Abeskun, Absükun və ya Abaskun (fars. آبسکون) — orta əsrlərdə Xəzər dənizinin cənub-şərqində eyniadlı adada liman şəhəri və ticarət mərkəzi. İndiki İranın Gürgan ərazisindədir.
Coğrafiya
Ptolemey müəllifi olduğu «Coğrafiya» əsərində Hirkan vilayətindəki Sokanda çayının adını qeyd edir. Şəhərin adı buradan törəmiş ola bilər. Abaskun şəhərinin yeri naməlumdur. Ehtimal olunur ki, şəhər Gürgan çayının mənsəbində yerləşib. Ərəb coğrafiyaşünasları qeyd edir ki, Abaskun ilə Gürgan arasındakı məsafə 1–3 günlük idi. Şəhər Xacə Nəfəs kəndi və ya Gümüşan şəhəri yaxınlığında yerləşmiş ola bilər.
Tarix
Abaskun tacirlərin Deyləm, Dərbənd və şəhərlərinə getmək üçün istifadə etdiyi çiçəklənən bir ticarət mərkəzi idi. Şəhərin məhsullarına , yun parçaları, balıq və dəniz quşlarının lələkləri aid idi. X əsrdə Abaskunda qala mövcud idi, hansı ki, odadavamlı kərpicdən hazırlanmışdı və bazar hissəsində məscid var idi. Şəhərin zənginliyi və mövqeyi onu rusların Xəzər ekspedisiyalarının hədəfinə çevirmişdi.Ruslar ilk kiçikmiqyaslı basqınlarını 864–884-cü illərdə həyata keçirmiş, 909 və ya 910-cu ildə şəhərini yağmalamışdır. Ruslar şəhəri 913-cü ildə yenidən yağmalamışdır, ancaq bu dəfə daha böyük miqyasda.
Xərəzm şahı II Məhəmməd 1220-ci ildə Abaskun yaxınlığındakı bir adada monqollardan gizlənir. Şəhərin adı bundan sonra sənədlərdə qeyd olunmur. İran coğrafiyaşünası Mustovfi XIV əsrdə qeyd edir ki, Abaskun bir müddət Aral əvəzinə, Xəzər dənizinə axan Amudərya çayının Xəzərin səviyyəsini artırması nəticəsində batmış bir ada idi.
İstinadlar
- Абескун // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 20.
- Bosuort, S. E. Abaskūn // Encyclopædia Iranica (ingilis). October 9, 2007 tarixində . İstifadə tarixi: June 14, 2020. (#missing_pipe)
- "The Center for the Great Islamic Encyclopedia(in Persian)" (ingilis). November 14, 2007 tarixində . İstifadə tarixi: June 14, 2020.
- Bencamin Qolden, Piter. Rus // (ingilis). Brill Online. 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abeskun Absukun ve ya Abaskun fars آبسکون orta esrlerde Xezer denizinin cenub serqinde eyniadli adada liman seheri ve ticaret merkezi Indiki Iranin Gurgan erazisindedir Teberistan xeritesi Istexri CografiyaPtolemey muellifi oldugu Cografiya eserinde Hirkan vilayetindeki Sokanda cayinin adini qeyd edir Seherin adi buradan toremis ola biler Abaskun seherinin yeri namelumdur Ehtimal olunur ki seher Gurgan cayinin mensebinde yerlesib Ereb cografiyasunaslari qeyd edir ki Abaskun ile Gurgan arasindaki mesafe 1 3 gunluk idi Seher Xace Nefes kendi ve ya Gumusan seheri yaxinliginda yerlesmis ola biler TarixAbaskun tacirlerin Deylem Derbend ve seherlerine getmek ucun istifade etdiyi ciceklenen bir ticaret merkezi idi Seherin mehsullarina yun parcalari baliq ve deniz quslarinin lelekleri aid idi X esrde Abaskunda qala movcud idi hansi ki odadavamli kerpicden hazirlanmisdi ve bazar hissesinde mescid var idi Seherin zenginliyi ve movqeyi onu ruslarin Xezer ekspedisiyalarinin hedefine cevirmisdi Ruslar ilk kicikmiqyasli basqinlarini 864 884 cu illerde heyata kecirmis 909 ve ya 910 cu ilde seherini yagmalamisdir Ruslar seheri 913 cu ilde yeniden yagmalamisdir ancaq bu defe daha boyuk miqyasda Xerezm sahi II Mehemmed 1220 ci ilde Abaskun yaxinligindaki bir adada monqollardan gizlenir Seherin adi bundan sonra senedlerde qeyd olunmur Iran cografiyasunasi Mustovfi XIV esrde qeyd edir ki Abaskun bir muddet Aral evezine Xezer denizine axan Amuderya cayinin Xezerin seviyyesini artirmasi neticesinde batmis bir ada idi IstinadlarAbeskun Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 20 Bosuort S E Abaskun Encyclopaedia Iranica ingilis October 9 2007 tarixinde Istifade tarixi June 14 2020 missing pipe The Center for the Great Islamic Encyclopedia in Persian ingilis November 14 2007 tarixinde Istifade tarixi June 14 2020 Bencamin Qolden Piter Rus ingilis Brill Online 2006