Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağabala Məmmədbağır oğlu Abdullayev (1910, Çərəli, Zəngəzur qəzası – 10 oktyabr 1976, Füzuli rayonu) — Azərbaycanlı xanəndə.
| Ağabala Abdullayev | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Ağabala Məmmədbağır oğlu Abdullayev |
| Doğum tarixi | 1910 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 oktyabr 1976 |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | xanəndə |
| Janr | muğam |
| Musiqi aləti | qaval |
Həyatı
Ağabala Abdullayev 1910-cu ildə Çərəli kəndində anadan olmuşdur. 12 yaşında olarkən o, Qaryagində kəndli gənclər məktəbinin birinci sinfinə daxil olur. Yaşının çoxluğu onu gecə kursuna keçməyə məcbur edir. О, atasının razılığı ilə çust tikən usta Rza kişinin yanında şagirdlik edir. Çox keçmir ki, özü usta olan A. Abdullayev ayrıca dükan açıb orada işləyir.
1927-ci ildə Bülbül, İsmayıl Eloğlu və Ağabala Abdullayevin səsini eşidib onun dükanına daxil olur. Onlar Ağabalanı kluba dəvət edib səsini yoxlayır və bəyənirlər. Bülbül gedəndə Ağabalanı o vaxt Qaryagində klub müdiri işləyən M. Haşımlıya tapşırır. Gündüzlər dükanda işləyib, axşamlar yaradıcılıq dərnəklərində iştirak edən A. Abdullayev xorda və tamaşalarda epizodik rollarda çıxış etməyə başlayır.
1928-ci ildə Qaryagində çəkməçi arteli açılır. A. Abdullayev həmin arteldə işləsə də, klubda tamaşalarda iştirak etməyə də davam edir. 1930-cu ildə qarmon çalan Topaşa Əhmədov öz pulu ilə Ağabalaya qaval alır və birinci dəfə onu Gecəgözlü kəndinə toya oxumağa aparır. О vaxtdan etibarən A. Abdullayev yaxın və uzaq kəndlərin toy şənliklərində iştirak etmişdir.
1933-cü ildə Qaryaginə qonaq gəlmiş Seyid Şuşinski burada ona təklif olunmuş klub müdiri vəzifəsini qəbul edib 1937-ci ilə qədər burada işləmişdir. Ağabala səhnə texnikasını C. Vəzirov və M. Haşımlıdan öyrənmişdisə, muğam ifaçılığının sirlərini Seyid Şuşinskidən öyrənmişdi.
Böyük Vətən müharibəsi başlanan günü Ağabalanın üzv olduğu kollektiv Qafanda qastrol tamaşaları verirdi. Müharibə xəbərini eşitdikdə kollektiv Qaryaginə qayıtmağa məcbur olur. Kollektivin böyük bir hissəsi orduya səfərbərliyə alındı. Ağabala və dostu C. Cəfərov gənclərdən ibarət bir dəstə yaradaraq tez-tez çağırışçılar qarşısında konsertlər verirdilər. Teatrın rejissoru müharibəyə getdiyi üçün kollektivə Bakıdan Cəlil Bağdadbəyovu rejissor göndərirdilər. О, az müddət içərisində müharibəyə aid bir neçə tamaşa hazırladı. Ağabala həmin əsərlərdə rejissor köməkçisi olmuşdur. Onların hazırladıqları "Çətin dərə" əsəri tamaşaçılar tərəfindən xüsusi maraqla qarşılanmışdır.
Ağabala Abdullayev 10 oktyabr 1976-cı ildə vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Ağabala Qaryagin klubunda müxtəlif səhnə obrazları yaratmışdır. Bu obrazların içərisində "Əsli və Kərəm" operasında Kərəmin atası rolu xüsusilə diqqətəlayiqdir.
1933–1937-ci illərdə A. Abdullayev "Leyli və Məcnun"da Məcnunun atası, "Əsli və Kərəm"də Kərəmin atası, "Aşıq Qərib"də Qəribi, "Arşın mal alan"da Süleyman rollarını məharətlə ifa etmişdir. 1938-ci ildə Qaryagin "kolxoz-sovxoz" teatrı açıldıqdan sonra A. Abdullayev də bu teatrın tərkibində Bakıda, İmişlidə, Ağcabədidə, Cəbrayılda, Zəngilanda və s. rayonlarda tamaşalarda müvəffəqiyyətlə çıxış etmişdir.
