Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balıqlar (lat. Pisces) – Orqanizminin bütün mərhələsində qəlsəmə ilə tənəffüs etmək xüsusiyyətinə malik olan çənəağızlı onurğalı su heyvan qruplarının sinifüstü.
| Balıq | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Qrup: Balıq | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
| ||||
Balıqların əksəriyyəti bütün ömrü boyu qəlsəmələrlə, az qismi isə həm də atmosfer havası ilə tənəffüs edir. Bəzi növlərdə əlavə tənəffüs orqanları inkişaf etmişdir. Balıqlarda hərəkətli çənələr, tək və cüt üzgəclər əmələ gəlmişdir. Tək üzgəclərə bel, quyruq və anal üzgəcləri, cüt üzgəclərə isə döş və qarın üzgəcləri aiddir. Başın üstündə öndə bir cüt qoxu dəliyi yerləşir. Dərinin üzəri, adətən, pulcuqlarla örtülü olur. Bədən forması çox müxtəlifdir.
Təsnifatı
- Sümüklü balıqlar sinfi
- Şüaüzgəcli balıqlar (Actinopterygii) yarımsinfi
- Qanoid balıqlar (Ganoidomorpha) infrasinfi
- Sümüklü balıqlar (Teleostei) infrasinfi
- Xoanlar (Sarcopterygii) yarımsinfi
- İkitənəffüslülər (Dipnoi) dəstəüstü
- Pəncəüzgəclilər (Crossopterygii) dəstəüstü
- Şüaüzgəcli balıqlar (Actinopterygii) yarımsinfi
- Qığırdaqlı balıqlar sinfi
- Akantodlar sinfi (nəsli kəsilib)
- Plakodermalar sinfi (nəsli kəsilib)
- Antiarchi yarımsinfi
- Arthrodira yarımsinfi
- Petalichthyda yarımsinfi
- Phyllolepida yarımsinfi
- Ptyctodontida yarımsinfi
- Rhenanida yarımsinfi
tənəffüs sistemi su ilə qan damarları arasındakı xarici tənəffüs, qan ilə toxumalar arasındakı daxili tənəffüs olmaqla 2 hissədən ibarətdir. Balıqlarda tənəffüs orqanı əvəzinə, xüsusi inkişaf etmiş qəlsəmələr mövcuddur. Bu qəlsəmələr sümüklü balıqlarda bütün bədəni əhatə edən 4 qəlsəmə qövsü üzərində, lampiridlərdə isə 7 qəlsəmə qövsü üzərində yerləşir. Qəlsəmə boşluğunda yerləşən qəlsəmələr, adətən, operkulum adlı bir örtüklə qorunur. Qəlsəmə yarığında böyüklüyünə və saylarına görə bir-birindən fərqlənən qəlsəmə dişcikləri (branchiospin), əks tərəfdə isə kapilyar qan damarlarından ibarət qəlsəmə üzgəcləri mövcuddur.[]
Balıqlar suda həll olmuş oksigenlə tənəffüs edirlər. Bir litr səthə yaxın dəniz suyunda təxminən 5 ml oksigen olur. Havanın 1 litrində isə 210 ml oksigen olur. Beləliklə, əgər insan su altında tənəffüs edə bilsə idi, lazımi oksigeni əldə etmək üçün dəqiqədə 450 dəfə nəfəs almalı idi.[]
Qəlsəmələr minlərlə qəlsəmə lifindən ibarətdir.Hər bir yarığı nazik qan damarları ilə örtülüdür. Bu damarlar özlüyündə daha kiçik damarlara ayrılaraq damar toru meydana gətirir. Qəlsəmələrin ikiqat lövhələrdən ibarət quruluşu oksigen daşıyan damar torunun sahəsini daha da genişləndirir. Belə ki, qəlsəmələrin səthinin sahəsi normal heyvanlarınkından on qat daha böyükdür. Sudan çıxan balığın boğulması havadakı oksigenlə tənəffüs edə bilmək rolunu oynayır==
Qəlsəmələr ağciyər rolunu oynayır
