Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsrafil bəy Həsən bəy oğlu Yadigarov (rus. Исрафил-бек Едигаров, Исрафил Бек-Иедигаров; gürc. ისრაფილ-ბეგ იედიგარივი; pol. Izrafił bek Jedygarow, Israfił bek Jedigar; 7 avqust 1888, Tiflis, Tiflis qəzası, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası – 1939) — Rusiya imperiyası,Gürcüstan və PolşanınAzərbaycan əsilli hərb xadimi.
| İsrafil bəy Yadigarov | |
|---|---|
| İsrafil bəy Həsən bəy oğlu Yadigarov | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 7 avqust 1888 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1939 |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Atası | Həsən bəy Yadigarov |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası, Gürcüstan Demokratik Respublikası, Polşa Respublikası |
| Qoşun növü | süvari |
| Rütbəsi | polkovnik-leytenant, podpolkovnik[d] |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |  |
General-leytenant İsrafil bəy Yadigarovun nəvəsi, general-mayor Həsən bəy Yadigarovun oğlu.
Həyatı
İsrafil bəy Yadigarov 7 avqust 1888-ci ildəTiflisdə Çar Rusiyası ordusunun general-mayoru Həsən bəy Yadigarovun ailəsində anadan olmuşdur. İsrafil bəyin adını daşıdığı babası İsrafil bəy Yadigarov rus ordusunda general-leytenant rütbəsi almış ilk azərbaycanlı idi. Babası İsrafil bəyin kiçik qardaşı 1844–1848-ci illərdə isə Peterburq universitetində ərəb-fars-türk filologiyası üzrə təhsil almış və Rusiyada universitet təhsilinin tam kursunu başa vuran ilk azərbaycanlı Ağa bəy Yadigarovdur.Yadigarovlar əslən Borçalı qəzasının Təkəli kəndindəndirlər.
Rus ordusunda
O, 1898–1905-ci illərdə Tiflisdəki Kadetlər korpusunda oxuyur. 1910-cu ilin avqustunda I kateqoriyalı korpusu tamamlayaraq, çar II Nikolayın 17-ci Nijeqoroddakı süvari alayında podporuçik rütbəsini alır. 1913-cü ildə poruçik rütbəsini alır. Birinci Dünya müharibəsi başlayanda İsrafil bəy bir müddət süvari generalı Hüseyn xan Naxçıvanskinin komandanlıq etdiyi 17-ci Nijeqorod süvari alayının sıralarında döyüşür. Tabeliyində olan alayla Varşava yaxınlığında olur. Arada hospitalda müalicə aldıqdan sonra 2-ci eskadrona başçılıq edir. 1915-ci ilin yanvarında Qafqaz cəbhəsinə göndərilir. 1915-ci ildə ona ştabs-rotmistr rütbəsi verilir. Bir müddət sonra Odessa ətrafına köçürülür və Bolqarıstana desant üçün hazırlığa başlayır. 1916-cı ilin noyabrında rotmistr rütbəsini alaraq Qafqaz süvari diviziyasının Tatar alayına köçürülür və Rumıniya cəbhəsinə göndərilir. 1917-ci ilin yanvarında podpolkovnik rütbəsi alaraq Qafqaza diviziya rəisi təyin olunur və 2-ci tatar alayının ehtiyat briqadasını təşkil etmək tapşırığını alır. 1917-ci ilin sonunadək orduda qalır və sonra tərxis olunub öz malikanəsinə qayıdır.
Gürcüstanda
İnqilabdan sonra şərq cəbhəsinin dağılması nəticəsində Vətənə qayıtmış İsrafil bəy Yadigarov yenicə yaranmış Gürcüstan Demokratik Respublikası ordusunun sıralarına qoşulur. 1918-ci ilin dekabrında erməni-gürcü müharibəsində iştirak edir.
1919-cu ilin fevralında Gürcüstan Müəssislər Məclisinə keçirilən seçkilərdə iştirak etmiş "Borçalı Qəzasının Müsəlmanları" qrupunun Gürcüstan Seçki Komissiyasına təqdim edilmiş siyahısında İsrafil bəy Yadigarovun adı göstərilmişdir. Lakin onun namizədliyi GMMŞ-in sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev və Ömər Faiq Nemanzadə kimi komissiya tərəfindən təsdiq edilməmişdir. Qrup isə müəyyən edilmiş həddi aşa bilməmiş və buna görə də onun üzvləri Müəssislər Məclisinə daxil ola bilməmişdirlər.
