Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gürcüstan Müəssislər Məclisi (gürc. საქართველოს დამფუძნებელი კრება, sak’art’velos damp’udznebeli kreba) — Gürcüstan Demokratik Respublikasının milli qanunverici orqanı. 1919-cu ilin fevralında , 1921-ci il Konstitusiyasının qəbul edilməsini təsdiq etmək üçün çağırılmışdır. Məclis 1921-ci ildə Gürcüstanın sovetləşməsindən sonra ləğv olunana qədər fəaliyyət göstərmişdir.
| Gürcüstan Müəssislər Məclisi | |
|---|---|
| gürc. საქართველოს დამფუძნებელი კრება | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Təsis tarixi | 14 fevral 1919 |
| Ləğv olunma tarixi | 24 mart 1921 |
| İdarə heyəti | |
| Nikolay Çxeidze, Sosial Demokrat Partiyası 1919-cu il tarixindən | |
| Ekvtime Takaişvili, Gürcüstan Milli Demokrat Partiyası | |
| Simon Mdivani, Gürcüstan Sosial Federalist Partiyası | |
| Samson Pirtsxalava, Gürcüstan Sosial Federalist Partiyası | |
| Quruluşu | |
| Üzvlərin sayı | 130 |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Seçkilər
1917-ci il Oktyabr inqilabından sonra, 9 aprel 1918-ci ildə Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasına qoşulan Gürcüstan Rusiya imperiyasından ayrıldı. Lakin artıq 26 may 1918-ci ildə Gürcüstan suveren respublika elan edildi, həmin gün Gürcüstan Milli Şurası anonim olaraq Gürcüstanın Müstəqillik Aktını qəbul etdi. 1918-ci ilin oktyabrında Şura özünü müvəqqəti parlament elan etdi və Sovet İttifaqından əvvəlki Gürcüstanda yeganə ümumi seçki olan milli qanunverici seçkilərə hazırlaşmağa başladı.
Müəssislər Məclisi, İstiqlal Bəyannaməsi və Cümhuriyyət Konstitusiyasının qəbul edilməsini təsdiq etmək üçün 1919-cu il fevralın 14-dən 16-dək keçirilən azad və birbaşa seçkilərdə seçildi. Seçkilərdə 15 siyasi partiya mübarizə apardı və onların nəticələri Sosial Demokrat Partiyası (Menşeviklər) və onun liderləri üçün böyük zəfər oldu. Müəssislər Məclisində 130 yerdən 109 mandat qazandılar. Gürcüstan Milli Demokrat Partiyası 8, Gürcüstan Sosial Federalist Partiyası 8 və Gürcüstan Sosialist İnqilab Partiyası 5 mandat qazanaraq, sırasıyla dörd əsas fraksiya meydana gətirdilər. İki əlavə fraksiya - Milli Partiya və Daşnaksütyuna verildi. Sosial Demokrat Nikolay Çxeidze Məclisin rəhbəri seçildi, Gürcüstan Milli Demokrat Partiyasından Ekvtime Takaişvili və Gürcüstan Sosial Federalist Partiyasından Samson Pirtsxalava və Simon Mdivani vitse-prezidentlər seçildi.
21 mart 1919-cu ildə məclis Noy Jordaniyanı hökumət başçısı olaraq seçdi və yeni kabinetini qurdu.
Qanunverici fəaliyyəti
Gürcüstan Müəssislər Məclisi, mövcud olduğu iki il ərzində, vətəndaşlıq, yerli seçkilər, ölkənin müdafiəsi, kənd təsərrüfatı, məhkəmə sistemi, etnik azlıqların maraqlarına uyğun siyasi və inzibati tədbirlər, milli xalq təhsili sistemi və maliyyə, pul siyasəti, Gürcüstan dəmir yolları, ticarət və yerli istehsal və s. haqqında, 126 qanun qəbul etdi. 1919-cu ilin iyulunda Məclis, üzvlərinin "qanunlara riayət edilməsinə və qorunmasına nəzarət etmək və onların bütün təşkilatlar, fərdlər və yerli hökumətlər tərəfindən ciddi şəkildə yerinə yetirilməsini təmin etmək" üçün ölkənin qanunverici orqanı tərəfindən seçilməli olan Senatı təsis etdi. Senat mahiyyətcə apellyasiya məhkəməsi idi, eyni zamanda qanuna zidd olan hər hansı bir hökumətin qərarını ləğv etmək və məhkəmələrə qarşı şikayətlərə baxmaq səlahiyyətinə malik idi.