Balıqlarda oksigen məməlilərdəki kimi birbaşa ağciyərlərə daxil olmur. Qəlsəmələrə daxil olan sulardakı oksigen buradakı nazik damarlardan qana keçir. Balıqların qan dövranı da məməlilərinkindən çox fərqlənir. Məsələn, insanda ürək 4 kameralı olduğu halda, balıqlarda iki kameralıdır. Bunun səbəbi balıqlarda qanın bir istiqamətli hərəkətidir. Qan ürəyə bir damardan daxil olur və qəlsəmə istiqamətində ürəkdən çıxır. Qəlsəmələr qanın ətrafındakı sudan oksigeni toplayır və bütün vücuda daşıyır. İstifadə olunmuş oksigen ürəyə qayıdır. Qan qəlsəmə liflərinin arasında suyun əksi istiqamətində hərəkət edir. Bu, sudakı bütün oksigenin qana keçməsi üçün çox əhəmiyyətlidir. Əgər qan su ilə eyni istiqamətdə hərəkət etsə idi, sudakı oksigenin yalnız yarısı qana keçərdi. Qan və sudakı oksigen eyni səviyyəyə çatdıqda qan oksigen qəbulunu dayandırardı. Ancaq suyun əksi istiqamətində hərəkət sayəsində oksigenin qəbulunda heç bir problem yaşanmır: suda qandakından daha çox oksigen var və sudakı oksigenin 50%-dən çoxu qana qarışdıqdan sonra belə oksigen ötürülməsi davam edir. Bu sistem sayəsində balıq 80-90% daha çox oksigenlə təmin olunur.
Qəlsəmələrdəki kapilyarların funksiyası
Xarici tənəffüs, yəni suda həll olmuş oksigenin qana keçməsi və qandakı karbondioksidin (CO2) suya keçməsi (qazlar mübadiləsi) qəlsəmə lövhələrindəki kapilyarlar vasitəsilə həyata keçir. Hər qəlsəmə qövsündə lamellər (incə lövhələr) cüt şəkildə sıra ilə düzülüdür. Qəlsəmələr funksiyalarını yerinə yetirmək üçün daima su ilə təmasda olmalıdırlar. Buna görə də balıqlar tez-tez ağızlarını açıb-bağlayırlar. Bu zaman qəlsəmə qapaqları da su sirkulyasiyasını təmin etmək üçün mütəmadi olaraq açılıb-bağlanır.
Hava kisələri balıqların yaşaması üçün lazımi orqanlardır
Məqalənin bu bölməsinin şübhə doğurur. Tərəf tutmaq və ya pisləmək məqsədi daşıyan və doğruluğu sübut edilməyən fikirlər olduğu iddia edilir. Xahiş olunur bu məsələ ilə əlaqədar iştirak edəsiniz. |
Yalnız onurğasının xüsusi formada olması bir balığın üzə bilməsi üçün kifayət deyil. Çünki balığın sudakı hərəkəti yalnız irəli-geri getməkdən ibarət deyil. Balıq suda aşağı-yuxarı hərəkət edə bilməsə, yaşaya bilməz. Balığın daxili təzyiqi ilə sudakı təzyiq tarazlıq təşkil edərsə, balıq suda rahat hərəkət edə bilər. Lakin sudakı təzyiq az olarsa, balıq suyun səthinə doğru qalxacaq; çox olarsa, bu zaman da dərinliyə doğru enəcək. Bir çox balıq növündə bu tarazlığı tənzimləyən hava kisələri mövcuddur. Kisələri hava ilə doldurduqda asanlıqla suyun dərinliklərinə enir, boşaltdıqda isə suyun səthinə doğru hərəkət edə bilirlər. Balıq dərinliyə endikdə suyun balıq üzərindəki fiziki təsirləri də dəyişir və hava kisələrinin ikinci həyati əhəmiyyəti ortaya çıxır: balıq hava kisəsindəki qazı doldurub boşaltmaqla sudakı tarazlığını tənzimləyə bilir.