Mürşüd Haşımlı ordudan tərxis olunandan sonra operaları yeni variantda işləyib hazırlamışdır. Bu operalarda Ağabala bir-birindən maraqlı olan Məcnun, Qərib, Əsgər, Kərəm, Sərvər surətlərini yaratmışdır. 1953-cü il sentyabrın 27-də A. Abdullayev Bakıda Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında böyük və rəngarəng konsert proqramı ilə çıxış etmişdir. Konsertdən sonra Səməd Vurğun və Süleyman Rüstəm filarmoniyanın müdirinin otağında Ağabalanı uğurlu çıxışına görə səmimi təbrik etmiş, Bakıda qalmağını məsləhət görmüşlər. Xanəndə Bakıda qalmağa razılıq verməmişdir.
1956-cı ildə Bakıda xəstaxanada yatarkən görkəmli musiqişünas Əhməd Bakıxanovla tanış olan xanəndə onun dəvəti ilə Radio Verilişləri İdarəsinə getmiş, "Rast", "Zabul" muğamlarını və "Şamama" mahnısını lentə yazdırmışdır. Lentə qulaq asan komissiya A. Abdullayevə birinci dərəcəli xanəndə adı vermişdir. Həmin vaxtdan etibarən artıq tanınıb məşhurlaşan xanəndə Azərbaycanın müxtəlif şəhər və rayonlarında, kəndlərində böyük konsert proqramı ilə çıxışlar etmişdir. 1963-cü il aprelin 17–18-də Bakıda, aprelin 19-da Sumqayıtda, aprelin 20-də isə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda maraqlı konsert proqramı ilə çıxış etmişdir.
Tanınmış xanəndələrdən olan İslam Rzayev, Süleyman Abdullayev, Teymur Mustafayev, Mürşüd Məmmədov, T. Musayev, Y. Əliyev və başqalarının yetişməsində A. Abdullayevin böyük zəhməti olmuşdur.
Ağabala Abdullayev ayrı-ayrı vaxtlarda "Rast", "Segah-Zabul" muğamlarını, "Arazbarı", "Qarabağ şikəstəsi" ritmik muğamlarını, "Şamama", "Güloğlan", "Qaçaq Nəbi" mahnılarını lentə yazdırmışdır.
İstinadlar
- Энциклопедия Азербайджанского Мугама (rus). Баку: Шарг-Гарб. 2012. səh. 33.
- "Görkəmli xanəndə Ağabala Abdullayevin 100 illiyi qeyd olunub". anl.az (az.). 2018-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-12.
- "Abdullayev Ağabala Məmmədbağır oğlu". mugam.musigi-dunya.az (az.). 2019-09-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agabala Memmedbagir oglu Abdullayev 1910 Cereli Zengezur qezasi 10 oktyabr 1976 Fuzuli rayonu Azerbaycanli xanende Agabala AbdullayevUmumi melumatlarDogum adi Agabala Memmedbagir oglu AbdullayevDogum tarixi 1910Dogum yeri Cereli Zengezur qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 oktyabr 1976 1976 10 10 Vefat yeri Fuzuli rayonu Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIMusiqici melumatlariFealiyyeti xanendeJanr mugamMusiqi aleti qavalHeyatiAgabala Abdullayev 1910 cu ilde Cereli kendinde anadan olmusdur 12 yasinda olarken o Qaryaginde kendli gencler mektebinin birinci sinfine daxil olur Yasinin coxlugu onu gece kursuna kecmeye mecbur edir O atasinin raziligi ile cust tiken usta Rza kisinin yaninda sagirdlik edir Cox kecmir ki ozu usta olan A Abdullayev ayrica dukan acib orada isleyir 1927 ci ilde Bulbul Ismayil Eloglu ve Agabala Abdullayevin sesini esidib onun dukanina daxil olur Onlar Agabalani kluba devet edib sesini yoxlayir ve beyenirler Bulbul gedende Agabalani o vaxt Qaryaginde klub mudiri isleyen M Hasimliya tapsirir Gunduzler dukanda isleyib axsamlar yaradiciliq derneklerinde istirak eden A Abdullayev xorda ve tamasalarda epizodik rollarda cixis etmeye baslayir 1928 ci ilde Qaryaginde cekmeci arteli acilir A Abdullayev hemin artelde islese de klubda tamasalarda istirak etmeye de davam edir 1930 cu ilde qarmon calan Topasa Ehmedov oz pulu ile Agabalaya qaval alir ve birinci defe onu Gecegozlu kendine toya oxumaga aparir O vaxtdan etibaren A Abdullayev yaxin ve uzaq