Müəssislər Məclisinin ləğvi
Rusiyadakı Vətəndaş müharibəsi dövründə çətin xarici əlaqələrdən və daxili problemlərdən narahat olan Gürcüstan hökuməti qanunvericilikdə nəzərdə tutulan mütərəqqi proqramı praktik olaraq tam həyata keçirə bilmədi. 1921-ci ilin əvvəlində, Müəssislər Məclisi 21 fevral 1921-ci ildə Qırmızı Ordunun işğalından sonra, Tiflisin kənarında döyüşlər gedərkən qəbul edilən hazırladı.
Fevralın 25-də Müəssislər Məclisi Tiflisdən, əvvəlcə Kutaisiyə, sonra isə 21 mart 1921-ci ildə respublika hökumətinə ölkəni tərk etmək əmrinin verilməsi ilə bağlı son iclasın keçirildiyi Batumi şəhərinə köçürüldü. 1921-ci il martın 24-də bolşeviklər tərəfindən yaradılan müvəqqəti idarəetmə Gürcüstan İnqilab Komitəsi, Müəssislər Məclisinin buraxıldığını elan etdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Акт независимости Грузии
- Nohlen, Dieter; Grotz, Florian & Hartmann, Christof (2001), Elections in Asia and the Pacific: A Data Handbook, pp. 372-4. Oxford University Press, ISBN .
- The Constituent Assembly, 1919-21 2011-07-26 at the Wayback Machine Parliament of Georgia
- Losaberidze, Joseph. "The problem of nationalism in Georgia" (PDF). NATO Office of Information and Press. 1998. 2012-08-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2008-05-20.
- Christopher Peter, Michael Waters (2004), Counsel in the Caucasus: Professionalization and Law in Georgia, pp. 36-7. Martinus Nijhoff Publishers, ISBN
Xarici keçidlər
- Сборник правовых актов, принятых Учредительным собранием Грузии, 1919-21. Региональный Исследовательский Центр 2007-10-26 at the Wayback Machine.
- First Universal Democratic Election in Independent Georgia, 2017
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gurcustan Muessisler Meclisi gurc საქართველოს დამფუძნებელი კრება sak art velos damp udznebeli kreba Gurcustan Demokratik Respublikasinin milli qanunverici orqani 1919 cu ilin fevralinda 1921 ci il Konstitusiyasinin qebul edilmesini tesdiq etmek ucun cagirilmisdir Meclis 1921 ci ilde Gurcustanin sovetlesmesinden sonra legv olunana qeder fealiyyet gostermisdir Gurcustan Muessisler Meclisigurc საქართველოს დამფუძნებელი კრებაUmumi melumatlarTesis tarixi 14 fevral 1919Legv olunma tarixi 24 mart 1921Idare heyetiNikolay Cxeidze Sosial Demokrat Partiyasi 1919 cu il tarixindenEkvtime Takaisvili Gurcustan Milli Demokrat PartiyasiSimon Mdivani Gurcustan Sosial Federalist PartiyasiSamson Pirtsxalava Gurcustan Sosial Federalist PartiyasiQurulusuUzvlerin sayi 130 Vikianbarda elaqeli mediafayllarSeckilerGurcustan Muessisler Meclisinin acilis sessiyasi 1917 ci il Oktyabr inqilabindan sonra 9 aprel 1918 ci ilde Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasina qosulan Gurcustan Rusiya imperiyasindan ayrildi Lakin artiq 26 may 1918 ci ilde Gurcustan suveren respublika elan edildi hemin gun Gurcustan Milli Surasi anonim olaraq Gurcustanin Musteqillik Aktini qebul etdi 1918 ci ilin oktyabrinda Sura ozunu muveqqeti parlament elan etdi ve Sovet Ittifaqindan evvelki Gurcustanda yegane umumi secki olan milli qanunverici seckilere hazirlasmaga basladi Muessisler Meclisi Istiqlal Beyannamesi ve Cumhuriyyet Konstitusiyasinin qebul edilmesini tesdiq etmek ucun 1919 cu il fevralin 14 den 16 dek kecirilen azad ve birbasa seckilerde secildi Seckilerde 15 siyasi partiya mubarize