Bəzi balıqlarda bu kisələr başqa funksiyalar da yerinə yetirir: balığın çıxardığı səsi artırır, qulağın eşitmə qabiliyyətini gücləndirir. Qulağa bağlanan üzmə kisəsi həkimlərin istifadə etdiyi stetoskop kimi mexaniki səs yüksəldici funksiyasını yerinə yetirir.
Balıqların azalması
Balıqların çoxu kürü tökməklə çoxalır. Kürü xaricdə-suda mayalanır. Bəzi növlər diri balıq doğur. Deməli, bunların yumurta hüceyrəsi daxildə mayalanır. Çoxalmalarına görə balıqlar 2 qrupa ayrılır. Ömründə bir neçə dəfə nəsil verənlər və ömründə bir dəfə nəsil verənlər.
Balıqlar müxtəlif yaşlarda nəsil verir. Məsələn,qambuziya 1-2 aylığında bala doğur; Xəzər kilkələri, şəmayı, Xəzər siyənəklərinin çoxu 1-5 yaşlarında kürü tökür. Xəzər nərələri 10-20 ildən sonra nəsil verməyə başlayır.Cinsiyyət dimorfizmi (erkəklə dişinin bir-birindən fərqlənməsi) balıqlarda da var. Bir qayda olaraq dişilər erkəklərdən iri olur, erkəklərin isə rəngi əlvandır. Sakit okeanda qızıl balıqların cırtdanerkəkləri var. Balıqlarda yalnız nəsilvermə zamanıəmələ gələn Cinsiyyət dimorfizmi qərni törəmələri əmələ gəlir. Atlantik və Sakit okeanda qızıl balıqların nəsilvermə dövründə qozbellik, alt çənənin uzanması olur. Çoxalma hadisəsi balıqların həyatında müxtəlif vaxtda olur. Durna baliğı həşəm, külmə yazda kürü tökür. Şəmayı, nərələrin bir qismi bu işi yayda yerinə yetirir.Qızıl balıq və qızılxallı payızın axırlarında, qışda kürüləyirlər.
Kürünü xaricdən nazik pərdə əhatə edir. Bu pərdədə çox kiçik dəlik var. Spermatozoid bu dəlikdən kürüyə daxil olub onu mayalayır. Mayalanmış kürü şişir və həmin dəlik bağlanır. Mayalanmadan az sonra kürünün bölünməsi başlayır, çoxhüceyrəli rüşeym əmələ gəlir.Rüşeymin qarın tərəfindən sarılıq kisəsi yerləşir.Rüşeym sarılıq hesabına qidalanır.Müəyyən vaxtdan sonra kürüdən çıxır.Mayalanmadan sürfələr çıxana qədər keçən vaxta inkubasiya müddəti deyilir.Bu müddət yayda və yazda 1 həftəyə qədər, payızda-qışda isə 2 ay davəm edir. Kürüdən çıxmış sürfələr 2-3 gün sarılıq hesabına qidalanır. Buna daxili qidalanma deyilir. Tədricən körpələr yaşlı fərdə oxşayır.[]
Balıqların ekologiyası
Balıqların hamısı su heyvanlarıdır və buna görə də su onların əsas mühitidir. Onlar müxtəlif olaraq, dənizlərdə, okeanlarda, çaylarda, və s. kimi u mühitlərində yaşıyırlar. Balıqların yaşayış şəraitləri: şirin və ya duzlu suların dərinliyi, temperaturu, düşmənlarin az və ya çoxluğu və s. aslıdır. Onlar müxtəlif ekoloji qruplara bölünürlər: dəniz balıqları, şirin su balıqları, keçici balıqlar və yarımkeçici balıqlar.Hər bir balıq növünün istifadə etdiyi müəyyən qida mənbəyi vardır. Bu baxımdan balıqlar: yırtıcalara və dinclərə ayrılırlar. Və bununla yanaşı onlar: tək halda və sürü halda qidalanan hissələrə bölünür.Və həmdə balıqlar miqrasiyaya malikdirlər. Balıqlar qidalanmaq,çoxalmaq və qışlamaq üçün bəzən uzaq məsafələrə köç edir. Balıqların çoxalma miqrasiyası iki mühüm səəbəbdən baş verir. Miqrasiyaya səbəb balıq növünün mənşəyi və yem ehtiyatının azlığı ile bağlıdır. Əcdadı şırın sularda yaşamış balıqların sürfələri duzlu sularda yaşaya bimirlər.
