bazasi yuva yeri ve basqa ekoloji seraiti mueyyen bir sahede olan heyvanlar dusergeler kolonyalr emele getirirler Bunlarin morfoloji strategiyasi yeni hereket qaydasi qida ve su dasimaq qabiliyyeti ve s morfo fizioloji uygunlasmalari yuvasindan cox uzaga getmeye imkan verir Meselen arilar qarisqalar goyercin zagca qagayi antiloplar ve s heyvanlar balasi olan yerden cox uzaga gedib qayida bilirler Su muhitinde qida bazasi o qeder zengindir ki tekce celd hereketli heyvanlar deyil hetta su axini vasitesi ile passiv yemlenen hidra mercan polipi assidi ve s heyvanlar boyuk dusergeler emele getirib nesil verirler Populyasiyanin coxalma dovrunden sonra emele getirdiyi qruplasmalar komekli formada yemlenmek ve qorunmaq ucundur ozu de bir nove mexsus serbest elece de bir nece nove aid qarisiq ferdlerden ibaret suru ola biler Demeli heyvanlarin populyasiyasinda koloniyanin emele gelmesinin esas sebebi normal nesil vermeyi temin etmek coxalma dovrunden kenar vaxtda surulerde yasamasi ve komekli qidalanmaq ve genis menada qorunmaq ucundur Bir sira heyvanlarin erkekleri disilerden cavanlari qocalardan ayri qruplr emele getirirler Bu da onlarin arasinda novdaxili reqabeti azaldir Belelikle populyasiyanin qurulusu onun tekamulunde formalasmis uygunlasma strategiyasindan asilidir ozu de novdaxili reqabeti azaldib qrup effektini yukseltmey yoneltmisdir Populyasiyanin idare olunmasiPopulyasiyanin terkibinden sayina morfoloji ve davranis elametlerine gore arzu olunmaz ferdlerin kenar edilmesi yolu ile sayinin cinsi ve yas terkibinin suni nizamlanmasi Populyasiyanin inteqrasiyasiQida sahe ve diger qarsiliqli elaqelerinin six bagliligi esasinda populyasiyalarin vahid ekosistemde birlesmesi Populyasiyanin nizamlanmasiTarazliq veziyyetine uygun populyasiyanin olcusunun sayinin berpa olunmasi cehdi Populyasiyanin sabitliyiPopulyasiyanin oz terkibini sayini daim saxlamaga cehd etmesi Populyasiyanin sayiHer bir vaxt aninda bir populyasiyaya aid olan orqanizmlerin sayi Populyasiya sayinin tenzimlenmesiPopulyasiyanin boyumesinin lengidilmesi ve ya sayinin azaldilmasi uzre tedbirler Populyasiya sayinin teredduduAbiotik faktorlarin tesirile hemcinin immiqrasiya ve ya emiqrasiya prosesinde vaxta gore populyasiyanin sayinin tereddudu deyismesi Populyasiyanin sixligiVahid sahede ve ya hecmde populyasiya ferdlerinin ve ya biokutlesinin sayi Populyasiyanin sixligi etraf muhitin faktorlarindan yaxud muhitin hecminden asilidir Populyasiyanin sixliginin teredduduBir nesil muddetinde ve ya nesilden nesle populyasiyanin meskunlasma sixliginin tereddudu deyismesi Populyasiyanin sanitar veziyyetiDogum olume beraber olduqda ve populyasiyanin sixligi daim eyni seviyyede olarken populyasiyanin inkisaf fazasi Populyasiyanin sanitar veziyyeti etraf muhitin optimal seraitinde abiotik faktorlarin parazitlerin xesteliyin emiqrasiyanin kesgin tereddudu olmadiqda mumkundur IstinadlarMemmedov Q S Xelilov M Y Ensiklopedik ekoloji luget Baki 2008EdebiyyatMustafayev Q T Ekologiyadan konspekt Baki Serq Qerb 1993 184 s