Bolşevik Rusiya Gürcüstanı işğal etməyə başlayanda Borçalı və Tiflis qəzalarının müsəlman əhalisinin 200 nəfərlik dəstəsinə komandanlıq edərək Qızıl Orduya qarşı mübarizə aparmışdır. "Sakartvelos Respublika" qəzeti (№ 38, 18 fevral 1921) bu haqda yazır:
 | Dünən hökumətin sədrinə Borçalı müsəlmanlarının nümayəndələri təqdim olunub və onlar bildiriblər ki, bütün müsəlmanlar qanları bahasına Gürcüstanın torpağını, suyunu düşmənlərdən qorumağa hazırdılar. Borçalı nümayəndə heyəti: "Biz gürcü xalqı ilə birlikdə doğulmuşuq və onunla birlikdə düşmənlə mübarizədə ölməliyik. Rusiya hökuməti bizə etibar etmirdi və orduya çağırmırdı. Sizdən isə xahiş edirik ki, əlində silah tuta bilən hər birimizi orduya dəvət edin." Onlar bundan əlavə hökumət sədrinə ordumuzun necə cəsurca mübarizə apardığını xatırlatmışlar və eyni zamanda üsyankar ermənilərin dinc müsəlmanlara qarşı törətdikləri vəhşiliyi təsvir etmişlər. Hökumətin sədri isə nümayəndə heyətinə hər cür kömək edəcəklərini bildirdi və eləcə də ümumi müsəlman xalqının köməyi ilə sadəcə Gürcüstanı deyil, eyni zamanda Azərbaycanı da bolşeviklərin istibdadından azad edəcəklərinə ümidvar olduğunu bildirdi. |  |
Bir gün sonra "Sakartvelo" qəzeti (№ 39, 19 fevral 1921) "Borçalı və Tbilisi müsəlman dəstəsi" başlıqlı xəbərdə yazır:
| | Dünən polkovnik Yadigarovun komandanlığı altında Borçalı və Tbilisidən olan 200 müsəlmandan ibarət dəstə dövlət səfərbərlik xidmətinin rəhbəri polkovnik Vaçnadze tərəfindən qarşılanıb. Dəstənin komandiri Yadigarov deyib ki, Borçalı və Tbilisi müsəlmanları daima Gürcüstanın paytaxtının sadiq gözətçiləri olublar və indi də öz işlərini sədaqətlə yerinə yetirəcəklər. | |
Polşada
Gürcüstanın bolşevik işğalından sonra Türkiyəyə sığınmış, buradan isə Polşaya keçmiş, orduda xidmətə başlamışdır. Bu vaxt Gürcüstan və Azərbaycandan bir çox zabit Polşa ordusunun sıralarına yazılmaq üçün buraya mühacirət edirdilər. Bunların arasında qohumları Arçil bəy və Vəli bəy Yadigarovlar, Cahangir bəy Kazımbəyov, tez-tez İsrafil bəylə səhv salınan İsrafil bəy Məhəmməd, Həmid bəy Məmmədzadə və Kazım bəy Səfəroğlu vardır.
O, zabitlərin yenidənhazırlanma kurslarını bitirmiş və Minsk-Marovşada 7-ci süvari dəstəsində təcrübə keçmiş, sonra mayor rütbəsi ilə Polşa ordusunun süvari hissələrində xidmət etmişdir. Sexanuvda 11-ci Legioner Ulan Alayının podpolkovniki (polkovnik-leytenantı) olmuşdur.
İsrafil bəy Yadigarov 1939-cu ildə vəfat etmişdir. Qəbri Varşavadakı müsəlman-tatar qəbristanlığındadır.
İstinadlar
- "Бек-Иедигаров Исрафим Гасанович". ria1914.info (rus). Офицеры РИА. 2023-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-26.
- Zdzisław G. Kowalski. "Najliczniejsza mniejszość. Gruzini, Azerowie i inni przedstawiciele narodów Kaukazu w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym". Mniejszości narodowe i wyznaniowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939 (zbiornik) (#format_missing_url) (polyak). Toruń. 2001: 181. ISBN .
- Libera, Paweł, redaktorII Rzeczpospolita wobec ruchu prometejskiego. Centralne Archiwum Wojskowe (polyak). Т. IV. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry. 2013. 136, 144.