İstinadlar
- Linnaei C. Systema Naturae: Per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, Cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiae: Laurentii Salvii, 1758. C. 1. S. 239–243.
- About Fish. Milli Coğrafiya Cəmiyyəti.
- 8-ci sinif zoologiya kitabına əsasən.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan balıqları haqqında məlumatlar 2017-01-10 at the Wayback Machine
- Balıqlar haqqında 2017-01-10 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Baliqlar lat Pisces Orqanizminin butun merhelesinde qelseme ile teneffus etmek xususiyyetine malik olan ceneagizli onurgali su heyvan qruplarinin sinifustu BaliqElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerQrup BaliqBeynelxalq elmi adiPiscesSekil axtarisi Baliqlarin ekseriyyeti butun omru boyu qelsemelerle az qismi ise hem de atmosfer havasi ile teneffus edir Bezi novlerde elave teneffus orqanlari inkisaf etmisdir Baliqlarda hereketli ceneler tek ve cut uzgecler emele gelmisdir Tek uzgeclere bel quyruq ve anal uzgecleri cut uzgeclere ise dos ve qarin uzgecleri aiddir Basin ustunde onde bir cut qoxu deliyi yerlesir Derinin uzeri adeten pulcuqlarla ortulu olur Beden formasi cox muxtelifdir TesnifatiSumuklu baliqlar sinfi Suauzgecli baliqlar Actinopterygii yarimsinfi Qanoid baliqlar Ganoidomorpha infrasinfi Sumuklu baliqlar Teleostei infrasinfi Xoanlar Sarcopterygii yarimsinfi Ikiteneffusluler Dipnoi desteustu Penceuzgecliler Crossopterygii desteustu Qigirdaqli baliqlar sinfi Yastiqelsemeliler Elasmobranchii Butovbaskimiler Holocephali Akantodlar sinfi nesli kesilib Plakodermalar sinfi nesli kesilib Antiarchi yarimsinfi Arthrodira yarimsinfi Petalichthyda yarimsinfi Phyllolepida yarimsinfi Ptyctodontida yarimsinfi Rhenanida yarimsinfi teneffus sistemi su ile qan damarlari arasindaki xarici teneffus qan ile toxumalar arasindaki daxili teneffus olmaqla 2 hisseden ibaretdir Baliqlarda teneffus orqani evezine xususi inkisaf etmis qelsemeler movcuddur Bu qelsemeler sumuklu baliqlarda butun bedeni ehate eden 4 qelseme qovsu uzerinde lampiridlerde ise 7 qelseme qovsu uzerinde yerlesir Qelseme boslugunda yerlesen qelsemeler adeten operkulum adli bir ortukle qorunur Qelseme yariginda boyukluyune ve saylarina gore bir birinden ferqlenen qelseme discikleri branchiospin eks terefde ise kapilyar qan damarlarindan ibaret qelseme uzgecleri movcuddur menbe gosterin Baliqlar suda hell olmus oksigenle teneffus edirler Bir litr sethe yaxin deniz suyunda texminen 5 ml oksigen olur Havanin 1 litrinde ise 210 ml oksigen olur Belelikle eger insan su altinda teneffus ede bilse idi lazimi oksigeni elde etmek ucun deqiqede 450 defe nefes almali idi menbe gosterin Qelsemeler minlerle qelseme lifinden ibaretdir Her bir yarigi nazik qan damarlari ile ortuludur Bu damarlar ozluyunde daha kicik damarlara ayrilaraq damar toru meydana getirir Qelsemelerin ikiqat lovhelerden ibaret qurulusu oksigen dasiyan damar torunun sahesini daha da genislendirir Bele ki qelsemelerin sethinin sahesi normal heyvanlarinkindan on qat daha boyukdur Sudan cixan baligin bogulmasi havadaki