Qaval — Azərbaycanın ən qədim milli zərb alətidir. Birüzlü zərb alətləri qrupuna aiddir.
Qaval | |
---|---|
| |
Hornbostel–Zaks təsnifatı | 211.311 |
Mənşə ölkəsi | Azərbaycan |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Quruluşu
Qaval membranlı zərb alətidir. Sağanağından metal halqalar asılır. Bu halqalar xüsusi səs effekti yaratmaq üçün lazım olur. Qaval ilkin formasını dövrümüzə qədər saxlayan yeganə musiqi alətidir.
Azərbaycan musiqisində qaval
Birüzlü zərb alətləri qrupuna aiddir. Azərbaycan ərazisində çox geniş yayılmış bu alət barədə klassiklərin əsərlərində, miniatürlərdə kifayət qədər məlumat verilmişdir. Qaval, bəlkə də, yeganə alətdir ki, ilkin formasını dövrümüzə qədər saxlaya bilmişdir. Orta əsrlərdə, əsasən, saray musiqi məclislərində istifadə edilmişdir. Bir çox Şərq ölkələrində, məsələn, Orta Asiya xalqları arasında qavalın müxtəlif ölçülü növləri geniş yayılmışdır. Qaval Ü. Hacıbəyov tərəfindən xalq çalğı alətləri orkestrinin tərkibinə əsas alət kimi daxil edilmiş, onun ilk not partiyasını da bəstəkar özü yazmışdır. İfaçı qavalı hər iki əllə tutaraq barmaqlarla və şapalaqla ifa edir.
Qavalın hazırlanması
Qaval barmaqlarla ifa edilir. Geniş ifaçılıq imkanlarına malik olan bu alətdə trel, tremola, mordent və başqa çalarlar almaq mümkündür. Rəng, dəraməd, təsnif və zərbi muğamların üçlük tərəfindən ifası zamanı qavalın iştirakı mütləqdir. Qoz ağacından hazırlanmış sağanağın içəri hissəsinə çevrəsi boyu 60–70 ədəd xırda mis halqalar bərkidilir. Üzünə xüsusi üsulla aşılanmış nərə balığının dərisi çəkilir. Balıq dərisi nazik və şəffaf olduğundan onun səs tembri olduqca məlahətlidir. Eni 60–75 mm, diametri 350–450 mm olur.
Qavaldan istifadə
Orta əsrlərdə, əsasən, saray musiqi məclislərində istifadə edilmişdir. Bir çox Şərq ölkələrində, məsələn, Orta Asiya xalqları arasında qavalın müxtəlif ölçülü növləri geniş yayılmışdır.
Qaval bütövlükdə membranlı alət olsa da, onun idiofonlu alətlərə məxsus əlamətləri də vardır. Onun sağanağından asılmış metal halqalar, bəzi hallarda dörd kiçik zınqırov, silkələnərək təkrarolunmaz səs tembri yaradır. Qaval Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən xalq çalğı alətləri orkestrinin tərkibinə əsas alət kimi daxil edilmiş, onun ilk not partiyasını da bəstəkar özü yazmışdır. Ifaçı qavalı hər iki əllə tutaraq barmaqlarla və şapalaqla ifa edir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Aserbaidschan — Land des Feuers, Broschiert: 294 Seiten, Verlag: Reimer; Auflage: 1., Aufl. (August 2008), Sprache: Englisch, Deutsch, ISBN-10: 3496028203, ISBN-13: 978–3496028208
Xarici keçidlər
- musiqi alətlər--aztr [ölü keçid]
- Azərbaycan çalği alətləri--aztr 2008-03-11 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaval Azerbaycanin en qedim milli zerb aletidir Biruzlu zerb aletleri qrupuna aiddir QavalAzerbaycanin qedim zerb xalq musiqi aleti qavalHornbostel Zaks tesnifati 211 311Mense olkesi Azerbaycan Vikianbarda elaqeli mediafayllarAzerbaycan xalq zerb calgi aletleriQaval ic sethi Qaval bayir sethi QurulusuPoct markasi 1997 Qaval membranli zerb aletidir Saganagindan metal halqalar asilir Bu halqalar xususi ses effekti yaratmaq ucun lazim olur Qaval ilkin formasini dovrumuze qeder saxlayan yegane musiqi aletidir Azerbaycan musiqisinde qavalBiruzlu zerb aletleri qrupuna aiddir Azerbaycan erazisinde cox genis yayilmis bu alet barede klassiklerin eserlerinde miniaturlerde kifayet qeder melumat verilmisdir Qaval belke de yegane aletdir ki ilkin formasini dovrumuze qeder saxlaya bilmisdir Orta esrlerde esasen saray musiqi meclislerinde istifade edilmisdir Bir cox Serq olkelerinde meselen Orta Asiya xalqlari arasinda qavalin muxtelif olculu novleri genis yayilmisdir Qaval U Hacibeyov terefinden xalq calgi aletleri orkestrinin terkibine esas alet kimi daxil edilmis onun ilk not partiyasini da bestekar ozu yazmisdir Ifaci qavali her iki elle tutaraq barmaqlarla ve sapalaqla ifa edir Qavalin hazirlanmasiQaval barmaqlarla ifa edilir Genis ifaciliq imkanlarina malik olan bu aletde trel tremola mordent ve basqa calarlar almaq mumkundur Reng deramed tesnif ve zerbi mugamlarin ucluk terefinden ifasi zamani qavalin istiraki mutleqdir Qoz agacindan hazirlanmis saganagin iceri hissesine cevresi boyu 60 70 eded xirda mis halqalar berkidilir Uzune xususi usulla asilanmis nere baliginin derisi cekilir Baliq derisi nazik ve seffaf oldugundan onun ses tembri olduqca melahetlidir Eni 60 75 mm diametri 350 450 mm olur Qavaldan istifadeOrta esrlerde esasen saray musiqi meclislerinde istifade edilmisdir Bir cox Serq olkelerinde meselen Orta Asiya xalqlari arasinda qavalin muxtelif olculu novleri genis yayilmisdir Qaval butovlukde membranli alet olsa da onun idiofonlu aletlere mexsus elametleri de vardir Onun saganagindan asilmis metal halqalar bezi hallarda dord kicik zinqirov silkelenerek tekrarolunmaz ses tembri yaradir Qaval Uzeyir Hacibeyov terefinden xalq calgi aletleri orkestrinin terkibine esas alet kimi daxil edilmis onun ilk not partiyasini da bestekar ozu yazmisdir Ifaci qavali her iki elle tutaraq barmaqlarla ve sapalaqla ifa edir Hemcinin baxAzerbaycan musiqisi Azerbaycan medeniyyetiMenbeAserbaidschan Land des Feuers Broschiert 294 Seiten Verlag Reimer Auflage 1 Aufl August 2008 Sprache Englisch Deutsch ISBN 10 3496028203 ISBN 13 978 3496028208Xarici kecidlermusiqi aletler aztr olu kecid Azerbaycan calgi aletleri aztr 2008 03 11 at the Wayback Machine