- Yaqublu, 2007. səh. 81
- Nəsiman Yaqublu. "Polşa ordusundakı azərbaycanlı zabitlər". "Qarapapaqlar" jurnalı (№ 5). 2007-07-18. 2012-07-15 tarixində arxivləşdirilib.
- Nəzirli, 2004. səh. 19
- Bəhman Kərimov. "Peterburq Universitetinin Şərq fakültəsini bitirən ilk azərbaycanlı tələbələr (MATM materialları əsasında)". Mili Azərbaycan Tarixi Muzeyi - 2012. Bakı: Mili Azərbaycan Tarixi Muzeyi. 2012. 2023-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-14.
- Şəmistan Nəzirli. "Güllənmiş generallar: General Yadigarov qardaşları" (PDF). "Kredo" qəzeti. 18 aprel 2019. 2023-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-03-14.
- Yaqublu, 2007. səh. 81–82
- First Universal Democratic Elections in Independent Georgia (PDF) (2nd edition). Tbilisi: Central Election Commission of Georgia. 2018. səh. 60. 2023-07-03 tarixində (PDF).
- Fəxri Valehoğlu-Hacılar. "Gürcüstanın demokratik yolla seçilmiş ilk parlamentinə – Müəssisələr Məclisinə seçkilər. Qaraçöplü deputat Hüseynqulu Məmmədov". zirve.info. 25.05.2018. 19.08.2018 tarixində . İstifadə tarixi: 28.02.2023.
- "Sovet Rusiyası ilə müharibədə Gürcüstan ordusunun Borçalı müsəlmanları bölməsinin komandiri - İsrafil bəy Yadigarov". Radio Marneuli. 2024-02-23. 2024-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-02.
- Yaqublu, 2007. səh. 82
- Yaqublu, 2007. səh. 80
- "Lista imienna oficerów służących w 11 Pułku Ułanów Legionowych". smbit11.republika.pl (polyak). 2007-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2005-11-25.
Ədəbiyyat
- Şəmistan Nəzirli. Azərbaycan generalları (PDF). Bakı: Gənclik. 1991.
- Şəmistan Nəzirli. General Yadigarov qardaşları (PDF). Bakı: Şirvannəşr. 2004.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycan-Polşa əlaqələrində M. Ə. Rəsulzadənin rolu (PDF). Bakı: «Adiloğlu» nəşriyyatı. 2007.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Israfil Israfilov herbci ile sehv salmayin Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Yadigarovlar Israfil bey Hesen bey oglu Yadigarov rus Israfil bek Edigarov Israfil Bek Iedigarov gurc ისრაფილ ბეგ იედიგარივი pol Izrafil bek Jedygarow Israfil bek Jedigar 7 avqust 1888 Tiflis Tiflis qezasi Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasi 1939 Rusiya imperiyasi Gurcustan ve PolsaninAzerbaycan esilli herb xadimi Israfil bey YadigarovIsrafil bey Hesen bey oglu YadigarovSexsi melumatlarDogum tarixi 7 avqust 1888 1888 08 07 Dogum yeri Tiflis Tiflis qezasi Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1939Defn yeri Varsava Muselman Tatar qebiristanligi d Vetendasligi Rusiya imperiyasi Gurcustan Demokratik Respublikasi Polsa RespublikasiAtasi Hesen bey YadigarovHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Rusiya imperiyasi Gurcustan Demokratik Respublikasi Polsa RespublikasiQosun novu suvariRutbesi polkovnik leytenant podpolkovnik d Doyusler Birinci Dunya muharibesi Gurcustan Ermenistan muharibesi Qizil Ordunun Gurcustani isgaliTeltifleri General leytenant Israfil bey Yadigarovun nevesi general mayor Hesen bey Yadigarovun oglu HeyatiIsrafil bey Yadigarov 7 avqust 1888 ci ildeTiflisde Car Rusiyasi ordusunun general mayoru Hesen bey Yadigarovun ailesinde anadan olmusdur Israfil beyin adini dasidigi babasi Israfil bey Yadigarov rus ordusunda general leytenant rutbesi almis ilk azerbaycanli idi Babasi Israfil beyin kicik qardasi 1844 1848 ci illerde ise Peterburq universitetinde ereb fars turk filologiyasi