oksigenle teneffus ede bilmek rolunu oynayir Qelsemeler agciyer rolunu oynayirBaliqlarda oksigen memelilerdeki kimi birbasa agciyerlere daxil olmur Qelsemelere daxil olan sulardaki oksigen buradaki nazik damarlardan qana kecir Baliqlarin qan dovrani da memelilerinkinden cox ferqlenir Meselen insanda urek 4 kamerali oldugu halda baliqlarda iki kameralidir Bunun sebebi baliqlarda qanin bir istiqametli hereketidir Qan ureye bir damardan daxil olur ve qelseme istiqametinde urekden cixir Qelsemeler qanin etrafindaki sudan oksigeni toplayir ve butun vucuda dasiyir Istifade olunmus oksigen ureye qayidir Qan qelseme liflerinin arasinda suyun eksi istiqametinde hereket edir Bu sudaki butun oksigenin qana kecmesi ucun cox ehemiyyetlidir Eger qan su ile eyni istiqametde hereket etse idi sudaki oksigenin yalniz yarisi qana kecerdi Qan ve sudaki oksigen eyni seviyyeye catdiqda qan oksigen qebulunu dayandirardi Ancaq suyun eksi istiqametinde hereket sayesinde oksigenin qebulunda hec bir problem yasanmir suda qandakindan daha cox oksigen var ve sudaki oksigenin 50 den coxu qana qarisdiqdan sonra bele oksigen oturulmesi davam edir Bu sistem sayesinde baliq 80 90 daha cox oksigenle temin olunur Qelsemelerdeki kapilyarlarin funksiyasiXarici teneffus yeni suda hell olmus oksigenin qana kecmesi ve qandaki karbondioksidin CO2 suya kecmesi qazlar mubadilesi qelseme lovhelerindeki kapilyarlar vasitesile heyata kecir Her qelseme qovsunde lameller ince lovheler cut sekilde sira ile duzuludur Qelsemeler funksiyalarini yerine yetirmek ucun daima su ile temasda olmalidirlar Buna gore de baliqlar tez tez agizlarini acib baglayirlar Bu zaman qelseme qapaqlari da su sirkulyasiyasini temin etmek ucun mutemadi olaraq acilib baglanir Hava kiseleri baliqlarin yasamasi ucun lazimi orqanlardirMeqalenin bu bolmesinin neytralligi subhe dogurur Teref tutmaq ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Yalniz onurgasinin xususi formada olmasi bir baligin uze bilmesi ucun kifayet deyil Cunki baligin sudaki hereketi yalniz ireli geri getmekden ibaret deyil Baliq suda asagi yuxari hereket ede bilmese yasaya bilmez Baligin daxili tezyiqi ile sudaki tezyiq tarazliq teskil ederse baliq suda rahat hereket ede biler Lakin sudaki tezyiq az olarsa baliq suyun sethine dogru qalxacaq cox olarsa bu zaman da derinliye dogru enecek Bir cox baliq novunde bu tarazligi tenzimleyen hava kiseleri movcuddur Kiseleri hava ile doldurduqda asanliqla suyun derinliklerine enir bosaltdiqda ise suyun sethine dogru hereket ede bilirler Baliq derinliye endikde suyun baliq uzerindeki fiziki tesirleri de deyisir ve hava kiselerinin ikinci heyati ehemiyyeti ortaya cixir baliq hava kisesindeki qazi doldurub bosaltmaqla sudaki tarazligini tenzimleye bilir Bezi baliqlarda bu kiseler basqa funksiyalar da yerine yetirir baligin cixardigi sesi artirir qulagin esitme qabiliyyetini guclendirir Qulaga baglanan uzme kisesi hekimlerin istifade etdiyi stetoskop kimi mexaniki ses yukseldici funksiyasini yerine yetirir Baliqlarin azalmasiBaliqlarin coxu kuru tokmekle coxalir Kuru xaricde suda mayalanir