kendlerin toy senliklerinde istirak etmisdir 1933 cu ilde Qaryagine qonaq gelmis Seyid Susinski burada ona teklif olunmus klub mudiri vezifesini qebul edib 1937 ci ile qeder burada islemisdir Agabala sehne texnikasini C Vezirov ve M Hasimlidan oyrenmisdise mugam ifaciliginin sirlerini Seyid Susinskiden oyrenmisdi Boyuk Veten muharibesi baslanan gunu Agabalanin uzv oldugu kollektiv Qafanda qastrol tamasalari verirdi Muharibe xeberini esitdikde kollektiv Qaryagine qayitmaga mecbur olur Kollektivin boyuk bir hissesi orduya seferberliye alindi Agabala ve dostu C Ceferov genclerden ibaret bir deste yaradaraq tez tez cagiriscilar qarsisinda konsertler verirdiler Teatrin rejissoru muharibeye getdiyi ucun kollektive Bakidan Celil Bagdadbeyovu rejissor gonderirdiler O az muddet icerisinde muharibeye aid bir nece tamasa hazirladi Agabala hemin eserlerde rejissor komekcisi olmusdur Onlarin hazirladiqlari Cetin dere eseri tamasacilar terefinden xususi maraqla qarsilanmisdir Agabala Abdullayev 10 oktyabr 1976 ci ilde vefat etmisdir YaradiciligiAgabala Qaryagin klubunda muxtelif sehne obrazlari yaratmisdir Bu obrazlarin icerisinde Esli ve Kerem operasinda Keremin atasi rolu xususile diqqetelayiqdir 1933 1937 ci illerde A Abdullayev Leyli ve Mecnun da Mecnunun atasi Esli ve Kerem de Keremin atasi Asiq Qerib de Qeribi Arsin mal alan da Suleyman rollarini meharetle ifa etmisdir 1938 ci ilde Qaryagin kolxoz sovxoz teatri acildiqdan sonra A Abdullayev de bu teatrin terkibinde Bakida Imislide Agcabedide Cebrayilda Zengilanda ve s rayonlarda tamasalarda muveffeqiyyetle cixis etmisdir Mursud Hasimli ordudan terxis olunandan sonra operalari yeni variantda isleyib hazirlamisdir Bu operalarda Agabala bir birinden maraqli olan Mecnun Qerib Esger Kerem Server suretlerini yaratmisdir 1953 cu il sentyabrin 27 de A Abdullayev Bakida Muslum Maqomayev adina Azerbaycan Dovlet Akademik Filarmoniyasinda boyuk ve rengareng konsert proqrami ile cixis etmisdir Konsertden sonra Semed Vurgun ve Suleyman Rustem filarmoniyanin mudirinin otaginda Agabalani ugurlu cixisina gore semimi tebrik etmis Bakida qalmagini meslehet gormusler Xanende Bakida qalmaga raziliq vermemisdir 1956 ci ilde Bakida xestaxanada yatarken gorkemli musiqisunas Ehmed Bakixanovla tanis olan xanende onun deveti ile Radio Verilisleri Idaresine getmis Rast Zabul mugamlarini ve Samama mahnisini lente yazdirmisdir Lente qulaq asan komissiya A Abdullayeve birinci dereceli xanende adi vermisdir Hemin vaxtdan etibaren artiq taninib meshurlasan xanende Azerbaycanin muxtelif seher ve rayonlarinda kendlerinde boyuk konsert proqrami ile cixislar etmisdir 1963 cu il aprelin 17 18 de Bakida aprelin 19 da Sumqayitda aprelin 20 de ise Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunda maraqli konsert proqrami ile cixis etmisdir Taninmis xanendelerden olan Islam Rzayev Suleyman Abdullayev Teymur Mustafayev Mursud Memmedov T Musayev Y Eliyev ve basqalarinin yetismesinde A Abdullayevin boyuk zehmeti olmusdur Agabala Abdullayev ayri ayri vaxtlarda Rast Segah Zabul mugamlarini Arazbari Qarabag sikestesi ritmik mugamlarini Samama Guloglan Qacaq Nebi mahnilarini lente yazdirmisdir IstinadlarEnciklopediya Azerbajdzhanskogo Mugama rus Baku Sharg Garb 2012 seh 33 Gorkemli xanende Agabala Abdullayevin 100 illiyi qeyd olunub anl az az 2018 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 12 Abdullayev Agabala Memmedbagir oglu mugam musigi dunya az az 2019 09 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 12