uzre tehsil almis ve Rusiyada universitet tehsilinin tam kursunu basa vuran ilk azerbaycanli Aga bey Yadigarovdur Yadigarovlar eslen Borcali qezasinin Tekeli kendindendirler Rus ordusunda O 1898 1905 ci illerde Tiflisdeki Kadetler korpusunda oxuyur 1910 cu ilin avqustunda I kateqoriyali korpusu tamamlayaraq car II Nikolayin 17 ci Nijeqoroddaki suvari alayinda podporucik rutbesini alir 1913 cu ilde porucik rutbesini alir Birinci Dunya muharibesi baslayanda Israfil bey bir muddet suvari generali Huseyn xan Naxcivanskinin komandanliq etdiyi 17 ci Nijeqorod suvari alayinin siralarinda doyusur Tabeliyinde olan alayla Varsava yaxinliginda olur Arada hospitalda mualice aldiqdan sonra 2 ci eskadrona basciliq edir 1915 ci ilin yanvarinda Qafqaz cebhesine gonderilir 1915 ci ilde ona stabs rotmistr rutbesi verilir Bir muddet sonra Odessa etrafina kocurulur ve Bolqaristana desant ucun hazirliga baslayir 1916 ci ilin noyabrinda rotmistr rutbesini alaraq Qafqaz suvari diviziyasinin Tatar alayina kocurulur ve Ruminiya cebhesine gonderilir 1917 ci ilin yanvarinda podpolkovnik rutbesi alaraq Qafqaza diviziya reisi teyin olunur ve 2 ci tatar alayinin ehtiyat briqadasini teskil etmek tapsirigini alir 1917 ci ilin sonunadek orduda qalir ve sonra terxis olunub oz malikanesine qayidir Gurcustanda Inqilabdan sonra serq cebhesinin dagilmasi neticesinde Vetene qayitmis Israfil bey Yadigarov yenice yaranmis Gurcustan Demokratik Respublikasi ordusunun siralarina qosulur 1918 ci ilin dekabrinda ermeni gurcu muharibesinde istirak edir 1919 cu ilin fevralinda Gurcustan Muessisler Meclisine kecirilen seckilerde istirak etmis Borcali Qezasinin Muselmanlari qrupunun Gurcustan Secki Komissiyasina teqdim edilmis siyahisinda Israfil bey Yadigarovun adi gosterilmisdir Lakin onun namizedliyi GMMS in sedri Ebdurrehim bey Haqverdiyev ve Omer Faiq Nemanzade kimi komissiya terefinden tesdiq edilmemisdir Qrup ise mueyyen edilmis heddi asa bilmemis ve buna gore de onun uzvleri Muessisler Meclisine daxil ola bilmemisdirler Bolsevik Rusiya Gurcustani isgal etmeye baslayanda Borcali ve Tiflis qezalarinin muselman ehalisinin 200 neferlik destesine komandanliq ederek Qizil Orduya qarsi mubarize aparmisdir Sakartvelos Respublika qezeti 38 18 fevral 1921 bu haqda yazir Dunen hokumetin sedrine Borcali muselmanlarinin numayendeleri teqdim olunub ve onlar bildiribler ki butun muselmanlar qanlari bahasina Gurcustanin torpagini suyunu dusmenlerden qorumaga hazirdilar Borcali numayende heyeti Biz gurcu xalqi ile birlikde dogulmusuq ve onunla birlikde dusmenle mubarizede olmeliyik Rusiya hokumeti bize etibar etmirdi ve orduya cagirmirdi Sizden ise xahis edirik ki elinde silah tuta bilen her birimizi orduya devet edin Onlar bundan elave hokumet sedrine ordumuzun nece cesurca mubarize apardigini xatirlatmislar ve eyni zamanda usyankar ermenilerin dinc muselmanlara qarsi toretdikleri vehsiliyi tesvir etmisler Hokumetin sedri ise numayende heyetine her cur komek edeceklerini bildirdi ve elece de umumi muselman xalqinin komeyi ile sadece Gurcustani deyil eyni zamanda Azerbaycani da bolseviklerin istibdadindan azad edeceklerine umidvar oldugunu bildirdi Bir gun sonra Sakartvelo qezeti 39 19 fevral 1921 Borcali ve Tbilisi muselman destesi basliqli xeberde yazir Dunen polkovnik Yadigarovun komandanligi altinda Borcali ve Tbilisiden olan 200 muselmandan ibaret deste dovlet seferberlik xidmetinin rehberi polkovnik