Bezi novler diri baliq dogur Demeli bunlarin yumurta huceyresi daxilde mayalanir Coxalmalarina gore baliqlar 2 qrupa ayrilir Omrunde bir nece defe nesil verenler ve omrunde bir defe nesil verenler Baliqlar muxtelif yaslarda nesil verir Meselen qambuziya 1 2 ayliginda bala dogur Xezer kilkeleri semayi Xezer siyeneklerinin coxu 1 5 yaslarinda kuru tokur Xezer nereleri 10 20 ilden sonra nesil vermeye baslayir Cinsiyyet dimorfizmi erkekle disinin bir birinden ferqlenmesi baliqlarda da var Bir qayda olaraq disiler erkeklerden iri olur erkeklerin ise rengi elvandir Sakit okeanda qizil baliqlarin cirtdanerkekleri var Baliqlarda yalniz nesilverme zamaniemele gelen Cinsiyyet dimorfizmi qerni toremeleri emele gelir Atlantik ve Sakit okeanda qizil baliqlarin nesilverme dovrunde qozbellik alt cenenin uzanmasi olur Coxalma hadisesi baliqlarin heyatinda muxtelif vaxtda olur Durna baligi hesem kulme yazda kuru tokur Semayi nerelerin bir qismi bu isi yayda yerine yetirir Qizil baliq ve qizilxalli payizin axirlarinda qisda kuruleyirler Kurunu xaricden nazik perde ehate edir Bu perdede cox kicik delik var Spermatozoid bu delikden kuruye daxil olub onu mayalayir Mayalanmis kuru sisir ve hemin delik baglanir Mayalanmadan az sonra kurunun bolunmesi baslayir coxhuceyreli ruseym emele gelir Ruseymin qarin terefinden sariliq kisesi yerlesir Ruseym sariliq hesabina qidalanir Mueyyen vaxtdan sonra kuruden cixir Mayalanmadan surfeler cixana qeder kecen vaxta inkubasiya muddeti deyilir Bu muddet yayda ve yazda 1 hefteye qeder payizda qisda ise 2 ay davem edir Kuruden cixmis surfeler 2 3 gun sariliq hesabina qidalanir Buna daxili qidalanma deyilir Tedricen korpeler yasli ferde oxsayir menbe gosterin Baliqlarin ekologiyasiBaliqlarin hamisi su heyvanlaridir ve buna gore de su onlarin esas muhitidir Onlar muxtelif olaraq denizlerde okeanlarda caylarda ve s kimi u muhitlerinde yasiyirlar Baliqlarin yasayis seraitleri sirin ve ya duzlu sularin derinliyi temperaturu dusmenlarin az ve ya coxlugu ve s aslidir Onlar muxtelif ekoloji qruplara bolunurler deniz baliqlari sirin su baliqlari kecici baliqlar ve yarimkecici baliqlar Her bir baliq novunun istifade etdiyi mueyyen qida menbeyi vardir Bu baximdan baliqlar yirticalara ve dinclere ayrilirlar Ve bununla yanasi onlar tek halda ve suru halda qidalanan hisselere bolunur Ve hemde baliqlar miqrasiyaya malikdirler Baliqlar qidalanmaq coxalmaq ve qislamaq ucun bezen uzaq mesafelere koc edir Baliqlarin coxalma miqrasiyasi iki muhum seebebden bas verir Miqrasiyaya sebeb baliq novunun menseyi ve yem ehtiyatinin azligi ile baglidir Ecdadi sirin sularda yasamis baliqlarin surfeleri duzlu sularda yasaya bimirler IstinadlarLinnaei C Systema Naturae Per Regna Tria Naturae Secundum Classes Ordines Genera Species Cum Characteribus Differentiis Synonymis Locis Holmiae Laurentii Salvii 1758 C 1 S 239 243 About Fish Milli Cografiya Cemiyyeti 8 ci sinif zoologiya kitabina esasen Xarici kecidlerAzerbaycan baliqlari haqqinda melumatlar 2017 01 10 at the Wayback Machine Baliqlar haqqinda 2017 01 10 at the Wayback MachineHemcinin bax