apardi ve onlarin neticeleri Sosial Demokrat Partiyasi Mensevikler ve onun liderleri ucun boyuk zefer oldu Muessisler Meclisinde 130 yerden 109 mandat qazandilar Gurcustan Milli Demokrat Partiyasi 8 Gurcustan Sosial Federalist Partiyasi 8 ve Gurcustan Sosialist Inqilab Partiyasi 5 mandat qazanaraq sirasiyla dord esas fraksiya meydana getirdiler Iki elave fraksiya Milli Partiya ve Dasnaksutyuna verildi Sosial Demokrat Nikolay Cxeidze Meclisin rehberi secildi Gurcustan Milli Demokrat Partiyasindan Ekvtime Takaisvili ve Gurcustan Sosial Federalist Partiyasindan Samson Pirtsxalava ve Simon Mdivani vitse prezidentler secildi 21 mart 1919 cu ilde meclis Noy Jordaniyani hokumet bascisi olaraq secdi ve yeni kabinetini qurdu Qanunverici fealiyyetiGurcustan Muessisler Meclisi movcud oldugu iki il erzinde vetendasliq yerli seckiler olkenin mudafiesi kend teserrufati mehkeme sistemi etnik azliqlarin maraqlarina uygun siyasi ve inzibati tedbirler milli xalq tehsili sistemi ve maliyye pul siyaseti Gurcustan demir yollari ticaret ve yerli istehsal ve s haqqinda 126 qanun qebul etdi 1919 cu ilin iyulunda Meclis uzvlerinin qanunlara riayet edilmesine ve qorunmasina nezaret etmek ve onlarin butun teskilatlar ferdler ve yerli hokumetler terefinden ciddi sekilde yerine yetirilmesini temin etmek ucun olkenin qanunverici orqani terefinden secilmeli olan Senati tesis etdi Senat mahiyyetce apellyasiya mehkemesi idi eyni zamanda qanuna zidd olan her hansi bir hokumetin qerarini legv etmek ve mehkemelere qarsi sikayetlere baxmaq selahiyyetine malik idi Muessisler Meclisinin legviRusiyadaki Vetendas muharibesi dovrunde cetin xarici elaqelerden ve daxili problemlerden narahat olan Gurcustan hokumeti qanunvericilikde nezerde tutulan mutereqqi proqrami praktik olaraq tam heyata kecire bilmedi 1921 ci ilin evvelinde Muessisler Meclisi 21 fevral 1921 ci ilde Qirmizi Ordunun isgalindan sonra Tiflisin kenarinda doyusler gederken qebul edilen hazirladi Fevralin 25 de Muessisler Meclisi Tiflisden evvelce Kutaisiye sonra ise 21 mart 1921 ci ilde respublika hokumetine olkeni terk etmek emrinin verilmesi ile bagli son iclasin kecirildiyi Batumi seherine kocuruldu 1921 ci il martin 24 de bolsevikler terefinden yaradilan muveqqeti idareetme Gurcustan Inqilab Komitesi Muessisler Meclisinin buraxildigini elan etdi Hemcinin baxGurcustan Demokratik Respublikasi parlamentinde temsil olunan muselmanlar Gurcustan Muselmanlarinin Milli Surasi Borcali Qezasinin MuselmanlariIstinadlarAkt nezavisimosti Gruzii Nohlen Dieter Grotz Florian amp Hartmann Christof 2001 Elections in Asia and the Pacific A Data Handbook pp 372 4 Oxford University Press ISBN 0 19 924958 X The Constituent Assembly 1919 21 2011 07 26 at the Wayback Machine Parliament of Georgia Losaberidze Joseph The problem of nationalism in Georgia PDF NATO Office of Information and Press 1998 2012 08 01 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2008 05 20 Christopher Peter Michael Waters 2004 Counsel in the Caucasus Professionalization and Law in Georgia pp 36 7 Martinus Nijhoff Publishers ISBN 90 04 13947 8Xarici kecidlerSbornik pravovyh aktov prinyatyh Uchreditelnym sobraniem Gruzii 1919 21 Regionalnyj Issledovatelskij Centr 2007 10 26 at the Wayback Machine First Universal Democratic Election in Independent Georgia 2017