Vacnadze terefinden qarsilanib Destenin komandiri Yadigarov deyib ki Borcali ve Tbilisi muselmanlari daima Gurcustanin paytaxtinin sadiq gozetcileri olublar ve indi de oz islerini sedaqetle yerine yetirecekler Polsada Gurcustanin bolsevik isgalindan sonra Turkiyeye siginmis buradan ise Polsaya kecmis orduda xidmete baslamisdir Bu vaxt Gurcustan ve Azerbaycandan bir cox zabit Polsa ordusunun siralarina yazilmaq ucun buraya muhaciret edirdiler Bunlarin arasinda qohumlari Arcil bey ve Veli bey Yadigarovlar Cahangir bey Kazimbeyov tez tez Israfil beyle sehv salinan Israfil bey Mehemmed Hemid bey Memmedzade ve Kazim bey Seferoglu vardir O zabitlerin yenidenhazirlanma kurslarini bitirmis ve Minsk Marovsada 7 ci suvari destesinde tecrube kecmis sonra mayor rutbesi ile Polsa ordusunun suvari hisselerinde xidmet etmisdir Sexanuvda 11 ci Legioner Ulan Alayinin podpolkovniki polkovnik leytenanti olmusdur Israfil bey Yadigarovun Varsavadaki qebri Israfil bey Yadigarov 1939 cu ilde vefat etmisdir Qebri Varsavadaki muselman tatar qebristanligindadir Istinadlar Bek Iedigarov Israfim Gasanovich ria1914 info rus Oficery RIA 2023 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 26 Zdzislaw G Kowalski Najliczniejsza mniejszosc Gruzini Azerowie i inni przedstawiciele narodow Kaukazu w Wojsku Polskim w okresie miedzywojennym Mniejszosci narodowe i wyznaniowe w silach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej 1918 1939 zbiornik format missing url polyak Torun 2001 181 ISBN 83 231 1398 X Libera Pawel redaktorII Rzeczpospolita wobec ruchu prometejskiego Centralne Archiwum Wojskowe polyak T IV Warszawa Centralne Archiwum Wojskowe im mjr Boleslawa Waligory 2013 136 144 Yaqublu 2007 seh 81 Nesiman Yaqublu Polsa ordusundaki azerbaycanli zabitler Qarapapaqlar jurnali 5 2007 07 18 2012 07 15 tarixinde arxivlesdirilib Nezirli 2004 seh 19 Behman Kerimov Peterburq Universitetinin Serq fakultesini bitiren ilk azerbaycanli telebeler MATM materiallari esasinda Mili Azerbaycan Tarixi Muzeyi 2012 Baki Mili Azerbaycan Tarixi Muzeyi 2012 2023 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 14 Semistan Nezirli Gullenmis generallar General Yadigarov qardaslari PDF Kredo qezeti 18 aprel 2019 2023 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 03 14 Yaqublu 2007 seh 81 82 First Universal Democratic Elections in Independent Georgia PDF 2nd edition Tbilisi Central Election Commission of Georgia 2018 seh 60 2023 07 03 tarixinde PDF Fexri Valehoglu Hacilar Gurcustanin demokratik yolla secilmis ilk parlamentine Muessiseler Meclisine seckiler Qaracoplu deputat Huseynqulu Memmedov zirve info 25 05 2018 19 08 2018 tarixinde Istifade tarixi 28 02 2023 Sovet Rusiyasi ile muharibede Gurcustan ordusunun Borcali muselmanlari bolmesinin komandiri Israfil bey Yadigarov Radio Marneuli 2024 02 23 2024 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 02 Yaqublu 2007 seh 82 Yaqublu 2007 seh 80 Lista imienna oficerow sluzacych w 11 Pulku Ulanow Legionowych smbit11 republika pl polyak 2007 02 17 tarixinde Istifade tarixi 2005 11 25 Edebiyyat Semistan Nezirli Azerbaycan generallari PDF Baki Genclik 1991 Semistan Nezirli General Yadigarov qardaslari PDF Baki Sirvannesr 2004 Nesiman Yaqublu Azerbaycan Polsa elaqelerinde M E Resulzadenin rolu PDF Baki Adiloglu nesriyyati 2007 Hemcinin baxYadigarovlar Israfil bey Yadigarov Hesen bey Yadigarov Veli bey Yadigarov Davud bey Yadigarov